حمیدرضا اسکندری، خبرنگار:فدراسیون فوتبال بعد از تقریبا 75 روز که از حذف تیم ملی از رقابت‌های جام جهانی می‌گذرد هنوز درگیر انتخاب سرمربی تیم ملی است و بدتر از آن مشخص نیست که جانشین کارلوس کی‌روش قرار است مربی ایرانی باشد یا خارجی. البته مهدی تاج از همان قبل از جام‌جهانی تمایل داشت که کارلوس کی‌روش را برای جام ملت‌های آسیا هم حفظ کند اما وقتی فدراسیون قطر به این مربی پرتغالی پیشنهاد داد او نتوانست نه بگوید. در این میان تاج به تکاپو افتاد که زودتر به فکر یک گزینه مناسب برای هدایت تیم ملی باشد. در اینکه تاج تمایل زیادی دارد تا یک مربی نامدار خارجی را جانشین کی‌روش کند شکی نیست اما از آنجا که او نگران تکرار ماجرای ویلموتس است و اینکه نتواند دستمزد سرمربی تیم ملی را بدهد، فعلا دست نگه داشته است. از طرفی هم او علاقه‌مند به استخدام سرمربی ایرانی نیست و اعتقادش این است که در شرایط فعلی هیچ مربی ایرانی از پس تیم ملی و حواشی‌اش بر نمی‌آید که این خودش یک معضل است. برای اینکه به‌طور دقیق این موضوع را مورد نقد و بررسی قرار دهیم با مجید جلالی گفت‌وگویی داشتیم. در ادامه حاصل گفت‌وگوی «فرهیختگان» با کارشناس نام آشنای فوتبال ایران را می‌خوانید.
پروسه‌ای برای سرگرمی
مجید جلالی در مورد تاخیر به‌وجود‌آمده در انتخاب سرمربی تیم‌ملی می‌گوید: «اولین باری نیست که فوتبال ما در انتخاب سرمربی تیم ملی زمان را در نظر نمی‌گیرد و تا آنجا که من یادم می‌آید همیشه تاخیر زیادی را در این زمینه داشته‌ایم و هر دوره هم به نوعی بدتر می‌شود. ابتدا بحث ایرانی و خارجی بودن تیم ملی را مطرح می‌کنند و اظهارنظر‌های زیادی در این باره می‌شود. مدتی هم خبرسازی در این زمینه می‌بینیم که این مساله هم زمانی را به خودش اختصاص می‌دهد. همه این پروسه‌ها برای سرگرمی مردم و رسانه‌ها باید طی شود تا درنهایت فدراسیون بتواند به یک گزینه برسد. فکر کنم تکرار این ماجراها برای هیچ‌کس جذاب نباشد.»
دلیل عدم انتخاب سرمربی فنی نیست
اینکه فدراسیون فوتبال در شرایطی به‌سر می‌برد که برای پرداخت دستمزد یک مربی خوب خارجی ناتوان است نشان می‌دهد که مسئولان آن هیچ راهی برای درآمدزایی نداشته و ندارند و مطابق معمول منتظر کمک دولت هستند. جلالی در این‌باره می‌گوید: «عقیده من این است که تصمیم‌گیرندگان در زمینه انتخاب سرمربی تیم‌ملی یک‌سری علایق و سلایقی دارند که به مسائل غیر‌فنی بر می‌گردد. آنها تمایل دارند مربیانی را بیاورند که در شرایط فعلی امکانش فراهم نیست. به خاطر همین هم تعلل می‌کنند که اتفاق خاصی رخ دهد. این مسیر را قبلا هم رفته‌اند که برخی مواقع هم با شکست مواجه شده است. پروسه انتخاب سرمربی تیم ملی همیشه در فوتبال ما حواشی زیادی در پی داشته و به عقیده من فنی نمی‌تواند باشد.»
دوست ندارند سرمربی ایرانی باشد
در روزهایی که رقبای آسیایی حریفان خود در فیفا دی را مشخص کرده‌اند فوتبال ما هنوز درگیر این است که سرمربی تیم ملی خارجی باید باشد یا داخلی. کارشناس فوتبال کشورمان اعتقادش این است که فدراسیون تمایلی برای کار کردن با سرمربی ایرانی ندارد و می‌افزاید: «به نظر من فدراسیون با شرایط مالی که با آن مواجه است چاره‌ای ندارد جز اینکه به مربیان داخلی اعتماد کند و من این مساله را مثبت ارزیابی می‌کند. اما اعتقادم هم این است که فدراسیون برای انتخاب مربی ایرانی گزینه‌چندانی هم ندارد. به هر حال همه ما می‌دانیم وقتی قرار باشد سرمربی تیم ملی یک مربی ایرانی باشد او باید از فیلترهای زیادی رد شود. در واقع فدراسیون تنها نهاد معرفی سرمربی تیم ملی نخواهد بود و نهادهای زیادی هستند که باید مربی ایرانی مدنظر را تایید کنند. همین مساله کمی کار را برای فدراسیون سخت می‌کند. قطعا ما مربیان شایسته‌ای از نظر فوتبالی داریم که شاید در شرایط فعلی شرایط برای انتخاب آنها به‌عنوان سرمربی تیم ملی مهیا نباشد.»
فدراسیون مقصر حواشی بازیکنان تیم ملی است
تیم ملی در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی و در خود این تورنمنت هم نشان داد که آن انسجام و اتحاد گذشته را ندارد. مساله‌ای که بعد از رفتن کارلوس کی‌روش به قطر هم خودش را بیشتر نشان داد. در چنین شرایطی هر مربی ایرانی هدایت تیم ملی را برعهده بگیرد کار سختی برای ایجاد اتحاد و یکدلی در تیم ملی خواهد داشت. جلالی با این نظر موافق است و می‌گوید: «ما مربیانی در داخل داریم که بتوانند حواشی تیم ملی را به خوبی کنترل کنند. نمی‌توان منکر این شد که در تیم ملی چنددستگی وجود دارد و به عقیده من یکی از عواملی که باعث شد این مساله بیشتر خودش را نشان دهد همین بحث دیر انتخاب کردن سرمربی تیم ملی است. شاید اگر زودتر سرمربی تیم ملی را معرفی می‌کردند برخی بازیکنان در شبکه‌های اجتماعی به خاطر موقعیت‌شان در تیم ملی وارد مسائل حاشیه‌ای نمی‌شدند. امیدوارم فدراسیون به این نکته توجه کند و زودتر هر تصمیمی که دارد آن را عملی کند.»
فدراسیون باید گزینه مدنظرش را باور داشته باشد
فدراسیون فوتبال در دوره‌های مختلف که مجبور شده مربیانی را انتخاب کند که چندان باب میل‌شان نبوده آنطور که باید از او حمایت نکرده و همین مساله باعث شده شاهد حواشی زیادی در تیم ملی و از همه مهم‌تر چنددستگی در این تیم باشیم. اتفاقی که در زمان حضور افشین قطبی و دراگان اسکوچیچ بیشتر شاهد آن بودیم. جلالی با تایید این مساله عنوان می‌کند: «بله. نمونه این مساله بارها اتفاق افتاده است که به ضرر تیم ملی تمام شده است. در شرایط فعلی هم اگرچه فدراسیون تمایلی برای انتخاب مربی ایرانی ندارد اما اگر مجبور به این کار شود باید حمایت تمام‌قد از سرمربی منتخب کند. البته فدراسیون قبل از انتخاب سرمربی مدنظرش باید او را باور داشته باشد که این موضوع خیلی اهمیت دارد.»
بی اعتمادی به داخلی‌ها
یکی از برنامه‌های فدراسیون در صورتی‌که به این نتیجه برسد هدایت تیم ملی را به مربی ایرانی بسپارد این است که به او تا پایان جام ملت‌ها فرصت دهد و اگر خوب نتیجه گرفت قرارداد جدیدی با او امضا کند در‌حالی‌که اگر قرار باشد یک سرمربی خارجی خوب روی نیمکت تیم ملی بنشیند با او تا پایان جام جهانی 2026 قرارداد امضا خواهد شد. این خودش نشان می‌دهد که فدراسیون به مربیان ایرانی اعتماد چندانی ندارد. جلالی در این رابطه به نکات خوبی اشاره دارد: «در اینکه فدراسیون نسبت به مربیان داخلی بی‌اعتماد است شکی وجود ندارد و این خودش معضل و نقص بزرگی است. موضوعی که نیاز به بحث و بررسی زیادی دارد که در این مصاحبه نمی‌گنجد. اما قطعا باید بررسی شود که چرا ما به جایی رسیده‌ایم که نه‌تنها فدراسیون بلکه جامعه هم آنچنان‌که باید مربی داخلی را باور ندارد. این مساله دلایل متعددی دارد که باید در مورد آن بحث شود. قطعا این بی‌اعتمادی یک شبه به دست نیامده است.»
نظر کمیته فنی اهمیتی ندارد
اینکه سرمربی تیم ملی را چه کسی یا چه افرادی باید انتخاب کنند هم خودش موضوعی است که جای پرداختن دارد. آنطور که به نظر می‌آید ریاست فدراسیون، هیات‌رئیسه و حتی وزارت ورزش در زمینه انتخاب سرمربی تیم ملی چندان هم‌عقیده نیستند و این وسط کمیته فنی هم نیست که بخواهد نظر فنی دهد. جلالی نظرش این است که کمیته فنی در مواقعی به فدراسیون کمک کرده اما بعد اعضای آن فهیمده‌اند که حرف‌شان چندان اهمیتی ندارد. او در این مورد ادامه می‌دهد: «واقعیت این است که برای انتخاب سرمربی تیم‌ملی صرفا فقط مسائل فنی دخیل نیست. این‌طور نیست که شما بزرگان این فوتبال را به‌عنوان کمیته فنی انتخاب کنید و از آنها بخواهید شایسته‌ترین گزینه را از نظر فنی برای سرمربیگری تیم ملی انتخاب کنند. مخصوصا اگر قرار باشد مربی داخلی انتخاب شود. در آن‌موقع تاکید می‌کنم که گزینه مدنظر باید از فیلترهای مختلفی رد شود و نهادهای مختلف او را تایید کنند.»
کی‌روش هر چه داشت در فوتبال ایران ارائه داد
اما مجید جلالی در مورد حضور 10 ساله کارلوس کی‌روش در فوتبال ایران نیز می‌گوید: «کی‌روش نزدیک به 10 سال در فوتبال ایران بود و خدمات زیادی کرد. او هر‌آنچه از دستش می‌آمد اینجا ارائه داده بود و دیگر چیز جدیدی برای فوتبال ایران نداشت. زمان این رسیده بود که به مربی غیر از او اعتماد کنیم. در شرایط فعلی هم به نظر من فدراسیون قبل از هر چیز باید برنامه توسعه برای خود مشخص کند. یک برنامه حداقل 4 ساله که بتوانیم براساس آنچه بعد از این 4 سال می‌خواهیم روی آن اقدامی انجام داده و به‌دنبال انتخاب گزینه مدنظر برای تیم ملی باشیم. تا وقتی هدف‌گذاری نکنیم نمی‌توانیم مشخص کنیم که چه مربی‌ای با چه سبکی به کارمان می‌آید.»