هومن جعفری، خبرنگار:پنجمین دور از اعتصاب نویسندگان هالیوود علیه کمپانی‌های بزرگ فیلم و سریال‌سازی آمریکا چند روزی است آغاز شده. از مدت‌ها قبل می‌شد احساس کرد که قرار است یک اعتصاب دیگر را تجربه کنیم. مشخص بود مذاکرات بین نمایندگان طرفین به‌جایی نمی‌رسد خاصه اینکه نویسندگان فیلمنامه‌ها این بار زیادی پای خود را روی گلوی کمپانی‌ها فشار می‌دادند. با وجود اینکه درخواست‌های اتحادیه نویسندگان چندان هم غیرمنطقی نبود، اما به‌هرحال شکست مذاکرات همراه شد با اعتصاب! شاید برای خود نویسنده‌ها هم این موضوع جذاب بود که کار را کمی تعطیل کنند و قدرت خود را نشان کمپانی‌ها بدهند. این‌طوری دست‌شان برای تغییرات بعدی بازتر هم خواهد بود.
تاریخچه اعتصاب نویسندگان
اتحادیه نویسندگان هر‌چند سال یک بار درخواست افزایش دستمزد می‌دهند که معمولا هم به نتیجه می‌رسد. در تمام سال‌های اخیر فقط پنج بار شده که مذاکرات به جایی نرسیده و کار به اعتصاب کشیده شده. تا امروز 23 بار مذاکرات بین اتحادیه نویسندگان و کمپانی‌ها صورت گرفته که چهار بار آن به اعتصاب ختم شده. اعتصاب اخیر بیست‌و‌سومین چانه‌زنی و زورآزمایی است که پنجمین اعتصاب تاریخ را رقم زد.
این مذاکرات در سال‌های، 1941، 1953، 1954، 1966، 1970، 1973، 1977، 1982، 1985، 1992، 1995، 1998، 2000، 2001، 2004، 2011، 2014، 2017 و 2020 نتیجه‌بخش بود و دستکم به اعتصاب گسترده منجر نشد. مثلا در 1985 یک اعتصاب داخلی دو هفته‌ای انجام شد اما خیلی زود سر و تهش را هم آوردند و به آن صورت هم تبدیل به یک مساله خبرساز نشد.
مشت اول سنگین بود
نخستین‌بار در 1960 بود که نویسندگان هالیوودی اعتصاب خود را آغاز کردند. بیست‌و‌دو هفته ( پنج‌ماه و نیم) جنگ و دعوا و اعتصاب سرانجام جواب داد و برای نویسندگان، افزایش حقوق و همچنین پاداش‌هایی را به همراه داشت.
این اعتصاب از منظر زمانی دومین اعتصاب بزرگ اتحادیه نویسندگان به‌حساب می‌آید. با وجود سنگین بودن زمان این اعتصاب اما صنعت سینما خیلی آسیب جدی ندید. اول اینکه تعداد پروژه‌های سینمایی بسیار کمتر از امروز بود و دوم اینکه هنوز از شبکه‌های کابلی و سریال‌های اینترنتی خبری نبود. این اعتصاب برای اتحادیه بسیار اعتمادبه‌نفس و همچنین سود به ارمغان آورد.
اعتصاب یک‌چهارمی!
اعتصاب دوم در سال 1981 رخ داد و این بار سه ماه طول کشید یعنی یک‌چهارم سال! باور اینکه امروزه با این میزان از فشردگی کار کمپانی‌های فیلم و سریال و شوهای تلویزیونی، بشود سه ماه کار را تعطیل کرد باورکردنی نیست. با این همه در آن سال خواستند و شد! دلیل اعتصاب، درخواست نویسندگان برای بهره‌مند شدن از اضافه حقوق بابت ظهور تلویزیون‌های اشتراکی و سیستم‌های ویدئوی خانگی بود. آنها اعتقاد داشتند وقتی کمپانی‌ها از طریق فروش نسخه ویدئویی کار آنها یا حق اشتراک به مخاطبان، سود مضاعفی به‌دست می‌آورند، چرا حقوق ما را بیشتر نکنند؟ نتیجه این اعتصاب تاخیر جدی در برنامه‌های تلویزیون‌های اشتراکی بود که به مدیران آنها فهماند نباید قدرت اتحادیه نویسندگان را دستکم بگیرند!
بتمن قسر در رفت!
اما سومین و طولانی‌ترین اعتصاب در سال 1988 رخ داد. این اعتصاب 153 روز طول کشید که برای خودش رکوردی است، چون عملا یک‌سوم سال طول کشید. این اعتصاب روی سنگین‌ترین پروژه‌های سینمایی سال اثر گذاشت طوری که بخشی از فیلمنامه‌ها را خود کارگردان‌ها تمام کردند. برخی پروژه‌ها نیز با خوش‌اقبالی درست روز قبل از اعتصاب، با پایان فیلمنامه مواجه شدند. بتمن و سری چهارم هالووین از این دسته فیلم‌ها بودند. ضبط فیلم «جیمزباند: مجوز قتل» درست وسط اعتصاب انجام شد و کارگردان نسخه نهایی سناریو را خودش جمع‌و‌جور کرد.
اعتصاب سرانجام با یک توافق حد وسط به پایان رسید. نویسندگان کمی برای حضور در بازارهای بین‌المللی و فروش محصولات خود به کمپانی‌های خارجی آزادی عمل بیشتری به‌دست آوردند و حقوق آنها نیز کمی افزایش پیدا کرد.
زورشان به «لاست» رسید!
اعتصاب بعدی در سال 2007 آغاز شد و در سال 2008 به پایان رسید. این اعتصاب صد روزه، سنگین‌ترین خسارت‌های مالی ممکن را ایجاد کرد که تخمین‌ها از آن مختلف است، اما رادیوی ملی آمریکا این رقم را یک‌و‌نیم میلیارد دلار به ضرر اقتصاد لس‌آنجلس تخمین زده. پژوهشگاه مستقل اقتصادی میلیکان هم اثر منفی این اعتصاب را روزی صد میلیون دلار ضرر و درمجموع 38 هزار فرصت شغلی نابود شده تخمین زد.
بیشترین ضربه را از این ضربه سنگین، فصل آخر سریال لاست خورد که به جای 16 قسمت تنها در 8 قسمت عرضه شد و عملا تاثیرگذاری پایانی خود را از دست داد.
این اعتصاب هم با پیروزی نهایی نویسندگان همراه شد که توانستند خود را داخل درآمدهای سرویس‌های اینترنتی و پخش آنلاین سهیم کنند.
اعتصاب پنجم و ضربه کمرشکن به شوهای شبانه
اما اعتصاب پنجم، قصه‌اش فرق دارد. این اعتصاب بیشتر شوهای شبانه کمدین‌ها را نشانه گرفته که سنگین‌ترین ضربه را دریافت می‌کنند. در اعتصاب 2008 هم برنامه‌های شبانه آسیب دیدند اما میزان درآمدزایی آنها در آن سال اصلا با امسال قابل قیاس نیست. با پیشرفت شبکه‌های اجتماعی و افزایش بسیار گسترده نقش دیجیتال مارکتینگ روی اقتصاد سینما، سریال‌ها و برنامه‌های شبانه، میزان درآمدزایی این صنعت به افسانه‌ای‌ترین روزهای خود رسیده. همین چند وقت پیش بود که در «فرهیختگان» گزارشی منتشر کردیم از گران‌ترین پروژه‌های هالیوود و فروش‌های بسیار سنگین فرانچایزهای مختلف سال‌های اخیر. این میزان از فروش تازه کف بازار است و بیشتر و بیشتر هم می‌شود. با گران‌تر شدن بلیت سینماها، با گسترش تعداد مشترکان شبکه‌های کابلی و با سنگین‌تر شدن عایدی صنعت سینما و سریال، طبیعی است که به فروش بیشتر و سود بیشتر فکر کنیم.
حالا حساب کنید وسط این میزان برنامه‌ریزی سنگین برای تولید پروژه‌های مختلف سینمایی، سریالی، انیمیشنی و شوهای شبانه و تازه پروژه‌های دیگر، یک اعتصاب سنگین از راه برسد. اگرچه همیشه می‌شود از فیلمنامه‌نویس‌های آزاد و خارج از اتحادیه کمک گرفت و همیشه هم پروژه‌های نوشته شده و حاضر و آماده‌ای هستند که بشود آغازشان کرد، اما با همه این حرف‌ها، طولانی شدن این اعتصاب قطعا ضررهای سنگینی خواهد زد.
پروژه‌های متوقف‌شده
تا امروز این پروژه‌ها به‌‌علت اعتصاب نویسندگان متوقف شده‌اند:
فیلم: بلید (تیغ)
کاراکتر بلید یا تیغ را همه با نقش‌آفرینی وسلی اسنایپز به یاد داریم. سری جدید این فیلم‌ها توسط مارول از سال 2021 سفارش داده شده و در این مدت چندین‌بار فیلمنامه‌نویس کار یا عوض شده یا نیروی کمکی استخدام کرده! شاید اگر خبر داشتند که چه اعتصابی از راه می‌رسد، با همان نفر اول کار را جمع می‌کردند!
فعلا بلید، تنها پروژه سینمایی است که رسما اعلام شده به‌دلیل اعتصاب، پروسه پیش‌تولیدش تاخیر خواهد داشت.
برنامه‌های شبانه
تاک شوهای «نمایش روزانه»، «نمایش زنده جیمی کمل»، «این هفته با جان الیور» و «دیروقت با سث مایر» فعلا پخش برنامه‌های جدید را متوقف کرده‌اند و سعی می‌کنند با برنامه‌های از قبل ضبط شده، این مدت را دوام بیاورند. هر چهار برنامه بار کمدی و سرگرمی دارند و با اعتصاب نویسندگان خود قطعا با کاهش کیفیت مواجه خواهند شد.
به این مجموعه‌ها، تاک‌شوهای موفق «دیروقت با استفان کولبرت»، «زنده با بیل ماهر»، برنامه گفت‌وگو (The Talk) و همچنین «برنامه نمایش شبانه با جیمی فالون» را هم اضافه کنید.
سریال‌ها
پیش‌تولید این سریال‌هایی که در ادامه به آنها اشاره می‌شود نیز متوقف شده است. البته توقف کلمه مناسبی نیست، چون قرار به کنسل شدن هیچ‌کدام‌شان نیست و صرفا باید صبر کنند تا اعتصاب تمام شود.
سریال «مدرسه ابتدایی ابوت» بعد از دو فصل بسیار درخشان فعلا پیش‌تولید فصل سوم را متوقف کرده. فصل هشتم سریال انیمیشنی دهن‌گشاد، فصل هفتم سریال تخت خواب (یک سریال پرطرفدار از دیزنی برای کودکان)، فصل ششم سریال رزمی «کبرا کید» یا کودک کبرا، فصل چهارم سریال ماورایی و ترسناک «شر»، فصل سوم سریال طنز تحسین‌شده «هک» و فصل دوم سریال کمدی تاراج هم از‌جمله مجموعه‌هایی هستند که پیش‌تولید فصل جدید را فعلا کنار گذاشته‌اند.
پیش‌تولید فصل پنجم «چیزهای عجیب»، فصل سوم سریال ترسناک «جلیقه زردها» و فصل سوم سریال جنایی «کتاب قدرت» نیز فعلا متوقف شده‌اند.
آنها چه می‌خواهند؟
اتحادیه نویسندگان آمریکایی در بیانیه‌های خبری خود این درخواست‌ها را مطرح کرده‌اند: افزایش حقوق، سهیم شدن در سود پروژه‌ها، در‌نظر گرفتن نگرانی‌های نویسندگان هنگام امضای قرارداد با سریال‌های تلویزیونی، محدودسازی قراردادهای انحصارگرایانه‌ای که مانع از همکاری آنها با پروژه‌های مختلف در یک بازه زمانی می‌شوند و مهم‌تر از همه محدود کردن کمپانی‌ها در استفاده از هوش مصنوعی در نوشتن فیلمنامه‌ها!
برد نویسندگان اعتصابی از همین حالا تضمین شده است. آخرین اعتصاب آنها ضربه سنگینی به منافع کمپانی‌ها وارد کرد و این بار اگر اعتصاب بیشتر طول بکشد، هزینه‌ها سنگین‌تر هم خواهد شد. مساله فقط زمان است. دیر یا زود، مذاکرات به فرجام خواهد رسید و اعتصاب پنجم نیز تمام می‌شود. هر‌چه زودتر، ارزان‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر!
دخالت بایدن
جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، با صدور پیامی خواستار حل‌و‌فصل عادلانه این اعتصاب شد. بایدن در مراسم افتتاح یک سریال، این صحبت‌ها را مطرح کرد.
او این سخنان را روز دوشنبه ۱۸ اردیبهشت در کاخ‌سفید و در مراسمی که برای نمایش «چینی متولد آمریکا»، سریال جدید شبکه اینترنتی دیزنی ترتیب یافت، بیان کرد. در این مراسم که به مناسبت ماه میراث جزیره‌نشینان آمریکایی-آسیایی، بومیان هاوایی و اقیانوس آرام برگزار شد، تعدادی از بازیگران، عوامل تولید، رهبران جامعه، مقامات منتخب، اعضای دولت، و میهمانان ویژه از‌جمله میشل یئو و که‌‌هوی کوان، برندگان جایزه اسکار، حضور داشتند.
با نزدیک شدن زمان انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و بالا گرفتن تب این رقابت‌ها، طبیعتا بایدن هم به‌دنبال راهی می‌گردد که بتواند با حضور در مجامع هنری بیشتر به چشم بیاید.
ببینیم پیام او تاثیری در مذاکرات دارد یا این اعتصاب قرار است حالاحالاها طول بکشد؟ با گسترش زمان اعتصابات هنرمندان بیشتری حمایت خود را از فیلمنامه‌نویسان بیان می‌کنند. برادران کوئن روز گذشته حمایت خود را از این اعتصاب بیان کردند.