

گرچه حسین نوشآبادی، سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این خبر را تکذیب کرد اما تعطیلات رسمی کشور به مناسبت ایام سوگواری باعث شد سرنوشت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، استعفا یا برکناری او و البته حواشی و گمانهزنیهای مربوط به آن رسما مشخص نشود.
از زمانی که سیداحمد علم الهدی، امامجمعه مشهد واکنشهای تندی نسبت به برگزاری کنسرت در مشهد نشان داد و در خطبههای سیاسی نمازجمعه وزارت فرهنگ و ارشاد دولت را هدف قرار داد، فشارها بر این وزارتخانه و شخص علی جنتی هم بیش از گذشته به چشم آمد. این فشارها درنهایت به عقبنشینی وزیر انجامید و علی جنتی تمکین کرد.
حجم انتقادهای هر دو گروه باعث شد حسن روحانی شخصا وارد میدان شود. رئیسجمهوری در اول شهریورماه در مراسم دیدار با جامعه پزشکی رسما از موضع وزیر کابینه خود انتقاد کرد و گفت که نهتنها وزیر فرهنگ بلکه هیچ کدام از اعضای کابینه نباید در مقابل فشارها کوتاه بیایند و تبعیت کند چراکه وزیر باید تابع قانون باشد.
اما این داستان بعد از عقبنشینی وزارت فرهنگ و ارشاد از مشهد به شهرستانهای کوچک کشیده شد و بعد از آن قم را هم تحت تاثیر قرار داد. در این اثنای برگزاری یک مراسم فرهنگی در قم هم فشارهای سیاسی بر دولت را دامن زد. تا آنجا که شیخ محمد یزدی در ابتدا با انتشار بیانیهای عملکرد این وزارتخانه را زیر سوال برد و بعد از آن از جایگاه شخصی خود و در نشستی خبری اعلام کرد که عذرخواهی مدیرکل ارشاد استان پذیرفته نیست و باید کنارهگیری کند.
عباس دانشی، مدیرکل ارشاد استان قم بعد از آن که از سوی برخی علمای قم احضار شد، استعفا داد. او البته در متن استعفای خود تاکید کرد که هیچ کنسرتی در قم برگزار نشده و محتوای برنامه اجرا شده کاملا با موازین اسلامی منطبق بوده است اما افرادی باانگیزه سیاسی به گرفتن عکس از معدود صحنههای نامناسب اقدام کردند و تصاویر را در اختیار مراجع و اعضای جامعه مدرسین قرار دادند. دانشی با این توضیح اعلام کرد برای کم شدن هجمهها علیه وزارت فرهنگ و ارشاد استعفا داده است، استعفایی که علی جنتی 18 مهر با آن موافقت کرد و برای بار دوم از سوی گروهی دیگر از منتقدان متهم به عقبنشینی شد.
تمام این حواشی مقدماتی را فراهم کرد که خاتمه ماجرا همچنان در تعلیق باشد که سرنوشت علی جنتی به استعفا ختم خواهد شد یا برکناری محترمانه با برچسب استعفا.
تکرار تاریخ، تکرار یک اشتباه
اولین سالهای پس از جنگ بود و دولت آیتالله هاشمیرفسنجانی اولین اولویت خود را توسعه اقتصادی قرار داده بود. دولت سازندگی با کابینهای متنوع سیدمحمد خاتمی را برای وزارت فرهنگ و ارشاد برگزید. وزارتی پردغدغه و پر مخاطره. در آغازین سالهای دهه 70 زمانی که مقام معظم رهبری بحث تهاجم فرهنگی را مطرح کردند، بسیاری از چهرهها و برخی گروههای سیاسی انگشت اتهام را به سمت سیدمحمد خاتمی، وزیر فرهنگ و ارشاد دولت آیتالله هاشمیرفسنجانی گرفتند تا نگرانی برحق را به فشاری سیاسی تبدیل کنند.
سیدمحمد خاتمی بارها درخواست استعفا کرد چراکه فشارها برای تغییر فضای فرهنگی پس از جنگ روزبهروز رو به افزایش بود. از سویی دولت درگیر سازندگی خرابیها و تبعات جنگی هشت ساله بود و فرهنگ چندان مورد توجه سیاستگذاران دولتی نبود. از سویی دیگر منتقدان همچنان تلاش میکردند با اهرم تهاجم فرهنگی و متاثر از فضای بعد از جنگ، فضای فرهنگی کشور را بستهتر کنند. زمانی که هجمهها بالا گرفت رئیسجمهوری استعفای وزیر مهجور فرهنگ دولت پنجم را پذیرفت و با انتخاب علی لاریجانی یک قدم در حوزه فرهنگی عقبنشینی کرد.
ماجرای اولین سالهای دهه هفتاد و استعفای محمد خاتمی شاید بیشباهت به داستان این روزهای علی جنتی نباشد. همانطور که برخی چهرههایی که سالهای وزارت یا ریاستجمهوری با خاتمی همکاری میکردند در صفحات مجازی خود به این تقارن و تکرار اشاره کردهاند.
عبدالله رمضانزاده، سخنگوی دولت اصلاحات از جمله کسانی است که در صفحه اینستاگرام خود در این باره نوشته است: «روحانی باید در مقابل منتقدین بایستد.»
گزینههای محتمل و اما و اگرها
یکی از محتملترین گزینهها که این روزها نامش زیاد به گوش میخورد، حسامالدین آشناست. خبرهای غیررسمی نشان میدهد مشاور فرهنگی روحانی احتمال دارد در صورتی که جنتی از وزارت فرهنگ و ارشاد رفتنی شود جای او بنشیند. او با سابقه حضور در معاونت ویژه وزارت اطلاعات در زمان وزارت دری نجفآبادی در دولت یازدهم در قامت مشاور فرهنگی حسن روحانی موضعگیریهایی پرحاشیه دارد.
حسامالدین آشنا، پنجشنبه در گفتوگو با «تسنیم» استعفای علی جنتی و جایگزینی خود را نه تایید و نه تکذیب کرد. او از چهرههای محبوب روحانی است که به واسطه تخصص دانشگاهیاش در زمینه ارتباطات و فرهنگ نقش موثری در ستاد انتخاباتی سال 92 ایفا کرده است.
از دیگر گزینههای مطرح شده عباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد است. صالحی، فعال فرهنگی مشهدی است که هم تحصیلات دانشگاهی و هم تحصیلات حوزوی دارد.
او پیش از این عضو هیاتمدیره و هیات امنای منصوب مقام معظم رهبری در دفتر سازمان تبلیغات اسلامی، عضو شورای تدوین آثار مقام معظم رهبری، عضو هیاتمدیره بنیاد پژوهشهای اسلامی و... بوده است.
سیدعباس صالحی علاوهبر این، هماکنون رئیس هیات امنای موسسه فرهنگی و هنری خراسان و صاحبامتیاز «روزنامه خراسان» است که دو سال قبل، از سوی مقام معظم رهبری بهعنوان عضو هیات امنای این موسسه انتخاب شد و هماکنون بهعنوان رئیس هیات امنای موسسه فعالیت میکند. صالحی به دلیل اینکه در 4 سال گذشته در وزارتخانه بهعنوان معاون فعالیت داشته و به مختصات وزارت فرهنگ و ارشاد آشنایی دارد هم ممکن است گزینهای محتمل برای این جایگزینی باشد.
در این میان نام سیدرضا صالحیامیری، رئیس کتابخانه ملی هم مطرح است. صالحی امیری بعد از تشکیل دولت روحانی یکی از گزینههای محتمل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود اما او با این عنوان به مجلس نهم معرفی نشد بلکه حسن روحانی تصمیم گرفت او را برای سکانداری وزارت ورزش به پارلمان معرفی کند که البته او موفق نشد از مجلس رای اعتماد لازم را کسب کند. شاید با تغییر ترکیب مجلس حسن روحانی بار دیگر او را به مجلس دهم معرفی کند.
احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر و وزیر فرهنگ و ارشاد دولت اصلاحات، مصطفی کواکبیان، نماینده مجلس، حجتالله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی و علی مرادخانی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کمتر محتمل برای حضور در این جایگاه هستند.
