خُرخُر کردن یک امر طبیعی نیستآپنههای انسدادی تنفسی خواب جزء اختلالاتی هستند که طی آن بیمار در فرآیند خواب دچار وقفه‌های تنفسی می‌شود. این وقفه تنفسی از چند ثانیه تا چند دقیقه به طول می‌انجامد. این اتفاق ممکن است ۳۰ بار یا بیشتر در طول یک ساعت رخ دهد. بعد از آن، تنفس عادی شروع می‌شود که معمولا با خُرخُر بلند همراه است.
اختلالات خواب، بیماری قرن ۲۱
به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، خواب فرصتی برای بازسازی و بازتوانی بدن محسوب می‌شود و در صورتی که فرد با کمبود خواب مواجه باشد، غالبا احساس خواب‌آلودگی می‌کند و همیشه خسته است. دانشمندان معمولا اعلام می‌کنند اغلب افراد میانگین 6 تا 8 ساعت خواب شبانه نیاز دارند تا برای یک روز کاری آماده شوند. اما عده‌ای هستند که با وجود ساعت‌ها خوابیدن، باز هم در طول روز خسته‌اند و انرژی کافی برای کار و فعالیت بدنی ندارند. اگر در سبک زندگی این افراد دقت کنیم، متوجه خواهیم شد که آنها معمولا خواب شبانه خوبی ندارند. به این معنا که با وجود اینکه هر شب بین 6 تا 8 ساعت می‌خوابند، اما کیفیت خواب بالایی ندارند. آنان خواب منقطعی دارند و مرتب از خواب بیدار می‌شوند. این افراد معمولا در طول روز خسته و کسل هستند. متخصصان این مشکل را تحت عنوان اختلالات خواب بررسی می‌کنند که جزء مهم‌ترین بخش‌هایی است که قرار است در ششمین کنگره جراحی پلاستیک صورت و راینولوژی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
بابک ساعدی، دبیر علمی ششمین کنگره جراحی پلاستیک صورت و راینولوژی و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی تهران و فلوشیپ جراحی پلاستیک صورت به اهمیت توجه به اختلالات خواب اشاره کرد و گفت: «پیش از این تصور می‌شد اختلالات خواب ارتباط بسیار تنگاتنگی با بینی دارد. به عنوان مثال، به هر کسی که خرخر می‌کرد، توصیه به جراحی بینی می‌کردند. اما در حال حاضر تحقیقات نشان می‌دهد نقش بینی در بروز اختلالات خواب حداکثر 20 درصد است و در صورتی که اختلال خواب در فردی هیچ ربطی به بینی نداشته باشد 80 درصد است. بنابراین باید به دنبال مشکل دیگر بود که از اهمیت بالاتری برخوردار باشد. درمان‌های غیرجراحی آپنه‌ها و اختلالات خواب یکی از موضوعاتی است که مطالعات گسترده‌ای روی آن صورت گرفته است. استفاده از پروتزهای بینی برای رفع اختلالات خواب خیلی موثر نیست اما در مواردی که مشکلات بینی علت اختلال خواب باشد، استفاده از گروهی از پروتزهای بینی که توسط متخصصان پروتزیست در دانشکده دندانپزشکی ساخته می‌شود که در موارد آپنه‌های خفیف موثر است. بنابراین استفاده از نوع درمان آپنه‌های خواب، ابتدا به تشخیص، تعیین شدت و سپس انتخاب نوع درمان بستگی دارد و نمی‌توان یک راهکار برای همه مبتلایان به اختلال خواب تجویز کرد.»
آپنه‌های انسدادی خواب
اختلالات خواب ممکن است شیوع 30 تا 40 درصدی در جامعه داشته باشند؛ اما وقتی صحبت از آپنه‌های انسدادی به میان می‌آید، معمولا با توجه به سنین و جنس مختلف، درباره 7 تا 10 درصد بحث می‌کنیم. ساعدی درباره عوامل تاثیرگذار روی بروز آپنه‌های انسدادی خواب می‌گوید: «هورمون‌های زنان در مقابل اختلالات خواب جنبه محافظتی دارد و هورمون‌های مردانه باعث ایجاد این مشکل می‌شود. این اختلالات تا قبل از یائسگی، شیوع بسیار کمتری بین خانم‌ها دارد اما با بالا رفتن سن و حذف هورمون‌های زنانه، شیوع مشابهی مانند آقایان پیدا می‌کنند. علاوه بر این، افرادی که شیفت کاری دارند مانند پرستاران، نگهبانان یا کسانی که شب‌ها فعالیت می‌کنند، بیشتر دچار مشکلات و اختلالات خواب می‌شوند.»
دبیرعلمی کنگره معتقد است که بیماری‌های متعددی از جمله فشار خون، ناراحتی‌های قلبی، اختلال در تمرکز و حتی بروز تصادفات رانندگی ریشه در بیماری‌های خواب دارند. در نتیجه افرادی که از این بیماری‌ها رنج می‌برند باید برای بررسی‌های بیشتر و درمان اختلال خواب خود به پزشک مراجعه کنند. او متذکر شد: «خُرخُر کردن و قطع تنفس در خواب امری عادی تلقی نمی‌شود و حتما باید بیماری‌های مرتبط با این موضوع تحت کنترل قرار گیرد.» به طور کلی، درمان آپنه انسدادی خواب که نوعی از اختلالات خواب به شمار می‌رود، از فرهنگ خواب شروع می‌شود. افرادی که از چاقی رنج می‌برند، خواب منظمی ندارند، کسانی که عادت به مصرف غذا در ساعات پایانی روز دارند، همگی عوامل جانبی هستند که اختلالات خواب را تشدید می‌کند.»
درمان‌های نوین
آپنه‌های انسدادی تنفسی خواب جزء اختلالاتی هستند که طی آن بیمار در فرآیند خواب دچار وقفه‌های تنفسی می‌شود. این وقفه تنفسی از چند ثانیه تا چند دقیقه به طول می‌انجامد. این اتفاق ممکن است 30 بار یا بیشتر در طول یک ساعت رخ دهد. بعد از آن، تنفس عادی شروع می‌شود که معمولا با خُرخُر بلند همراه است.
به گفته ساعدی، «پیشرفت در درمان آپنه‌های انسدادی خواب، در دو قسمت یعنی، درمان‌های جراحی و درمان‌های غیرجراحی صورت گرفته است. در درمان‌های جراحی، از روش آندوسکوپی برای درمان اختلال خواب استفاده می‌شود. این روش به این شکل انجام می‌گیرد که فرد به خواب مصنوعی فرو می‌رود و شروع به خُرخُر می‌کند. وقتی خرخر می‌کند، با انجام آندوسکوپی، محل انسداد تشخیص داده می‌شود. جراحی‌ها روی بینی، کام و لوزه‌ها مشکلات زیادی را ایجاد نمی‌کند اما وقتی به قاعده زبان و حنجره و بقیه موارد می‌رسیم، جراحی‌ها کمی دشوارتر می‌شود. گاهی هم جراحی‌هایی که روی فک صورت می‌گیرد و ناهنجاری‌های ناحیه فک را اصلاح می‌کند، می‌تواند به کاهش خرخر و آپنه‌های انسدادی در افراد کمک کند.»
او درباره روش‌های غیرجراحی نیز توضیح داد: «دستگاه‌های جدیدی در دنیا برای درمان آپنه‌های انسداد ساخته شده که هنگام خواب روی صورت بیمار قرار می‌گیرد. محققان دانشگاه استنفورد دستگاهی ابداع کرده‌اند که یک تحریک الکتریکی را به عضلات کام و زبان می‌فرستد تا آن شلی طبیعی که هنگام خواب اتفاق می‌افتاد، رخ ندهد و در نتیجه خرخر فرد کاهش یابد.»
* نویسنده : ندا فراهانی خبرنگار گروه دانشگاه
مطالب پیشنهادی
