به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، وقتی صحبت از هنر گرافیک و به ویژه تایپو‌گرافیک به میان می‌آید بدون‌شک اسم مسعود نجابتی با این هنر گره خورده است. نجابتی در شاخه‌‌های مختلف گرافیک، ازجمله طراحی پوستر، طراحی جلد و طراحی نشان‌‌واره، فعالیت‌‌های موثری داشته و در تایپوگرافی صاحب‌سبک است. اگر بخواهیم به موثرترین کارهایی که وی تاکنون انجام داده است، اشاره کنیم بدون‌شک طراحی نشان حرم حضرت معصومه (س)، مسجد مقدس جمکران و بخش‌های مختلف حرم رضوی ازجمله فعالیت‌های ماندگار او به شمار می‌آید. توجه به نوشتار و تایپ از مشخصه‌های هنری نسلی است که نجابتی در آن قرار گرفته است. بهره‌گیری از خوشنویسی و تسلط بر تمام زوایای طراحی ایرانی از جمله ویژگی‌های هنر تلفیقی این هنرمند است.  وی که به تازگی به عنوان مدیریت مرکز هنرهای تجسمی انقلاب و دفاع مقدس منصوب شده از برنامه‌های این مجموعه و کارهای هنری خود می‌گوید که در ادامه می‌خوانید:

  چرا فعالیت مرکز هنرهای تجسمی انقلاب و دفاع مقدس بنیاد روایت فتح در رسانه‌ها خیلی برجسته نیست؟

انجمن حدود یک ماه است که به مرکز تجسمی بنیاد فرهنگی روایت فتح تغییر نام داده است. در این مدت پنج ماهی که مسئولیت مدیریت آن را پذیرفته‌ام، مهم‌ترین هدف‌مان برگزاری جشنواره هنر مقاومت است که هر دو سال یک بار برگزار می‌شود و قرار است امسال همزمان با جشن چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب آن را برگزار کنیم. از دیگر برنامه‌هایی که در پیش داریم برگزاری مسابقه تندیس شهید حججی است که فراخوان آن منتشر شده است‌ و همزمان با هفته بسیج طرح برگزیده این مسابقه در یکی از میادین تهران رونمایی می‌شود. از دیگر برنامه‌های ما انتشار نشریه تخصصی تجسمی با محوریت انقلاب است که سعی داریم در آن مباحث آموزشی، نقد و ... را مدنظر داشته باشیم. برای اینکه برنامه‌های ما در یک مسیر واحد حرکت کند، اقدام به تشکیل شورای سیاستگذاری کرده‌ایم تا سیاست‌های کلی مرکز را در آنجا، به تصویب برسانیم و متناسب با نقشه کلی ادامه مسیر بدهیم. در این شورا افرادی چون مسعود شجاعی‌طباطبایی، احمد‌رضا دالوند و محمد‌رضا دوست‌محمدی حضور دارند. همچنین میری، از نهضت مردمی مشهد، حامد مغروری، نماینده جامعه طراحان انقلاب اسلامی آیه اصفهان، علی محبی، از گروه سه در چهار، علی صانعی، نماینده خانه طراحان انقلاب و سید‌مهدی حسینی، از کانون شیعی قم در آن حضور دارند تا با قوت هر چه تمام‌تر در این مسیر به اهداف عالی خود دست یابیم و سیاست‌های کلی خودمان را تبیین کنیم.

  به عنوان مرکزی با شاخه‌های هنری متنوع و کلی چه برنامه‌هایی‌ را برای استفاده از تجربیات هنرمندان پیشکسوت و حمایت از هنرمندان جوان در دستور کار دارید؟

ما در نمایشگاه پوستر دفاع مقدس که به نظرم اتفاق جالبی هم افتاد، سعی کرده‌ایم عکس‌هایی از آرشیو انجمن عکاسان انقلاب و اشعار ظهیر توکلی، شاعر مطرح کشور را در اختیار طراحان قرار دهیم تا طرحی تلفیقی از شعر و عکس را انجام دهند. به نظرم نمایشگاه موفقی هم بود و در کل کشور نیز نمایش داشت. در بحث حمایت از هنرمندان تاکنون در مرکز تجسمی، کتاب‌های بسیاری با مشارکت هنرمندان به صورت مجموعه چاپ شده است؛ ولی اینکه کتاب‌هایی را به صورت شخصی و مختص هر نویسنده‌ای چاپ کنیم تا به حال وجود نداشته است. در نظر داریم همزمان با دهه فجر این اتفاق صورت بگیرد و دو کتاب از دو هنرمند مطرح کشور را چاپ کنیم.

  بسیاری از هنرمندانی که در سطح حرفه‌ای فعالیت می‌کنند از نسل چهارم انقلاب هستند. می‌خواستم بدانم چه برنامه‌هایی را برای جذب آنها در مرکز دارید و ملاک ارزیابی و انتخاب‌شان به چه صورت است؟

در گذشته ما فعالیت انجمنی داشتیم؛ ولی چند وقتی است که کار ما نسبت به گذشته فرق کرده است و به معنای کلمه، عضویت اعضا را در مجموعه‌‌ نداریم. البته برنامه‌هایی را برای حمایت از تشکل‌های هنری فعال در سطح کشور در قالب در اختیار گذاشتن بولتن‌های آموزشی، کتاب، برگزاری کارگاه های آموزشی و .... داریم که در آینده نسبت به آنها اطلاع‌رسانی بهتری صورت می‌گیرد و هنرمندان جوان در استان‌های کشور می‌توانند با عضویت در این انجمن‌ها به شکل غیر‌مستقیم از حمایت‌های مرکز انجمن هنرهای تجسمی انقلاب بهره‌مند شوند. در مرکز هنرهای تجسمی بنیاد روایت فتح، خیلی مایل هستیم شاهد رویش‌های بیشتری از جوانان در حوزه هنر اسلامی باشیم. در این راستا سعی داریم با ایجاد بانک اطلاعاتی از هنرمندان و ارسال نشریه‌های مرکز، نقشی کوچکی در بالندگی آنها ایفا کنیم.

  فکر می کنید چقدر گرافیست‌های ما توانسته‌اند در طراحی‌های خود از المان‌های ایرانی- اسلامی بهره ببرند؟

قبل از انقلاب هنرمندانی مثل مرتضی ممیز، قباد شیوا، جلیل رسولی، صادق بریدانی و ... کارهایی را در حوزه هنر اسلامی انجام می‌دادند که با وقوع انقلاب و رویش‌های تازه در حوزه هنر انقلاب اسلامی و برگزاری همایش‌های بسیار در این خصوص‌ کارهای حوزه هنری انقلاب، جان تازه‌ای گرفت. باید بگویم در حوزه گرافیک و آن هم از نوع اسلامی در دنیا صاحب‌سبک‌ هستیم، به طوری‌ که چند سال پیش آلن لوکرنک، هنرمند مطرح فرانسه در نشریه‌ای، به مکتب گرافیکی ایران اشاره کرد. گسترش هنر تایپوگرافی در ایران و افزایش هنرمندان مشتاق به استفاده از این هنر باعث شده است نوشتاری متفاوت با هنر دنیا را در ایران داشته باشیم. الان با قاطعیت تمام می‌توان گفت تایپو‌گرافیک با بهره‌گیری از خط ثلث، نستعلیق و نقش و نگارهای ایرانی- اسلامی هم در غرب و هم در جهان اسلام، شخصیت خاص خودش را پیدا کرده است. همین‌طور روز به روز بر تعداد هنرمندان مشتاق این هنر افزوده می‌شود.

  معرفی شما به عنوان چهره سال هنر انقلاب چه تأثیری بر فعالیت‌های حرفه‌ای شما داشته و چقدر مسئولیت‌های‌تان را سنگین‌تر کرده است؟

در این برنامه که دو سالی است توسط حوزه هنری برگزار می‌شود  از تایپو‌گرافی‌های بنده تقدیر به عمل آمد. به طور کلی این جوایز، تقدیرها و این جایزه که اسم بزرگ‌تری را در مقایسه با سایر جوایز کسب شده دارد، تکلیف سنگین‌تری را بر دوش انسان می‌گذارد و باعث می‌شود حساس‌تر و پر‌انرژی‌تر نسبت به گذشته در مسیر کاری خود گام بردارم.

  سال‌ها حضور در عرصه گرافیک تجربیات ارزنده‌ای را برای شما به وجود آورده است. برای انتقال آن تجربیات به هنرمندان جوان چه کارهایی کرده‌اید؟

از سال 1375 در فضای دانشگاه تهران تدریس می‌کنم و در کنار آن، آموزش‌های کارگاهی را در خارج از کشور از جمله  لبنان، عراق و استان‌های  کشور داشتم. هر ساله بر تعداد علاقه‌مندان هنر گرافیک و به ویژه تایپو‌گرافیک در ایران و جهان افزوده می‌شود و با هنرمندانی روبه‌رو هستیم که علاوه بر استفاده از تجربیات استادان خودشان و گذشتگان با فضای مجازی روبه‌رو هستند که سرشار از دنیای اطلاعات است  و می‌توانند با دنبال کردن آثار مطرح جهان و مطالعه مطالب آموزشی، روز به روز، به رشد خودشان کمک کنند.

  با اینکه در این سال‌ها از شما کارهای شاخصی تولید شده ولی کمتر نمایشگاهی از شما دیده‌ایم، دلیل خاصی دارد؟
نمایشگاه برگزار کردن در فضای هنر گرافیک مانند نقاشی، خوشنویسی و سایر هنرهای تجسمی، خیلی تعریف حرفه‌ای ندارد. اصولا آثار گرافیک به صورت شخصی و توسط هنرمند خلق نمی‌شوند؛ بلکه  هر کدام از آنها برای سفارش‌دهنده خاصی تولید شده است. به نوعی هنر گرافیک ماهیت ارتباط کلان‌تری از نمایشگاه دارد و باید آن را در کتاب‌ها، تبلیغات شهری، بیلبوردها و سیستم‌های حمل‌و‌نقل عمومی دید. البته هر چند سال یک‌بار نمایشگاهی را برای هنرمندان حرفه‌ای که تمایل به دیدن مجموعه‌ای از کارهای من دارند‌، برگزار می‌کنم. لازم به ذکر است در نمایشگاه آخری که داشتم 400 نشانه که از ابتدای فعالیت هنری تا به الان انجام داده بودم، به نمایش گذاشتم.

  در داوری‌های جشنواره‌های هنری بسیاری حضور داشتید؛ کار طراحان جوان را چطور ارزیابی می‌کنید و آیا کارهای آنها به پختگی لازم رسیده است؟

انتظارات در جامعه هنری روز به روز نسبت به گذشته تغییر می‌کند. ممکن است آثاری که از نظر هیات داوران به عنوان اثر برگزیده انتخاب می‌شوند در چند سال آتی، انتخاب نشوند. به نظرم هنرمندان جوان ما که در ابتدای راه هستند، پشتوانه‌ای مثل ما را دارند‌. وقتی ما شروع به کار هنری کردیم، گرافیک مذهبی سابقه‌ای نداشت و هیچ کسی نبود که بتوان از  او کمک گرفت تا راه را به ما نشان دهد. اما نسل امروز با توجه به ازدیاد افراد با‌تجربه در اطراف‌شان و برگزاری جشنواره‌های متعدد در سال و تماشای آثار هنرمندان دیگر می‌توانند با نگاه بازتری به خلق اثر بپردازند. این رشد کمی و کیفی هنرمندان سبب شده است با آثار متعدد گرافیکی روبه‌رو شویم و مثل گذشته در انتخاب جلد کتاب که با محدودیت نمونه کار روبه‌رو بودیم‌، مواجه نشویم. الان دیگر مثل گذشته نیست که با چند طراح روبه‌رو شویم؛ بلکه می‌توان با ذائقه‌ها و ایده‌های متفاوت مواجه بود. در این بازار کسی برنده است که فکر، اندیشه و تکنیک نویی داشته باشد.

  جزء هنرمندانی هستید که کارهای بسیاری را در خصوص عاشورا انجام داده‌اید. چقدر المان‌های عاشورایی از قبیل فرهنگ عزاداری قومیت‌های مختلف، نوع عزاداری مناطق و ... توانستند الهام‌بخش شما در خلق آثارتان باشند؟

آثار من مبتنی‌بر نوشتار است و این تاثیرپذیری بیشتر در کارهای تصویری که نیازمند استفاده از المان‌های بصری است، رخ می‌دهد‌. البته‌ در بعضی از کارهای خودم الهام‌هایی را از کتیبه‌های گذشته، آثار دوره قاجار و بعضی از نوشتارهای صدر اسلام گرفته‌ام که بسیار به من در تایپو‌گرافی‌هایم کمک کرده است.

* نویسنده : افشین حیدری روزنامه‌نگار