زهرا رمضانی، خبرنگار گروه دانشگاه: اشتغال را باید موضوع پرچالش و قدیمی کشور دانست، حوزه‌ای که طی سال‌های اخیر با ظهور کرونا و وخیم شدن شرایط اقتصادی، تکانه‌های قابل‌توجهی خورده است. بالا بودن نرخ بیکاری در کشور و بدتر از آن نرخ بالای بیکاری در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی باعث شده طی سال‌های اخیر نگاه‌ها به وضعیت کیفیت خروجی دانشگاه‌ها جلب شود. اتفاقی که دلیلی برای نقد دانشگاه‌ها در خصوص عدم آموزش مهارت‌های لازم به دانشجویان شده و منتقدان با توجه به نگاه بازار به فارغ‌التحصیلان دانشگاهی معتقد بودند نداشتن مهارت‌های لازم برای ورود به بازار کار از سوی نیروی انسانی تربیت‌شده در نظام آموزش عالی، باعث پس زدن آنها از سوی فعالان صنعتی و بنگاه‌های اقتصادی شده است. البته بد نیست کمی به عقب‌تر برویم، زمانی که تصور اقشار مختلف جامعه این بود که برای رسیدن به بازار کار، تحصیل در دانشگاه و تداوم آن در مقاطع تحصیلات تکمیلی می‌تواند به‌عنوان کلید موفقیت در این زمینه ایفای نقش کند. باوری که جمعیت دانشجویی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری را برای سال‌ها، به‌شکل قابل‌توجهی بالا برد و البته تا مدت‌ها فارغ‌التحصیلی از مقطع دکتری یا یک پله پایین‌تر از آن یعنی کارشناسی ارشد می‌توانست فارغ‌التحصیل را به مناصب شغلی مناسب برساند اما طی دوسال اخیر با درنظر گرفتن آمار اشتغال به کار در میان فارغ‌التحصیلان مقاطع مختلف که از سوی وزارت علوم منتشرشده، به‌صراحت باید گفت دیگر تحصیلات تکمیلی هم نمی‌تواند تضمین‌کننده داشتن شغل در کشور باشد.
نرخ بیکاری کاهشی شد، بیکاری فارغ‌التحصیلان نه!
شاید بد نباشد در وهله اول نگاهی به آمار منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران درخصوص وضعیت نیروی کار در پاییز امسال و مقایسه آن با همین بازه زمانی در سال گذشته داشته باشیم. براساس آمار این مرکز، نرخ بیکاری در میان جوانان 18 تا 25، در پاییز امسال 14.4 درصد بوده که نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته، 0.4 درصد کاهش یافته است. نرخی که با توجه به رده سنی‌اش، می‌توان آنها را قشر دانشجو و فارغ‌التحصیلان حساب کرد اما آنچه واضح است اینکه ظرف یک سال تنها 0.4 درصد یعنی کمتر از 0.5 درصد بیکاری در میان آنها کاهش پیدا کرده است. موضوع جالب دیگر اینکه بیشترین سهم اشتغال در سه بخش کشاورزی، صنعت و خدمات هم با سهم 52.1 درصدی به بخش خدمات می‌رسد و کمترین میزان هم برای بخش کشاورزی با سهم 13.6 درصدی است. آمار منتشرشده درباره بخش صنعت هم سهم اشتغال 34.2 درصدی را برای پاییز امسال نشان می‌دهد، یعنی عملا فارغ‌التحصیلانی که رشته تحصیلی‌شان با بخش خدمات در ارتباط است، شانس بیشتری برای رسیدن به بازار کار در اختیار خواهند داشت و در این میان رسیدن به درآمد در حوزه کشاورزی هنوز با چالش‌های زیادی همراه خواهد بود.
البته آمار این مرکز حاوی اطلاعات مهمی دیگری هم بود. یکی از موضوعات قابل‌توجه نرخ بیکاری جمعیت 15 ساله و بیشتر فارغ‌التحصیلان آموزش عالی است که در پاییز امسال 11.4 اعلام شده بود که نسبت به نرخ 12.5 درصدی در مدت مشابه سال قبل، 1.1 درصد کاهش پیدا کرده بود. در مقابل سهم بیکار 15 ساله و بیشتر فارغ‌التحصیلان آموزش عالی از کل بیکاران کشور 42.8 درصد اعلام شده که رشد 0.4 درصدی نسبت به سهم 42.5 درصدی در پاییز سال 1401 دارد. البته اشتغال در میان همین گروه افزایش داشته و از 26.4 درصد به 27.5 درصد در پاییز امسال رسید. هرچند میزان اشتغال در میان این قشر افزایش یافته، اما بیکاری در میان آنها گسترش پیدا کرده، در مقابل با نگاهی به آماری که از سوی وزارت علوم در ارتباط با سهم اشتغال در میان مقاطع مختلف تحصیلی منتشرشده هم‌جهت است، یعنی عملا باز دست فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از بازار کار کوتاه‌تر شده و این خود پالس منفی دیگری به جامعه خواهد بود.
ادامه مطلب را اینجا بخوانید.