راضیه فلاح، خبرنگار:تاسیس و بهره‌برداری از کارگاه تولید دستگاه‌های پرس ضربه‌ای سنگین در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند یکی از اقدامات مهمی بود که 17 اردیبهشت‌ماه مصادف با سالروز تاسیس این واحد با حضور علی سروری‌مجد، رئیس مرکز حوزه ریاست و روابط‌عمومی و هماهنگی امور استان‌های دانشگاه آزاد و محمدهادی همایون معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد، رئیس دانشگاه آزاد استان خراسان‌جنوبی و جمعی از استانی انجام شد. واحد بیرجند در سال 1364 به‌صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد و مدت این سال‌ها بزرگ‌ترین زیرساخت آموزشی، خدماتی و رفاهی را در سطح 3 استان خراسان از آن خود کرده است. سایت اصلی این دانشگاه امروز 68 هکتار است و 3 سالن ورزشی و مجموعه خوابگاهی واحد به هزار دانشجوی دانشگاه‌های دیگر این استان نیز خدمات رفاهی ارائه می‌دهد. واحدهای این استان حدود 130 هکتار مزرعه دارند که با اقدامات درست این سال‌ها در زمینه تولید گیاهان استراتژیک منطقه اقدامات درستی انجام شده است. به بهانه تاسیس کارگاه تولید دستگاه‌های پرس ضربه‌ای سنگین درخصوص عملکرد واحد بیرجند گفت‌وگویی با سیدحسن هاشمی رئیس دانشگاه آزاد واحد استان خراسان‌جنوبی و واحد بیرجند داشته‌ایم که در ادامه آمده است.
سیدحسن هاشمی، رئیس دانشگاه آزاد واحد بیرجند درخصوص خط تولید دستگاه‌های پرس ضربه‌ای سنگین که در این واحد فعال شده، عنوان کرد: «از مدتی پیش دانشگاه آزاد استان خراسان در زمینه مباحث دانش‌بنیان، خط تولید دستگاه‌های پرس ضربه‌ای سنگین را در مجموعه کارگاه مکانیک واحد بیرجند آغاز کرد. این خط تولید که دارای یک دستگاه پرس ضربه‌ای 30 تن و 12 دستگاه پرس ضربه‌ای 12 و 6 تن است در روز یکشنبه 17 اردیبهشت‌ماه با انجام تست‌های مختلف رونمایی و به مرحله بهره‌برداری رسید.» او با بیان اینکه همه دستگاه‌های این خط تولید در دانشگاه آزاد واحد بیرجند ساخته شده‌اند، اظهار کرد: «این دستگاه‌ها برای بازار مصرف داخل کشور ساخته و پس از ساخت برای استفاده به شهر تهران منتقل می‌شود.»
اشتغال دانشجویان واحد در کارگاه ساخت پرس
هاشمی درباره روش‌های استفاده از این پرس‌های ضربه‌ای و کاربردهایی که در صنایع دارند، بیان کرد: «این اقدام یکی از دستاوردهای دانشگاه آزاد در کشور محسوب می‌شود و یکی از اقدامات مهمی بود که در واحد بیرجند انجام شد. با این نوع پرس ضربه‌ای سنگین می‌توان هر وسیله فلزی را به‌راحتی ساخت. کارایی این نوع پرس برای تمام صنایعی است که قطعات فلزی تولید می‌کنند. به بیان دیگر پرس ضربه‌ای سنگین دامنه نامحدود تولیدات فلزی را در برمی‌گیرد، برای مثال برای ساخت قاشق و چنگال نیز می‌توان ورقه آهن را زیر این دستگاه قرار داده و براساس مدل داده به دستگاه در کمترین زمان و یک حرکت ورقه آهن را به شکل قاشق یا چنگال برش می‌دهد.» رئیس دانشگاه آزاد استان خراسان‌جنوبی در ادامه درخصوص مزیت و کارایی پرس ضربه‌ای سنگین توضیح داد: «تولید برخی قطعات مخصوص کشاورزی مانند تیغه‌های تیلرها به‌صورت دستی بسیار زمان‌گیر و سخت است. درحالی‌که این دستگاه می‌تواند در عرض تنها چند دقیقه قطعات بسیاری را براساس الگوی طرح به‌صورت ضربه‌ای برش بزند. صنایعی از قبیل کشاورزی، تولید دستگیره درهای فلزی، قاشق و چنگال، لولای در و هر صنعتی که قطعات آهن و فولاد را در تیراژ بالا بخواهد؛ می‌تواند از این نوع پرس استفاده کند.»
او در پاسخ به این سوال که چرا واحد بیرجند برای ساخت دستگاه‌های پرس ضربه‌ای مصمم شده، گفت: «2 سال قبل بازدیدی از اقدامات دانش‌بنیان واحد سیرجان انجام شد. با توجه به امکاناتی که در اغلب کارگاه‌های واحدهای دانشگاهی وجود دارد در کنار همان بازدید از واحد سیرجان، اولین جرقه‌های فعالیت دراین حوزه را زد. به بیان ساده‌تر در آن بازدید متوجه قابلیت‌ها و امکانات کارگاهی واحد شده و برای کارایی بیشتر کارگاه‌ها با یک طرح درست تاسیس خط تولید ساخت دستگاه‌های پرس ضربه‌ای سنگین در دستور کار قرار گرفت. با استفاده از دستگاه‌های سی‌ان‌سی و برشی که در این کارگاه وجود داشت امروز اشتغال 10 نفر نیز فراهم شده که برخی از این افراد دانشجویان واحد هستند. درحال حاضر استاندار خراسان‌جنوبی و صنایعی مانند شرکت کویر تایر با محوریت دانشگاه آزاد برای توسعه کاری قول همکاری داده‌اند. با پیشرفت و گسترش فعالیت این کارگاه امید است اقدام مناسبی برای توسعه منطقه، استان و کشور برداشته شود.»
ورود واحد بیرجند به حوزه بارورسازی ابرها
رئیس دانشگاه آزاد استان خراسان‌جنوبی درخصوص اقدامات دیگری که در این استان انجام شده، عنوان کرد: «استان خراسان‌جنوبی و واحد بیرجند به لحاظ بعد مسافت در برخی از زمینه استانی کمتربرخوردار است. اما در همین استان کوچک برای چند حوزه دیگر اقدامات بسیار خوب ملی انجام شده است. برخی از این اقدامات در حوزه‌هایی از قبیل باروری ابرها زیر نظر واحد بیرجند و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام شده است. این پروژه به علت برخی مسائل در سکوت خبری از سال 1396 دنبال می‌شد و به‌تازگی نتایج نهایی آن حاصل شده است.»
او در ادامه افزود: «سال 1397 برای نخستین بار در کشور مواد بارورسازی ابرها با همکاری دانشگاه آزاد و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ساخته و برای آزمایش به کشور روسیه ارسال شد. با تایید آزمایشگاه‌های روسیه اولین محصولات بارورسازی ابرها در کشور ساخته شد و مورد استفاده قرار گرفت. پس از این اقدام در انتهای سال 1401 اولین ایستگاه زمینی باروری ابرها برای نخستین بار در کشور در سلسله کوه‌های باقران بیرجند با همکاری دانشگاه آزاد و سپاه پاسداران انقلاب ساخته شد و به بهره‌برداری رسید. تلاش داریم با همکاری سازمان هوافضای سپاه و دانشگاه آزاد واحد علوم‌وتحقیقات یک مرکز تحقیقات در حوزه باروری ابرها تاسیس کرده و این کار را به‌صورت ملی ادامه دهیم.»
هاشمی درباره اقدامات دانش‌بنیانی که زیر نظر مرکز تحقیقات بتن این واحد دانشگاهی به سرانجام رسیده، گفت: «زیر نظر گروه عمران دانشگاه در زمینه مقاوم‌سازی بتن نیز اقدامات بسیار خوبی انجام شده و در نتیجه این اقدامات برخی از پروژه‌های شهری و استانی زیر نظر دانشگاه انجام می‌شود. برای مثال پروژه مقاوم‌سازی تیرهای برق در زمینه‌های کویری برای شرکت توانیر استان انجام شده است. به بیان دقیق‌تر در شهرهای کویری استان مانند طبس پایه‌های تیرهای برق به‌خاطر قرار گرفتن در نمکزارها از بین می‌رود. با اقدامات و سازه‌هایی که دانشگاه انجام داده و در مکان مناسب جانمایی کرده تیرهای بتنی خطوط برق استان خراسان‌جنوبی مقام‌سازی شده‌اند. این اقدام می‌تواند در سطح کشور نیز گسترش داده شود و دیگر خطوط بتنی برق کشور نیز مقاوم شوند.»
مراکز تحقیقاتی واحد بیرجند چه فعالیتی دارند؟
رئیس دانشگاه آزاد استان خراسان‌جنوبی درباره مراکز تحقیقات فعال واحد بیرجند و اقداماتی که در این مراکز انجام شده، بیان کرد: «در این واحد 3 مرکز تحقیقات کشاورزی و گیاهان دارویی، زمین‌شناسی و اکتشاف معدن و همچنین مرکز تحقیقات بتن فعالیت دارند. در این زمینه مرکز تحقیقات زمین‌شناسی و معدن واحد در حوزه اکتشافات نوین کارهای خوبی را آغاز کرده که در مدت یک‌سال آینده خبرهای بسیار خوبی در این حوزه خواهد داشت. همچنین در مرکز تحقیقات کشاورزی و گیاهان دارویی واحد برخی مزارع را که در سال‌های قبل خشک شده بودند را دوباره مرمت و احیا کرده است. امروز این مزارع 102 هکتاری واحدهای خراسان‌جنوبی احیا و جزء مزارع نمونه استان قرار گرفته‌اند. درختان 35 هکتار مزرعه حاجی‌آباد واحد بیرجند که باید قطع و دوباره کاشته می‌شدند، به‌صورت کاملا علمی نوسازی و جوان‌سازی شده‌اند. این مزرعه با آنکه در حاشیه کویر قرار دارد با این اقدامات شبیه مزارع شمال کشور شده است.»
او درباره گیاهان کاشته‌شده در مزارع زیر نظر مرکز تحقیقات کشاورزی و گیاهان دارویی استان خراسان‌جنوبی، اظهار کرد: «در این مزرعه درختان که فضای تحت پوشش آن به‌مدت 3 سال اخیر از 5 هکتار به 30 هکتار رسیده است، عناب، پسته، انگور و زرشک کاشت می‌شود. حدود 5 هکتار گیاه زعفران و حدود 3 هکتار زرشک در مدت 2 سال اخیر کاشته و به بهره‌برداری رسیده است. در مزرعه فردوس نیز بالغ‌بر 64 هکتار اراضی باغ‌ها شامل انار، پسته، گل‌محمدی و زعفران کاشت می‌شود. البته گل‌محمدی در چند مزرعه دیگر نیز کشت می‌شود. همچنین در کنار مزرعه بیرجند، مرغداری 20 هزار قطعه‌ای و در کنار مزرعه فردوس نیز دامداری و مرغداری قرار دارد.»
دانشکده موضوعی صنایع غذایی فراسودمند در آستانه تاسیس
هاشمی با تاکید بر اجرای برنامه‌های سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد درباره اقداماتی که تحت تاثیر این سند در این استان پیگیری می‌شوند، خاطر نشان کرد: «با رعایت برنامه‌های عملیاتی که در‌جهت تحقق این سند انجام می‌شود، تلاش داریم در حوزه آموزش با رعایت طرح آمایش رشته‌های گروه علوم پزشکی به لیست رشته‌های استان اضافه شود. همچنین افزایش رشته‌های تحصیلات تکمیلی و میان‌رشته‌ها نیز یکی دیگر از اقداماتی است که در این زمینه با جدیت دنبال می‌شود. از سوی دیگر، اقدام برای تاسیس دانشکده موضوعی صنایع غذایی فراسودمند نیز در همجواری مزرعه بی‌درخت دانشگاه آزاد آغاز شده است. در‌نظر داریم با این اقدام محصولات استراتژیک استان خراسان‌جنوبی را از ابتدای کاشت زیر‌نظر این دانشکده پرورش و توسعه دهیم. از سوی دیگر رشته‌های وابسته مانند مدیریت بازرگانی و حقوق نیز در دانشکده موضوعی قرار خواهند گرفت تا از مرحله کاشت، فروش و صادرات به‌صورت علمی و تحقیقاتی زیر نظر واحد بیرجند انجام شوند.»
رئیس دانشگاه آزاد استان خراسان‌جنوبی در پاسخ به این سوال که تاسیس دانشکده موضوعی صنایع غذایی فراسودمند در چه مرحله‌ای از کار قرار دارد، گفت: «پیشنهاد تاسیس دانشکده موضوعی به سازمان مرکزی ارسال شده و اشکالاتی به آن گرفته شده است. تیم مسئول رسیدگی به این امر درحال رفع اشکالات مربوطه هستند و با توجه به روند کاری که دارند تا دو ماه آینده این مشکلات رفع و پروپوزال دوباره به تهران ارسال خواهد شد.»
او درخصوص اقداماتی که درقالب طرح پویش برای جذب دانشجویان به صنایع در این استان انجام شده، بیان کرد: «استان خراسان‌شمالی در زمینه صنایع کم‌برخوردار است و بیشتر صنایع کاشی و سرامیک و تولید تایر و لاستیک در این استان فعالیت دارند. با این وجود در سال‌های اخیر رابطه خوبی برای همکاری بین دانشگاه و این صنایع برقرار شده و چند پروژه مشترک تحقیقاتی نیز درحال انجام است. همین روابط و همکاری فی‌مابین عاملی است که دانشجویان دانشگاه آزاد بتوانند درقالب طرح پویش جذب صنایع استان شوند. با توجه به قراردادها و اقداماتی که با شرکت‌های مختلف منعقد شده است، سال آینده تعالی جذب دانشجو درقالب طرح پویش رخ خواهد داد.»
مرکز مشاوره و روان‌شناسی استان در کنار مردم شهر
هاشمی با بیان اینکه در حوزه‌های مختلف این واحد توانسته اقداماتی را درقالب طرح‌های پژوهشی و در راستای نیازهای منطقه انجام دهد، عنوان کرد: «تلاش‌هایی در زمینه علوم انسانی انجام شده و دانشگاه در حوزه روان‌شناسی و مشاوره اقدامات خوبی را داشته است. در این زمینه مرکز مشاوره بالینی دانشگاه تاسیس شده و اساتید مشاوره و روان‌شناسی با توجه به برخی مشکلات منطقه خدمات درمانی ارائه می‌دهند. یکی از خدماتی که بخش مهمی از فعالیت این مرکز را به خود مشغول کرده برای افرادی است که به‌علت مشکلات بعد از کرونا مراجعه می‌کنند. به‌طبع شیوع کرونا و قرنطینه و استرس‌های این حوزه به‌قدری بوده که بسیاری از مردم را از کشورها درگیر مسائل مختلف کرده است. همچنین این مرکز برای رفع برخی از مشکلات روانی منطقه، کارگاه‌ها و نشست‌های مختلف حضوری و آن‌لاین برگزار کرده است.»
رئیس دانشگاه آزاد واحد بیرجند در ادامه افزود: «دانشگاه آزاد استان خراسان جنوبی توانسته در کنار نهادهای دولتی استان قرار گرفته و در کنار این نهادها مشکلات و مسائلی که در منطقه ایجاد می‌شود را برطرف کند. برای مثال زمان بارش برف در زمستان گذشته، قطع گاز در این استان به‌وجود آمد. در همین زمان دانشگاه آزاد با فعال کردن سیستم‌های گازوئیلی سابق خود گاز مصرفی دانشگاه را به‌صورت داوطلبانه قطع و توانست در این حوزه کمک شایانی به رفع این مشکل کند. همچنین دانشگاه عضو چند موضوع کارگروه استانداری است و درحال انجام اقداماتی برای حل مسائل مختلف بهداشت، پسماند فاضلاب کارخانه‌ای و از این دست است.»
او درباره ماموریت منطقه‌ای واحد بیرجند و استان خراسان جنوبی توضیح داد: «توسعه کشاورزی محصولات استراتژیک منطقه اعم از عناب، زرشک و زعفران مهم‌ترین ماموریتی است که به این استان محول شده است. برای پوشش درست این زمینه نیز تلاش برای تاسیس دانشکده موضوعی آغاز شده است. با تاسیس این دانشکده می‌توان نیازهای کشاورزان منطقه شرق کشور را برطرف کرد. همچنین ایستگاه‌های زرشک و زعفران در قائن، ایستگاه پسته در فردوس، ایستگاه نخیلات در طبس و ایستگاه زیتون نیز در نهبندان زیر نظر مرکز تحقیقات کشاورزی و گیاهان دارویی فعال شده‌اند. از سوی دیگر در زمینه اکتشافات معدنی نیز مسئولیتی به این استان محول شده که در این زمینه نیز اقدامات خوبی انجام شده و همان‌گونه که قبلا بیان شد تا یک سال آینده خبرهای خوشحال‌کننده‌ای از این حوزه منتشر خواهد شد.»
درآمدهای غیرشهریه‌ای بیرجندی‌ها به 5 میلیارد می‌رسد
هاشمی درخصوص درآمدهای غیرشهریه این واحد در سال گذشته اظهار کرد: «با توجه به اقداماتی که برای کسب درآمدهای غیرشهریه در این واحد شده است 30 درصد از برنامه‌های سالانه نیز جلو افتاده و واحد در جایگاه خوبی قرار دارد. با توجه به اینکه سال مالی دانشگاه آخر مرداد‌ماه است، می‌توان گفت که این واحد تاکنون با اقدامات کشاورزی و تحقیقاتی که انجام داده بیش از 3 میلیارد تومان درآمد غیرشهریه کسب کرده است. امید است با فروش دستگاه‌های پرس ضربه‌ای سنگین ماهی 500 میلیون تومان درآمد کسب کرد. بنابراین پیش‌بینی می‌شود که این میزان به 5 میلیارد تومان برسد.»