راضیه فلاح-فاطمه طاری بخش، خبرنگار:هوش‌مصنوعی اولویت دانشگاه آزاد است
دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد:وظیفه خود می‌دانیم از کسی که بتواند در رخداد ملی افتخار کسب کند در میدان‌های بین‌المللی نیز حمایت کنیم. امیدواریم با همکاری بین دانشگاه آزاد اسلامی و معاونت علمی ریاست‌جمهوری خبرهای خوبی برای شما داشته باشیم. دانشگاه آزاد برنامه بسیار وسیع و همه‌جانبه تولید دانش، گسترش دانش و کاربست دانش را در زمینه هوش‌مصنوعی و رباتیک دارد. در زمینه تولید و کاربست فناوری، تشکیل دانشکده‌های موضوعی و برگزاری رخدادهایی مانند برگزاری مسابقات رباتیک را در دستور کار دارد. امروز شرایط بسیار خوب است. ایرانیان همیشه در هر حوزه‌ای که ورود کرده‌اند بسیارخوب عمل کرده‌اند و استعداد ایرانی در هر زمانی می‌تواند مولد این اقدامات شود. همچنین حرکت در این حوزه تعامل بین‌الملل می‌خواهد.
برنامه توسعه هوش مصنوعی اجرایی می‌شود
روح‌الله دهقانی‌فیروزآبادی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور:حرکت دانشگاه آزاد به‌سمت پرورش نیروی کارآمد و خلاق و حل‌کننده مساله جدی است و امیدوارم باشگاه دانش‌پژوهان و دانشجویان و دانش‌آموزان با همین توان و انرژی کار خود را ادامه دهد. تمام همت خود را برای تمام برگزیدگان لیگ‌ها در جهت شرکت در مسابقات بین‌المللی به کار بگیریم و حمایت ویژه‌ای از آنها خواهیم داشت. هیچ محدودیتی برای تعامل با دیگر کشورها از جانب جمهوری اسلامی وجود ندارد، به‌علت آنکه حوزه هوش‌مصنوعی و رباتیک امروز اهمیت ویژه‌ای در دنیا دارد. برای اولین‌بار امسال ستاد توسعه فناوری‌های هوش‌مصنوعی و رباتیک معاونت علمی ریاست‌جمهوری آغاز به کار کرده که با انتخاب دبیر این ستاد، برنامه‌های هدفمند این حوزه نیز در کشور اجرایی خواهند شد.
مسابقات ربوکاپ توسعه می‌یابد
حامد حسن‌پور، رئیس باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان :باشگاه رباتیک را ذیل باشگاه پژوهشگران از فردای پایان مسابقات ربوکاپ ایجاد می‌کنیم. این رویداد دانش تولید در حوزه رباتیک در دانشگاه و در بین دانش‌آموزان است و به آنها فرصت می‌دهد که با ساخت مجموعه‌ها و عملیاتی کردن ایده‌هایشان بتوانند دانش فنی خود را به‌چالش بکشند.
ترویج فناوری در مقیاس وسیع، احساس توانمندی و ارائه تجربه موضوعی است که در جای‌جای مسابقات وجود داشت. ربوکاپ توسعه خواهد یافت و در باشگاه پژوهشگران بازتعریفی از برگزاری این‌گونه رویدادها خواهیم داشت. قصد داریم به‌سمت رویدادهای رقابتی مساله‌محور برویم. همچنین طراحی مبتنی‌بر نیاز با همکاری دانشگاه بازسازی می‌شود.
ربوکاپ امسال پرشکوه‌تر برگزار شد
جمشید صباغ‌زاده، قائم‌مقام رئیس دانشگاه در واحد علوم و تحقیقات:جوانانی که در اینجا به رقابت پرداختند، تماما برنده هستند. جوایز نیز صرفا برای ایجاد انگیزه و شکوفایی استعدادهاست. دقت داشته باشید که تمام انسان‌های بزرگ برنده جوایز نبودند. پارسال هم چنین مسابقاتی را داشتیم اما امسال پرشکوه‌تر برگزار شد. امسال تکنولوژی و ربات‌های طراحی‌شده سطح بالایی داشت، باید بگویم که در علم رباتیک سطح برگزاری مسابقات بسیار بالا بود. دنیا به‌سمت هوش‌مصنوعی جهت‌گیری دارد و آینده دنیا در این موضوع است. خدا را شاکریم که در کشور خودمان در این راه قدم گذاشتیم و احساس عقب‌افتادگی زیادی نسبت به بقیه کشورهای دنیا نداریم. این مسابقات نشان داد که در این موضوع شرایط خوبی داریم.
حمایت معاونت علمی از مسافران جهانی
مرتضی موسی‌خانی، مسئول هفدهمین دوره مسابقات ربوکاپ:شرکت‌کنندگان مسابقات جهانی ربوکاپ موردحمایت ویژه معاونت علمی قرار گرفتند و تیم اول 90 میلیون تومان، تیم دوم 60 میلیون تومان در بخش دانشجویی و در بخش دانش‌آموزی، تیم اول 60 میلیون تومان و تیم دوم 40 میلیون تومان کمک معاونت علمی برای اعزام تیم‌هایی که به مسابقات جهانی می‌رسند. از تمام کسانی که به ما در برگزاری مسابقات کمک کردند تشکری ویژه می‌کنم؛ از ریاست دانشگاه آزاد تشکر می‌کنیم بودجه‌ای فراهم کردند تا این مسابقات برگزار شود. امروز هیات‌رئیسه مجلس نیز برای مصاحبه‌ای حضور داشتند و قول حمایت‌های بیشتر و تشکیل کمیسیون‌های تخصصی برای توسعه دانش رباتیک را به ما دادند.
مسابقات ربوکاپ بعد از سه‌روز به پایان رسید. در روز پایانی مسابقات ربوکاپ فینال لیگ‌ها برگزار شد و اسامی برگزیدگان نیز منتشر شد. در یکی از حساس‌ترین مسابقات این دوره تیم رباتیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین در لیگ فوتبال ربات انسان نمای مسابقات ربوکاپ آزاد توانست 5 بر یک تیم روسیه را شکست دهد. در سال‌های اخیر شاهد ورود هوش‌مصنوعی به حوزه‌های مختلف بوده‌ایم و به‌نظر می‌رسد مسابقاتی از این دست در تسریع روند گسترش آن تاثیرگذار باشد، همین‌طور بسیاری از صنایع ازجمله صنعت خودروسازی، شرکت‌های توزیع کالا و خدمات در آینده‌ای نه‌چندان دور نیاز بسیاری به ربات‌ها و گجت‌های هوشمند داشته باشند. برای بررسی اهمیت و وضعیت فعلی هوش‌مصنوعی در ایران سراغ چندتن از مسئولان لیگ‌های مسابقات ربوکاپ رفتیم تا به شرایط امروز و آینده کشور در این حوزه نگاهی بیندازیم. کاپیتان تیم ربات‌های انسان‌نمای روسیه نیز از تلاش‌شان برای جبران شکست قبلی گفت که البته در نهایت محقق نشد.
کاپیتان تیم ربات‌های انسان‌نمای روسیه:
آینده ایران در هوش‌مصنوعی بسیار درخشان است
ولادیمیر، کاپیتان تیم ربات‌های انسان‌نما از کشور روسیه درخصوص سطح بازی‌های بین‌المللی ربوکاپ ایران عنوان کرد: «سطح بازی‌های بسیارخوب بود و به‌صورت هماهنگی برگزار شد. اگر مشکلات اینترنت در ایران نبود به‌مراتب روند بازی‌ها نیز بهتر و بالاتر بود. تیم‌های ایرانی تیم‌های خوبی هستند و در سطح بالایی فعالیت دارند. امیدواریم سال‌های بعد ایران در لیگ ربات‌های انسان‌نما تیم‌های بیشتر در سطوح بالای رباتیک داشته باشد.» او با بیان اینکه چهارسال قبل نیز در این مسابقات حضور داشته، درباره سطح تیم‌های حاضر ایرانی در این دوره از مسابقات گفت: «تیم‌های ایران واقعا در سطح بسیار خوبی قرار دارند. دانشجویان و تیم‌های کشور ایران به نسبت چهارسال قبل بسیار پیشرفت کرده‌اند و خود را ارتقا داده‌اند. امیدوارم این ارتقای تیمی در کشور ایران ادامه‌دار باشد تا بتوان چالش‌های بیشتری را در دوره‌های بعدی تجربه کرد.» ولادیمیر با تاکید به اینکه همه تلاش خود را برای سال بعد و انتقام شکست این دوره از بازی‌ها به کار خواهد بست، خاطرنشان کرد: «تیم روسیه در این دوره از بازی‌ها در حد بسیارخوبی ظاهر شد و توانست 95 درصد از قابلیت‌های خود را به نمایش بگذارد. این دوره از بازی‌ها تیم روسیه به‌اندازه خود توانست از شانس و تلاش به‌خوبی استفاده کند و امید است دورهای بعدی با تلاش بیشتر نتایج بهتری را کسب کند.» کاپیتان تیم ربات‌های انسان‌نما از کشور روسیه درمورد عملکرد ایران در زمینه هوش‌مصنوعی اظهار کرد: «تیم ایران ربات‌های بسیارخوبی دارد، پیشرفت‌های فراوانی در این حوزه داشته و هر دوره به نسبت دوره قبل عملکرد خود را بالاتر برده و توانایی‌هایش را ارتقا داده است. با توجه به تلاش‌های تیم‌های ایرانی بالطبع دوره‌های بعد بهتر عمل خواهند کرد و آینده روشنی دارند.»
تمرین خودران‌های دانشجویان برای ورود به صنعت خودرو
امین اباذری، سرپرست لیگ خودرو خودران درباره مسابقات ربوکاپ در این لیگ بیان کرد: «الان سال دومی است که این مسابقات برگزار می‌شوند. سال گذشته تنها دو تیم شرکت کردند، اما امسال 12 تیم در مسابقات حضور دارند و خوشبختانه از نظر فنی نیز تیم‌ها پیشرفت کرده‌اند.» او درباره تاثیر این مسابقات بر صنعت خودروسازی عنوان کرد: «همان‌طور که می‌دانید، آینده صنعت خودروسازی، خودروهای خودران است. این مساله بسیار به‌روز و نکته روز تکنولوژی است. اگر از الان در سطح دانشجویی در ایران استارت آن زده شود، برای آینده صنعت خودرو مشکلی از نظر فنی نخواهیم داشت، اما اگر مانند بقیه قسمت‌ها زمانی سراغ آن برویم که بقیه در این حوزه پیشرفت کردند، دچار عقب‌ماندگی می‌شویم. با لطف دکتر موسی‌خانی این لیگ برگزار شد تا بتوانیم دانشجویان نخبه را برای ادامه مسیر در صنعت خودروهای خودران تربیت کنیم و آموزش دهیم.» اباذری درخصوص لیگ خودرو خودران گفت: «لیگی که برگزار کردیم، یک‌هشتم دنیای واقعی است، یعنی سعی کرده‌ایم که همه موارد شبیه‌ساز واقعی باشند، از چراغ‌های راهنمایی و رانندگی گرفته تا تابلوها و موانعی که وجود دارند تماما مشابه دنیای واقعی هستند. به همین دلیل برای ورود به این صنعت تمرین بسیارخوبی است. این لیگ کاملا بر پایه ماشین هوش‌مصنوعی است، با هیچ کدام از سنسورهای تشخیص خط و سنسورهای دیگر نمی‌توانند کار کنند و کاملا بر پایه هوش‌مصنوعی است.»
او با تاکید بر اینکه پیشرفت ما از نظر مقاله‌ای در هوش‌مصنوعی بسیار خوب بوده است، بیان کرد: «اما از نظر صنعتی نتوانستیم آن‌طور که باید در این صنعت پیشرفت کنیم. صنعت ما به سطحی نرسیده که استفاده از هوش‌مصنوعی برای آن مطرح باشد، یعنی بسیاری از کارهایی که هوش‌مصنوعی می‌تواند انجام دهد، به‌دلیل ارزان بودن کارگران به انسان سپرده می‌شود، از سمت دیگر نیز تمام دانشجویان و نخبگانی که در زمینه هوش‌مصنوعی کار کردند به‌سرعت می‌توانند برای بهترین دانشگاه‌های دنیا اپلای کنند و از ایران بروند. به این دلیل اکثر دانشجویان هوش‌مصنوعی از مقطع ارشد از ایران می‌روند در این زمینه نیز دست ما خالی می‌شود.»
سرپرست لیگ خودروهای خودران درباره راهکار ورود هوش‌مصنوعی به صنعت توضیح داد: «بحث همت صنعتی در نگه‌داشت دانشجویان نخبه هوش‌مصنوعی و کاربردی شدن آن در صنعت بسیار اهمیت دارد، یعنی اگر به این سمت بیایند که هوش‌مصنوعی هزینه‌های آنها را کاهش می‌دهد و راندمان کار را بالا می‌برد، خودبه‌خود شغل ایجاد می‌شود و نخبگان می‌مانند.»
اباذری در پایان درباره نحوه حمایت دانشگاه آزاد عنوان کرد: «حمایت دانشگاه آزاد از این مسابقات بسیارخوب بوده و به‌نظر من کار خوبی است که این مسابقات را بعد از کرونا در دانشگاه آزاد احیا کرده‌اند اما بسیار جا دارد که بیشتر از این موضوعات حمایت شود. دکتر طهرانچی روی این موضوع تاکید کرده‌اند که جوایز به‌صورتی باشند که بخشی از هزینه‌های دانشجویان را دربرگیرند. دانشجویان باسختی ربات‌ها را ساخته‌اند. اگر تیم‌ها بدانند که مسابقات در سال آینده برگزار می‌شود از الان برای آن برنامه‌ریزی می‌کنند و جوایز نیز انگیزه بیشتری برای آنها ایجاد می‌کنند.»
بهینه‌سازی سیستم انبارداری با ربات‌های صنعتی
محمد رستمی، سرپرست لیگ ربات‌های صنعتی درباره این لیگ بیان کرد: «ما در اینجا لیگ ربات‌های صنعتی را داریم. چهار تیم در این لیگ شرکت داشتند و تیم MRL قزوین هم در این مسابقات حضور دارد. امروز در راند فینال هستیم و درواقع نفرات برتر را معرفی می‌کنیم. این لیگ نسبت به بقیه لیگ‌های مسابقات ربوکاپ دیرتر آغاز شد، تیم‌های ایرانی در گذشته کم بودند، از سمت دیگر کرونا باعث شد چندسالی این مسابقات برگزار نشود، بعد از آن دوره احساس می‌کنم که تیم‌های شرکت کننده ایرانی از این مسابقات استقبال بیشتری داشته‌اند.»
او درخصوص نقش ربات‌های این لیگ در صنعت گفت: «نقش این ربات‌ها شامل جابه‌جایی اقلام صنعتی، موقعیت‌یابی اشیا به‌صورت اتوماتیک و تشخیص اشیاست، برای مثال شرکت‌های توزیع کالا به این ربات‌ها نیاز دارند. انبار سرویس‌هایی مانند دیجی‌کالا پیچیدگی بسیاری دارد و در جابه‌جایی برای آنها بسیار کاربردی است. ما در اینجا روی این مسائل کار می‌کنیم و عمده مسائل ربات‌ها بحث هوش‌مصنوعی است که بتواند پیچیدگی‌ای را که در محیط‌های انبارداری و انبارگردانی وجود دارد، مدیریت کند. محیط‌های دیگر مانند محیط‌های آلوده و شیمیایی هم هستند که برای انسان مضرند و از این ربات‌ها می‌توانیم استفاده کنیم، از سمت دیگر ما سیستم‌های انبارداری سنگینی داریم که این ربات‌ها در ابعاد بزرگ‌تر در این محیط‌ها نیز قابل‌بهره‌برداری هستند.»
رستمی با تاکید بر اینکه هوش‌مصنوعی از دو جنبه می‌تواند کمک‌کننده باشد، افزود: «اولین جنبه بحث بهینه‌سازی سیستم انبارداری است و دومین جنبه مربوط به هزینه پرسنلی می‌شود که در سیستم انبارداری پیچیده است. خستگی نیروی انسانی خطای آنها را افزایش می‌دهد، درنتیجه می‌تواند در این حوزه اثرگذار باشد.»
او در پایان درباره این مسابقات و وضعیت ایران در حوزه رباتیک بیان کرد: «مسلما هدف این مسابقات تقویت نیروی انسانی و رشد و انگیزه دادن به دانشجویان است، از سوی دیگر ارائه آن چیزهایی است که در هوش‌مصنوعی به آن دست یافته‌ایم. اگر به مسابقات رباتیک جهانی نگاهی بیندازیم، تیم‌های رباتیک بسیاری هستند که توانسته‌اند در آن سطح مقام بیاورند، پس نتیجه می‌گیریم دانشگاه‌ها و تیم‌هایی که در این حوزه کار کرده‌اند همپای دانشجویان جهانی هستند که با امکانات فوق‌العاده روی ربات‌های خود کار می‌کنند. دانشجویان مجبور می‌شوند ضعف امکاناتی را با کار زیاد جبران کنند.»
دانشگاه آزاد بیشترین حمایت‌ها را در حوزه رباتیک داشته است
بابک کرسفی، مسئول لیگ مسابقات ربات‌های انسان‌نما درخصوص تغییراتی که در سطح‌های تیم‌های حاضر در این دوره از مسابقات ایجاد شده، عنوان کرد: «تیم روسیه به‌عنوان یکی از قوی‌ترین تیم‌های جهانی به‌صورت حضوری در این دوره از مسابقات حاضر شد و همین حضور در ارتقای بازی‌ها کمک شایانی داشته است. البته شکست تیم روسیه از تیم ایرانی نیز از دیگر اتفاقات مهم مسابقات این دوره بوده است.» او در پاسخ به این سوال که ربات‌های انسان‌نما در چه قسمتی از صنایع کارایی دارند، بیان کرد: «به شکل کلی ربات در جاهایی از صنایع به کار برده می‌شود که فعالیت در آن فضاها همراه با آسیب و ضرر برای انسان باشد. با توجه به این تعریف و نوع و شکل ربات‌های انسان‌نما این دسته بیشتر در صنایع خانگی از قبیل کمک کردن به سالمندان و بیماران در خانه یا با توجه به سایز و ابعاد این دسته از ربات‌ها در رستوران‌ها، بانک‌ها برای همراهی و راهنمایی می‌توانند بدون خستگی فعالیت داشته باشند.» کرسفی درباره تاثیر برگزاری مسابقات ربوکاپ و نقش آن در پیشرفت هوش مصنوعی کشور، اظهار کرد: «قطعا این مسابقات به‌شدت در این حوزه اثرگذار است. نکته مهم اینکه امروز ما شاهد انقلاب چهارم صنعتی هستیم و هوش مصنوعی و ربات یکی از ارکان مهم و اصلی این مرحله از انقلاب صنعتی هستند. همین امر نیز به‌شدت به برگزاری مسابقات ربات یک جهانی وابسته و به نوعی مدیون این مسابقات است. همین امر باعث شده تا این علم عمومی شده و مردم زیادی با آن آشنا شوند که در نتیجه کاربرد زیادی به همراه داشته است.» مسئول لیگ مسابقات ربات‌های انسان‌نما با تاکید بر اینکه برگزاری این مسابقات باعث پرورش نسلی از افراد شده که علم ربات یک را در سطح جامعه رواج و آن را به مرحله عملیاتی رسانده‌اند، خاطرنشان کرد: «رواج این علم در سطح جامعه مهم‌ترین اقدامی بوده که فعالان این حوزه تاکنون انجام داده‌اند و علم هوش مصنوعی و ربات یک را برای مردم قابل استفاده کرده‌اند.» او پاسخ به این سوال که مقام‌معظم رهبری سال‌هاست بر توجه به حوزه هوش مصنوعی تاکید ویژه داشته‌اند و این تاکیدات چه تاثیری روی پیشرفت‌های کشور داشته است، توضیح داد: «پیشرفت علمی کشور بسیار خوب بوده و ایران تراز بسیار بالایی در این زمینه از ارتقای علمی داشته است. اما پیشرفت در حوزه عملی و استفاده از هوش مصنوعی در زندگی جاری بسیار کم بوده است. امید است با تاکیداتی که ایشان دارند در کنار تلاش و سرمایه‌گذاری شرکت‌ها و موسسات مختلف برای نخبگان این حوزه بتوان رتبه ایران را ارتقا داد و در بین سرآمدان این حوزه رتبه اول در منطقه و سپس در دنیا را کسب کرد.» کرسفی با بیان اینکه امروز ایران در رتبه 74 جهان برای استفاده از هوش مصنوعی قرار گرفته عنوان کرد: «امروز در منطقه کشورهایی مانند امارات متحده عربی و عربستان با استفاده از علم دیگر کشورها توانسته‌اند کاربرد هوش مصنوعی را برای کشور خود ارتقا داده و در رتبه بالاتری از ایران قرار گیرند. این درحالی است که ظرفیت کشور برای ارتقا از رتبه 74 جهانی بسیار زیاد بوده و می‌توان با یک برنامه دقیق در رتبه‌های برتر جهانی و منطقه خاورمیانه قرار گرفت. با تکیه بر توان نخبگان کشور می‌توان به‌سرعت این رتبه را ارتقا داد و جایگاه بسیار بهتری را کسب کرد.» مسئول لیگ مسابقات ربات‌های انسان‌نما درباره حمایت دانشگاه آزاد در زمینه هوش مصنوعی و ربات یک اظهار کرد: «دانشگاه آزاد تا امروز بهترین حمایت‌ها را در این حوزه علم داشته است. از سوی دیگر دانشگاه آزاد واحد قزوین هم در این سال‌ها فعالیت‌های بسیار خوبی در این حوزه داشته است.»