فاطمه طهماسبی دم‌او، پژوهشگر حوزه بین‌الملل: با شعله‌ور شدن درگیری‌ها میان رژیم‌صهیونیستی و فلسطین از 7 اکتبر، بار دیگر سر و کله گروهی از حامیان سرسخت یهودیان اسرائیلی پیدا شد. حامیانی که «مسیحیان اوانجلیک» نامیده می‌شوند. پس از واقعه 7 اکتبر 2023 لابی اوانجلیک «مسیحیان متحد برای اسرائیل» که بنا بر ادعای خود بیش از 10 میلیون عضو دارد، در شبکه ایکس به این واقعه واکنش نشان داد و حمایت تمام‌عیار خود از اسرائیل را اعلام کرد.
اوانجلیک‌ها سال‌هاست با همه توان به نفع اسرائیل در کنگره لابی می‌کنند، راهپیمایی برگزار می‌کنند، از طریق وارد کردن افراد خود به ساختار قدرت، نفوذ خود را افزایش می‌دهند، با کلیساهای متعدد خود روی افکار عمومی کار می‌کنند و برای دوام سیاست‌های توسعه‌طلبانه اسرائیل پول جمع‌‌آوری می‌کنند. تنها در دو هفته اول پس از واقعه 7 اکتبر، لابی قدرتمند اوانجلیک، 5 میلیون دلار به عنوان کمک به اسرائیل اهدا کرده است. این گروه در مناقشه اسرائیل-فلسطین آنقدر اهمیت دارند که می‌بایست این فرقه را بیش از سایر گروه‌های حامی رژیم‌صهیونستی مورد توجه قرار داد.
چرایی اهمیت فلسطین برای مسیحیان اوانجلیک
برای بسیاری از یهودیان صهیونیست خصوصا اوانجلیک‌ها حمایت از اسرائیل ریشه در نقش اسرائیل در آخرالزمان تحریف‌شده آنها دارد. در باور دینی آنها حضرت عیسی به زمین بازمی‌گردد، نبرد نهایی خونینی در آرماگدون صورت می‌گیرد و ایشان از کوه معبد در اورشلیم جهان را رهبری می‌کند. در سناریوی آنها، از جنگ نباید اجتناب کرد، بلکه کاملا اجتناب‌ناپذیر و مورد نظر خداست.
در این باور، عشق به اسرائیل اهمیتی ندارد و آنچه مهم است ناسیونالیسم مسیحی است. در نتیجه آنچه میان یهودیان و فلسطینی‌ها اتفاق می‌افتد فقط زمینه‌سازی ظهور حضرت عیسی(ع) است. آنها امید دارند جنگی رخ دهد که پایان‌بخش همه جنگ‌ها و در نتیجه ایجاد دنیای مسیحی که بر شر غلبه می‌کند و صلح و آرامش ایجاد می‌کند باشد. در نگاه آنها این اتفاق فقط برای کسانی که عیسی را منجی می‌دانند مفید است و کافران که مسلمانان و یهودیان دو دسته از آنها هستند از آن جان سالم به در نخواهند برد.
از این رو، با اینکه یکی از تلاش‌های اقناعی اخیر دولت آمریکا در مساله فلسطین و اسرائیل جدا معرفی کردن حماس از مردم فلسطین است، در نظر آنان بین حماس و فلسطینی‌های عادی در غزه و کرانه باختری تفاوت چندانی وجود ندارد و مردم فلسطین نیز دشمن تلقی می‌شوند.
با وجود اینکه اوانجلیک‌ها یهودیان را نیز تنها ابزار و دستاویزی برای ظهور مسیح و جزء کفار می‌دانند، اسرائیل همواره تلاش کرده از قدرت آنها در میان مردم و حاکمیت آمریکا به نفع خود بهره ببرد. ران درمر، سفیر سابق اسرائیل در آمریکا مدتی پیش ذیل یک بیانیه گفته بود اسرائیل باید بیشتر توان خود را، بیش از آنکه بر یهودیان منتقد اسرائیل معطوف کند، صرف اوانجلیک‌ها سازد. پیشنهاد او با نظر به اقداماتی که تاکنون این فرقه به نفع اسرائیل انجام داده است چندان بی‌راه و بی‌پایه نیست. تاسیس اسرائیل در سال 1948، تسخیر بیت‌المقدس توسط ارتش اسرائیل در جنگ شش‌روزه در سال 1967، ظهور اسرائیل به عنوان یک قدرت نظامی قوی و انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس از پیشگویی‌های آخرالزمانی ذکر‌شده در کتاب مقدس اوانجلیک‌ها است که همه به نفع افزایش قدرت رژیم‌صهیونیستی در منطقه بوده است. دو پیشگویی دیگر این فرقه بازسازی مکان مقدس یهودیان در کوه معبد (که مستلزم تخریب مسجدالاقصی است) و کنترل آینده کل فلسطین توسط اسرائیل است که سال‌هاست اسرائیل تلاش دارد آنها را محقق سازد و با تحقق آنها به تمامی اهداف خود رسیده است.
مسیحیان صهیونیست که اوانجلیک‌ها جزء مهمی از آن هستند، از دهه 1970 حامیان مهم صهیونیست‌ها برای ایجاد یک کشور یهودی بوده‌اند. این فرقه، با مسیحیان پیش از خود که یهودیان را قاتل مسیح می‌دانستند و به یهودی‌ستیزی شناخته می‌شدند تفاوت بسیار زیادی دارد. از این رو این گروه که در زمان تاسیس اسرائیل تا دهه 70، یک جنبش نوپا و پراکنده بود، پس از این دهه به عنوان یک جنبش قدرتمند با حامیان بسیار و منابع مکفی ظاهر شد و خود را به عنوان یک لابی سیاسی قوی تثبیت کرد.
در دهه 70 درک نظام سیاسی آمریکا این بود که می‌بایست برای خود متحدی قابل اعتماد مانند اسرائیل در منطقه‌ای استراتژیک و غنی از منابع داشته باشد. همین درک، به پیشبرد اهداف اوانجلیک‌ها بیش از پیش کمک کرد. شعار اوانجلیک‌ها برای فریب افکار عمومی آمریکایی «سرزمین بدون ملت برای ملت بدون سرزمین» بود که به مردم القا می‌کرد فلسطین سرزمینی خالی از سکنه است و یهودیان در سال 1948 برای فرار از آزار و اذیت‌هایی که در اروپا متحمل می‌شدند در این منطقه ساکن شده‌اند، در حالی که مسلمانان، مسیحیان و یهودیان طی قرن‌ها در این منطقه در کنار هم زندگی کرده بودند.
اوانجلیک‌ها در ساختار سیاسی آمریکا
با وجود حمایت کامل کل ساختار ایالات متحده از رژیم‌صهیونیستی بدون توجه به رای و نظر حزبی، همواره جمهوری‌خواهان به عنوان حامیان جدی‌تر این رژیم شناخته می‌شوند. یکی از دلایل این موضع سفت و سخت آنها، تاثیرگذاری بیشتر اوانجلیک‌ها بر جمهوری‌خواهان محافظه‌کار است که سیاست آنها در قبال اسرائیل بخش مهم آن را تشکیل می‌دهد.
طبق نتایج نظرسنجی دانشگاه مریلند بیشتر حمایت حزب جمهوری‌خواه از اسرائیل به دلیل نگرش‌های اوانجلیک نسبت به این رژیم است. در‌حالی‌که بدون این نگرش، دیدگاه جمهوری‌خواهان درباره اسرائیل تفاوت قابل‌توجهی نسبت به بقیه آمریکایی‌ها ندارد. برعکس اسرائیل نیز روی جناح راست انجیلی به عنوان سنگ بنای حمایت ایالات متحده از دولت یهود حساب ویژه باز کرده است.
شاید یکی از قابل‌توجه‌ترین تاثیرگذاری اوانجلیک‌ها بر جمهوری‌خواهان انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس توسط ترامپ در سال 2017 بود. در آن زمان ترامپ رسما اعتراف کرد که اکثر آمریکایی‌ها از جمله یهودیان آمریکایی با این تصمیم مخالف بودند، اما او این کار را برای حامیان اوانجلیک خود انجام داده است.
با این اوصاف درصورتی‌که جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست جمهوری 2024 پیروز شوند، قدرت این فرقه در مواجهه با منازعه اسرائیل-فلسطین و ارائه امکانات بیشتر به آنها بیشتر خواهد شد. این در حالی است که با سخنرانی اخیر جو بایدن که رسما گفته بود: «من یهودی نیستم، ولی صهیونیستم» به نظر می‌رسد بایدن که اکنون رای اکثر ایالت‌های نوسانی را از دست داده، روی رای اوانجلیک‌ها و سایر مسیحیان صهیونیست حساب کرده است.
اندیشه نسل‌های جدید اوانجلیک‌ها
با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد اوانجلیک‌های جوان‌تر نسبت به والدین یا پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های خود، کمتر شیفته نقش اسرائیل در الهیات آخرالزمان هستند.
نظرسنجی انجام‌شده توسط گروه بارنا در دانشگاه کارولینای شمالی نشان داده است که اوانجلیک‌های جوان‌تر نسبت به اوانجلیک‌های مسن‌تر، بسیار کمتر از اسرائیل حمایت می‌کنند. این نظرسنجی تغییر چشمگیری در نگرش آنها بین سال‌های 2018 و 2021 نشان می‌دهد و حمایت از اسرائیل در میان اوانجلیک‌های جوان از 75 درصد به 34 درصد کاهش یافته است.
در مقایسه سال 2015 و 2018 نیز در سال 2015، 40 درصد از اوانجلیک‌های جوان موافق حمایت آمریکا از اسرائیل بودند و این رقم در سال 2018 به 21 درصد رسید. در 2015 تنها سه درصد از آنها به فلسطین گرایش داشتند، در حالی که در 2018 به 18 درصد رسید و اختلاف درصد میان طرفداران دو طرف نیز از 37 درصد به سه درصد کاهش یافت.
شاید اقدامات ترامپ موجب این شکاف بین نسلی میان اوانجلیک‌ها باشد؛ زیرا نسل جدید آنها از ترامپ و اقداماتش نگران بودند و تمایل داشتند رهبران‌شان از او فاصله بگیرند. دلیل دیگر اهمیت عدالت اجتماعی برای نسل‌های جوان آنها است. در مقاله‌ای که نیویورکر در سال 2018 منتشر کرد آمده بود که مساله جدایی خانواده‌ها در مرز ایالات متحده و مکزیک، تغییرات آب و هوایی و مواردی از این دست دغدغه جوانان اوانجلیست است و بیش از همه اینها «جنبش جان سیاهان مهم است» در سال 2020 موجب شده این جوانان وضعیت اسف‌بار فلسطینی‌ها را از این زاویه ببیند.
با اینکه این ارقام بر یک تغییر اساسی و عجیب در بحث حمایت از اسرائیل یا فلسطین صحه می‌گذارد، ولی هنوز قدرت تاثیرگذاری در دست نسل‌های دارای سنین بالاتر اوانجلیک است که شدیدا معتقد به حمایت از اسرائیل هستند و همین موضوع حل و فصل سریع منازعه اسرائیل-فلسطین را سخت می‌سازد.