بانک مرکزی گزارش مقدماتی کل‌های پولی انتهای اسفندماه 1401 را منتشر کرد. طبق این گزارش، براساس آمار مقدماتی رشد نقدینگی پس از سه‌سال افزایش مداوم رشد در اسفندماه 1401 رشد آن با 9 واحد درصد کاهش به حدود 30 درصد رسیده است. در این گزارش آمده است، این بانک با اجرای سیاست کنترل مقداری ترازنامه با افزایش نسبت سپرده قانونی بانک‌های خاطی (به‌عنوان جرایم نظارتی)، توانست رشد خلق پول توسط بانک‌ها را از طریق کاهش قابل‌توجه ضریب فزاینده نقدینگی کنترل نماید. بانک مرکزی همچنین با تمرکز بر وثیقه‌دار و قاعده‌مند کردن ارتباط مالی میان خود و شبکه بانکی (از طریق توسعه عملیات بازار باز و ارائه تسهیلات قاعده‌مند به بانک‌ها در نرخ سقف دالان نرخ سود) و با استفاده از ابزارهای بازارمحور، هدف عملیاتی خود در کنترل رشد نقدینگی و پایه پولی را دنبال می‌کند. در این میان، بخشی از افزایش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی نیز ناشی از عدم توانایی تعدادی از بانک‌ها و موسسات اعتباری ناسالم در تودیع سپرده قانونی بوده که این امر به‌معنای تزریق پول پرقدرت به اقتصاد و یا چاپ پول نیست؛ چراکه رشد نقدینگی که نمایانگر مجموع خلق پول بانک‌ها و بانک مرکزی است روند نزولی داشته و در پایان سال 1401 در سطح هدف تعیین‌شده (30 درصد) بوده است. بنابر این گزارش، اخیرا برخی رسانه‌ها در مطلبی از قول همتی، رئیس‌کل اسبق بانک مرکزی آورده‌اند: «در خردادماه ۱۴۰۰ اضافه برداشت و مانده ریپوی بانک‌ها نزد بانک مرکزی جمعا ۴۰ همت بود. این رقم در ظرف کمتر از ۲ سال به بیش از ۸ برابر رسیده است. چنین نتیجه‌ای حاصل فشار به بانک‌ها، برای تامین مالی دولت و پرداخت تسهیلات تکلیفی و نیز کژمنشی برخی بانک‌های غیردولتی است. این حجم برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی که خود موجب رشد سنگین پایه پولی (چاپ پول) شده و یکی از موانع جدی مهار نقدینگی و تورم است، نشان می‌دهد دولت و بانک مرکزی در نگاه و رفتار خودشان باید تجدیدنظر کنند. درخصوص مطالب مطرح‌شده نکاتی به شرح ذیل ارائه می‌شود: مساله مهار رشد نقدینگی و تورم به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اولویت‌های اقتصادی دولت و بانک مرکزی همواره موردتوجه بوده است. بررسی رشد نقدینگی در ماه‌های سال 1401 حاکی از تداوم روند کاهشی این متغیر در سال گذشته بوده است به‌طوری‌که نرخ رشد نقدینگی از 39.7 درصد در پایان بهمن‌ماه 1400 طی یک‌روند نزولی به 32 درصد در پایان بهمن‌ماه 1401 کاهش یافته است. همچنین بر اساس آمارهای مقدماتی، رشد نقدینگی در پایان سال گذشته به حدود 30 درصد رسیده است که حاکی از تحقق نسبی برنامه پولی تنظیم‌شده برای کنترل رشد نقدینگی در سال 1401 است. از این‌رو ملاحظه می‌شود که پس از سه سال (رشد نقدینگی در سال‌های 1398، 1399 و 1400 به ترتیب معادل 31.3، 40.6 و 39.0 درصد بوده است) بانک مرکزی با همکاری دولت در سال 1401 توانسته رشد نقدینگی را که مهم‌ترین متغیر در کنترل تورم است، در مسیر نیل به میانگین بلندمدت این متغیر قرار دهد.»