سیدمحمدعلی سبحانی، فعال حوزه سلامت: خدمات دندانپزشکی در تمام دنیا، یک خدمات لاکچری محسوب می‌شود. حتی مردمی که نسبت به پرداخت هزینه‌های دندانپزشکی هم توانمند هستند، تا وقتی که به مشکل اساسی مانند دندان درد یا پوسیدگی شدید دندان دچار نشوند، به دندانپزشک مراجعه نمی‌کنند. شاخصی تحت عنوان هزینه‌هایی که مردم به‌طور مستقیم از جیب‌شان پرداخت می‌کنند، داریم. بیشترین هزینه این شاخص مربوط به بیماری‌های صعب‌العلاج مانند سرطان و این دست از بیماری‌هاست و در رتبه دوم هم دندانپزشکی قرار دارد. یعنی تقریبا 70 درصد هزینه‌ها از جیب بیمار است و بیمه‌ها ساپورت نمی‌کنند. در کشور ما چند مشکل اساسی در حوزه دندانپزشکی وجود دارد. مجموعه قرارگاه امام رضا(ع)، جزو اولین گروه‌هایی بود که اردوهای جهادی در حوزه دندانپزشکی و در مناطق محروم برگزار کرد. از سال93 شروع به فعالیت کردیم. پس از ما بسیاری از گروه‌های دیگر در این زمینه کارشان را آغاز کردند.
اما ما چند مشکل اساسی در حوزه دندانپزشکی داریم؛ اولا اینکه سیاست‌های دندانپزشکی در کشورمان، کاملا درمان‌محور است و موضوع پیشگیری بیماری‌های دهان و دندان از سوی مسئولان اصلا دنبال نمی‌شود. مخصوصا در مناطق محرومی که کمتر توسعه‌یافته هستند و مشکل نیروی انسانی، تجهیزات و مواد مصرفی داریم. برای دانشگاه‌ها و سیاستگذاران، مساله پیشگیری اهمیتی ندارد که مردم منطقه نیاز به خدمات پیشگیری دارند. متاسفانه معمولا مردم مناطق محروم، دندان‌هایشان را پس از یک سنی، به‌طور کامل از دست می‌دهند. زیرا پوسیدگی دندان ایجاد می‌شود و درحالی‌که باید عصب‌کشی شود اما تجهیزات، مواد لازم در شبکه‌های بهداشت و پزشک در دسترس نیست. علی‌رغم میل باطنی پزشک که می‌خواهد دندان بیمار را نگه دارد اما بیمار پزشک را مجاب به کشیدن دندان می‌کند و دندانی که برای جوان 25 ساله است و باید تا 70 الی 80 سالگی از آن دندان استفاده کند اما در سن 25 سالگی از دستش می‌دهد. این کشیدن دندان از طرف دیگر از لحاظ مالی هم ضرر بزرگی برای فرد است.
حوزه دندانپزشکی در کشورمان اکنون در وضعیت خوبی قرار ندارد و هم دندانپزشک و هم مردم ناراضی هستند. در‌صورتی‌که اگر سیاستگذاری‌های درستی اعمال شود، می‌تواند شرایط بهتری رقم بخورد. به خاطر دارم که در استان کرمان، خیلی‌ها براثر یک باور غلط وقتی دندان درد می‌شدند، روغن ترمز ماشین روی دندان تزریق می‌کردند. با این کار عملا ریشه دندان خشک می‌شد. این کار یک کار مرسومی در آن منطقه بود. درصورتی‌که اگر با یک ترمیم درست یا وجود امکانات کافی و لازم عصب‌کشی و ترمیم کند، دیگر مجبور به انجام چنین کاری و درنهایت کشیدن دندان نبود.
مثلا در حاشیه حضورمان وقتی در استان و خوزستان سمت آبادان و خرمشهر فعالیت می‌کردیم، یک فرد از مرکز استان که فهمیده بود ما در منطقه حضور داریم، خودش را به محل خدمت‌مان رسانده بود تا دندانش را به‌طور رایگان توسط گروه ما انجام دهد؛ چراکه توان پرداخت هزینه درمان دندانش را نداشت. متاسفانه هزینه درمان دندانپزشکی در شهرستان‌ها، بسیار بالاتر از شهر تهران و شهرهای بالاتر است. من اخیرا با یکی از دندانپزشکان صحبت می‌کردم. این دندانپزشک می‌گفت که کار در تهران دیگر به درد نمی‌خورد. زیرا کاری که در تهران 5 الی6 میلیون تومان هزینه برمی‌دارد، مثلا در شمال کشور 12 میلیون تومان تعرفه‌اش است. نبود تعرفه‌های مناسب و منطقی، عدم ثبات در بازار مواد مصرفی و هزینه‌های جانبی مانند هزینه مطب؛ باعث شده این تعرفه‌ها در نوسان باشد و هیچ حساب و کتابی روی تعرفه‌های دندانپزشکی نیست. این بستر نیز فضایی را برای دندانپزشکان تجربی و غیردندانپزشکان ایجاد کرده که به هوای انجام کارهای زیبایی و آرایشی، از مردم پول‌‌های سنگین بگیرند و خدمات درستی ارائه ندهند و از طرف دیگر هم مردم آسیب جدی دارند. براساس آنچه که اطلاع دارم، بسیاری از مردم از طریق همین به‌ظاهر دندانپزشکان آسیب‌های جدی به سلامت، فک، دهان و دندان‌هایشان وارد شده است. متاسفانه درخصوص وضعیت دندانپزشکی این واقعیت وجود دارد که اوضاع خوبی حاکم نیست و نه انجمن‌های دندانپزشکی و نه وزارت بهداشت، حواس‌شان به این مساله نیست.