گزارش «فرهیختگان» از اظهارات ضد و نقیض پیرامون سرنوشت برجام
برداشت عمومی از اظهارات بالا آن بود که دولت، مثل روزهایی که درصدد حصول توافق هسته‌ای در هر شرایط و به هر قیمتی بود، اکنون نیز استراتژی حفظ برجام تحت هر شرایطی را دنبال می‌کند. حتی اگر بانی تحریم‌ها از آن خروج کند؛ تحریم‌هایی که اساسا رفع شدنشان عامل اصلی نشستن بر سر میز مذاکره بود.
اظهارات قابل‌تأمل صالحی و بازتاب گسترده آن در رسانه‌ها کار را به جایی رساند که کمتر از 24 ساعت بعد محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت وادار به موضع‌گیری شد. نوبخت در آخرین نشست خبری خود اظهارات صالحی را «دقیق» و «قابل اعتنا» خواند، اما مدعی شد که هرگونه اظهارنظر رسمی در این خصوص از کانال سخنگوی دولت یا سخنگوی وزارت امور خارجه صورت خواهد گرفت. وی در پاسخ به سوالی مبنی‌بر اینکه آیا سخنان صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی موضع رسمی نظام و دولت قلمداد می‌شود یا خیر، با بیان اینکه «دکتر صالحی در ارتباط با مسائل هسته‌ای صاحب‌نظر، مطلع و مسئول است، با این حساب اگر مطالبی بیان می‌شود بر پایه مسئولیت‌هایی است که ایشان دارند»، گفت: «صالحی یکی از انسان‌های باتجربه، مسئول و مطلع در زمینه تخصصی کار مربوط به خود محسوب می‌شود و قطعا مطالبی که بیان می‌کند حتی اگر به نیابت از دولت بیان نشود، مطالب قابل‌اعتماد و دقیقی است. اما اینکه بنا باشد مطلبی به‌عنوان نظر دولت بیان شود یا سخنگوی دولت آن را بیان کند یا حتی سخنگوی وزارت خارجه موضع رسمی اتخاذ کند، پروسه خود را دارد. عرف حقوقی و نظام اداری تعریف‌شده بر این اساس است که موضع رسمی دولت از زبان سخنگوی دولت بیان شود؛ یعنی دولت در یک مساله‌ای تصمیم می‌گیرد و این تصمیم به سخنگوی دولت برای بیان اعلام می‌شود.»
به بیان دقیق‌تر، سخنگوی دولت تلویحا اظهارات صالحی را غیررسمی خوانده و آن را به پای برداشت شخصی او از سیاست‌های دولت نوشت. اما فارغ از تلاش نوبخت برای تلطیف فضای پدیدآمده به نظر می‌رسد آنچه صالحی زحمت رونمایی‌اش را کشید، درحقیقت استراتژی اصلی و محوری دولت در مواجهه با نقض عهد آمریکایی‌ها در برجام و خروج احتمالی این کشور از توافق هسته‌ای است؛ استراتژی محافظه‌کارانه‌ای که البته به واسطه یک ناهماهنگی ناشیانه پرده از آن برداشته شد.
اما در باب نابخردانه بودن این استراتژی همین بس که کمال خرازی، وزیر امور خارجه دولت اصلاحات نیز آن را فاقد موضوعیت دانسته و معتقد است که خروج هر یک از طرفین، برجام را فروخواهد پاشید. خرازی در گفت‌وگویی ضمن جدی قلمداد کردن تلاش آمریکا برای ضربه زدن و نیز بر هم زدن آن تصریح کرد: «اگر دیگران (آمریکا) از برجام خارج شوند، برجامی باقی نخواهد ماند و باید سیاست‌های گذشته را دنبال کرد.»
به هر روی آمریکا برای بازنویسی برجام و اخذ امتیازات بیشتر از ایران سخت بی‌قراری می‌کند. در این سو دستگاه دیپلماسی دولت دوازدهم نیز همچنان حفظ برجام را اولویت نخست خود می‌خواند. اینکه در چنین شرایطی آمریکایی‌ها موفق به دریافت امتیازات بیشتری خواهند شد یا خیر، در ماه‌ها و بلکه هفته‌های آینده روشن خواهد شد. به نظر می‌رسد احتمالا زمان زیادی لازم نباشد تا اوضاع از آنچه اینک قابل مشاهده است، روشن‌تر شود.
*نویسنده : محمد جعفری روزنامه نگار
مطالب پیشنهادی
