ناصر غریب‌نژاد، پژوهشگر حقوق اقتصادی:  رشد و توسعه صندوق‌های ثروت ملی(Sovereign Wealth Fund) در دو دهه اخیر نشان از اهمیت این حوزه راهبردی برای دولت‌ها دارد؛ به‌گونه‌ای که در نتایج بسیاری از تحقیقات اقتصادی آینده تجارت جهانی را در گرو راهبرد حاکم بر این صندوق‌ها می‌دانند. با توجه به بررسی‌های صورت‌گرفته در مباحث سرمایه‌گذاری صندوق‌های دولتی بین‌المللی بسیاری از کشورها تلاش دارند تا راه‌های جدیدی را برای تامین مالی پروژه‌های ملی  پیدا کرده و برنامه‌های بودجه‌ای خود را از طریق فعالیت و سرمایه‌گذاری SWF‌های تامین کنند. البته که در هدف اولیه صندوق‌ها کمک به دولت در بحران‌ها و تنش‌های ارزی تعریف شده بود اما به مرور این نقش تکامل یافت. 
 پروژه‌های جاه‌طلبانه برخی از کشورهای منطقه، مانند برگزاری مسابقات ورزشی بین‌المللی تا سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های نوپا و پروژه‌های تولید سوخت سبز نشان از عزم جدی و تغییر رویکرد دولت‌های وابسته به انرژی فسیلی در خاورمیانه و سایر تولیدکنندگان نفت دارد. بالمآل در ایران اسلامی با تشکیل صندوق توسعه ملی وارد این هماوردی راهبردی شده‌ایم اما به نظر می‌رسد صندوق توسعه ملی در ایران صرفا نقش اولیه خود را ایفا می‌کند و در سرمایه‌گذاری کلان نقشی ندارد. البته این نکته قابل ذکر است که بسیاری از صندوق‌های شکل‌گرفته عمری کمتر از ده سال دارند و سرمایه‌گذاری‌های طرح‌شده تازه شکل گرفته می‌شوند. این حوزه نوظهور با احساس خطر دولت‌ها پس از بحران همه‌گیری کووید-19 شکل جدی‌تری به خود گرفت و بسیاری SWF‌های فعال حال حاضر تغییر رویکرد و راهبرد مدیریتی جدیدی در شیوه سرمایه‌گذاری داشتند. این چرخش رویکرد با حضور هوش مصنوعی و تحولات فناوری در پی آن ساختار تازه‌ای به خود دیده است. برای مثال به گزارش شرکت «ریسرچ اندمارکتز» تا سال 2026 بازار هوش مصنوعی 70درصد فضای کسب‌وکار را به خود اختصاص می‌دهد و با توجه به این نتایج صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان‌سعودی (Public Investment Fund Saudi Arabia) با شتاب فراوانی سرمایه‌گذاری 500 میلیارد دلاری را در این آغاز کرده است. در دسامبر 2022 میلادی با میزبانی دومین دوره اجلاس جهان هوش مصنوعی در ریاض، سعودی‌ها تلاش خود را برای تبدیل شدن به مرکز هوش مصنوعی جهانی تعریف کرده‌اند. در این نشست صدها نماینده از شرکت‌های فناوری، استارتاپ‌ها، سرمایه‌گذاران، کارآفرینان و چهره‌های دانشگاهی گرد هم آمدند تا درباره آینده هوش مصنوعی و مشارکت PIF در این عرصه گفت‌وگو و مذاکره کنند. این تحولات در منطقه و سایر کشورهای فعال در این مبحث این نکته را یادآوری می‌کند که در شتاب کنونی کجای این رقابت هستیم و چه رویکردی در هماوردی داشته باشیم؟ 

برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.