
مصطفی تبریزی، جامعهشناس در گفتوگو با «فرهیختگان» گفت: «سنت پخش غذا در بین مردم از گذشتهها وجود داشته است. مردم کشور ما همیشه سعی داشتند آنچه را که در سفرهشان وجود دارد، با دیگران تقسیم کنند. شاید این موضوع به دلیل داشتن فرهنگ میهماننوازی است.»
طرحی برای رسیدن نذری به دست نیازمندان

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، نذری دادن در ایام محرم یکی از سنتهای خوبی است که انجام میشود و چند سالی است که سازمانها و ارگانهای مردمنهاد مختلف برای ساماندهی نذری پا به میدان گذاشتهاند تا ظرفهای غذا به دست نیازمندان هم برسد.
سال گذشته آخرین آمارهایی که اتحادیه بنکداران مواد غذایی اعلام کرده بود، نشان میداد که در ایام محرم مصرف اقلامی مانند برنج، روغن و حبوبات به صورت میانگین ۳۵ درصد نسبت به ماههای عادی سال افزایش دارد. با توجه به سرانه مصرف موادغذایی در کشور، در ماه محرم، برنج 91هزار تن، روغن 41.5 هزار تن و حبوبات 23 هزار تن بیشتر از ماههای دیگر سال استفاده شده است. همچنین مصرف گوشت و مرغ حدود 305 درصد بیشتر از دیگر ماههای سال است. براساس قیمتهایی که سال گذشته بانک مرکزی اعلام کرد، مبلغی در حدود یک هزار و 100 میلیارد تومان در ایام محرم خرج میشود.
با یک محاسبه ساده میتوان فهمید که در مجموع عزاداران امامحسین(ع) در ماه محرم مبلغی در حدود 861.2 میلیارد تومان گوشت نذر میکنند. همچنین اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پلاستیک و نایلون در آمار سال گذشته اعلام کرد که معادل یک میلیارد و 200 میلیون ظرف یکبار مصرف به ارزش تقریبی 264 میلیارد تومان استفاده شده است. با نگاهی به آمارهای سالهای گذشته ماه محرم متوجه خواهید شد که در هفت سال گذشته هزینهها حدود سه برابر بیشتر شده است. اما چند سالی میشود که روند و فرهنگ نذری دادن در بین مردم تغییر کرده است، به طوری که سعی میکنیم نذریهایمان را به دست افراد نیازمند برسانیم.
در همین خصوص ابوالقاسم رستگار، مدیرکل انفاقات، صدقات و امور اجرایی کمیته امداد گفت: «طرح «احسان حسینی» با هدف ترویج فرهنگ انفاق و ساماندهی توزیع نذورات مردمی بین نیازمندان در ماه محرم و صفر اجرا میشود. کمیته امداد هر ساله با بهرهمندی از ظرفیت مساجد، تکایا و هیاتهای مذهبی نسبت به ساماندهی نذورات مردمی و توزیع آن میان نیازمندان واقعی جامعه اقدام میکند.»
وی همچنین در مورد نحوه اجرای این طرح گفت: «در ایام محرم نذورات مردم را به مددجویان و نیازمندان ساکن در مناطق کمبرخوردار میرسانیم.»
رستگار در مورد آمار سال گذشته اعلام کرد: «مشارکت عزاداران درطرح احسان حسینی کمیته امداد در ماه محرم سال گذشته ۵۵ میلیارد و ۷۵۵ میلیون تومان بود. مردم نیکوکار استانهای فارس با 6 میلیارد و ۸۸۳ میلیون تومان، لرستان با حدود پنج میلیارد و ۹۵۷ میلیون تومان و ایلام با پنج میلیارد و ۱۶۸ میلیون تومان بیشترین نذورات را در ماه محرم سال ۹۵ با هدف کمک به نیازمندان به دفاتر کمیته امداد سراسر کشور اهدا کردند.»
وی افزود: «کمکهای نقدی اهداشده ۵۲۶ میلیون تومان، مشارکتهای غیرنقدی معادل پنج میلیارد و ۱۱۶ میلیون تومان، اهدای کمک از طریق مراکز نیکوکاری حدود ۲۵ میلیارد تومان و کمکهای مستقیم نیز در حدود ۲۵ میلیارد تومان بود.»
سازمانهای مردمنهاد هم به میدان آمدند
در کنار سازمانها و ارگانهای مختلف، برخی از سازمانهای مردمنهاد و کمپینهای مختلف هم در رساندن نذورات به دست نیازمندان به میدان آمدهاند. کمپین «تهران شهر بدون گرسنه» از جمله کمپینهایی است که در ایام محرم سعی دارد نذریهای مردم را به دست نیازمندان برساند.
حسین شیخ، مسئول طرح تهران شهر بدون گرسنه درمورد این طرح به «فرهیختگان» میگوید: «این طرح در تمام طول سال اجرا میشود؛ یعنی مردم در طول سال میتوانند غذاهای دستنخورده خودشان را به دست نیازمندان برسانند، اما در ایام محرم سعی داریم این طرح را با قوت بیشتری اجرا کنیم تا نذریهای بیشتری به دست نیازمندان برسد.»
وی ادامه داد: «نذری دادن از اتفاقهای خوب ماه محرم است و مردم اگر بدانند که با اهدای نذری به نیازمندان چقدر میتوانند امید را در دل افرادی که فکر میکنند فراموش شدهاند زنده کنند، حتما در این راه محکمتر قدم برمیدارند.» شیخ افزود: «ماه محرم بهانه خوبی است تا فرهنگ غلط دور ریختن غذا و اسراف را درست کنیم و به مردم یادآور شویم که یک پرس غذا میتواند کودکی را از گرسنگی و سوءتغذیه نجات دهد.»
مسئول طرح تهران شهر بدون گرسنه همچنین درمورد آمار سال گذشته این طرح گفت: «طرح تهران شهر بدون گرسنه در سال گذشته 26 هزار و 872 پرس غذا، 536 کیلوگرم میوه، 213 کیلو گرم شیرینی، یک هزار و 250 عدد نان، 55 کیلو گرم برنج و یک هزار و 518 عدد نوشابه به دست مردم نیازمند رساند.»
سنتها را بهبود ببخشیم
مصطفی تبریزی، جامعهشناس در گفتوگو با «فرهیختگان» گفت: «سنت پخش غذا در بین مردم از گذشتهها وجود داشته است. مردم کشور ما همیشه سعی داشتند آنچه را که در سفرهشان وجود دارد، با دیگران تقسیم کنند. شاید این موضوع به دلیل داشتن فرهنگ میهماننوازی است.»
وی افزود: «حالا اگر بخواهیم این فرهنگ را به روزهای محرم تعمیم بدهیم، باید بگویم که مردم میتوانند وسعت سفرههای نذری خود را از محله و تکیهشان به اطراف تهران و خانوادههای بیبضاعت برسانند؛ یعنی سعی کنند نذریهایشان را به سمت خانوادههای نیازمند ببرند.»
تبریزی تاکید کرد: «این فرهنگ به این معنا نیست که در کل فراموش کنیم در محلهمان نذری بدهیم، اما به این معناست که سهمی از نذریهایمان را به افراد نیازمند اختصاص دهیم. این کار باعث میشود نسلهای آینده ما بخشش را بهتر یاد بگیرند.» نذری دادن و گرفتن نذری بهعنوان غذای متبرک در همه جای ایران وجود دارد، اما بهتر است سهم افراد بیبضاعت یا آنهایی را که در حاشیههای تهران زندگی میکنند، در نذریهایمان در نظر بگیریم.
* نویسنده : مطهره واعظیپور خبرنگار گروه اجتماعی
