عاطفه جعفری، خبرنگار گروه فرهنگ: این روزها فیلم هندی Animal (حیوان) ساخته ساندیپ وانگا ردی به باشگاه پرفروش‌های سینمای جهان اضافه شده است. این فیلم در آخر هفته افتتاحیه خود، به فروش 42.1 میلیون دلار در سطح جهان رسید و عنوان فیلم شماره یک را به‌دست آورد. این فیلم حماسی با بازی رانبیر کاپور تا روز سه‌شنبه، با فروش 57.1 میلیون دلاری در رتبه یک گیشه‌های جهانی قرار گرفته است. بنابر گزارش ورایتی، این فیلم در ۳۸ بازار جهانی اکران شده است و در 850 پرده سینمای آمریکای شمالی، فروش ۶/۱ میلیون دلاری را به‌دست آورده و این فروش، فیلم را در جایگاه هفتم منطقه قرار داده است. به بهانه پرفروش شدن «حیوان» هندی در گیشه‌های جهانی، به سینمای هندوستان نگاه کردیم.
پرفروش‌های بالیوود
سینمای هند در قرن بیستم به‌همراه هالیوود و صنعت فیلم چینی در ایالات‌متحده به یک صنعت جهانی تبدیل شدند. در سال ۲۰۱۳، هندوستان در رتبه اول تولید فیلم سالانه قرار گرفت و پس از آن سینمای نیجریه، هالیوود و سینمای چین قرار گرفتند. سال ۲۰۱۲ سینمای جهان شاهد تولید ۱۶۰۲ فیلم در هند بود که سینمای «تامیل» پیشتاز بود و پس از آن تلوگو و بالیوود قرار داشتند. افزایش تکنولوژی و نفوذ جهانی، چهره سینمای هند را تغییر داده است. اکنون فیلم‌های سوپرقهرمانی و علمی- تخیلی نه‌تنها ساخته می‌شوند، بلکه بسیاری از این فیلم‌ها در قالب فیلم‌های پرفروش Enthiran، Ra.One، Eega و Krrish3 موفق شده‌اند. سینمای هند در بیش از ۹۰ کشور بازار پیدا کرده است، یعنی جاهایی که فیلم‌های هندی اکران می‌شوند Dangal. تبدیل به یک فیلم پرفروش بین‌المللی شد و بیش از ۳۰۰ میلیون دلار در سرتاسر جهان فروخت. هند البته پس از کرونا صدماتی خورد اما فیلم «RRR» یا همان «خیزش، غرش، آتش» نوید بازگشت مجدد هندوستان به بازار سینما داد و توانست در این سال‌ها یک پای پرفروش‌های دنیا باشد. پرفروشترین فیلم‌های بالیوود در سال ۲۰۲۳، فیلم جوان (Jawan) است که در سراسر جهان ۱۱۰۳.۶۳ کرور (۱۴۰ میلیون دلار آمریکا) فروش داشت. رتبه دوم پرفروشترین فیلم بالیوودی سال ۲۰۲۳ متعلق است به فیلم پاتان (Pathaan) با فروش کلی ۱۰۵۰.۳۰ کرور روپیه (۱۳۰ میلیون دلار آمریکا) و فیلم Gadar2 نیز با فروش کلی ۶۹۰.۵۴ کرور روپیه (۸۶ میلیون دلار آمریکا) رتبه سوم پرفروشترین فیلم بالیوود در سال ۲۰۲۳ را دارد و حالا فیلم حیوان (animal) بعد از پنج روز از اکران توانسته است به 57.1 میلیون دلار فروش برسد و به‌نظر می‌رسد که تا پایان اکران می‌تواند رکوردهای خوبی را برجای بگذارد. البته درمورد فیلم حیوان شاید تبلیغات هم در فروش آن تاثیرگذار بوده است؛ تیزر این فیلم در 28 سپتامبر 2023 منتشر شد. آریجیت سینگ، خواننده معروف هندی کنسرتی را در چاندیگار برگزار کرد که در آن رانبیر کاپور برای تبلیغ فیلم با آهنگ Satranga به او پیوست و همین باعث تبلیغ فیلم شد. تیزرش در 18 نوامبر 2023 در برج خلیفه به نمایش گذاشته شد، آنها همچنین تبلیغات فیلم را در کلاب مارک و دهکده جهانی در همان روز در دبی انجام دادند. تریلر اولیه فیلم در 23 نوامبر 2023 منتشر شد. بازیگران در برنامه تاک‌شوی Unstoppable که برای اولین‌بار در 24 نوامبر 2023 در Aha پخش شد، شرکت کردند. این فیلم رویداد پیش از اکران خود را در 27 نوامبر 2023 در حیدرآباد با حضور ماهش بابو و س. س. رجمولی به عنوان مهمانان اصلی برگزار کرد و همه این تبلیغات باعث شد تا وقتی‌که فیلم به اکران می‌رسد، صف‌های زیادی برای آن شکل بگیرد. اما یکی از ایرادهایی که به سینمای بالیوود گرفته می‌شود، این است که متاسفانه در سینمای هند به‌دلیل فقدان سیستم آمارگیری متمرکز از فروش فیلم‌ها در سالن‌های سینما همه اطلاعات صرفا از سوی تهیه‌کنندگان به رسانه‌ها ارائه می‌شود یا کارشناسان پیش‌بینی‌هایی خود را منتشر می‌کنند و همین باعث می‌شود در هندوستان آمار درستی از فروش فیلم‌ها نباشد.
نگاهی به نظام سینمایی بالیوود
سینمای هندوستان را با عنوان بالیوود می‌شناسند که ترکیبی از دو کلمه بمبئی و هالیوود است. فیلمسازی، بزرگ‌ترین صنعت هندوستان است. بالیوود از نظر تعداد کل فیلم‌هایی که تا امروز ساخته‌شده، بزرگ‌ترین صنعت فیلم جهانی محسوب می‌شود. فیلم‌های بالیوود اغلب از فرهنگ هند، حوادث واقعی یا رویدادهای جاری الهام می‌گیرند. موسیقی، رقص، صحنه‌های طنز، درام، تعلیق و عاشقانه همه بخشی از داستانی هستند که فیلم‌ها حول آن می‌چرخند.
در گزارش‌هایی که پیش‌ازاین درمورد آمار سینمای بالیوود داشتیم، اشاره کردیم که خیلی‌ها فکر می‌کنند سینمای هند، یعنی بالیوود و کنار آن تعدادی فیلم هنری هم ساخته می‌شوند اما درواقع صنعت سینمای هند در بالیوود خلاصه نمی‌شود و این تنها بخشی از گردش عظیم اقتصاد گیشه در آن سرزمین است. سینمای هند شامل فیلم‌هایی است که در بخش‌ها و زبان‌های مختلف هند ساخته شده‌اند. به‌عبارتی صنعت سینمای هند به‌دلیل زبان تکه‌تکه شده است. فیلم‌های بالیوود یا هندی‌زبان ۴۳ درصد از درآمد باکس‌آفیس را به خود اختصاص داده‌اند. کالیوود و تالیوود، یعنی سینمای به زبان‌های تامیل و فیلم‌های سینمایی به زبان تلوگو هم روی هم ۳۶ درصد از درآمد را تشکیل می‌دهند. غیر از اینها چالیوود (چاتیس‌گره)، جولیوود (جارکاند)، سینمای کانادا (کارناتاکا که البته ربطی به کشور کانادا در آمریکای شمالی ندارد)، سینمای آسامی (آسام)، سینمای مایتیلی (بیهار)، سینمای برابهاشا (اوتار پرادش)، سینمای گجراتی (گجرات)، سینمای هاریانوی (هاریانا)، کشمیری (جامو و کشمیر)، سینمای مالایالام (کرالا)، سینمای مراتی (ماهاراشترا)، سینمای اوریا (اودیشا)، سینمای پنجابی (پنجاب)، سینمای راجستانی (راجستان) و سینمای بنگالی (بنگال غربی) هم دیگر بخش‌های فعال در صنعت سینمای هند هستند.
آمارهایی جذاب از سینمای هند
ورایتی در گزارشی آماری از سینمای هند منتشر کرده که در نوع خود جالب است، در این گزارش آمده بالیوود سالانه بیش از هزار فیلم تولید می‌شود که دوبرابر تولید هالیوود است. متوسط هزینه تولید فیلم در بالیوود حدود ۱,۵ میلیون دلار است.
بالیوود به‌تنهایی سه میلیارد مخاطب جهانی دارد. «باهوبالی» (Baahubali / مردی با بازوان قوی) با حدود 40 میلیون دلار پرهزینه‌ترین فیلم تاریخ سینمای هند است. ۴۰ درصد از درآمد خالص باکس‌آفیس در هند از نمایش‌های بین‌المللی است. در سال ۲۰۱۹، ارزش صنعت فیلم هند به ۱۸۳,۲ میلیارد روپیه رسید، این درحالی است که در سال ۲۰۱۸ ارزش این صنعت ۱۷۹ میلیارد روپیه بوده و در سال ۲۰۲۱ میزان آن به ۲.۸۳ میلیارد دلار رسید. بالیوود تقریبا ۷۰ درصد از کل صنعت فیلم هند را پوشش می‌دهد.