سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: «جهش تولید با مشارکت مردم» شعاری است که توسط مقام‌معظم‌رهبری برای سال 1403 انتخاب شده است؛ شعاری که این بار بر نقش مردم در جهش تولید و رشد اقتصادی تاکید دارد. در این میان البته نباید از نقش دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در کشور غافل بود؛ هرچند مخاطب اصلی این شعار دانشگاه‌ها نیستند اما مراکز آموزش عالی به‌عنوان بازوان علمی کشور می‌توانند به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم نقش اساسی در تقویت مشارکت مردم و درنهایت تحقق شعار سال داشته باشند. رئیس دانشگاه آزاد در پیام نوروزی خود تاکید کرد در سال ۱۴۰۳ بستر‌های جدیدی همچون سکوی تولید، تضمین، تامین و سکوی توزیع و لجستیک و سکو‌هایی در حوزه صنایع خلاق و عرصه‌های تربیتی را راه‌اندازی خواهیم کرد که شکل جدیدی از آموزش عالی را به‌تصویر می‌کشاند و این حرکت مسلما با نگاهی جدید به نوع تعامل بین دانشگاه، صنعت و جامعه می‌پردازد و اثرات جدی را در آینده بر آموزش عالی خواهد گذاشت. دکتر طهرانچی در پیام خود گفت دانشگاه آزاد در راستای تحقق شعار سال جدید از همه ظرفیت‌ها و توانمندی‌های خود بهره می‌گیرد تا برنامه‌ها و اهداف بر این اساس تنظیم و اجرا شود.
روسای دانشگاه آزاد در استان‌های آذربایجان شرقی، اصفهان، خوزستان و گیلان در اولین شماره از «فرهیختگان» در سال 1403 از پتانسیل‌های دانشگاه آزاد برای تقویت جریان مردمی تولید گفتند و پیشنهادهایی برای تحقق شعار سال ارائه کردند که در ادامه می‌خوانید.
رئیس دانشگاه آزاد آذربایجان شرقی و واحد تبریز:
سامانه «ست» بستر بزرگی برای تحقق شعار سال به‌شمار می‌رود
آرش رنجبران، رئیس دانشگاه آزاد آذربایجان شرقی و واحد تبریز درباره چگونگی تحقق شعار سال از سوی دانشگاه‌ها گفت: «در شعارهای سال که طی سال‌های اخیر از سوی مقام‌معظم‌رهبری نامگذاری شده، عمدتا مباحث اقتصادی با تکیه بر مسائل علمی مورد تاکید قرار گرفته بود. امسال نیز با فرمایش رهبری مبنی‌بر اینکه شعار سال «جهش تولید با مشارکت مردم» است، یک نکته مهم به ما یادآوری می‌شود که می‌خواهم در ابتدا درباره آن صحبت کنم. همان‌طور که در دوران جنگ هم ما ارتش، سپاه و نیروهای مسلح را داشتیم اما تا وقتی مردم وارد جنگ نشدند و حمایت نکردند، اتفاق بزرگی امکان رخ دادن پیدا نمی‌کرد، درحالی‌که با ورود مردم عملا ورق جنگ برگشت. امروز نیز جنگ‌مان، جنگ اقتصادی است و بحث تولید حتما نیاز به ورود و مشارکت جدی مردم دارد.»
او اضافه کرد: «برای تحقق این مشارکت وظیفه دولت، ارگان‌ها و مجموعه‌های خدمتگزار مردم آن است که بسترسازی لازم را انجام دهند. قطعا در حوزه تولید که یکی از جدی‌ترین مسائل تاثیرگذار در حوزه اقتصاد بوده و به‌درستی مورد تاکید و توجه قرار گرفته، همه باید زمینه‌ای را فراهم کنند تا مردم بتوانند وارد این حوزه شوند.»
رنجبران اظهار کرد: «در اسفند سال گذشته در دانشگاه آزاد با درایت دکتر طهرانچی، سامانه ست را رونمایی کردیم که این سامانه یک پلتفرم کسب‌وکار در حوزه تولید، تضمین و تامین به‌شمار می‌رود. در یک طرف این پلتفرم سفارش‌دهندگان بزرگ کشور را داریم و در طرف مقابل تامین‌کننده و تولیدکنندگان عمدتا خرد در کشور قرار دارند. این سامانه یک اقدام عملی جدی برای تحقق شعار جهش تولید با مشارکت مردمی است، یعنی بستری را فراهم کرده‌ایم که تامین‌کنندگان خرد حتی در حیطه کارهای خانگی و کارگاه‌های بسیار کوچک فضایی را برای فعالیت‌شان پیدا کنند و با تضمین‌هایی که دانشگاه آزاد می‌دهد، این تولیدکنندگان را به صنایع بزرگ معرفی و صنایع هم به‌دلیل همین تضمین‌ها، به این تولیدکنندگان اعتماد می‌کنند.»
رئیس دانشگاه آزاد آذربایجان شرقی و واحد تبریز در همین زمینه افزود: «عملا چرخه بزرگ تولید در کشور از طریق این سامانه می‌تواند فعال شود. امسال دکتر طهرانچی در شعار سالش به همین مساله تاکید داشت و حتی در ایام تعطیلات نوروز هم چهار، پنج جلسه را در ارتباط با همین سامانه ست با وی برگزار کردیم. او مصمم است از طریق این سامانه در راستای فرمایشات مقام‌معظم‌رهبری اقدام فناورانه بزرگی برای بسترسازی در راستای جهش تولید فراهم کند.»
او بیان کرد: «تا امروز شش‌هزار و 752 تامین‌کننده وارد این پلتفرم شده و 20 صنعت بزرگ به‌عنوان سفارش‌دهنده در آنجا حضور دارند. همچنین کار بزرگی که دکتر طهرانچی به‌عنوان یک پروژه داخل دانشگاه می‌خواهد انجام دهد، این است که لباس‌های فرم مدارس سما در کشور- که 155 هزار دانش‌آموز را شامل می‌شوند- با استفاده از ظرفیت‌های خود دانشجویان حوزه طراحی و دوخت کشور راه‌اندازی شود. این کار باعث می‌شود کسب‌وکار بزرگی در سطح کشور راه‌اندازی شود که پایه آن براساس همین سامانه ست خواهد بود.»
رنجبران خاطرنشان کرد: «به‌نظر می‌رسد دانشگاه آزاد با بهره‌ور کردن سامانه ست و پیاده‌سازی و اجرای جدی آن برای امسال یک گام بزرگ در موضوع جهش تولید با مشارکت مردمی برخواهد داشت، یعنی هم بحث تولید در این سامانه بسیار جدی بوده و هم مشارکت مردم در آن بسیار پررنگ خواهد بود.»
رئیس دانشگاه آزاد استان خوزستان و واحد اهواز:
شرکت‌های دانش‌بنیان را باید به سمت مشارکت مردم سوق داد
علی افروس، رئیس دانشگاه آزاد استان خوزستان و واحد اهواز با اشاره به نقش دانشگاه‌ها برای تحقق شعار سال و افزایش مشارکت مردم در اقتصاد گفت: «دانشگاه‌های نسل‌های چهار و پنج دانشگاه‌هایی هستند که توجه به مسائل چه مسائل اجتماعی، چه تربیتی و چه اقتصادی همیشه سرلوحه کارشان بوده و حتی در بعدهایی مانند معنویت هم دانشگاه به شکل جدی وارد می‌شود. این موضوع به‌خصوص در دانشگاه با سند تحول و تعالی دنبال شده و اگر به این سند نگاه کنیم، می‌بینیم به نوعی ارتباط با جامعه و مردم در آن لحاظ شده است.» او در همین زمینه افزود: «دانشگاه آزاد می‌تواند درباره شعار سال برخی شاخص‌ها، محورها و اهدافی را تعیین کند و متناسب با این شعار و مواردی که در سند تحول و تعالی وجود دارد به یکسری برنامه‌های عملیاتی (اکشن‌پلن) برسد تا هم در راستای تحقق سند و هم شعار سال باشد، به‌طور مثال دانشگاه می‌تواند بر پایه رشد تکنولوژی و مسائل نوین در اقتصاد این برنامه‌ها را تبیین و نشست‌های عمومی برگزار کند، حتی این نشست‌ها می‌تواند در فضاهای خارج از دانشگاه باشد. به‌عبارت دیگر در شهرستان‌ها می‌توان با هماهنگی فرمانداری و ادارات کار این برنامه‌ها را انجام دهد.» رئیس دانشگاه آزاد استان خوزستان و واحد اهواز با بیان اینکه دانشگاه می‌تواند پیش‌رو و پیش‌قراول برگزاری برنامه‌های مختلف مرتبط با شعار سال باشد، تصریح کرد: «از این رو یکی از مباحثی که می‌توان آن را انجام داد مباحث تبیینی است. یکی دیگر از کارها هم این است که دانشگاه موارد جدیدی که می‌توان روی آنها اشتغالزایی کرد را شناسایی و معرفی کند، مثلا حوزه‌های اشتغال مرتبط با هوش مصنوعی و نانوتکنولوژی و مشاغل خانگی را استخراج کرده و به‌صورت فراخوان‌هایی آنها را اعلام کند، بازار هدف این دسته بندی‌ها می‌تواند هم خود دانشجویان و هم خود مردم عادی و کم‌بضاعت باشد.» افروس اظهار کرد: «امروز دانشگاه آزاد فعالیت‌هایی را در مراکز رشد و پردیس‌ها و پارک‌های علم و فناوری انجام می‌دهد که می‌تواند آنها را با هماهنگی فرمانداری‌ها، بخشداری‌ها و... در سطح روستای شاخص دنبال و اقدام به ایجاد دفاتر کسب‌وکار کند، حتی می‌تواند با مشارکت شهرداری‌ها و ادارات کار دفاتری را به‌صورت مشترک در سطح شهرها برپا کند، یعنی می‌شود دفاتر مشاوره‌های کسب‌وکار علمی و دفاتر کسب‌وکارهای نوین از سوی دانشگاه ایجاد شود. همچنین دانشگاه آزاد می‌تواند فراخوان مراکز رشد و پارک‌ها را در مناطق پرتردد منتشر کند و افرادی را که احیانا ایده و نظر و فکری دارند به‌سمت مراکز رشد سوق دهد. با این کار هم دانشگاه دیده می‌شود و هم رسالت‌های دانشگاه در بحث تحقق شعار سال انجام خواهد شد.» او گفت: «یکی دیگر از کارها این است که شرکت‌های دانش‌بنیان را به‌سمت مردم سوق دهیم، زیرا در این زمینه شرکت‌هایی را داریم که می‌توان آنها را مستقیما با مردم درگیر کرد، به‌طور مثال در اهواز بحث تولید بریکت زغال را داشتیم که شرکتی دانش‌بنیان دستگاه‌های مرتبط با آن را تولید می‌کند. حالا می‌توان این دستگاه‌ها را در اختیار مردم قرار داد و محصول تولیدشده از سوی مردم با استفاده از همین دستگاه‌ها را توسط همین شرکت دانش‌بنیان خریداری کرد و در اختیار صنایع مربوط قرار داد یا حتی صادر کرد. در اصل چنین کارهایی از سوی دانش‌بنیان‌ها می‌تواند انجام شود و مردم را در آن درگیر کنند.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان خوزستان و واحد اهواز خاطرنشان کرد: «همچنین سال گذشته ایده راه‌اندازی مرکز کاریابی دانش‌بنیان را داشتیم که با دفتر یکی از اعضای خبرگان رهبری در استان هم آن را مطرح کردیم اما به دلیل انتخابات اجرای آن به امسال واگذار شده است.»
رئیس دانشگاه آزاد استان اصفهان(خوراسگان):
طرح پویش می‌تواند به تحقق شعار سال کمک کند
پیام نجفی، رئیس دانشگاه آزاد استان اصفهان(خوراسگان) درباره تحقق شعار سال و نقش دانشگاه‌ها گفت: «دانشگاه‌ها مخصوصا در سال‌های اخیر در حوزه فناوری نقش خوبی داشته‌اند؛ درحالی‌که نقاط جهش اقتصادی کشور و یکی از نقاطی که می‌تواند منجر به جهش تولید شود و رشد اقتصادی کشور را به دنبال داشته باشد شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌هایی هستند که مبتنی‌بر دانش فعالیت می‌کنند.» او اضافه کرد: «همچنین ما واحدهای توسعه و تحقیقی در صنایع بزرگ داریم و از آنجایی که منشا این واحدها در دانشگاه است، هر چقدر دانشگاه بتواند شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای توسعه و تحققی را توسعه دهد، از دل شرکت‌های استارتاپ و نوپایی که شکل می‌گیرد اتفاق بزرگی در اقتصاد شاهد خواهیم بود. اینها شرکت‌هایی هستند که سرمایه‌گذاری کم می‌خواهند و به طبقه تحصیلکرده جامعه و تعداد زیادی از دانشجویان که در دانشگاه تحصیل می‌کنند و اعضای هیات‌علمی وابسته هستند و بیشتر اتکا به دانش دارند تا صرفا به سرمایه و ورود ماشین‌آلات و تجهیزات.» نجفی با تاکید بر اینکه این ابتکارات و نوآوری می‌تواند منجر به جهش خوب شود و بستر مشارکت مردمی بسیار خوبی نیز فراهم می‌شود، بیان کرد: «چون تعداد زیادی از تحصیلکرده‌های دانشگاهی درگیر این فعالیت‌های اقتصادی می‌شوند، ایجاد انگیزه کرده و باعث رشد شده و همچنین باعث می‌شود جهت خوبی را در اقتصاد داشته باشیم.» رئیس دانشگاه آزاد استان اصفهان(خوراسگان) در ادامه با اشاره به شعار «جهش تولید با مشارکت مردم» تصریح کرد: «بستر این مشارکت، یعنی مشارکت مردم و رشد اقتصادی در دانشگاه است، یعنی بهترین نقطه دانشگاه است. دانشگاه از طریق کاربردی کردن دانشی که در اختیار دارد و مهارت‌افزایی و ورود دانشجو به محیط واقعی کار و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و توسعه فناوری می‌تواند به مشارکت مردم کمک کرده و در این حوزه نقش‌آفرینی کند.»
او در پایان تاکید کرد: «جهت‌گیری نحوه آموزش و یاد دادن مهارت و درگیر کردن دانشجو به اشتغال مانند طرح‌های پویش به‌شدت می‌تواند در مشارکت بیشتر دانشجویان در توسعه اقتصادی کشور نقش داشته باشد. به نظرم امسال سالی است که طرح‌هایی مانند طرح پویش می‌تواند دانشجویان را با محیط واقعی کار و توسعه مهارت‌های دانشگاه درگیر کند و همچنین توسعه دانشکده‌های مهارتی و شرکت‌های دانش‌بنیان که در مراکز رشد و سراهای نوآوری وجود دارد می‌تواند در تحقق شعار سال نقش‌آفرین باشد.»
رئیس دانشگاه آزاد استان گیلان و واحد رشت:
دانشگاه آموزش‌های لازم را برای حرکت به سمت اقتصاد تعاونی‌محور ارائه دهد
محمد دوستار، رئیس دانشگاه آزاد استان گیلان و واحد رشت به نقش دانشگاه‌ها در راستای تحقق شعار سال «جهش تولید با مشارکت مردم» گفت: «شعاری که برای امسال نامگذاری شده، در اصل مکمل شعار سال‌های قبل بوده و تکمیل‌کننده مباحث مربوط به اقتصاد مقاومتی است. بحثی که در حوزه جهش تولید مطرح می‌شود نشان از وجود ظرفیتی در جامعه دارد که منجر به جهش خواهد شد، یعنی وضعیت مطلوبی در این زمینه احساس می‌شود که می‌تواند ما را به یک وضعیت ایده‌آل هم برساند.» او افزود: «اگر بخواهیم این ظرفیت را که با مشارکت مردم مطرح‌شده بررسی کنیم، واقعیت این است که دانشگاه‌ها توانسته‌اند از طریق تربیت نیروی انسانی و همچنین از طریق تبدیل پژوهش به فناوری این ظرفیت را ایجاد کنند، یعنی امروز دانشگاه‌های ما- به‌خصوص در فعالیت‌هایی که در حوزه دانش‌بنیانی از سوی دانشگاه آزاد صورت گرفته- با استفاده از فناوری‌های گوناگون بستر لازم را برای انجام جهش فراهم کرده‌اند و در مقابل وابستگی‌های مرتبط با فناوری به خارج از کشور کمتر شده است. طبیعتا نیروهای انسانی و مهارت‌آموزی که در دانشگاه‌ها وجود دارند، می‌توانند این فناوری را در صنعت به کار بگیرند و جهشی را در عرصه تولید ایجاد کنند.» رئیس دانشگاه آزاد استان گیلان و واحد رشت اظهار کرد: «دانشگاه‌ها هم در عرصه تربیت نیروی انسانی و هم در حوزه فناوری و هم با ارائه راهکارهای عملی برای افزایش بهره‌وری در حوزه تولید نقش خودشان را ایفا می‌کنند.» دوستار درباره تقویت نقش مشارکت مردم گفت: «تحقق این مهم نیازمند یکسری زمینه‌ها و بسترهایی است، یعنی باید یکسری حمایت‌هایی از سوی دولت‌ها صورت بگیرد. در وهله اول باید قوانین ضدونقیضی که برای مشارکت مردم وجود دارد اصلاح شود که در این زمینه دانشگاه‌ها می‌توانند این قوانین را بررسی کرده و نواقض را به مرکز پژوهش‌های مجلس یا نمایندگان ارائه کنند تا آنها نسبت به رفع‌شان اقدام کنند. از طرف دیگر مشارکت مردم باید در قالبی صورت بگیرد که از آن تحت عنوان شرکت‌های تعاونی نام می‌بریم.»
او در توضیح بیشتر اقتصاد تعاونی گفت: «متاسفانه در اقتصاد ما خیلی اقتصاد تعاونی جای خود را باز نکرده و به همین دلیل باید تحلیل‌هایی درباره این مساله صورت بگیرد و همچنین آموزش‌های هم به آحاد مردم و هم دانشجویان ارائه شود تا بتوانند در مسیر اقتصاد تعاونی قدم بردارند. این حرکتی است که دانشگاه به‌خصوص دانشگاه آزاد که یک شبکه اجتماعی وسیعی را در کشور داشته و با آحاد مردم در ارتباط است می‌تواند آن را اجرایی کند. نکته دیگر اینکه توانمندسازی مردم برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط است که می‌تواند در میزان مشارکت مردم در اقتصاد کمک‌کننده باشد. این توانمندسازی را هم دانشگاه می‌تواند برای اقشار مختلف جامعه انجام دهد. در حقیقت دانشگاه برای زمینه‌سازی مشارکت مردم می‌تواند نقش محوری داشته باشد.»