مهدی عبداللهی، دبیر گروه اقتصاد: مرکز آمار ایران روز گذشته گزارش نتایج طرح آمارگیری نیروی کار تابستان ١٤٠٢ را منتشر کرد. این گزارش حاوی نکات مهمی است. طبق داده‌های رسمی، نرخ بیکاری کشور به 7.9 درصد رسیده است. این مقدار کمترین نرخ بیکاری 20 سال اخیر است، همچنین نرخ مشارکت نیروی کار در تابستان امسال به 41.6 درصد رسیده که بالاترین مقدار در پساکروناست. داده‌های مرکز آمار حکایت از آن دارد که تعداد شاغلان کشور به ٢٤ میلیون و ٦٨٦ هزار نفر رسیده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ٩٠٧ هزار نفر افزایش نشان می‌دهد. گرچه مقایسه روند نرخ مشارکت و نرخ بیکاری وضعیت بسیار مطلوب دهه 1380 را تکرار نکرده، اما نسبت به سال‌های اخیر بهترین وضعیت است. افزایش تعداد شاغلان بخش صنعت و افزایش 10 درصدی تعداد زنان شاغل و بهبود قابل‌توجه تعداد شاغلان بخش خدمات از دیگر نکات مثبت گزارش فعلی بازار کار کشور است، البته همچنان نرخ بیکاری جوانان و فارغ‌التحصیلان و زنان بالاست و ضروری است سیاستگذار این موضوعات را در اولویت برنامه‌ریزی‌ها قرار دهد.
تا قبل از سال 1398 جمعیت در سن کار ایران شامل افراد بالای 10 سال (نیروی کار) بود. در سال 1398 تعاریف مرکز آمار ایران از افراد سن کار تغییر کرد و در حال حاضر افراد در سن کار شامل جمعیت 15 ساله و بیشتر است.
طبق گزارش مرکز آمار ایران تعداد جمعیت در سن کار ایران (افراد بالای 15 سال) از 49.5 میلیون نفر در سال 1384 به 57 میلیون نفر تا سال 1390 و به 64 میلیون و 457 هزار نفر در تابستان 1402 رسیده‌اند. به عبارتی طی سال‌های 1384 تا تابستان 1402 به تعداد افراد در سن کار (بالای 15سال) حدود 15 میلیون نفر افزوده شده است.
تعداد افراد در سن کار گرچه در تعیین نرخ سرباری و وابستگی به سرپرست خانوار مهم است اما در تعاریف مراکز آماری آن دسته از افراد در داده‌ها مهم هستند که دنبال کار باشند. به عبارتی از کل جمعیت در سن کار، بخشی از جمعیتی که تمایل به کار کردن داشته باشند؛ بسیار مهم‌تر هستند و به این گروه جمعیت فعال اقتصادی گفته می‌شود و سایر افراد که تمایل یا امکان کار کردن ندارند، جزء جمعیت غیرفعال محسوب می‌شوند. در تابستان سال 1402 از مجموع 64 میلیون و 457 هزار نفر افراد در سن کار (بالای 15سال) 26 میلیون و 801 هزار نفر جمعیت فعال و 37 میلیون و 655 هزار نفر نیز جزء جمعیت غیرفعال هستند.
همچنین از تقسیم جمعیت فعال به کل افراد در سن کار، نرخ مشارکت اقتصادی به دست می‌آید. در تابستان امسال نرخ مشارکت اقتصادی 41.6 درصد بوده است. آمارها نشان می‌دهد اگر همه داده‌های سال‌های 1384 تا تابستان 1402 را برای جمعیت بالای 15 سال درنظر بگیریم، نرخ مشارکت اقتصادی در کشور از 47 درصد در سال 1384 به 41 درصد تا سال 1390 رسیده است. این مقدار تا سال 1393 به 40.8 درصد کاهش یافته و بین سال‌های 1395 تا 1398 به 44 درصد می‌رسد. در سال 1399 با شیوع کرونا نرخ مشارکت اقتصادی به 41.3 درصد کاهش یافته و این مقدار در سال‌های 1400 و 1401 به 40.9 درصد رسید. در تابستان سال گذشته نرخ مشارکت اقتصادی حدود 41 درصد بوده که این مقدار امسال با رشد ۰.۶ واحد درصدی به 41.6 درصد رسیده است. مرور آمارهای نرخ مشارکت اقتصادی متاثر از متغیرهای متعددی شامل رشد، بهره‌وری، سرمایه‌گذاری، عرضه و تقاضای نیروی کار، تورم، تحریم‌ها و عواملی همچون شیوع کرونا بوده است.

برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.