به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، به نظر می‌رسد گرمای طاقت‌فرسای عربستان در برابر تنور داغ تغییر و تحولات داخلی این کشور، بیشتر شبیه نسیم خنک بهاری است. ولیعهد عربستان طی سه روز گذشته با دستگیری بسیاری از شاهزادگان نامدار این کشور به اتهام فساد و اختلاس، بزرگ‌ترین جریان تغییرات حکومتی در ریاض را به راه انداخت.

در عربستان رسم بر این است زمانی که پادشاه قصد کناره‌گیری از قدرت را دارد یا به دلیل وخامت اوضاع جسمانی توانایی اداره کشور را ندارد، با ترک خاک این کشور، ولیعهد را مامور به انجام امور کشور می‌کند. ولیعهد نیز به‌منظور هماهنگی بیشتر در اداره امور برخی  سران نظامی یا منتصبان به پادشاه قبل را از مناصب دولتی برکنار و افراد خود را جایگزین می‌کند. در عربستان، برادر جانشین برادر می‌شود به این معنی که پس از مرگ عبدالعزیز آل‌سعود، موسس پادشاهی عربستان، تاکنون فرزندان وی یکی پس از دیگری بر این کشور حکومت کرده‌اند و همچنان فرزندان ذکور وی برای تصدی پادشاهی در عربستان حضور دارند.

اما سلمان بن عبدالعزیز در اقدامی نامعمول، برادر خود یعنی «محمد بن نایف» را از ولیعهدی برکنار کرده و فرزند خود «محمد بن سلمان» را جانشین اعلام کرد. این اقدام باعث تغییر کامل روند حکمرانی در عربستان از فرزندان عبدالعزیز به فرزندان سلمان است و این در حالی است که فرزندان پادشاهان سابق عربستان یعنی عبدا...، فهد و فیصل، از نظر تصدی پادشاهی در رده‌های بالاتری نسبت به «محمد بن سلمان» قرار دارند و این موضوع باعث بروز اختلاف‌های گسترده‌ای در خانواده پادشاهان عربستان شده است.

 مقابله با کودتا

منابع آگاه در عربستان با انتشار اسامی شاهزادگان عربستانی بازداشت شده، گمانه‌زنی کرده‌اند که این اقدامات به‌منظور جلوگیری از هرگونه کودتا علیه محمد بن سلمان در صورت مرگ پادشاه این کشور انجام شده است.

مهم‌ترین شخصیت‌های دستگیر شده عبارتند از «ولید بن طلال» مالک هلدینگ «مملکه» و پنجمین فرد ثروتمند جهان، «متعب بن عبدا...» فرزند پادشاه سابق و رئیس گارد سلطنتی، «عادل فقیه» وزیر اقتصاد، «عبدا... سلطان» فرمانده نیروی دریایی، «بکر بن لادن» رئیس هلدینگ «بن لادن» و «ولید آل‌ابراهیم» رئیس شبکه‌های «ام‌بی‌سی» که به‌تنهایی نیمی از ثروت و امکانات عربستان را در اختیار دارند و به ‌عنوان بازوهای اقتصادی، امنیتی و رسانه‌ای این کشور شناخته می‌شوند.

در این میان کشته شدن «منصور بن مقرن» در حادثه سقوط بالگرد حامل وی در سواحل شرقی عربستان بسیار خبرساز شد به نحوی که بسیاری بر این عقیده بوده‌اند که وی به دلیل ترس از بازداشت در حال فرار به قطر یا یمن بوده که بالگردش توسط جنگنده عربستانی سرنگون شده است. برخی گمانه‌زنی‌ها، مرگ «منصور بن مقرن» را زهر چشم گرفتن از دیگر شاهزادگان بازداشت‌شده توسط «محمد بن سلمان» عنوان کرده‌اند.

 اتهام‌های رسانه‌ای

رسانه‌های عربستانی دلیل بازداشت این افراد را اختلاس، پولشویی، هدر دادن منابع مالی و ایجاد شرکت‌های صوری برای اخذ مبالغ کلان از بودجه عربستان مطرح کرده‌اند، از جمله دیگر اتهامات نسبت به این افراد، عدم اجرای پروژه‌های راه‌سازی و به راه افتادن سیل در سال 2009 در جده است که طی آن بسیاری از زیرساخت‌ها و املاک عمومی و خصوصی از بین رفت. همچنین این افراد متهم به عدم تلاش برای جلوگیری از شیوع بیماری «کورونا» و ضرر مالی به عربستان به دلیل کاهش حجاج در موسم حج به دلیل این بیماری هستند.

 تلاش برای بازگرداندن بن نایف

یکی از پایگاه‌های خبری مخالف خاندان آل‌سعود موسوم به «ویکی خلیج» که به نشر اطلاعاتی از خاندان پادشاهی عربستان می‌پردازد، در گزارشی با اشاره به دستگیری شاهزادگان سعودی عنوان کرد؛ این افراد خواستار بازگشت «محمد بن نایف» به کرسی ریاست بودند. «ولید بن طلال» تهدید کرده بود در صورتی که بن نایف به قدرت بازنگردد تمام سرمایه خود را از عربستان خارج خواهد کرد.

پایگاه خبری «اویل پرایس» نیز در گزارشی با اشاره به جنگ بی‌پایان در یمن، کاهش قیمت نفت و نقص بودجه 87 میلیارد دلاری عربستان نوشته است؛ ثبات نسبی در عربستان به دلیل سیاست‌های بدون پشتوانه «محمد بن سلمان» رو به نابودی است و بسیاری از شاهزادگان و همچنین نیروهای نظامی این کشور به ولیعهد هیچ پایبندی‌ای ندارند و خواهان بازگشت اوضاع به روند سابق خود هستند. شکست‌های سیاسی محمد بن سلمان در جنگ یمن، کاهش قیمت نفت و ایجاد درگیری با قطر که از نظر قدرت سیاسی و مالی رقیب دیرینه عربستان بود، باعث شده است ریاض با مشکلات بسیاری از جمله نارضایتی داخلی به دلیل افزایش مالیات مواجه شود.

 تلاش اقتصادی ولیعهد

«مجتهد»، فعال رسانه‌ای مخالف عربستان در توییتر نوشته است بن سلمان قصد دارد از طریق بازداشت سرمایه‌داران عربستانی، شوک قیمتی در بازار نفت ایجاد کند تا نقص بودجه از این طریق تامین شود. همچنین ولیعهد عربستان با بلوکه کردن حساب‌های شخصی شاهزادگان بازداشت‌شده قصد اخاذی دارد. این فعال رسانه‌ای با اشاره به برکناری مقامات نظامی و امنیتی عربستان مدعی شده که بن سلمان مسئولیت حمایت از خود را به شرکت امنیتی- آمریکایی «بلک واتر» واگذار کرده است.

 ایجاد تغییر با گزینه نظامی

تغییرات در عربستان تنها محدود به داخل مرزهای این کشور نیست، از سویی اعلام استعفای نخست‌وزیر لبنان از ریاض و گمانه‌زنی‌ها درباره اجبار وی به کناره‌گیری از سوی محمد بن سلمان و حصر خانگی سعد حریری در عربستان و از سوی دیگر سفر از پیش تعیین‌نشده «محمود عباس»، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به ریاض و دیدار وی با ملک سلمان و همچنین بستن تمام مرزهای زمینی، هوایی و دریایی یمن طی سه روز گذشته، نشانه‌هایی است که بسیاری آن را تلاش عربستان برای ایجاد تغییرات در منطقه با استفاده از قدرت نظامی می‌دانند.

رسانه‌های اسرائیلی به نقل از منابع آگاه در مصر گزارش داده‌اند که سفر از پیش تعیین‌نشده محمود عباس به ریاض، به‌منظور انتقال نامه محرمانه‌ای از سوی مصر و اردن به پادشاه عربستان بوده است. اردن و مصر در این نامه ضمن اعتراض نسبت به سیاست‌های عربستان علیه ایران، ریاض را از هرگونه مواجهه نظامی با ایران بر حذر کرده‌اند. مواجهه با ایران، جنگ عمیقی است که تمام شیعیان با هر ملیتی برای دفاع از ایران در آن شرکت خواهند کرد.

 درخواست سعودی‌ها از اسرائیل

«اورن نهاری»، تحلیلگر شبکه 13 تلویزیون اسرائیل با اشاره به مواضع عربستان در برابر حزب‌ا... لبنان و ایران گفت: «عربستانی‌ها از اسرائیلی‌ها نمی‌خواهند تا به حج بروند. هدف آنان از نزدیکی روابط خود با تل‌آویو، استفاده از ارتش اسرائیل برای جنگ با حزب‌ا... و ایران است، زیرا عربستان توان مقابله با آنان را ندارد.» وی ادامه داد که عربستان می‌خواهد تا آخرین سرباز اسرائیلی با ایران و حزب‌ا... بجنگد و خون‌بهای سربازان ما را با پول‌های کلانی که از بلوکه کردن حساب شاهزاده‌های دستگیرشده به دست آورده است، بپردازد.

 عربستان به دنبال جنگ با محور مقاومت

«احمد الشریفی»، تحلیلگر عراقی مسائل غرب آسیا، با اشاره به تحولات عربستان و همچنین اتهام‌زنی به ایران درباره حمایت موشکی از انصارا... یمن، گفت: «عربستان سعی در راه‌اندازی جنگ علیه حزب‌ا... و محور مقاومت دارد، زیرا کشورها و گروه‌های زیرمجموعه آن، مانع تحقق برنامه‌های عربستان موسوم به «پروژ 2030» در منطقه خواهند شد.»

تصریحات دیروز روسای کشورهای غربی در حمایت از اقدامات «محمد بن سلمان» بسیار اهمیت دارد. رئیس‌جمهور آمریکا در پیامی توییتری ضمن حمایت از عربستان در برابر ایران اعلام کرده است که «من به اقدامات پادشاه و ولیعهد عربستان اطمینان کامل دارم»، پنتاگون نیز در پیامی از اتهام‌زنی عربستان نسبت به ایران قدردانی و اعلام کرده است در کنار عربستان برای مواجهه با خطرات امنیتی علیه آن باقی می‌مانیم.