در یک وصف تک‌خطی، کوبا با سیاستگذاری مطلوب و همچنین تمرکز بر پیشگیری به جای درمان و اجرای دقیق چیزی شبیه به پزشک خانواده، به قله نظام بهداشت و درمان در دنیا رسیده است. مواردی که حداقل در ایران مدعی آن هستیم و هر از چندگاهی هم مثل طرح پزشک خانواده خبر از آغاز آنها می‌دهیم، منتها هرگز به آن چیزی که در کوبا شاهد آن هستیم، نزدیک هم نمی‌شویم. چرا؟ حتما در این باره بیشتر خواهیم گفت.
مدل توسعه سلامت در کوبا به حدی موفقیت‌آمیز بوده که توسط برخی ناظران به‌عنوان منبع بالقوه الهام‌بخش برای ثروتمندترین کشورها، به‌ویژه به دلیل مدل پیشگیرانه آن در نظر گرفته می‌شود. سیستم بهداشتی کوبا توسط نهادهای بین‌المللی به‌عنوان الگوی برجسته حتی برای کشورهای در حال توسعه شناخته می‌شود.
کل سیستم بهداشتی کوبا براساس مدلی به‌نام «پزشک و پرستار خانواده» است که در سال 1984 ایجاد شد. این مدل که هسته اصلی آن خانواده است با رویکرد بالینی، اپیدمیولوژیک و اجتماعی به حل مشکلات سلامتی می‌پردازد. در نظام سلامت کوبا تاکید بر پزشکی پیشگیرانه، بهداشت، تغذیه، تمرین ورزشی و مبارزه با عوامل خطرآفرین است. پیشگیری سنگ بنای سیستم بهداشتی کوبا است.
436 پلی‌کلینیک اجتماعی و 15000 کلینیک پراکنده در سراسر کشور، ستون فقرات سیستم بهداشتی در کوبا را تشکیل می‌دهند. هر پلی‌کلینیک به جمعیتی بین 30000 تا 60000 نفر خدمات‌رسانی می‌کند و با 20 تا 40 کلینیک همکاری نزدیک دارد. یک پلی‌کلینیک به‌طور متوسط 20 خدمت مختلف ارائه می‌دهد.
کوبا تقریبا 50000 استاد پزشکی، بیش از 100000 پزشک و حدود 100000 پرستار دارد. کوبا با میانگین 9 پزشک و 9 پرستار در هر 1000 نفر، امروزه یکی از مجهزترین کشورهای جهان در این بخش است. برای مقایسه، طبق گزارش سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD)، فرانسه به ازای هر 1000 نفر 3.4 پزشک و اتریش، بهترین کشور دارای این آمار است که تنها 5.2 پزشک به ازای هر 1000 نفر دارند. در مورد ایالات متحده، این رقم به 2.6 پزشک در هر 1000 نفر کاهش می‌یابد. در کشور ما هم این عدد چیزی حدود 1.3 پزشک به ازای هر 1000 نفر است!
متن کامل را اینجا بخوانید.