فاطمه طاری‌بخش، خبرنگار: کافی است تقویم امروز را نگاه کرده باشید تا به عبارت روز مجلس شورای اسلامی برسید؛ روزی که به مناسبت سالروز شهادت آیت‌الله مدرس نامگذاری شده است. مجلس یازدهم که نمایندگانش با شعار شفافیت توانستند اقبال مردم را جلب کنند، حالا پس از 2 سال به زعم فعالان دانشجویی هنوز نتوانسته انتظارات موکلان را برآورده کند.
روز مجلس بهانه‌ای شد تا در گفت‌وگو با برخی اعضای فعال تشکل‌ها عملکرد نمایندگان به ویژه کمیسیون آموزش را بررسی کنیم که در ادامه می‌خوانید.
دبیر تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه‌های استان تهران:
باید به بازتعریفی در عملکرد مجلس برسیم
علی یزدی، دبیر تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه های استان تهران به عملکرد مجلس اشاره کرد و گفت: «مجلس از همان ابتدا با استقبال خوبی وارد عرصه نشد، یعنی استقبال مردم از صندوق‌های مجلس خوب نبود و فضایی که وجود داشت و اتفاقات دولت روحانی و رکود اقتصادی و بنزین باعث شده بود که یک انتخابات تقریبا یک‌طرفه را داشته باشیم. مولفه‌ای که چند اتفاق را به همراه خود داشت؛ اول اینکه افرادی وارد مجلس شدند که شاید در شرایط عادی نمی‌توانستند به این جایگاه برسند، از نظر من این افراد نقطه قوت مجلس یازدهم هستند و همین افراد باعث تحرک مجلس هستند.» او در توضیح بیشتر این مساله اظهار داشت: «از همان ابتدا لیستی که رای آورد حواشی بسیاری داشت و افراد در فضای سهم‌خواهی و... وارد شدند، از همان ابتدا نیز می‌شد برای این افراد نگران بود. این مورد از مضرات تک‌قطبی بودن انتخابات است.» یزدی در ادامه درباره نحوه عملکرد کمیسیون آموزش مجلس گفت: «آن‌طور که باید و شاید بزرگ‌تر ندارد، کسی نیست که فضا را مدیریت کند. افراد هستند که باعث رشد و پویایی می‌شوند. معتقدم تمام اتفاقات مثبتی که در این حوزه افتاد این بود که مجلس به انتخاب وزیر آموزشوپرورش نگاه دقیقی داشت. اما حداقل توقع ما از مجلس یازدهم این بود که در زمانی که دولت جدید آمد و وزیر علوم نیاز به رای اعتماد داشت، نگاه دقیق‌تری نسبت به وزیر علوم می‌داشتند. به خاطر دارم آن زمان اکثرا نسبت به این وزیر اعتراض داشتند و دانشجویان به نمایندگان پیام می‌‌دادند و در این خصوص دغدغه داشتند، درحالی‌که این وزیر رای اعتماد گرفت و در حال حاضر این وضعیت دانشگاه‌های ما است.»
مجلس در لاک انتخابات 1402 رفته است
دبیر تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه‌های استان تهران اظهار داشت: «در وضعیت فعلی مدارس و دانشگاه‌ها مجلس نقش پررنگی ندارد. مانند باقی امور که مجلس در بحبوحه تمام حوادث، کنجی ایستاده است و فعالیتی نمی‌کند. در حوزه آموزش نیز این طور است و اتفاقی در حوزه آموزش نیفتاده است. یعنی در مجلس جز عده کمی، مابقی به دنبال تحرک نیستند.» یزدی با بیان اینکه حتی اگر لیستی که رای آوردند در حد شعارهای مرکزی خود فعالیت انجام دهند، بسیار خوب است، خاطرنشان کرد: «حتی اگر در بحث شفافیتی که بسیار بر آن تاکید کردند، مردم حس کنند که به بخشی از وعده‌ها عمل شده، بسیار خوب است. باید به بازتعریفی در عملکرد مجلس برسیم و بخشی از آن به جریان دانشجویی و جریان مردمی بستگی دارد که در این موارد مطالبه داشته باشد. مجلس در لاک این رفته است که در انتخابات 1402 رای بیاورد و باید آنها را به پاسخگو بودن وادار کنیم. حس می‌کنم این ایام که به 16 آذر نزدیک است بهترین زمان برای مطالبه‌گری است. نمایندگان نیز بالطبع باید به مردم و دانشجویان پاسخگو باشند.»
دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت:
فاصله مردم با مجلس بیشتر شده است
زهرا مظهری، دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت درباره عملکرد مجلس یازدهم گفت: «موردی که فکر می‌کنم درباره این مجلس برجسته است، این است که اکثر نمایندگان فعلی مجلس برچسب انقلابی دارند و با شعارهایی آمدند و ایده‌ای داشتند که ما می‌آییم و طرح شفافیت را تصویب می‌کنیم؛ تعداد زیادی از مردم نیز به این خاطر به آنها اعتماد کردند. اما در عمل چیزی که اتفاق افتاد، این‌طور است که شفافیت تقریبا به فراموشی سپرده شد و صرفا در دستور جلسات وجود دارد. درکنار آن نیز طرح‌های عجیبی مانند صیانت و دیگر موارد را در دستور کار قرار دادند که برای خودشان هزینه‌بر بود. »
او در ادامه با اشاره به اینکه در مجلس «تبیین» اتفاق نمی‌افتد، اضافه کرد: «درحال‌حاضر درصد زیادی از جامعه حتی نمی‌دانند که طرح صیانت چه ایده‌ای دارد و تصور درستی از آن ندارند درنتیجه مجموع این اتفاقات باعث می‌شود، مجلسی که با ایده بسیار خوبی روی کار آمد درحال‌حاضر از ایده خود فاصله گرفته و کارهای عجیب‌وغریبی می‌کند. مجلس فاصله و شکاف خود را با مردم بیشتر کرده و اعتماد مردم نسبت به آنها از بین رفته است. درباره مجلس این اعتماد بحث مهمی است و زمانی که این اعتماد از بین می‌رود، حتی اگر اتفاق خوبی رقم بزنند، زیرسایه اسم صیانت تمامی فعالیت‌های مثبت از بین می‌رود و دیده نمی‌شود. »
مظهری در ادامه درباره عملکرد کمیسیون آموزش اظهار کرد: «بحث عدالت آموزشی در این نظام حلقه مفقوده است. تا زمانی که ما نتوانیم عدالت آموزشی را در کشور به عمل برسانیم، نمی‌توانیم به دیگر مشکلات این حوزه رسیدگی کنیم. برای مثال در بحث آموزشوپرورش اکنون هرچه جلوتر می‌رویم، تعداد مدارسی که غیردولتی هستند، چه مدارس نمونه دولتی و چه مدارس سمپاد بسیار بیشتر می‌شوند و از سمت دیگر اگر تمرکز و تخصیص معلم‌های نمونه و... در بحث مدارس برداشته شود، قشری از جامعه که توان پرداخت هزینه مدارس غیردولتی را ندارد، عملا از آن فاصله بگیرند. احتمالا نمی‌تواند در آموزش عالی هم رشته خوب و دانشگاه خوبی قبول شود.»
مجلس یازدهم به شعار شفافیت خود عمل کند
او گفت: «به‌نظر من کمیسیون آموزش نتوانسته به‌خوبی عدالت آموزشی را در دستورکار قرار دهد، در بحث آموزشوپرورش تنها کار مثبتی که صورت گرفت، بحث رتبه‌بندی معلمان است. حداقل در نگاه من اتفاق ویژه‌ای که آورده خوبی داشته باشد و حرکت روبه‌جلویی باشد، دیده نمی‌شود و اگر انجام شود باز هم از نظر من به تبیین و اقناع افکار عمومی باز می‌گردد.»
مظهری پیشنهادهایی را خطاب به نمایندگان مطرح کرد و گفت: «اگر مجلس درحال‌حاضر کاری انجام می‌دهد، تا حد امکان سعی کند این اقناع درباره آن صورت بگیرد. امیدوارم بحث عدالت آموزشی نیز گسترش یابد و به این مورد توجه بیشتری داشته باشند. پیشنهاد دیگری که می‌توانم بدهم این است که مجلس یازدهم به شعار شفافیت خود عمل کند و جلوی بخش زیادی از اتفاقات بد گرفته می‌شود. بحث دیگر این است که بخش زیادی از ساختارهای جمهوری اسلامی، در تبیین و اقناع افکار عمومی بسیار ضعیف است. حداقل در مسیر این موضوع قرار بگیریم. »
دبیر انجمن اسلامی مستقل دانشگاه صنعتی‌شریف:
مجلس یازدهم در نقاط حساس و گلوگاه‌ها عملکرد خوبی نداشت
امیرحسین جعفری، دبیر انجمن اسلامی مستقل دانشگاه صنعتی‌شریف درباره عملکرد مجلس یازدهم گفت: «با وجود تلاش و همت جدی‌تر مجلس یازدهم نسبت به مجلس قبل، نسبت به چیزی که از آن انتظار داشتیم، فاصله بسیاری دارد. خصوصا اینکه این مجلس عنوان مجلس انقلابی را نیز یدک می‌کشد و در نقاط حساس و گلوگاه‌ها، ضعیف عمل کرده، برای مثال در بحث شفافیت که کلیدواژه اصلی مجلس یازدهم بود، و انتظار شماره یک عموم دانشجویان و نخبگان کشور از این مجلس بود، عملکردی را ندیدیم و شفافیتی که تصویب شد نیز در لایه ظاهری است و عمقی را که انتظار داشتیم، ندارد. در اصلاح نظام مالیاتی و ساختار بودجه نیز آن‌طور که باید نقش‌آفرینی نکرد و اصلاحات اساسی و جدی را ندیدیم. » او در ادامه بیان کرد: «بخشی پیاده کردن اصلاحات است و شیوه پیاده کردن آن نیز است که حذف ناگهانی ارز 4200 تومانی هم درست نبود که متاسفانه دولت با وجود اینکه می‌دانست با حذف ناگهانی موافقت کرد. نکته دیگر ضعف مجلس در اصلاح روند دولت قبل بود، به‌ویژه در بحث سیاست خارجی و ساختار بودجه ما از دولت انتظار ویژه‌ای داشتیم که بتواند دولت قبل را اصلاح کند و به ریل منطقی بیاورد که این‌طور نشد.»
در بعد نظارتی اصلا انتظاری که از مجلس می‌رفت پیاده نشد
جعفری درباره نقاط ضعف و قوت مجلس یازدهم تصریح کرد: «همت و عزم جدی که در مقابله با فساد داشتند و مبارزه‌ای را که در درون مجلس برای فساد جریان داشت می‌توان نقطه قوت عنوان کرد. نکته دیگر کاهش سن نمایندگان و افزایش شور و انرژی بود که ما شاهد نمایندگان جوانی در مجلس بودیم که انرژی و پویایی را به مجلس فعلی دادند. نقطه قوت دیگر ارتباط بیشتر با افکار عمومی بود و نمایندگان در بسترهای مجازی ارتباط خوبی را با مردم برقرار کردند و جزء ویژگی‌های بارز مجلس فعلی است. نقطه ضعف نیز عدم برآورده کردن انتظارات در نقاط مطلوب و گلوگاه‌ها بود و مورد بعدی فعال نکردن جنبه نظارتی مجلس است. مجلس وجه قانونگذاری و وجه نظارتی دارد، در وجه قانونگذاری مجلس عملکردی داشت اما در بعد نظارتی اصلا انتظاری که از مجلس می‌رفت پیاده نشد و در بحث نظارت بر ارگان‌ها و سازمان‌ها و استیضاح باید قوی‌تر عمل می‌کردند.» او درباره عملکرد کمیسیون آموزش گفت: «در رابطه با کمیسیون آموزش نیز عملکرد مطلوب نبوده است. خصوصا در بحث عدالت آموزشی که دغدغه اصلی آموزش و تحقیقات در کشور است، چه در فضای دانشگاه و چه در فضای مدارس این عدالت آموزشی باید مساله حیاتی باشد. درحال‌حاضر ما به‌لحاظ مالی در دانشگاه‌های کشور، دچار مشکل هستیم و فشار کمبود بودجه به دانشجویان می‌آید، درصورتی‌که تعداد بسیار زیادی دانشگاه مازاد از این جهت که نیازی به آنها نیست، داریم.»
جعفری در ادامه توضیح داد: «نکته دیگر سیستم انتخابی دانشگاه و کنکور است که از نقاطی است که آسیب جدی به بحث عدالت آموزشی زده است و این شیوه انتخابی که ما برای دانشگاه داریم باعث می‌شود افرادی که تمکن مالی بیشتری دارند، فرصت آموزش بهتر و حضور در فرصت‌های آموزشی و پژوهشی بهتری را داشته باشند. مجلس باید جدی‌تر در این بعد کار کند که ما حرکت جدی از این بابت ندیدیم. سیستم ارزیابی اساتید نیز مطابق با نیاز کشور نیست و سیاست ارزیابی اساتید به‌شکلی است که به‌جای اینکه روی نیازهای کشور باشد، روی پژوهش است.»
او در پایان درباره دوسال باقی‌مانده از عمر مجلس یازدهم گفت: «مجلس باید ارتباط بیشتری با مردم داشته باشد، چون خیلی از اوقات این ارتباط برای حفظ ظاهر بوده است. این ارتباط باید جدی‌تر و ملموس‌تر باشد تا مردم بدانند نمایندگان بین مردم هستند. نکته دیگر این است که مجلس باید در سال آخر خود به‌دنبال کارهای عملیاتی باشد.»