می‌گوید برای رسیدن به این مدل و فرم در برنامه «محفل»، زمان زیادی صرف شده است. هاشمی‌گلپایگانی تهیه‌کنندگی برنامه محفل را برعهده دارد، برنامه‌ای که این روزها قبل از افطار از شبکه سوم سیما پخش می‌شود و مخاطبان زیادی هم پیدا کرده است. برای اینکه بیشتر از محتوای برنامه بدانیم سراغ او رفتیم تا برایمان از مراحل مختلف ساخت آن بگوید.
ایده برنامه محفل چگونه شکل گرفت؟
تقریبا سه، چهارماه پیش شبکه سه درخواست یک برنامه قرآنی برای ماه مبارک رمضان را مطرح کرد. البته ابتدا مشخص نبود که این برنامه، زمان پخشش هنگام افطار هست یا خیر. جلسات زیادی با افراد متعدد، دوستان شبکه و کارشناسان برگزار کردیم و درنهایت به جمع‌بندی برنامه محفل با این فرم رسیدیم. صحبت‌های زیادی شد اما مثلا فرم برنامه گفت‌وگومحور را رد کردیم، چون فرم‌های روتینی که در برنامه‌های مختلف استفاده می‌شد همین فرم گفت‌وگو بود. نمی‌خواستیم برنامه حالت مسابقه داشته باشد. یک محفل دوستانه باشد و تقریبا هم به این ایده رسیدیم و اجرا کردیم.
برنامه محفل برنامه قرآنی است، یعنی برنامه‌ای را می‌بینیم که با محتوای تخصصی در شبکه‌ای پخش می‌شود که عمومیت بیشتری نسبت به شبکه قرآن دارد و طبیعی است باید بخش‌هایی که برای آن درنظر گرفته می‌شود با عموم مردم ارتباط برقرار کند. برای این بخش چه کاری انجام دادید؟
دقیقا این نکته‌ای که بیان کردید، باعث شد فرم برنامه یعنی ساخت برنامه متفاوت از برنامه‌های قرآنی باشد که تاکنون ساخته شده است. برنامه به‌شدت شادتر است، تمام اجراها کارگردانی دارد. سوژه‌های خاص‌تر برای برنامه درنظر گرفتیم، میزبان‌ها متفاوت هستند. جمع این مسائل باعث می‌شود که برنامه را یک برنامه عام‌پسند و عموم پسند بدانیم.
از مفهوم و محتوای قرآنی برای برنامه چطور استفاده کردید؟
در اصل برنامه یک نظریه داریم که قرآن وجه مشترک تمام مسلمانان است. مسلمانان ممکن است با هم اختلاف داشته باشند ولی در قرآن با هم اختلافی ندارند. همین دیدگاه باعث شد ترکیب میزبان‌ها یکی از کشور عراق و یکی از کشور سوریه باشد، یکی از داوران ما از برادران اهل سنت است. سعی کردیم چنین نگاه‌هایی داشته باشیم و از قرآن کمک بگیریم که برنامه قوی‌تر باشد و شکل بگیرد.
ممکن است برخی با توجه به مدل طراحی و مذهبی بودن برنامه آن را با حسینیه معلی مقایسه کنند، اگر این موضوع را قبول دارید برای اینکه شباهت‌ها در محتوای برنامه اثرگذار نشود، چه کاری انجام دادید؟
ما در برنامه حسینیه معلی داوری می‌بینیم. داورها نکات را به شرکت‌کنندگان می‌گویند ولی برخی مواقع در برنامه محفل کسانی که به‌عنوان میهمان در خدمت آنها بودیم از نظر جایگاهی که دارند، از برخی داورها سرشناس‌تر بودند. ما صرفا خواستیم یک محفل قرآنی باحال را برای مخاطب تدارک ببینیم. دنبال این کلیدواژه بودیم. یکی بخواند و حال ما خوب شود یا اینکه درطول برنامه این را می‌شنویم که حاج‌آقا دو نکته بیان کنند تا حال ما خوب شود. خواستیم تا شرکت‌کننده‌ها متفاوت باشند؛ کودک، پیرمرد و... کسی باشد که مثلا قرآن در زندگی او تاثیر گذاشته است. نقش داوری را شما در این برنامه نمی‌بینید. مگر اینکه برخی مواقع برخی داورها با میزبان‌ها بخوانند.
برویم سراغ سوژه‌هایی که در این برنامه دارید، این سوژه‌ها چطور انتخاب می‌شود؟
تقریبا هزار و 800 سوژه را در ابتدا انتخاب کردیم و از بین آنها سعی کردیم مواردی را که جذاب‌تر و متفاوت‌تر است انتخاب کنیم. با نگاه‌های مختلف بود. سعی کردیم یک نگاه به قرآن را نبینیم. اینکه فقط بگوییم این فرد قاری است، این‌طور نبود. یکی قاری است، یکی کودک و یکی بزرگسال. یکی داستان متفاوتی را در زندگی خود دارد. این سوژه‌ها طوری انتخاب شد که بتوانیم آنها را تلویزیونی و جذاب کنیم. برنامه محفل مسابقه نیست، اصلا در برنامه نمی‌گوییم، چه کسی بهتر یا بدتر است؟ هیچ گاه از میزبانان داوری نمی‌بینید. صرفا یک محفل قرآنی است؛ یک محفل جذاب و شاد قرآنی.
برخی سوژه‌هایی که انتخاب کردید برای خارج از کشورند، هماهنگی این موضوع چطور اتفاق افتاد؟
با تیمی که در حوزه بین‌الملل قرآن کار کرده بودند ارتباط گرفتیم، مصاحبه کردیم، کارها را دیدیم، متناسب با آن یک‌سری سوژه‌ها از خارج از ایران انتخاب کردیم و به برنامه دعوت شدند.
انتخاب کارشناسان یا به‌قول شما میزبانان این برنامه بر چه اساسی بود؟
تصمیم‌مان این بود که از نگاه‌های مختلف انتخاب کنیم. دو نفر خارجی هستند؛ یکی استاد لحن است و دیگری در کشور عراق به‌شدت سرشناس و رسانه‌ای است. یک پیشکسوت قاری داریم که حاج‌احمد آقای ابوالقاسمی است و پیشکسوت قاری درجه 1آقای حامد شاکرنژاد یکی از بهترین قاری‌های جهان است، یعنی یک قاری مسن و یک قاری جوان داریم. روحانی ما نقش نکات محتوایی و جذاب برنامه را دارد درعین‌حال که خود دانشگاهی و دانشجوی شریف بوده است دستی هم در خواندن و تلاوت دارد. با این نگاه سعی کردیم یک‌میز متفاوت از همه قشری داشته باشیم.
ضبط و تصویربرداری برنامه چقدر طول کشید؟
20 روز پشت هم ضبط داشتیم که اگر تعطیلات را هم در نظر بگیریم می‌توان گفت درمجموع یک‌ماه طول کشید تا 30 قسمت ماه رمضان را ضبط کنیم.
قصد ادامه دادن برنامه را دارید؟
حرف‌هایی وجود دارد که برای رمضان سال بعد هم باشد ولی در طول سال قرار است در قالب محافل قرآنی، فقط یک‌سری محافل با جمعیت خوب برگزار شود و استان‌های مختلف میزبان این محافل باشند.
با توجه به اینکه برنامه در زمان افطار پخش می‌شود، چقدر سعی کردید شبیه برنامه‌های گذشته در ماه رمضان نشود؟ طبیعتا فرم برنامه متفاوت است اما سوژه‌ها ممکن است تکرار شود، برای این موضوع چه کاری انجام دادید؟
فرم برنامه با برنامه‌های ماه رمضان در گذشته متفاوت است. فرم برنامه آنها گفت‌وگو محور بود و برای ما این‌طور نیست، فرم کاملا متفاوت است. برنامه یک محوریت داشت و یک‌سری سوژه‌ها می‌آمدند. محفل قرآن محور برنامه است و اعتقاد ما این است که ماه رمضان ماه نزول قرآن است. می‌خواستیم در این برنامه محوریت از ابتدا تا انتها قرآن باشد. بنابراین تلاوت‌های زیاد و جذاب داریم. چیزی که دنبال آن بودیم تلاوت قرآن جذابیت خاصی دارد ولی بعد از دهه 60 افول پیدا کرد و الان الحمدلله بعد از برنامه شاهدیم که چقدر مردم پیام می‌دهند کجا کلاس قرآن برویم؟ کجا ثبت‌نام کنیم و کجا اسم بنویسیم؟ دوباره توجه به قرآن و تلاوت قرآن پررنگ‌تر می‌شود که از اثرگذاری این برنامه است.
بازخوردهایی که در این مدت گرفتید چه بوده است؟
میزبانان و کارشناسان ما می‌گویند 30 سال است تلاوت می‌کنم ولی آن شور و نشاطی که امسال بعد از برنامه محفل بود و جمعیتی که آمده بود تا الان ندیده بودم. این حرکت مردمی اتفاق افتاده که می‌توان سمت این رفت و چیز جالبی است، چقدر حال خوبی می‌دهد یا قرآن چه نکات خوبی دارد. واقعا قرآن از نگاه مردم و زندگی آنها دور شده بود. اگر برنامه محفل کمک کند قرآن دوباره به زندگی مردم برگردد و محافل شلوغ شود و مردم استقبال کنند قطعا اثرات ویژه‌ای دارد.
در کشورهای عربی و حتی در هندوستان این مدل مسابقه یا برنامه را داریم. نگاهی به آن برنامه‌ها داشتید؟
مدل این برنامه وجود دارد ولی با این کیفیت نیستند، یعنی صرفا یک تلاوت خاص انجام و داوری می‌شود. ما از این امر در این برنامه پرهیز کردیم. صراحتا به دوستان میزبان گفتم که نمی‌خواهیم داوری کنید، دنبال داوری کردن نیستیم. اگر می‌توانید همراهی کنید و تلاوت کنید ولی داوری نشود. مثلا میهمان برنامه کودکی سه‌ساله است و معلوم است غلط می‌خواند ولی وقتی او تلاوت می‌کند حال خوبی برای مردم ایجاد می‌کند و چقدر بچه‌های سه‌ساله علاقه‌مند به قرآن خواهند شد. واقعا من و همه تیم برنامه محفل؛ عنایت قرآن و نور قرآن را در برنامه می‌بینیم. الحمدلله شاهد هستیم برنامه چه بازخوردهایی دارد. تصور این بازخوردها را نداشتیم و پیش‌بینی ما از همه مسائل کمتر از این بازخوردها بود. قرآن نمک کار بود و شاهدیم توجه ویژه‌ای مخاطبان به برنامه دارند.