نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان گفت: از نظر ما پیمان امنیت جمعی مخصوصاً در ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ در قبال ارمنستان اجرا نشده و ما نمی‌توانیم به این امر بی‌توجه باشیم. ما شرکت خود را در این پیمان تعلیق کردیم. تا ببینیم در آینده چه می‌شود. طرح مبحث تنوع‌بخشی به روابط امنیتی و خودداری پاشینیان از حضور در نشست سازمان پیمان امنیت جمعی تازه‌ترین برگ در مجموعه وقایعی است که از سردشدن روابط روسیه و ارمنستان نشان دارد. پاشینیان پیش‌تر یک رزمایش برنامه‌ریزی‌شده سازمان پیمان امنیت جمعی در خاک خود را لغو کرد و در ماه اکتبر نیز از حضور در نشست «کشورهای مستقل همسود» خودداری کرد.
سازمان پیمان امنیت جمعی از کشورهای روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ارمنستان و بلاروس تشکیل شده است. از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در ۱۹۹۱، ایروان و مسکو متحدان نزدیکی بودند و ارمنستان میزبان یک پایگاه نظامی روسیه است. اما در یک سال گذشته و با مسلط‌شدن جمهوری آذربایجان بر قره‌باغ کوهستانی در حمله‌ای کوتاه و سریع، روابط مسکو و ایروان به تیرگی گراییده است.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، پاشینیان همچنین گفت که در حال حاضر برقراری صلح میان ارمنستان جمهوری آذربایجان غیر ممکن به نظر می‌رسد.ایروان و باکو با میانجی‌گری روسیه آمریکا و اتحادیه اروپا از سال ۲۰۲۲ در حال تلاش برای تدوین یک معاهده صلح هستند. هفته گذشته وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد در حمله جمهوری آذربایجان به مواضع ارمنستان در مرز دو کشور، چهار سرباز ارمنستانی کشته و یک سرباز مجروح شد. باکو پیش‌تر مدعی شده بود که ارمنستان به مواضع آذربایجان حمله کرده است.
پاشینیان گفت: اگر اظهارات آذربایجان را بررسی کنیم، می‌بینیم که حمله‌ای تازه به ارمنستان بسیار محتمل است. در مورد حمله اخیر هم خواستار تحقیقات هستیم؛ اما با این وجود، آذربایجان از این وضعیت برای تشدید لفاظی‌های خود استفاده می‌کند. همه این‌ها باعث می‌شود که فکر کنیم آذربایجان در تدارک حمله‌ای جدیدی به ارمنستان است.
ارمنستان و آذربایجان بر سر منطقه قره‌باغ کوهستانی درگیری طولانی مدت دارند. در سپتامبر ۲۰۲۳، آذربایجان کنترل این منطقه را به دست گرفت؛ منطقه‌ای که اکثر ساکنان آن ارمنی‌تبار هستند. در نتیجه این حمله، تقریباً همه ساکنان محلی به ارمنستان فرار کردند.
باکو در زمان آن حمله از آغاز عملیات «ضدتروریسم» در قره‌باغ خبر داد و مدعی شد که ارمنستان در حال تقویت نظامی در این منطقه است و عملیات «خرابکارانه» علیه نیروهای جمهوری آذربایجان انجام داده است. ایروان این اتهامات را رد کرد و مدعی شد که باکو قصد پاک‌سازی ارامنه از قره‌باغ را داشته است.
در نهایت وزارت دفاع روسیه در بیانیه‌ای گفت که با میانجی‌گری فرماندهی نیروهای حافظ صلح روسیه، توافقی میان طرف آذربایجانی و نمایندگان قره‌باغ مبنی بر توقف کامل درگیری‌ها حاصل شد. با این حال، در نتیجه حمله نیروهای جمهوری آذربایجان دست‌کم ۱۰۰ هزار تن از ۱۲۰ هزار سکنه ارمنی آن به ارمنستان رفتند.