ابوالفضل مظاهری - زهرا رمضانی- فاطمه طاری‌بخش، خبرنگار:بودجه همیشه یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات سال بوده و  امسال هم لایحه بودجه با حاشیه‌های فراوانی که برای رسیدن به صحن علنی مجلس پشت‌سر گذاشته، جزء موضوعات اصلی این روزهای مجلس و دولت تلقی می شود. در این میان هرکدام از زیرمجموعه‌های دولت، تلاش می‌کنند سهم بیشتری از لایحه بودجه را داشته باشند. در این میان وزارت علوم و زیرمجموعه‌هایش از آن بخش‌هایی است که به اذعان مسئولانش همیشه با کمبود بودجه روبه‌رو است. بودجه وزارت علوم درمجموع حدود یک درصد از کل بودجه کشور را تشکیل می‌دهد. هرچند براساس لایحه بودجه امسال تنها خود وزارت علوم رشد 22درصدی را در بودجه خواهد داشت، اما نمی‌توان این مساله را هم نادیده گرفت که بخش قابل‌توجهی از آموزش عالی هنوز وابستگی کامل به بودجه نفت دارند و با نگاهی به لایحه بودجه 1402 به‌نظر می‌رسد، قرار نیست به این راحتی‌ها دست از سر بودجه دولتی هم بردارند. 

کدام دانشگاه‌ها بیشتر بودجه‌ می‌گیرند؟

یکی از مهم‌ترین بخش‌های لایحه بودجه وزارت علوم برای سال 1402، مربوط به بودجه دانشگاه‌ها می‌شود. در این بخش دانشگاه پیام‌نور در ابتدای لیست بودجه‌بندی قرار می‌گیرد. دانشگاه پیام نور با بودجه 3 هزار و 612 میلیارد تومانی خود بالاترین بودجه را به خود اختصاص داده است. دانشگاه تهران با 3 هزار و 310 میلیارد تومان در رتبه دوم این لیست قرار گرفته است. در لایحه بودجه سال 1402، دانشگاه فنی حرفه‌ای با 2 هزار و 998 میلیارد تومان در رتبه سوم دانشگاه‌ها قرار دارد. دانشگاه چهارم در تخصیص‌ بودجه، دانشگاه تربیت مدرس با یک هزار و 302 میلیارد تومان است. همچنین دانشگاه فردوسی مشهد با بودجه یک هزار و 275 میلیارد تومان در جایگاه پنجم قرار گرفته است. دانشگاه ششم، دانشگاه شهید بهشتی با بودجه یک هزار و 235 میلیارد تومانی است. دانشگاه تبریز با یک هزار و 34 میلیارد تومان در رتبه هفتم و دانشگاه شیراز با بودجه یک هزار و 27 میلیارد تومانی در رتبه هشتم قرار می‌گیرد. دانشگاه صنعتی شریف با یک هزار و 27 میلیارد تومان در رتبه نهم و همچنین دانشگاه صنعتی امیرکبیر با بودجه 970 میلیارد تومانی در رتبه دهم قرار می‌گیرد. 
در بین 10 دانشگاهی که در لایحه بودجه، بیشترین سهم را داشته‌اند، نام 5 دانشگاه تهرانی به چشم می‌خورد. با توجه به اینکه دانشگاه‌های تهران، به جهت سطح علمی و امکانات محبوبیت بسیاری در کشور دارند و دانشجویان بسیاری خواهان درس خواندن در این دانشگاه‌ها هستند، نگاهی به 5 دانشگاه برتر تهران می‌اندازیم. دانشگاه علم و صنعت ایران با 934 میلیارد تومان در رتبه یازدهم میزان بودجه 1402 قرار می‌گیرد. رتبه بیستم مربوط به دانشگاه علامه طباطبایی با 605 میلیارد تومان است. همچنین دانشگاه خوارزمی با 603 میلیارد تومان در رتبه 21 قرار گرفته است. دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی با 431 میلیارد تومان در رتبه سی‌وچهارم قرار می‌گیرد. دانشگاه امام صادق با 44 میلیارد و 700 میلیون تومان رتبه 101 را در بین 111 دانشگاه دارد. 

 میانگین رشد بودجه دانشگاه‌ها 40 درصد
سال‌ها است که مسئولان دانشگاهی از کافی نبودن بودجه اختصاصی گلایه دارند. موضوعی که با افزایش عجیب‌وغریب تورم، بیشتر هم شده و طی سال‌های اخیر روسای دانشگاه‌ها از عدم توانایی برای هزینه‌کرد در بخش پژوهش سخن گفته‌اند. از این‌رو قطعا متناسب بودن بودجه‌های تخصیص یافته با شرایط اقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چندی پیش نیز مسئولان وزارت علوم قول افزایش میانگین 20 درصدی را به دانشگاه‌ها داده بودند اما بررسی میزان رشد بودجه‌ها نسبت به سال گذشته حکایت از 40 درصد افزایش به‌صورت میانگین دارد. حالا با نگاهی به ارقام قیدشده در لایحه بودجه امسال باید عنوان کرد برخی از دانشگاه‌ها افزایش چشمگیری را در بودجه‌شان شاهد هستند. به‌طوری‌که بیشترین رشد بودجه با رشد 94 درصدی نسبت به سال پیش، مربوط به دانشگاه تخصصی فناوری‌های نوین آمل و دانشگاه علم و فناوری مازندران بهشهر می‌شود. در رتبه سوم، دانشگاه نیشابور با رشد 89 درصدی قرار می‌گیرد. دانشگاه فسا با رشد 82 درصدی و دانشگاه علوم انسانی حضرت معصومه با رشد 82 درصدی در رتبه چهارم و پنجم قرار دارند. 
از بین دانشگاه‌های تهرانی، دانشگاه تربیت مدرس با افزایش بودجه 60 درصدی در رتبه شانزدهم قرار می‌گیرد. دانشگاه علم و صنعت ایران با افزایش 51 درصدی در رتبه 24 و دانشگاه خوارزمی با 45 درصد رشد در رتبه 35 قرار دارند. بودجه دانشگاه تهران نسبت به سال پیش 41 درصد افزایش داشته و در رتبه 49 قرار گرفته است. دانشگاه شهید بهشتی با رشد 38 درصدی بودجه در رتبه 65 و دانشگاه خواجه نصیر‌الدین طوسی با 36 درصد افزایش در رتبه 68 کشوری قرار دارد. دانشگاه شریف نیز با افزایش 36 درصدی نسبت به سال قبل در رتبه 72 قرار دارد. دانشگاه امام صادق رشد 24 درصدی، دانشگاه علامه طباطبایی رشد 17 درصدی و دانشگاه صنعتی امیرکبیر رشد 12 درصدی داشته است. 

 کدام مراکز علمی بیشتر از منابع عمومی استفاده می‌کنند؟
یکی دیگر از شاخص‌های مورد بررسی، میزان افزایش استفاده از منابع عمومی نسبت به سال قبل است. در این شاخص، دانشگاه علوم انسانی حضرت معصومه، سهم 76 درصدی نسبت به سال قبل داشته است. دانشگاه سوره 62 درصد بوده است. دانشگاه معارف اسلامی سهم 55 درصدی و دانشگاه پیام‌نور سهم 54 درصدی داشته است. 
در بین 10 دانشگاه تهرانی که مورد بررسی ما قرار گرفته است، دانشگاه خوارزمی با سهم 38 درصدی در رتبه 21 و پیش از 10 دانشگاه‌ دیگر قرار می‌گیرد. دانشگاه علم و صنعت با سهم 34درصدی استفاده از منابع عمومی، در رتبه 61 و همچنین دانشگاه امیرکبیر با سهم 33 درصدی میزان استفاده از بودجه عمومی در رتبه 66 قرار می‌گیرد. دانشگاه علامه نیز با سهم 33 درصدی از میزان هزینه از بودجه عمومی، در رتبه 73 قرار گرفته است. دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی با سهم 32 درصدی در رتبه 83 و دانشگاه تربیت مدرس با سهم 32 درصدی در رتبه 85 قرار گرفته است. دانشگاه شریف از بودجه عمومی سهم 31 درصدی و دانشگاه تهران سهم 30 درصدی از این بودجه داشته و در رتبه‌های 90 و 93 قرار می‌گیرند. دانشگاه شهید بهشتی رتبه 98 را با سهم 28 درصدی به خود اختصاص می‌دهد. دانشگاه آخر، دانشگاه امام صادق(ع) با سهم 24 درصدی در رتبه 100 است که کمتر از مابقی دانشگاه‌ها از منابع عمومی استفاده می‌کند. 

 دانشگاه‌سازی هنوز هم جریان دارد!
یکی از مواردی که در حوزه بودجه‌ریزی دانشگاه‌ها اهمیت دارد، میزان اختصاص بودجه به تملک ‌دارایی سرمایه‌ای است. تملک دارایی سرمایه‌ای درواقع به معنی طرح‌های عمرانی است که در حوزه ساخت‌وساز، خرید و تعمیر تاسیسات است. دانشگاه سلمان فارسی کازرون با سهم 49 درصدی تملک دارایی از بودجه در رتبه اول این شاخص قرار دارد و نیمی از بودجه آن صرف تملک دارایی‌های سرمایه‌ای می‌شود. این قصه البته سردراز دارد! دانشگاه تخصصی فناوری‌های نوین آمل و دانشگاه فنی مهندسی گرمسار با اختصاص 42 درصد بودجه خود به این مورد در رتبه بعد قرار می‌گیرند. دانشگاه صنعتی شیراز با سهم 39 درصدی و دانشگاه جهرم با سهم 31 درصدی در رتبه چهارم و پنجم قرار دارند. 
خبری از دانشگاه‌های پایتخت در بحث تملک دارایی سرمایه‌ای در 30 دانشگاه نخست نیست و اسمی از آنها دیده نمی‌شود. بین دانشگاه‌های تهرانی، دانشگاه علم و صنعت با سهم 11 درصدی در رتبه 33 قرار گرفته است. پس از آن، دانشگاه صنعتی شریف با سهم 10 درصدی در جایگاه 42 جدول قرار دارد. 3 دانشگاه تهران، شهید بهشتی و امیرکبیر هرکدام با سهم 6 درصدی در رتبه‌ها 74، 75 و 77 قرار می‌گیرند. دانشگاه تربیت مدرس با سهم 5 درصدی در رتبه 87، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی با سهم 4 درصدی در رتبه 91، دانشگاه علامه طباطبایی با سهم 2 درصدی در رتبه 100 قرار دارند.

 گره کور درآمدهای اختصاصی و شهریه دانشجویی در سال 1402
درآمد اختصاصی دانشگاه‌ها همیشه، محل بحث بوده است. طبق آخرین آماری که معاون اداری مالی وزرات علوم منتشر کرد، 42 درصد درآمد دانشگاه‌ها از شهریه دانشجویی است. پیش‌بینی سازمان برنامه و بودجه برای بیشترین درآمد اختصاصی در سال 1402، مربوط به دانشگاه پیام نور با 2 هزار میلیارد تومان است. دانشگاه دوم، دانشگاه تهران با 952 میلیارد و 763 میلیون تومان است. دانشگاه شاهد با درآمد اختصاصی 500 میلیارد تومان در رتبه سوم قرار می‌گیرد. در این برآورد دانشگاه تربیت مدرس با درآمد 391 میلیارد تومانی در رتبه چهارم و دانشگاه فردوسی مشهد با 350 میلیارد تومان در رتبه پنجم قرار می‌گیرد. دانشگاه صنعتی شریف با 346 میلیارد تومان رتبه ششم را به خود اختصاص می‌دهد. دانشگاه صنعتی امیرکبیر با 321 میلیارد تومان، دانشگاه شهید بهشتی با 228 میلیارد تومان و دانشگاه صنعتی اصفهان با 216 میلیارد تومان در ردیف‌های بعدی درآمد اختصاصی قرار می‌گیرند. 
دانشگاه علم و صنعت با برآورد 210 میلیارد تومانی در رتبه 10 و دانشگاه علمی کاربردی با 205 میلیارد رتبه 11 جدول را دارند. دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی با برآورد 81 میلیارد تومانی و دانشگاه علامه طباطبایی با برآورد 74 میلیارد تومانی به ترتیب در رتبه 19 و 20 قرار می‌گیرند. 

 تامین نیمی از بودجه پیام‌نور و علمی کاربردی از درآمدهای اختصاصی
بخش دیگری که برای بررسی بودجه دانشگاه‌ها به سراغ آن رفته‌ایم، تامین هزینه‌ها از درآمدهای اختصاصی دانشگاه‌ها است. طبق این برآورد دانشگاه شاهد، 58 درصد از هزینه‌های خود را از درآمدهای اختصاصی تامین می‌کند. در ردیف بعدی دانشگاه پیام نور با سهم 56 درصدی هزینه‌ها قرار می‌گیرد. ردیف سوم به دانشگاه جامع علمی‌کاربردی با 51 درصد و ردیف چهارم به دانشگاه صنعتی شریف با 37 درصد اختصاص یافته است. ردیف پنجم مربوط به دانشگاه صنعتی امیرکبیر با 35 درصد است. 
دانشگاه تربیت مدرس با سهم تامین 32 درصدی در رتبه 7، دانشگاه تهران با سهم 31 درصدی در رتبه 8، دانشگاه علم و صنعت ایران با سهم25 درصدی در رتبه 12، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی و شهید بهشتی با سهم 20 درصدی در رتبه 14، دانشگاه علامه طباطبایی با 12 درصد در رتبه 29 قرار دارد. 

میانگین رشد بودجه پارک‌ها؛ 33 درصد

پارک‌های علم‌وفناوری در دودهه اخیر از مهم‌ترین بازیگران عرصه تولید علم‌وفناوری و محصولات دانش‌بنیان و فناورانه به‌حساب می‌آیند. بودجه 31 پارک‌های زیرمجموعه وزارت علوم (بدون در نظر گرفتن پارک‌های دانشگاه‌های دولتی که عدد بودجه آنها به تفکیک در بودجه نیامده است) به‌صورت میانگین 33 درصد رشد را نشان می‌دهد. میزان استفاده آنها از منابع عمومی هم درمجموع 24 درصد رشد داشته است. البته قرار است به‌صورت میانگین 26 درصد بودجه پارک‌ها از درآمد اختصاصی تامین شود، همچنین به‌طور متوسط 20 درصد بودجه پارک‌ها به تملک دارایی سرمایه‌ای اختصاص دارد. 
شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان که بودجه آن در ردیفی مجزا قرار گرفته بالاترین رقم در این دسته محسوب می‌شود و 205 میلیارد و 262 میلیون تومان از بودجه سهم دارد. پارک علم‌وفناوری خراسان رضوی با بودجه 87 میلیارد و 418 میلیون تومان در ردیف دوم، پارک علم‌وفناوری آذربایجان شرقی 75 میلیارد و 666 میلیون تومان در ردیف سوم، پارک علم‌وفناوری کردستان با 67 میلیارد و 474 میلیون تومان در ردیف چهارم و پارک علم‌وفناوری یزد با 65 میلیارد و 209 میلیون تومان در ردیف پنجم قرار می‌گیرد.
بودجه پارک علم‌وفناوری پردیس، زیر نظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سال 1402، 137 میلیارد و 999 میلیون تومان می‌شود که بیشترین میزان بودجه پس از شهرک علمی و تحقیقاتی را در میان پارک‌ها داراست.
در بحث میزان رشد بودجه پارک‌ها، پارک علم‌وفناوری سمنان با رشد 102 درصدی در رتبه اول قرار دارد. در رتبه دو، پارک علم‌وفناوری کردستان با 95 درصد، پارک علم‌وفناوری کرمان با 84 درصد، پارک علم‌وفناوری گلستان با 78 درصد و پارک علم‌وفناوری خراسان جنوبی با 50 درصد رشد در رتبه‌‌های بعدی قرار دارند. پارک علم‌وفناوری البرز و فارس 46 درصد افزایش بودجه داشته‌اند. پارک علم‌وفناوری ایلام با رشد 45 درصدی، در رتبه هشتم، پارک علم‌وفناوری اردبیل با رشد 43 درصدی، پارک علم‌وفناوری خوزستان و پارک علم‌وفناوری همدان با رشد 35 درصدی، پارک علم‌وفناوری قم و پارک علم‌وفناوری قزوین با رشد 34 درصدی در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند. دو پارک علم‌وفناوری لرستان و پارک علم‌وفناوری آذربایجان شرقی در تخصیص بودجه، کاهش داشته‌اند به‌این‌ترتیب پارک لرستان کاهش 12 درصدی و پارک آذربایجان شرقی کاهش 4 درصدی داشته است.

 پیش‌بینی درآمد اختصاصی 40 میلیارد تومانی پارک علم‌وفناوری خراسان رضوی
براساس لایحه بودجه 1402 پارک‌ها باید 394 میلیارد و 900 میلیون تومان درآمد اختصاصی داشته باشند. شهرک علمی و تحقیقاتی از این حیث اول بود و 55 درصد بودجه خود را از این مسیر تامین می‌کند. در بحث درآمد اختصاصی پارک‌های علم و فناوری، پارک علم‌وفناوری خراسان با درآمد اختصاصی 40 میلیارد تومان در ردیف دوم قرار دارد. پارک علم‌وفناوری کردستان با درآمد اختصاصی 35 میلیارد تومانی، پارک علم‌وفناوری خوزستان با درآمد 30 میلیارد تومانی در ردیف‌‌های بعدی قرار می‌گیرند. پارک علم‌وفناوری یزد و پارک علم‌وفناوری آذربایجان شرقی با درآمد 25 میلیارد تومانی در رتبه‌های پنجم و ششم قرار می‌گیرند. درمورد سهم درآمد اختصاصی از کل بودجه اما پارک علم‌وفناوری خوزستان با 62 درصد، در رتبه اول قرار دارد. پس از آن پارک علم‌وفناوری کردستان با 57 درصد، پارک علم‌وفناوری خراسان رضوی با 49 درصد، پارک علم‌وفناوری یزد با 44 درصد و پارک زیست‌فناوری خلیج‌فارس قشم با 41 درصد در رتبه پنجم قرار می‌گیرند.

 61 درصد از بودجه پارک خلیج‌فارس قشم به طرح‌های عمرانی اختصاص می‌یابد
درخصوص درصد تخصیص بودجه به تملک دارایی سرمایه‌ای، پارک زیست‌فناوری خلیج‌فارس قشم 61 درصد، پارک علم‌وفناوری خراسان‌جنوبی، 54 درصد، پارک علم‌وفناوری همدان 53 درصد، پارک علم‌وفناوری ایلام 44 درصد، پارک علم‌وفناوری چهارمحال‌وبختیاری 43 درصد از بودجه خود را به تملک دارایی سرمایه‌ای یا طرح‌های عمرانی اختصاص داده‌اند.

سهم یک درصدی پژوهشگاه‌ها از بودجه وزارت علوم

پژوهشگاه دانش‌های بنیادی با 315 میلیارد و 338 میلیون و 900 هزار تومان بیشترین بودجه را در میان 18 پژوهشگاه مرتبط با وزارت علوم و جهاد دانشگاهی به خود اختصاص داده که با رشد 30 درصدی هم نسبت به بودجه سال قبل خود روبه‌رو بوده است. بعد از آن پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بودجه 155 میلیارد و 220 میلیون تومانی در رتبه دوم قرار دارد، پژوهشگاهی که نسبت به بودجه 1401، شاهد رشد 40 درصدی بوده است. پژوهشگاه رویان هم با 138 میلیارد و 931 میلیون و 400 هزار تومان در رتبه سوم از لحاظ بیشترین بودجه قرار دارد. بعد از آن پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران با 135 میلیارد و 293 میلیون و 100 هزار تومان در رتبه چهارم و بعد از آن هم پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری با بودجه 122 میلیارد و 127 میلیون و 800 هزار تومانی قرار دارد. بررسی بودجه 14 پژوهشگاه زیر نظر وزارت علوم نشان می‌دهد در لایحه سال آتی یک‌هزار و 353 میلیارد و 912 میلیون تومان برای آنها درنظر گرفته شده است و در مجموع 35 درصد رشد را نشان می‌دهد. با این حال سهم کل پژوهشگاه‌ها از بودجه وزارت علوم از یک‌درصد فراتر نمی‌رود. 

 بیشترین افزایش؛ 119 درصد برای پژوهشگاه رنگ
پژوهشگاه رنگ کشور شاهد رشد 119 درصدی در بودجه 1402 خود به نسبت سال قبل بوده است، به‌طوری که بودجه این پژوهشگاه از 24 میلیارد و 201 میلیون تومان به 52 میلیارد و 884 میلیون تومان رسیده است. بعد از آن پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری قرار دارد که بودجه آن به نسبت سال قبل رشد 88 درصدی داشته است، یعنی اعتبار اختصاص‌یافته به این پژوهشگاه از 64 میلیارد و 820 میلیون تومان به 122 میلیارد و 127 میلیون تومان رسید. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی را هم باید سومین پژوهشگاهی قلمداد کرد که بیشترین رشد بودجه را تجربه کرده است. بودجه این پژوهشگاه از 11 میلیارد و 35 میلیون تومان به 18 میلیارد و 91 میلیون رسیده که به معنی رشد 64 درصدی است. بودجه پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران هم با رشد 59 درصدی همراه بوده که از 36 میلیارد و 682 میلیون تومان به 58 میلیارد و 237 میلیون تومان رسید. پژوهشگاه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی هم رشد 54 درصدی در بودجه داشته است، به‌طوری‌که اعتبار آن از 18 میلیارد و 124 میلیون تومان به 27 میلیارد و 830 میلیون تومان رسیده است. 

 رشد 64 درصدی پژوهشگاه علوم انسانی در استفاده از منابع عمومی 
سهم پژوهشگاه‌های وزارت علوم از منابع عمومی هم در لایحه امسال 28 درصد رشد داشته است. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی با 64 درصد افزایش، بیشترین سهم را در میزان استفاده از منابع عمومی نسبت به سال قبل داشته و رتبه دوم به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با 40 درصد می‌رسد. بعد از آن پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی با سهم 36 درصدی از میزان استفاده از منابع نسبت به سال قبل قرار دارد. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه هم با سهم 32 درصدی و پژوهشگاه هوافضا با سهم 31 درصدی در رتبه‌های چهارم و پنجم قرار دارند. 

 بیشترین اعتبار عمرانی به پژوهشگاه دانش‌های بنیادی رسید
بودجه عمرانی که با عنوان تملک دارایی شناخته می‌شود، یکی از ردیف‌های بودجه است که پژوهشگاه دانش‌های بنیادی با سهم 16 درصدی از کل اعتبارات خود به این بخش، بیشترین اعتبار عمرانی را به خود اختصاص داده است. بعد از آن پژوهشگاه بین‌المللی زلرله‌شناسی و مهندسی زلزله با سهم 14 درصدی از اعتبارات عمرانی قرار دارد. پژوهشگاه مستقل زابل و هوافضا هم هر کدام 10 درصد از بودجه‌شان به حوزه عمرانی تخصیص داده شده است. بعد از آن هم پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی و پژوهشگاه شیمی ایران با سهم 7 درصدی قرار دارند. 

 تامین 21 درصد بودجه‌ پژوهشگاه‌ها از درآمدهای اختصاصی
در حوزه درآمدهای اختصاصی هم طبق آنچه در لایحه امسال آمده، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی تکلیفی 55 میلیارد تومانی دارد، بعد از آن پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری قرار دارد که طبق لایحه باید 50 میلیارد تومان کسب درآمد داشته است. پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران هم با درآمد 40 میلیارد تومان، پژوهشگاه شیمی با 23 میلیارد تومان و ایرانداک با 21 میلیارد و 100 میلیون تومان در رتبه‌های سوم تا پنجم قرار گرفته‌اند. در مجموع پژوهشگاه‌ها باید 287 میلیارد و 961 میلیون تومان کسب درآمد اختصاصی داشته باشند که به صورت میانگین 21 درصد بودجه آنها را تشکیل می‌دهد. 
پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری باید 42 درصد از هزینه‌هایش را از طریق درآمدهای اختصاصی تامین کند، رقمی که برای پژوهشگاه شیمی به 38 درصد می‌رسد. رتبه سوم هم به صورت مشترک به پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران و تربیت بدنی می‌رسد که طبق لایحه بودجه 1402 باید 37 درصد از هزینه‌هایش از طریق درآمدها تامین شود. پژوهشگاه هوافضا و پلیمر هم در رتبه چهارم قرار دارد که مکلف شده تا 31 درصد از هزینه‌هایش را از طریق درآمدهای اختصاصی خود بپردازد. کمترین میزان هم به پژوهشگاه مستقل زابل و علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به میزان هرکدام 3 درصد اختصاص دارد. 

بودجه معاونت علم و فناوری 27 درصد رشد داشت

بودجه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری که نقش کلیدی در پیشبرد برنامه‌های فناورانه و اقتصاد دانش‌بنیان کشور دارد، نسبت به قبل تنها 27 درصد رشد داشته است. به‌طوری‌که بودجه این معاونت از 2 هزار و 908 میلیارد و 411 میلیون تومان به 3 هزار و 695 میلیارد و 652 میلیون تومان رسیده است. از کل بودجه مصوب این معاونت سهم بودجه عمرانی 160 میلیارد و 95 میلیون تومان تعیین شده است. همچنین بر اساس تکلیفی که لایحه بودجه برای معاونت تعیین کرده، باید 23 میلیارد و 200 میلیون تومان از هزینه‌ها را از محل درآمدهای اختصاصی تامین کند. در این میان سهم بودجه‌ای که صرفا برای خود معاونت و بدون زیرمجموعه‌های آن تعیین شده، یک‌هزار و 215 میلیارد تومان بوده که نشان از رشد 20 درصدی نسبت به سال قبل دارد، به‌طوری‌که رقم بودجه این بخش از نهاد ریاست‌جمهوری در سال گذشته، یک‌هزار و 10 میلیارد و 140 میلیون تومان بوده است. 

 بودجه صندوق حمایت از پژوهشگران 1000 درصد رشد کرد
سهم بنیاد ملی نخبگان از بودجه امسال 222 میلیارد و 112 میلیون تومان تعیین شده که رشد 34 درصدی داشته است. بعد از آن ستاد ویژه توسعه فناوری نانو هم شاهد رشد 34 درصدی بودجه‌اش به نسبت سال قبل بوده و بودجه این ستاد از 175 میلیارد و 292 میلیون تومان به 235 میلیارد و 62 میلیون تومان رسیده است. در کنار آن بودجه صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور نیز در لایحه امسال 352 میلیارد و 479 میلیون تومان تعیین شده و با توجه به اینکه بودجه این بخش در سال گذشته 25 میلیارد و 145 میلیون تومان بوده که نشان از رشد هزار و 287 درصدی دارد. ستاد توسعه فناوری‌های نوین این معاونت هم رشد 20 درصدی را در بودجه داشته و بودجه این بخش از 544 میلیارد تومان به 654 میلیارد و 675 میلیون تومان رسیده است. کارگروه توسعه زیرساخت و خدمات دیجیتال هم رشد 4 درصدی را تجربه کرده و از 297 میلیارد تومان به 310 میلیارد تومان رسیده است.

 بودجه 4 ستاد توسعه‌ای هیچ رشدی نکرد 
ستاد توسعه فناوی علوم شناختی و زیست فناوری اما بودجه‌شان نسبت به سال قبل بدون تغییر باقی مانده و به ترتیب 50 میلیارد و 878 میلیون تومان و 230 میلیارد و 27 میلیون تومان بوده است.
بودجه ستادهای توسعه علوم و فناوری سلول‌های بنیادی هم بدون تغییر همان 61 میلیارد و 68 میلیون تومان تعیین شده است. بخش ستاد فوتونیک و لیزر معاونت هم 7 میلیارد و 831 میلیون تومان و ستاد فناوری‌های فضایی و حمل و نقل پیشرفته هم همانند سال قبل 217 میلیارد و 800 میلیون تومان لحاظ شده است. پارک علم و فناوری پردیس هم از دیگر زیرمجموعه‌های این بخش به‌شمار می‌رود که بودجه آن را در بخش مرتبط با پارک‌ها انجام داده‌ایم.

بودجه وزارت علوم 22 درصد افزایش یافت

بررسی‌ها نشان می‌دهد بودجه امسال وزارت علوم با رشد 22 درصدی همراه بوده و 52 هزار و هشت‌میلیارد و 149 میلیون تومان اعتبار برای آن در نظر گرفته شده است. رقمی که سهم خود وزارتخانه از آن یک‌هزار و 421 میلیارد و 616 میلیون تومان می‌شود. در بین زیرمجموعه‌های وزارت علوم بدون درنظر گرفتن پژوهشگاه‌ها، دانشگاه‌ها و پارک‌ها صندوق رفاه دانشجویی که بار اصلی تامین مالی دانشجویان را در قالب وام های مختلف برعهده دارد، 21 درصد رشد داشته و بودجه آن براساس لایحه امسال یک‌هزار و 176 هزار و 117 میلیون تومان است. سازمان امور دانشجویان هم با رشد 27 درصدی، اعتبار 554 میلیارد و 291 میلیون تومانی در لایحه امسال داشته است. موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی هم با رشد 39 درصدی بودجه روبه‌رو بوده و اعتبار آن 25 میلیارد و 86 میلیون تومان لحاظ شده است. همچنین موسسه  استنادی علوم و پایش علم و فناوری بودجه 99 میلیارد و 781 میلیون تومانی خواهد داشت. موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران هم که یکی دیگر از زیرمجموعه‌های این وزارتخانه محسوب می‌شود، با رشد 19 درصدی بودجه همراه بوده و برای امسال 23 میلیارد و 904 میلیون تومان اعتبار خواهد داشت. 

رشد 17 درصدی بودجه دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی

نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه‌ها هم امسال شاهد رشد 9 درصدی بودجه‌اش به نسبت سال قبل بوده است. بودجه این نهاد در لایحه 1402 رقم 436 میلیارد و 244 میلیون و 300 هزار تومان تعیین شده، در‌حالی‌که سال گذشته سهم این بخش از بودجه 400 میلیارد و 860 میلیون تومان بوده است. رقم اختصاص‌یافته به جهاد دانشگاهی هم در لایحه امسال یک‌هزار و 214 میلیارد و 157 میلیون تومان تعیین شده که نسبت به بودجه 889 میلیارد و 149 میلیون تومانی سال قبل، 37 رصد رشد داشته است. در این میان پژوهشگاه رویان، پارک علم و فناوری کرمانشاه و پژوهشگاه فناوری‌های نوین علوم پزشکی جهاد دانشگاهی را باید زیرمجموعه‌های مهم این بخش دانست. پژوهشگاه رویان امسال با رشد 20 درصدی بودجه روبه‌رو بوده و امسال 138 میلیارد و 931 میلیون تومان اعتبار برای آن در‌نظر گرفته شده است. پارک علم و فناوری کرمانشاه هم رشد 23 درصدی بودجه را در لایحه امسال داشته و اعتباری 30 میلیارد و 519 میلیارد تومانی برای آن لحاظ شده است. پژوهشگاه فناوری‌های نوین علوم پزشکی جهاد دانشگاهی هم امسال اعتبار 54 میلیارد و 931 میلیون تومانی را خواهد داشت. دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی هم در لایحه امسال، بودجه 438 میلیارد و 109 میلیون تومانی دارد که در مقایسه با بودجه 374 میلیارد و 104 میلیون تومانی سال گذشته، رشد 17 درصدی برای آن لحاظ شده است. البته این دبیرخانه باید 10 میلیارد و 420 میلیون تومان درآمدزایی را بر اساس لایحه بودجه امسال داشته باشد و میزان استفاده آن از منابع عمومی سهم 31 درصدی را دارا است. تنها 7 درصد از بودجه دبیرخانه هم به تملک دارایی اختصاص پیدا کرده است.