فرهیختگان: اگر کشوقوسها برای ریاستش بر مجلس نمایندگان، در یکصد سال اخیر آمریکا «کمسابقه» بود، برکناریاش آن هم در کمتر از یکسال ریاست بر مجلس نمایندگان در تاریخ آمریکا «بیمانند» و برای «اولینبار» بود. محافظهکاران جمهوریخواه، همان اقلیت پرسروصدایی که دیماه سال گذشته با رأی ندادنشان به مککارتی، باعث برگزاری 15بار رأیگیری در مجلس شدند، روز سهشنبه کار را یکسره کردند و با یک کودتای مشترک با همکاری دموکراتها به سلطنت 269روزه مککارتی پایان دادند. دموکراتها که طبیعتا از هرجومرج در اردوگاه رقیبشان آن هم در فاصله یکسال مانده به انتخابات ریاستجمهوری 2024 لذت میبرند، با 208 رأی به ائتلاف با هشت جمهوریخواه یاغی ملحق شدند تا با 216 رأی موافق در برابر 210 رأی مخالف، آرزوهای مککارتی را بر باد دهند.
این نخستینباری نیست که محافظهکاران جمهوریخواه چنین بلایی را سر همحزبیهای مخالفشان میآورند. پیشتر حامیان جنبش محافظهکار «تیپارتی» که مخالف افزایش تعهدات مالی دولت بود، بهدلیل تنش بر سر افزایش کمکهای مالی به دولت، «جان بینر» رئیس مجلس نمایندگان را در سال 2015 را مجبور به کنارهگیری کرد. آنها همچنین با مخالفت شدید، از رسیدن مککارتی به کرسی ریاست مجلس نمایندگان جلوگیری کردند. در سال 2023 این محافظهکاران راست افراطی، کمی جسورتر از سال 2015 بودند؛ آنها نسل جدیای بهحساب میآیند که دیدگاههایشان را از شعارهای دونالد ترامپ مانند «دوباره آمریکا را عالی کن» الهام گرفتهاند. آنها خواهان رهبریای بودند که برای چنین شعارهایی حاضر به نبرد با دموکراتها باشد؛ چیزی که آن را در مککارتی نمیدیدند. مککارتی اگرچه به یکی از اولین جمهوریخواهان اصلی تبدیل شد که از دونالد ترامپ برای ریاستجمهوری در سال 2016 حمایت کرد، اما او زمانی که طرفداران ترامپ در 6 ژانویه 2021 به ساختمان کنگره یورش بردند، حاضر به تایید این اقدام نشد و خشم و انزجار ذوب شدگان در دونالد ترامپ را به جان خرید.
سال گذشته مجلس نمایندگان آمریکا بر سر انتخاب رئیس با مشکلی اساسی مواجه شد. اکثریت نسبی مجلس با 221 کرسی در اختیار حزب جمهوریخواه بود و جریان مقابل یعنی دموکراتها با ۲۱۲ کرسی امکان تصاحب کرسی ریاست را نداشتند. اما یک اقلیت حداکثر 20 نفره محافظهکار نمیخواست بدون گرفتن امتیازات ارزشمند، کرسی ریاست را به مککارتی واگذار کند. مقاومت جمهوریخواهان و مککارتی برای دادن امتیاز باعث 14 دور رأیگیری بینتیجه و چند روز بلاتکلیفی مجلس شد. در نهایت با بالا بردن پرچم سفید، مککارتی در پانزدهمین دور رأیگیری رئیس مجلس نمایندگان شد. اما او چه امتیازی را به راست افراطیها داد؟
مخالفان از مککارتی خواستههایی داشتند که یکی از آنها بازگرداندن امکان عزل رئیس مجلس بود. سال 2019 نانسی پلوسی دموکرات پس از کسب ریاست مجلس، بهدلیل حرکت نمایندگان بهسمت استفاده از این قانون علیه جان بینر جمهوریخواه در سال 2015، آن را حذف کرد. مککارتی برای اینکه درنهایت سنگر را در دست بگیرد، مجموعهای از امتیازات خیرهکننده را به طرف مقابل داد تا قدرتش ضعیفتر از هر رئیس دیگری در تاریخ ایالاتمتحده باشد. یکی از امتیازات امکان رأیگیری برای برکناری رئیس مجلس توسط هر یک از اعضای مجلس نمایندگان جمهوریخواه بود. این همان امتیازی است که به «مت گاتز»، یکی از نمایندگان تندرو جمهوریخواه از ایالت فلوریدا و مخالف کوین مککارتی قدرت داد تا روز سهشنبه برای برکناریاش رأیگیری کند. مککارتی همچنین به دو عضو حزب راست افراطی در کمیته بانفوذ قوانین، که تصمیم میگیرد کدام لایحهها به صحن علنی وارد میشوند، کرسی داد. با این امتیازات مککارتی تبدیل به سومین فرد قدرتمند آمریکا پس از رئیسجمهور و معاونش شد، اما همزمان او متوجه شکنندگی این ریاست نیز بود. مشخص بود که در چنین وضعیتی مککارتی یک رئیس ضعیف خواهد بود که دائما قدرتش تهدید میشد. بهجز این او رئیس یکی از محدودترین اکثریتهای کنگره در دهههای اخیر را بر عهده داشته است. این بدان معنا بود که تنها پنج جدایی از جمهوریخواهان برای خنثی کردن هر قانونی که مککارتی تلاش میکرد در مجلس اجرا کند، کافی بود.
انتخاب رئیس مجلس در آمریکا معمولا تشریفاتی است؛ چراکه به شکل واضحی رهبر حزب پیروز، ریاست مجلس را برعهده میگیرد. اما سال گذشته این مراسم تشریفاتی، تبدیل به یک بحران شده بود. بحرانی که در پانزدهمین رایگیری حل شد اما «داگ هی»، دستیار ارشد سابق رهبری حزب جمهوریخواه عمیقتر به این مساله نگاه کرد و گفت: «این مساله فراتر از یک شخص است. این در مورد توانایی جمهوریخواهان در حکومتکردن خواهد بود.» انگیزه راستهای افراطی برای سرنگونی تاج و تخت مککارتی، نقش رهبری او در یک تلاش موفق و دوحزبی برای جلوگیری از تعطیلی دولت در آخر هفته، بود. کنگره آمریکا اواخر روز شنبه برای جلوگیری از تعطیلی دولت، با تصویب یک بسته بودجه کوتاهمدت موافقت کرد. این طرح که از سوی مککارتی پیشنهاد شده بود، مانع از تعطیلی دولت شد. بهکمک این طرح، بودجه موقت آژانسهای دولتی برای مدت 45 روز تامین میشد. جمهوریخواهان تندرو در مجلس نمایندگان پیشتر اعلام کرده بودند به لایحهای که بودجه دولت را به مدت ۴۵ روز تامین میکند، رای مخالف خواهند داد تا از تعطیلی احتمالی برای پافشاری بر کاهش هزینههای بزرگ استفاده کنند. با تصویب بودجه، گاتز و دیگر جمهوریخواهان تندرو مککارتی را متهم کردند که به اندازه کافی برای کاهش هزینههای دولت فدرال در مذاکرات با دولت بایدن تلاش نکرده است و بر همین اساس به چیزی جز مجازات وی به جرم همکاری با دموکراتها، رضایت ندادند. با وجود مخالفت بسیاری از جمهوریخواهان، گاتز لایحه برکناری رئیس مجلس را به رأی گذاشت تا این موضوع باعث تشدید اختلاف در صفوف جمهوریخواهان و یک جنگ داخلی در این حزب شود. اگرچه جناح راست حزب جمهوریخواه به ندرت با دموکراتها همکاری میکند. اما برای کنار زدن مککارتی، این دو با هم همکاری کردند تا رئیس مجلس نمایندگان را سرنگون کنند.
در بسته پیشنهادی مککارتی، مبلغ کمک به اوکراین کاهش داده شده است. جو بایدن پیش از برکناری مککارتی بهشدت انتقاد کرده بود که کمک به اوکراین در بودجه تصویبشده قید نشده و او نمیتواند باور کند که جمهوریخواهان و دموکراتها «صرفا به دلایل سیاسی بگذارند که انسانهای بیشتری در اوکراین جان خود را از دست بدهند.» برخی نمایندگان حزب جمهوریخواه اما میگویند، منابع مالی که برای اوکراین تخصیص داده میشود میتواند صرف امنیت در مرزهای کشور شود. آنها نسبت به «سرعت ضدحملات اوکراین» و «هدر رفتن این منابع مالی در سیستم فسادآمیز اوکراین» ابراز نگرانی میکنند.
برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.