دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، یکی از واحدهای جامع کشور است. این واحد دانشگاهی اول خرداد ماه سال 1364 با 4 رشته و 175 دانشجو در ساختمانی کوچک و استیجاری در مرکز شهر زنجان تاسیس و فعالیت خود را آغاز کرد و حالا در سال تولید دانشبنیان و اشتغالآفرین حرکت به سمت اقتصاد دانشبنیان و درآمدزایی از مسیر تجاریسازی علم و فناوری را دنبال میکند. این واحد دانشگاهی در این راستا اقداماتی را انجام داده است که راهاندازی مرکز تحقیقات پلاسما، تولید زالوی استریل و تولید قارچ دارویی گانودرما از جمله این اقدامات است. آنطور که احمد نقیلو رئیس دانشگاه آزاد واحد زنجان به «فرهیختگان» گفته است این واحد دانشگاهی وارد حوزه استخراج پلاسما شده است؛ در واقع قرار است این واحد بهعنوان مرکز جمعآوری پلاسما فعالیت کرده تا از طریق جمعآوری آماری دراینخصوص مشخص شود مردم زنجان دارای چه مشکلاتی در حوزه ژنیتکی هستند تا درنهایت در پالایشگاه برای مردم دارو ساخته شود. رئیس دانشگاه آزاد واحد زنجان درخصوص اقدامات انجام شده در حوزه تقویت دانشبنیانها گفت: «با شرکت دانشبنیان آرین دارو تفاهمنامهای منعقد شده است که مرکز استخراج پلاسمای خون را به واحد زنجان انتقال دهند. همچنین به دنبال راهاندازی مرکز تحقیقات پلاسما هستیم که اقدامات اولیه در این خصوص انجام شده است و شرکت آرین دارو نیز در سرای فناوری استقرار پیدا کرده است.» او اضافه کرد: «تولید زالوی استریل یکی دیگر از اقدامات پیش رو است. در طب سنتی همانطور که میدانید از زالو برای درمان استفاده میکنند اما این در زمینه مشکلاتی وجود دارد و ممکن است این زالوها آلوده بوده و مشکلات ثانویهای را ایجاد کنند. به همین دلیل در حال تولید زالوی استریل هستیم تا این مشکل را مرتفع کرده و بیماران بدون نگرانی از این نحوه درمان استفاده کنند. ما این نوع زالو را پرورش داده و استریل میکنیم تا در آینده به فروش برسانیم. یک شرکت دانشبنیان با حضور اساتید این واحد دانشگاهی در این راستا اقداماتی را آغاز کردهاند که این شرکت دانشبنیان در مرکز رشد واحد زنجام مستقر است.» رئیس دانشگاه آزاد واحد زنجان در ادامه تصریح کرد: «تولید قارچ گانودرما به همراهی جهاد دانشگاهی زنجان سومین اقدام در حوزه دانشبنیانها است. البته شرکت آرین دارویی نیز همین کار را انجام میدهد اما ما در حوزه تولید قارچ دارویی گانودرما، کمپوت و بذر فعالیتهایی را آغاز کردهایم. در حوزه تولید قارچ و کمپوت کار تولیدی انجام داده اما در حوزه بذر کار تحقیقاتی مشترک با جهاد دانشگاهی انجام میدهیم. زیرا در حوزه بذر تکنولوژی آن را در اختیار نداریم اما کار تحقیقاتی انجام میدهیم تا بذر گانودرما نیز استخراج کنیم.»
حرکت در راستای رسیدن به دانشگاه سرآمد و پاسخگو
نقیلو در بخش دیگر سخنان خود درخصوص اقدامات انجام شده در این واحد دانشگاهی برای رسیدن به سند تحول نیز صحبت به میان آورد و گفت: «اولین موردی که در سند تحول و تعالی وجود داشته و جزو محورهای راهبردی است عبارت از دانشگاه سرآمد و پاسخگو است. قرار است بتوانیم در سند وارد شده و مسئولیت اجتماعی خود را در این حوزه انجام دادیم. درواقع این وظیفه ذاتی ما در راستای سند تحول است. ولی اینکه بتوانیم در لبه علم حرکت کرده و حرفی برای گفتن داشته باشیم همان بحث پلاسمای خون و راهاندازی مرکز تحقیقاتی در همین راستا است.»
او ادامه داد: «حتی تفاهمنامهای که با شرکت آرین دارو در این راستا منعقد کردیم یک تفاهمنامه 10 ساله است که یک برنامه بلندمدت است. اگر تکنولوژی این موضوع را وارد دانشگاه کنیم میتوانیم در حوزه پلاسما حرفی برای گفتن داشته باشیم. این شرکت به جای اینکه از بیرون افراد متخصص در این حوزه را به کار بگیرند میتوانند از افراد توانمند دانشگاه استفاده کنند. در واقع ما این کار را برای آنها انجام میدهیم. اگر دانشجویانی که تربیت میکنیم که بدانند محل فعالیتی دارند و جذب خواهند شد این به نفع ما است. از سوی دیگر وقتی این تکنولوژی به دست ما رسید میتوانیم حلقههای بعدی را نیز ایجاد کنیم.»
استخراج پلاسمای خون با هدف ساخت دارو
نقیلو گفت: «البته حلقههای بعدی مثل پالایشگاه پلاسما، بسیار پر هزینه است. حلقههای مکمل دیگری وجود دارد که میتوانیم به آن برسیم. در واقع پلاسمای خون برای ساخت دارو است؛ یعنی استخراج پلاسمای خون با هدف ساخت دارو است. ما فعلا در قدم اول زنجیره یعنی استخراج پلاسما قرار داریم. وقتی پلاسما استخراج شد فرآیندهای متعددی دارد که هر کدام از آن فرآیندها دستگاه، علم و کارخانه خاص خود را میطلبد. ما از حلقه اول شروع کردیم.»
رئیس دانشگاه آزاد واحد زنجان در ادامه خاطرنشان کرد: «وارد شدن به صنعت پلاسما یکی از برنامههای ما است. وقتی دارو ساخته میشود دارای پایه دارویی، شیمیایی و انسانی است. پلاسمای خون ماده اولیه ساخت داروی پایه انسانی است. ما فعلا وارد این حوزه برای استخراج پلاسما شدیم. در واقع مرکز جمعآوری پلاسما هستیم وقتی آمار پلاسما استخراج شد مشخص میشود که مردم زنجان دارای چه مشکلاتی در حوزه ژنیتکی دارند تا درنهایت در پالایشگاه برای مردم دارو ساخته شود.»