ندا اظهری، مترجم:تحقیق و توسعه امری جداییناپذیر از دانشگاهها و مراکز آموزشی دنیا بهشمار میرود که نبود آن، بسیاری از کارکردهای دانشگاهی را با اختلال روبهرو خواهد کرد. این که محققان و استادان دانشگاهی چه مقدار بودجه برای شروع و پیشبرد طرحهای خود دریافت میکنند، موضوع مهمی است که هم به شروع طرحها و عملیاتی شدن آنها کمک میکند و هم منجر به تجاری شدن بسیاری از طرحها و پروژههای پژوهشی خواهد شد. آمریکا که بالاترین بودجههای بخش R&D را در دنیا در اختیار دارد، بخشی از بودجه خود را نیز به بخش آموزش عالی و دانشگاههای خود اختصاص داده که به طور مستقیم در پیشرفت و توسعه علمی آمریکا نقش موثری ایفا میکند.
هزینههای تحقیق و توسعه که از سوی موسسات آکادمیک انجام میشود، درمجموع در سال مالی 2020 حدود 86 میلیارد و 400 میلیون دلار عنوان شد که در مقایسه با 2 میلیارد و 700 میلیون دلار در سال مالی 2019 با رشد 3.3 درصدی روبهرو بوده است. به نظر میرسد این میزان رشد، طی چهار سال کاهش بودجههای فدرال از سال مالی 2012 تا 2015، با کمترین میزان رشد بودجه مواجه بوده است. هزینههای R&D بهرغم رشد آهستهتر در سالهای اخیر به دنبال همهگیری کووید- 19، از بودجههای شخصی منابع و موسسات فدرال تأمین بودجه میشود و سالانه از سال مالی 2016 تا 2020 هم در بودجههای فعلی و هم بودجههای ثابت رشد داشتهاند. R&D سرمایهگذاری شده توسط سایر منابع غیرفدرال در بودجههای فعلی از سال مالی 2019 تا 2020 افزایش داشته اما این روند در بودجههای ثابت بدون تغییر باقی مانده است.
تأثیر نقش حمایت بودجهای فدرال از R&D روی دانشجویان
موسسات آموزش عالی تا حد زیادی برای تأمین بودجههای R&D خود به حمایتهای فدرال وابستهاند. اگرچه بودجههای فدرال در حوزه پژوهشی که از سوی بخش آموزش عالی اعمال شده، از سال 2010 تا 2019 با افزایش مواجه بوده، سهم دولت فدرال در تأمین این بودجه از 60 درصد در سال 2010 به 50 درصد در سال 2019 کاهش داشته است. در مقابل، نسبت تأمین بودجه از سوی موسسات آموزش عالی دستخوش افزایش شده است. از آنجایی که بسیاری از دانشجویان در رشتههای علمی و مهندسی با بودجههای R&D مورد حمایت فدرال قرار میگیرند، این کاهش نسبی در بودجه فدرال پیامدهایی برای آموزش دانشجویان تحصیلات تکمیلی دارد.
دولت فدرال در سال 2019 از 15 درصد دانشجویان تماموقت تحصیلات تکمیلی (بیشتر دانشجویان دکتری) در رشتههای علوم و مهندسی حمایت میکردند که نسبت به 19 درصد سال 2010 روند کاهشی داشته است. شمار دانشجویان تماموقت دکتری در رشتههای مختلف با بیشترین تمرکز دانشجویان با بودجه فدرال در رشتههای مهندسی و علوم زیستی و زیست پزشکی متفاوت است. اگرچه بنیاد ملی علوم آمریکا از شمار قابل توجهی از دانشجویان طیف وسیعی از رشتهها حمایت میکند، بیش از 60 درصد از آنها از حمایت موسسات ملی بهداشت در رشتههای علوم زیست پزشکی و بیولوژیکی برخوردار بودهاند و 60 درصد از دانشجویان رشتههای مهندسی هم توسط وزارت دفاع حمایت مالی شدهاند و بیش از 90 درصد از دانشجویانی که در رشتههای مهندسی و علوم فیزیکی و زمین تحصیل کردهاند حمایتهای وزارت انرژی را دریافت کردهاند. وزارت دفاع آمریکا در سال 2019، 40 درصد از بودجه R&D فدرال را به خود اختصاص داده و این بودجه را به سمت توسعه تجربی هدایت کرده است. بیشتر 60 درصد باقیمانده از بودجه R&D فدرال سهم وزارت بهداشت و خدمات انسانی، وزارت انرژی، سازمان ملی هوانوردی و فضایی، بنیاد ملی علوم و سازمان کشاورزی است. مطابق با مأموریتهای مختلف بخشها و آژانسها، ناسا بودجه خود را به طور مساوی توزیع میکند به طوری که 60 درصد این بودجه به پژوهشهای پایه و کاربردی و 40 درصد نیز به توسعه تجربی اختصاص پیدا میکند درحالیکه بیشتر سازمانهای اشاره شده بیشترین بودجه خود را روی پژوهشهای پایه و کاربردی متمرکز می کنند.
وزارت خدمات بهداشتی و انسانی (HHS) بزرگترین منبع تولید هزینههای R&D فدرال برای موسسات آموزش عالی است که شامل موسسات ملی بهداشت با 25 میلیارد و 400 میلیون دلار میشود که در سال مالی 2020 حدود 973 میلیون دلار افزایش داشته است. رشد بودجههای R&D وزارت خدمات بهداشتی و انسانی بهمراتب کمتر از یک میلیارد و 600 میلیون دلار در سال مالی 2019 و یک میلیارد و 200 میلیون دلار در سال 2018 بوده است. هنوز هم HHS حدود 55 درصد از بودجههای R&D فدرال و 59 درصد از کل افزایش این بودجه را در سال 2020 شامل میشود. وزارت دفاع با 426 میلیون دلار افزایش، سازمان ملی هوانوردی و فضایی 113 میلیون افزایش، وزارت نیرو و انرژی 98 میلیون دلار افزایش و بنیاد ملی علوم 82 میلیون دلار افزایش داشتهاند که در کنار هم بیشترین افزایش هزینههای باقی مانده توسط فدرال را تشکیل میدهند. تأمین بودجه هزینههای R&D برای وزارت کشاورزی 21 میلیون دلار رشد داشته است. دیگر منابع فدرال با کاهش 1.5 درصدی یا 50 میلیون دلاری مواجه شدهاند.
تحقیق و توسعه کدام رشته رونق بیشتری دارد؟
هزینههای R&D در سال 2020 در تمام رشتههای علمی با افزایش 3.2 درصدی یا 2 میلیارد و 100 میلیون دلاری به 67 میلیارد و 600 میلیون دلار رسیدند. هزینههای R&D رشتههای مهندسی با 3.6 درصد در مجموع به 13 میلیارد و 700 میلیون دلار رسید. و بودجههای R&D رشتههای مهندسی و غیرعلمی با رشد 3.5 درصدی در کل به 5 میلیارد دلار رسید. هزینههای R&D در زیرشاخههای علوم زیستی در رشته علوم زیستی و زیست پزشکی با 369 میلیون افزایش به 15 میلیارد و 800 میلیون دلار و بودجههای علوم بهداشت هم با 734 میلیون دلار افزایش به 28 میلیارد دلار رسید که درمجموع 40 درصد از کل رشد بودجههای R&D در این رشتهها را در سال مالی 2020 به خود اختصاص میدهند. باتوجه به این سهم قابل توجه، این زیرشاخهها سهم بیشتری از کل افزایش R&D را حدود 53 درصد بین سال های 2018 و 2019 و حدود 66 درصد بین سالهای 2017 و 2018 شامل میشوند.
هزینههای R&D در علوم کامپیوتر و اطلاعات با 11 درصد (معادل 284 میلیون) افزایش به 2 میلیارد و 900 میلیون دلار رسید. علاوه براین، R&D در چند زیررشته شامل علوم کشاورزی (199 میلیون دلار یا 5.8 درصد افزایش)؛ مهندسی هوافضا، هوانوردی و فضانوردی (126 میلیون دلار یا 11 درصد افزایش)؛ مهندسی برق، الکترونیک و ارتباطات (110 میلیون یا 3.7 درصد افزایش)؛ مهندسی مکانیک (107 میلیون یا 6.3 درصد افزایش)؛ فیزیک (107 میلیون دلار یا 4.6 درصد افزایش) و اقتصاد (102 میلیون دلار یا 22 درصد افزایش) از سال 2019 تا 2020 با بیش از 100 میلیون دلار رشد مواجه بودهاند.
رشد 1.6 درصدی در عملکرد R&D
R&D اعمال شده در آمریکا از سوی بخش آموزش عالی در سال 2020 قریب به 80 میلیارد و 800 میلیون دلار بوده است که 11 درصد از کل R&D آمریکا را به خود اختصاص میدهد. سهم آموزش عالی از کل R&D این کشور بین بازه زمانی 2000 تا 2020 بین 11 تا 14 درصد گزارش شده است. رشد در عملکرد R&D این بخش در تطابق با تورم، بین سالهای 2010 تا 2020 سالانه حدود 1.6 درصد عنوان شده است که کمتر از کل 4.1 درصد R&D آمریکا بوده است. در یک دهه گذشته، رشد عملکرد R&D آموزش عالی این کشور 4.6 درصد بوده است.
اختلالها و پیشرفتها در رشتههای علوم و مهندسی در همهگیری
همهگیری کووید- 19 اتفاق مختل کنندهای بود که کل دنیا را درگیر کرد. به دنبال آن، بیکاری در آمریکا به سرعت رشد پیدا کرد و مشکلات آموزشی در تمام سطوح ایجاد شد. افرادی که به لحاظ سابقه در رشتههای علوم و مهندسی تحصیل میکردند و خانوارهای کمدرآمد بیشترین آسیب را چه از نظر امنیت شغلی و چه از نظر تحصیلات در این دوران متحمل شدند. با توجه به مشارکت وسیع آمریکا با سایر کشورها برای بررسی کلی ویروس و توسعه موثر واکسن، این بیماری همهگیر قدرت شرکتهای فعال در حوزههای علوم و مهندسی را برای رفع نیازهای فوری دنیا نشان میدهد. شاغلان حوزههای علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) در دوران همهگیری نسبت به شاغلان حوزههای غیر STEM کمترین آمار بیکاری را اعلام کردهاند. با توجه به تعطیلی کسب و کارها و فاصلهگذاریهای اجتماعی، بیکاری در حوزههای STEM از حدود 3 درصد در ماه مارس 2020 به 9 درصد در آوریل 2020 افزایش نشان میدهد اما برای افرادی که در مشاغل غیرمرتبط با حوزههای STEM مشغول به کار هستند، میزان بیکاری در این دوران از 5 درصد به 16 درصد افزایش داشته است. تا سپتامبر 2020، درحالیکه این آمار بالاتر از قبل از همهگیری کرونا بود، بیکاری هم در میان شاغلان حوزههای مرتبط با STEM و هم در حوزههای غیرمرتبط با STEM کاهش داشته است. شاغلان رشتههای STEM فاقد مدرک کارشناسی و شاغلان رشتههای غیرمرتبط با STEM دارای مدرک کارشناسی با 6 درصد، آمار بیکاری یک اندازهای را دربرداشتند.
کرونا چگونه بودجهها را منحرف کرد؟
با شدت گرفتن همهگیری کرونا در دنیا در اوایل سال 2020، نگرانیهایی نسبت به توزیع فعالیتهای R&D در پردیسهای دانشگاههای آمریکا مطرح شد. تا ژوئن 2020 که پایان سال مالی دانشگاههاست، حدود یکسوم دانشگاهها که دستکم خبر از R&D یک میلیون دلاری میدادند، توانستند تمام یا تقریبا تمام R&D خود را همان گونه که انتظار میرفت، انجام دهند. بیش از نیمی از دانشگاهها (حدود 54 درصد) بخشی از تأمین بودجه R&D را در دست گرفتند و 11 درصد باقی مانده نیز یا مقدار اندکی از R&D یا هیچ بخشی از آن را انجام دادند. همان طور که همهگیری روی پیشبرد R&D تأثیر میگذاشت و دانشگاهها را وادار به شناسایی سریع فعالیت و اقدامات ضروری میکرد، برخی از بودجههای R&D از تمرکز پژوهشی منحرف شدند. حدود یکسوم از این موسسات آموزشی اعلام کردند که بودجههای R&D از تمرکز پژوهشی منحرف شده است. 27 درصد از تمام شرکت کنندگان در این بررسیها اظهار کردند که 20 درصد یا کمتر؛ 4 درصد اعلام کردند 21 تا 40 درصد؛ کمتر از 3 درصد اعلام کردند که بیش از 40 درصد از بودجههای R&D منحرف شدند. به کلی، موسساتی که حدود 26 میلیون دلار یا بیشتر را در بخش R&D هزینه کرده و 97 درصد از کل R&D را شامل میشوند، توزیع کمتری از بودجههای این بخش را بر عهده داشته و به دلیل همهگیری بودجههای R&D بیشتری را دریافت کردهاند.
برترین دریافتکنندگان بودجه پژوهشهای دانشگاهی
30 موسسه برتر آمریکا از نظر هزینههای R&D، 42 درصد از کل هزینههای تحقیق و توسعه را در بخش آموزش عالی در سال مالی 2020 به خود اختصاص دادهاند که تقریبا برابر با همان سهمی است که در سال مالی 2019 و سال مالی 2018 داشتهاند. 21 موسسه آموزشی در سال 2020 دستکم خبر از هزینه یک میلیارد دلاری در R&D دادند. 14 موسسه آموزشی هم در سال 2018 در آستانه همین میزان هزینه قرار داشتند. 17 موسسه از 30 موسسه دولتی برتر معادل 20 میلیارد و 300 میلیون دلار و 13 موسسه خصوصی هم 16 میلیارد و 300 میلیون دلار از کل هزینههای R&D را به خود اختصاص دادند.
دانشگاه A&M تگزاس، College Station و مرکز علوم بهداشت آمریکا در توسعه و تولید پیشرفته برای تولید واکسنی موثر و ایمن برای همهگیری کووید- 19 حدودا 8 رتبه ارتقا پیدا کردند. بودجه هزینههای دانشگاه A&M تگزاس از طریق دریافت جوایز در سال 2020 تا 138 میلیون دلار افزایش یافته است. هزینههای این دانشگاه در همان سال از مرکز 150 میلیون دلار عبور کرد. بعد از این که بودجه موسسه فناوری ماساچوست در بخش R&D حدود 21 میلیون دلار کاهش یافت، این بودجه را در سال مالی 2020 به کمتر از یک میلیارد دلار رساند.