به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، مهریه ریشه‌ای اجتماعی دارد که این سنت و رسم به علت عمل به آن در جامعه وارد قوانین شده است.

مهر مالی است که هنگام عقد نکاح برای ضوابط شرعی و قانونی از طرف مرد به زن پرداخت می‌شود و صداق و فرض هم نامیده می‌شود. این مال می‌تواند به صورت نقدی (وجه رایج کشور)، سکه و طلا، سایر اموال منقول یا غیر‌منقول (ملک، خانه یا آپارتمان) باشد.  

 انواع مهر

مهر السنه‌ این نوع مهریه یکی از انواع قانونی مهر نیست؛ بلکه وصفی برای مهریه است و خانواده‌ها تشویق می‌شوند براساس سنت پیامبر (ص) مهریه دختران خود را تعیین کنند که همان مهریه حضرت زهرا‌(س) است و عبارت است از 500 درهم یا 262 مثقال و نیم‌پول نقره مسکوک .

مهر المسمی میزان مالی است که به عنوان مهر در عقد نکاح ذکر می‌شود و مورد توافق زوجین است؛ مثل آنکه ذکر شود 110 سکه بهار آزادی.

مهر المثل در عقد نکاح می‌توان مهر تعیین نکرد و زوجین می‌توانند پس از وقوع عقد با توافق مهر تعیین کنند. حال اگر قبل از توافق برای تعیین مهر نزدیکی شود، زوجه مستحق مهر المثل است. مهر المثل عبارت از مالی است که با در نظر گرفتن وضع خانوادگی و حال اقران و نزدیکان زوجه تعیین می‌شود.

مهر المتعه مهریه‌ای است که در صورت عدم‌تعیین مهر در عقد نکاح و وقوع طلاق بین زوجین بدون نزدیکی، به وسیله مرد پرداخت می‌شود. در تعیین میزان مهر المتعه وضعیت مالی زوج ملاک است.

 شرایط مهریه

مالیت داشته باشد؛ یعنی در بازار ارزش معامله داشته باشد و بتوان قیمت‌گذاری کرد. قابلیت تملک داشته باشد؛ یعنی زن بتواند به راحتی در آن دخل و تصرف مالکانه کند. منفعت عقلایی داشته باشد؛ به عنوان مثال نمی‌توان مشروبات الکلی یا حیوانات حرام گوشت مانند خوک را به عنوان مهریه تعیین کرد.

معین باشد؛ یعنی اینکه مورد مهریه نباید مردد و باید در زمان عقد موجود باشد، اگر معلوم شود در زمان عقد موجود نبوده تعیین مهر باطل خواهد بود.

مهریه معلوم باشد؛ یعنی باید بین زوجین تا حدی که رفع جهالت آنها بشود معلوم باشد. یعنی مبهم نباشد و تا  حدودی اوصاف‌، مقدار و جنس مالی که مهریه قرار می‌گیرد معلوم باشد.

 مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه

در سند رسمی ازدواج معنی عندالمطالبه، امکان درخواست دریافت مهریه در هر زمان است. پس در صورت نوشتن این عبارت در سند رسمی ازدواج که به امضای همسر (مرد) رسیده باشد، زن هر وقت بخواهد می‌تواند مهریه را از مرد بخواهد.

در سند رسمی ازدواج عندالاستطاعه؛ یعنی شرط درخواست پرداخت مهریه دارا بودن مرد است. در صورت استفاده از این عبارت در متن سند رسمی ازدواج، درخواست مهریه از مرد مشروط به داشتن مال و توانایی مرد در پرداخت مهریه است.

* نویسنده : محمدرضا زلفی‌گل کارشناس ارشد حقوق