میلاد جلیل زاده، خبرنگار:انتشار تریلر مستندی درباره‌ ملکه کلئوپاترا که ماه آینده از نتفلیکس پخش خواهد شد، موجی از انتقادات را بین یونانی‌ها، مصری‌ها و سیاهپوستان آفریقا به راه انداخته است. کلئوپاترا آخرین فرعون مصر بود که روابطش با امپراتور روم، ژولیوس سزار، باعث تولد فرزندی به نام سزارین شد. پسر کلئوپاترا اولین فردی در دنیا بود که به روش زایمان غیرطبیعی متولد می‌شد و از این رو هنوز روی این نوع جراحی‌ها نام سزارین باقی‌مانده است. کلئوپاترا یونانی‌تبار بود و بر مصر حکومت می‌کرد که مردمانش اگرچه از لحاظ زمین‌شناسی جزء قاره آفریقا هستند، اما به‌لحاظ فرهنگی و تمدنی هیچ ارتباطی با سیاه‌پوستان این قاره ندارند. مستند نتفلیکس اما عمدا کلئوپاترا را به‌صورت سیاه‌پوست نمایش می‌دهد. این قضیه حتی اگر در یک سریال یا فیلم داستانی رخ می‌داد، جا داشت که اعتراضات زیادی را برانگیخته کند اما شگفت‌انگیز اینجاست که چنین جعل آگاهانه و عامدانه‌ای در یک مجموعه مستند دیده می‌شود. به این موضوع نه‌تنها مصری‌ها و یونانی‌ها بلکه عده‌ای از سیاه‌پوستان آفریقا هم اعتراض کرده‌اند. گفته می‌شود این کار نتفلیکس تلاشی در‌جهت جا انداختن جنبش Afrocentrism است. 
جنبشی که با محور و مرکز قرار دادن تمدن آفریقای سیاه، یک نوع درونمایه پان‌آفریکن دارد. اگر بیست سال پیش چنین مستندی پخش می‌شد، هر‌جای دنیا که خبرش می‌پیچید، می‌توانست تعجب همه را برانگیخته کند و هیچ‌کس سر در نمی‌آورد که جهان سرمایه‌داری سفید، چرا باید چنین جعل آشکاری به نفع‌سیاه پوستان بکند. حالا اما برایمان چنین چیزی چندان عجیب نیست و حتی کار به جایی رسیده که طاقت خیلی از مخاطبان در سراسر دنیا نسبت به چنین زیاده‌روی‌های جهت‌داری طاق شده است. این مساله‌ای نیست که صرفا به سیاه‌پوستان مرتبط باشد و سیاهان و همجنس‌گراها دو مظهر، دو نماد و دو نقطه اتکای استراتژیک برای این پروژه هستند که کلان‌تر و بنیادین‌تر از دعوا بر سر رنگ پوست چند شخصیت سینمایی یا گرایش جنسی آنها باشد. این یک مساله کلان تمدنی است که اگر‌چه در عالم هنر، نتفلیکس شاخص‌ترین و معروف‌ترین نمود آن است؛ اما فراتر از این موارد تبلیغاتی پیش می‌رود و سعی در جا انداختن «فردیت محض» دارد. از یک سو با حساسیت‌زدایی از نژادهای غیرسفید ساکن در کشورهای غربی طرف هستیم؛ چیزی که ذاتا بد و منفی به‌نظر نمی‌رسد و از سوی دیگر جدا شدن این سیاه‌پوستان از بستر و فرهنگ اجتماعی خودشان را شاهدیم و با ساحتی روبه‌رو می‌شویم که در آن موجودات معروف به نارگیل به‌وجود می‌آیند؛ آنهایی که ظاهرشان سیاه است اما مثل نارگیل که پوست سیاه و درونی سفید دارد، ذهنیت و ساختار فکری‌شان مثل سفیدپوستان غربی است. در‌مورد همجنس‌بازان هم توضیح ارتباطات این موضوع با جا انداختن فردگرایی راحت‌تر به‌نظر می‌رسد. اعلام رسمیت برای چنین چیزی به‌نوعی نفی هرنوع قاعده‌ای است که از طرف اجتماع آماده باشد. این لیبرالیسم افراط‌گرایانه که در دوران تک‌قطبی شدن جهان، شدت افراط‌گرایی را تا مرحله ابتذال پیش‌ برد، یکی از مقومات جهان سرمایه‌داری غرب است. به‌طور اساسی بهره‌کشی از آدم‌های جداجدا و تنها راحت‌تر است. آنها با درآمد کمتر امور‌شان می‌گذرد و به‌علاوه آسیب‌پذیر هستند و از اطرافیان‌شان حمایت کمتری دریافت می‌کنند که این باعث می‌شود در مقابل شرایط دشوار کاری، امکان چانه‌زنی و ترک شغل برایشان بسیار پایین‌تر بیاید. این فردگرایی مایه و پایه تمدن غرب مدرن است و گرچه نمی‌شود هنگام نقد هر‌فیلم یا سریال با اشاره به زیاده‌روی در نمایش سیاهان و همجنسگراها و گاه زنان، تمام این پس‌زمینه‌های تئوریک دوباره مطرح شوند، اما یک حساسیت عمومی نسبت به رفتار غربی‌ها در این حوزه‌ها ایجاد شده و نتفلیکس همیشه پرچمدار غول‌آساترین هنجارشکنی‌ها بوده است. حالا این نزاع تمدنی جایی که یک سریال مستند به قلب روایت کهن‌ترین تمدن‌های جهان زده است، به‌شدت جنجال‌برانگیز می‌شود. کلئوپاترا سفید بود نه زنی که بتوان آن را با میشل اوباما یا کاملا هریس همسان‌سازی کرد. این روایت غلط حتی اعتراض سیاه‌پوستان آفریقا را برانگیخته است؛ چرا‌که به تمدن آفریقا احترام نمی‌گذارد. به‌عبارتی نتفلیکس آفریقایی که غربی‌ها می‌پسندند را توصیه می‌کند نه آفریقایی که واقعا وجود داشته و دارد. این کلئوپاترا، جَد فرضی و خیالی یکی از زن‌های سیاه‌پوست غربی است که جزء افراد موفق و شاخص در سیستم سرمایه‌داری محسوب می‌شوند، نه یک زن سیاه‌پوست واقعی که چند هزار سال پیش زندگی می‌کرد و نه یک زن که به‌عنوان آخرین فرعون سفیدپوست و چشم‌آبی مصر بر تخت نشسته بود. این تاکیدات بیش‌از‌حد و عصبانی‌کننده رسانه‌های غربی روی اصول افراط‌گرایانه لیبرال، مخاطبان فیلم و سریال در‌سراسر دنیا را واقعا به ستوه آورده است. اوایل کار تصور می‌‌شد که حرکت‌هایی به‌نفع سیاهان انجام می‌شود اما حالا دیگر آن حنا رنگ باخته است. هنوز بخش قابل توجهی از صنعت سرگرمی جهان در اختیار آمریکایی‌هاست و آغشته شدن تمام صنعت سرگرمی آمریکا به این تاکیدات تکرار شونده ناتمام، مدت‌هاست که اجازه نمی‌دهد مخاطبان در جای‌جای دنیا با اعصاب راحت و آرام بنشینند و یک فیلم یا سریال را تماشا کنند. البته نتفلیکس شاید به‌دلیل همین دست مسائل بود که در سال گذشته افت شدیدی در تعداد مخاطبانش را تجربه کرد و خیلی از مشترکان، دیگر حساب کاربری‌شان را تمدید نکردند. همین موضوع باعث شد تعداد بالایی از کارمندان نتفلیکس اخراج شوند. بد نیست بدانیم که حواشی‌ای از این دست، مثل آنچه امروز درباره مستند کلئوپاترا به‌وجود آمدند و پیش از این درباره پخش فیلم «نانازها» در نتفلیکس ایجاد شده بود، روی اعتبار تجاری این پلتفرم تاثیر منفی دارد. این برخلاف فضای فرهنگی ایران است که گاه حواشی شکل گرفته حول یک فیلم یا سریال، به شهرت و دیده شدنش کمک بیشتری می‌کنند. نتفلیکس در دورانی که حال عمومی‌اش چندان روبه‌راه نبود، با پخش تیزر مستند کلئوپاترا ضربه دیگری را متحمل شد.