محمدرضا حاجی عبدالرزاق، خبرنگار:غلامرضا نوروزی در نشستی خبری که اخیرا در محل فدراسیون پزشکی ورزشی برگزار شد با اشاره به اینکه کرونا موجب شد تعداد نمونهگیری دوپینگ از ورزشکاران کاهش یابد، گفت: «تمام تلاش خود را به کار خواهیم بست تا تعداد نمونه‌های دوپینگ به 2000 مورد برسد.»
نوروزی با بیان اینکه در سال 98 تعداد نمونه‌های دوپینگ به 2000 مورد رسید و کرونا باعث شد تعداد نمونه‌ها به حدود 400 مورد برسد، اظهار کرد: «در سال 2022 تعداد نمونه‌های دوپینگ به 1010 مورد رسید و در حال حاضر نیز در تلاش هستیم تعداد نمونه‌های دوپینگ به حدود 2000 مورد برسد و به این ترتیب افزایش 1000 مورد نمونه دوپینگ در دستور کار قرار دارد و هرچه ورزشکاران از دوپینگ بیشتر اطلاع داشته باشند کمتر به دوپینگ مبتلا می‌شوند.»
این در حالی است که حداقل در رشته ورزشی فوتبال و در رقابت‌های لیگ برتر باشگاهی ایران که این رشته در بالاترین سطح در آن دنبال می‌شود، آن چیزی که عیان است به کاهش نمونه‌گیری‌ها در رقابت‌های فصل جاری مربوط می‌شود تا جایی که در مسابقات اخیر خبری از تست دوپینگ از فوتبالیست‌ها نبوده و مشخص نیست به چه دلیلی در حساس‌ترین روزهای برگزاری رقابت‌های باشگاهی خبری از تست دوپینگ از بازیکنان در این رشته نیست! البته طبق قوانین این اقدام باید بدون اطلاع قبلی صورت گرفته تا جای شک و شبهه‌ای در این زمینه باقی نماند. اما اینکه شاهد کاهش نمونهگیری دوپینگ از بازیکنان فوتبال در ماه‌های اخیر هستیم به مانند آن است که انگار نظارتی در این زمینه وجود نداشته و چه‌بسا بازیکنان با اطلاع از این مساله با خیال راحت حداقل می‌توانند به برخی مسائل ممنوعه فکر کنند!
البته فرزاد شارکی، قائم‌مقام دبیرکل ستاد ملی مبارزه با دوپینگ (نادو) در گفت‌وگویی حدود دو سال پیش به برخی مسائل درخصوص کاهش نمونه‌گیری‌ها اشاره کرده و گفته بود: «نحوه نمونهگیری از ورزشکاران هم به خاطر کرونا و لزوم اعمال برخی محدودیت‌ها با تغییراتی مواجه شده است. این تغییرات در مورد لیگ برتر فوتبال و نمونهگیری از بازیکنان شرکت‌کننده در این رقابت‌ها مشهود است.» با این حال به نظر نمی‌رسد همه اتفاقی که باعث شده تا در ماه‌های اخیر نمونه‌گیری‌ها کاهش پیدا کند فقط به مساله کرونا مرتبط باشد؛ چراکه با سپری شدن پاندمی کرونا تنها بهانه‌ای که می‌تواند جلوی این مساله را بگیرد احتمالا به برخی مسائل اقتصادی در این زمینه مرتبط باشد.
نمونه‌گیری‌های لیگ برتر یک مرحله‌ای شد
گفتنی است حدود دو سال پیش و در دوران اوج شیوع ویروس کرونا شرایط جدیدی به این خاطر بر نحوه گرفتن تست دوپینگ از ورزشکاران و به‌خصوص بازیکنان فوتبال ایجاد شده که باید و نبایدهای اعمال شده در این زمینه طبق پروتکل‌های آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ (وادا) تعریف و اجرا شدند.
بر همین اساس تا پیش از این طبق دستورالعمل فیفا و برای نمونهگیری از بازیکنان فوتبال در شرایط عادی در دقیقه 45 (فاصله میان دو نیمه) با حضور نماینده دو تیم که معمولا پزشک آنها بود، قرعه‌کشی برای انتخاب بازیکنان جهت تست دوپینگ انجام می‌شد. اسامی ورزشکاران اما داخل پاکت قرار می‌گرفت و در دقیقه 75 در اختیار مسئول تیم یا همان پزشک قرار می‌گرفت تا بلافاصله بعد از پایان بازی اطلاع‌رسانی لازم صورت بگیرد و ورزشکار مورد نظر به محل نمونهگیری مراجعه کند. اما در راستای کاهش تردد و تماس تیم کنترل دوپینگ با کادر تیمها، در شرایط کرونا انتخاب و معرفی بازیکنان فوتبال برای نمونهگیری از آنها از دو مرحله به یک مرحله کاهش پیدا کرد. به این ترتیب که این کار (انتخاب و معرفی) همزمان در دقیقه ۷۵ انجام می‌شود. در این زمان یا افسر نادو به صورت هدفمند ورزشکار مورد نظر را برای نمونهگیری معرفی می‌کند یا اینکه اقدام به قرعه‌کشی می‌شود که به نظر می‌رسد این روند تا به امروز ادامه داشته باشد.
خبری از تست دوپینگ در لیگ برتر نیست!
با همه این تفاسیر اما جست‌وجو‌ها نشان می‌دهد هفته نهم رقابت‌های لیگ برتر از معدود هفته‌هایی هست که طی آن نمونهگیری از برخی بازیکنان تیمهای مختلف به عمل آمده است. در شرایطی که طی هشت هفته ابتدایی در فصل جاری لیگ برتر هیچ نمونهگیری دوپینگ از بازیکنان لیگ برتری انجام نگرفته و گفته شده بود به خاطر هزینه بالای آزمایش‌‌ها این مورد فعلا در دستور کار فدراسیون فوتبال قرار ندارد، اما در هفته نهم این اتفاق بالاخره رخ داد.
در همین راستا و طبق گزارش برخی خبرگزاری‌ها، در اواسط برخی مسابقات هفته نهم لیگ برتر مامور کنترل دوپینگ از مدیران تیمها درخواست حضور یک الی دو بازیکن (با ذکر نام بازیکن) را داشته و نمونهگیری لازم را پس از پایان مسابقه انجام داده است. نمونهگیری دوپینگ در لیگ برتر در حالی طی هفته نهم انجام شد که در روزهای قبل‌تر از آن، برخی تیمهای دسته اولی نیز از فدراسیون فوتبال درخواست حضور افسران دوپینگ را در بازی‌ها داشتند. نکته قابل توجه اینکه از بعد از هفته نهم نیز نمونهگیری از هیچ دیدار دیگری در ادامه رقابت‌ها گزارش نشده است و جالب اینکه این امر حتی در دیدار دربی رفت که با تساوی 2 بر 2 به پایان رسید نیز انجام نشد تا همین خود گواه برخی اتفاقات پشت پرده برای عدم اراده موجود برای گرفتن تست دوپینگ از بالاترین سطح رقابت در فوتبال باشگاهی ایران باشد.
شارکی: کسی نگفته تست دوپینگ نگیریم
فرزاد شارکی، قائم‌مقام دبیرکل ستاد ملی مبارزه با دوپینگ (نادو) در گفت‌وگو با خبرنگار «فرهیختگان» در این خصوص و اینکه آیا مسائل مالی در کاهش نمونه‌گیری‌ها تاثیر دارد، اظهار داشت: «خیر هیچ مساله خاصی اصلا مطرح نیست و ما بحث مالی نداریم.» وی درباره اینکه آخرین بار چه زمانی برای نمونهگیری رقابت‌های لیگ برتر اقدام به عمل آمده است گفت: «این مسائل را من نمی‌دانم چون این کار و برنامه‌ریزی آن به عهده من نیست و فقط می‌دانم که در هفته اخیر قرار بود نمایندگان خود را به اهواز و آبادان اعزام کنیم که چون بلیت گیرمان نیامد این امر هم منتفی شد.» شارکی افزود: «این موضوع طبق برنامه‌ریزی قبلی انجام می‌شود و بستگی به آن دارد که تست قبلی چه زمانی انجام شده باشد و دوری و نزدیکی هم بی‌تاثیر است و بحث مالی در این زمینه وجود ندارد. این موضوع طی یک برنامه هست که همکاران براساس آن این کار را انجام می‌دهند. در این مدت نه کسی دستور داده که تست بگیریم و نه کسی دستور داده که این کار را انجام ندهیم و همان برنامه‌ای که بوده است را انجام می‌دهیم.»
وی درباره اینکه آیا اهمیت مسابقه و حساسیت آن برای این کمیته اهمیتی ندارد که به‌طور مثال بازی‌هایی مانند دربی در اولویت این کمیته برای نمونهگیری قرار داشته باشد، تاکید کرد: «تقریبا همه چیز طبق برنامه هست اما معمولا بازی‌های مهم هم در دستور کار قرار می‌گیرد. البته دوستانی که در این حوزه کار می‌کنند آنها خودشان بازی‌ها را انتخاب و افسران را اعزام می‌کنند. من از جزئیات این موضوع بی‌خبر هستم و مسئولان مربوطه برنامه‌ریزی‌ها را انجام می‌دهند.»
شارکی درباره اینکه شنیده می‌شود نمونه‌های دوپینگ قرار است به قطر ارسال شود گفت: «خیر همچنان نمونه‌ها به آلمان ارسال می‌شود و فقط نمونه‌گیری‌های خون را به قطر ارسال می‌کنیم؛ هرچند نمونهگیری خون بسیار کم است و شاید 10 درصد کل نمونه‌گیری‌های ما خون باشد، آن هم در رشته‌های خاص این کار انجام می‌شود و در هر رشته‌ای تست خون گرفته نمی‌شود.»
وی در پایان گفت: «خوشبختانه مورد جدیدی در رشته فوتبال و دسته اول نداشته‌ایم.»