امید نظری گوهر، خبرنگار:دمیده شدن سوت افتتاحیه بیستودومین دوره جامجهانی بین قطر و اکوادور توسط دنیله اورساتو مصادف با حضور سیزدهمین تیم تاریخ قاره کهن در بزرگترین تورنمنت فوتبالی جهان شد، البته اولین ارمغان عنابیپوشان در این ضیافت باب میلشان رقم نخورد تا شاگردان فلکیس سانچز بعد از برآورده نکردن توقعات و خلق کردن عملکردی ضعیف برابر تیم تحت هدایت گوستاوو آلفارو به زانو در آیند. پیش از آغاز دوره فعلی جامجهانی کشورهای کرهجنوبی، ژاپن، استرالیا، ایران، عربستانسعودی، کرهشمالی، اندونزی، کویت، عراق، امارات و چین از میان نمایندگان قاره آسیا در تورنمنت اشاره شده به میدان رفتند تا بتوانند سرنوشتهای متفاوتی را پدید آورند که البته عموما اولین دیدار آنها در جامجهانی با شکست همراه شده است، اما استثناهایی نیز وجود دارد.
2 نماینده جالب قاره کهن
اولین نماینده قاره کهن در تاریخ جامجهانی تیمی نیست بهجز اندونزی فعلی که با هدایت یوهانس ون مستربروک در سال 1938 با نام هند شرقی هلند راهی کشور ایتالیا شد و بعد از شکست 6 بر صفر مقابل مجارستان با تنها انجام یک دیدار پروندهاش در این تورنمنت مختومه شد.
شکست فاجعهآمیز
موفقترین تیم قاره آسیا در جامجهانی از حیث تعداد دفعات حضور و کسب جایگاه رفیع، تجربه بسیار تلخی در نخستین محکش در این رویداد دارد. کرهجنوبی در ادوار 1954، 1986، 1990، 1994، 1998، 2002، 2006، 2010، 2014، 2018 و 2022 جامجهانی حضور داشته و موفق به کسب عنوان چهارم در هفدهمین دوره این مسابقات نیز شده است، اما شکست 9 بر صفر برابر مجارستان متشکل از فرانس پوشکاش و شاندرو کوچیش باعث تحقیر شاگردان کیم یونگ سیک شد و ناکامی 7 بر صفر روبهروی ترکیه، فاصله فوتبال اروپا و آسیا را در آن سالها بیش از گذشته اثبات کرد.
فخر فوتبال آسیا تا سالها
تیم رتبه صد و دوازدهم فعلی ردهبندی فیفا، کرهشمالی در 22 دوره گذشته جامجهانی توانسته در دورههای هشتم و نوزدهم آن حضور داشته باشد که عملکرد فوقالعاده آنها در سال 1966 تا سالها باعث تمجید فوتبالدوستان شد. شاگردان هیون میونگ در دیدار ابتدایی برابر شوروی مدعی و مقتدر قرار گرفتند که 2 بار فرو ریختن دروازه طوفان زرد توسط ادوارد مالوفیف و یک مرتبه فتح سنگر چان میونگ ری بهدست آناتولی بانیشفسکی باعث شکست 3 بر صفر کرهشمالی شد. این تیم در ادامه توانست با فضای جامجهانی خودش را تطبیق دهد تا با تساوی یک- یک روبهروی شیلی و پیروزی تحسینبرانگیز یک بر صفر مقابل ایتالیا راهی جمع 8 تیم نهایی شود تا در این مرحله بعد از ارائه دیداری چشمنواز با شکست 5 بر 3 برابر پرتغال اوتو گلوریا جام 1966 را به اتمام رساند.
ناکام مطلق برابر ژرمنها
فیفا در جامجهانی 1974 برای قارههای آسیا و اقیانوسیه تنها یک سهمیه حضور قائل شده بود تا استرالیاییها در روزهای حضورشان در اوافسی موفق شوند در دهمین دوره این تورنمنت با تیمهایی همچون آلمانغربی، آلمانشرقی و شیلی تقابل کنند. ساکروسها تورنمنت را با شکست 2 بر صفر روبهروی شاگردان گئورگ بوشنر آغاز کردند. دومین دستاورد استرالیا در این جام شکست 3 بر صفر روبهروی آلمانشرقی بود تا آنها با تساوی بدونگل روز آخر مرحله گروهی مقابل شیلی اولین امتیازشان را کسب کنند. استرالیا در اولین دورهای که زیر پرچم آسیا در جامجهانی حضور یافت یعنی سال 2010 ابتدا با نتیجه 4 بر صفر مقابل آلمان شکست خورد. شاگردان پیم فربیک با گل برت هولمن موفق شدند غنا را با نتیجه یک- یک متوقف کنند و اولین امتیازشان را در این دوره کسب کنند. ساکروسها در آخرین دیدار مرحله گروهی با گلهای تیم کیهیل و برت هولمن، صربستان را با نتیجه 2 بر یک شکست دادند و با 4 امتیاز نوزدهمین دوره جامجهانی را به اتمام رساندند.
ایران در کنار بزرگان
فوتبال ایران نیز 6 دوره موفق شده طعم شیرین حضور در بزرگترین تورنمنت فوتبالی جهان را بچشد که اولین مرتبه آن در سال 1978 با هدایت حشمت مهاجرانی رقم خورد. یوزهای ایرانی در نخستین تجربهشان در مهمترین آوردگاه رقابتهای ملی برابر هلند تحت هدایت ارنست هاپل قرار گرفتند که هتتریک راب رنسنبرینک باعث شکست 3 بر صفر تیم فوتبال ملی ایران شد. شاگردان مهاجرانی در ضیافت دومشان برابر اسکاتلند به تساوی یک- یک بسنده کردند تا گره خوردن صعودشان به پیروزی برابر پرو باعث حملههای بیمحابانه و شکست 4 بر یک ایران مقابل سفیدوقرمزها شود.
سود بردن از غیبت ایران
شاید بهسختی بتوان حضور تیم صدوچهلونهم ردهبندی فعلی فدراسیون جهانی فوتبال، کویت را در جامجهانی تصور کرد، اما این تیم با نسل طلاییاش توانست بهترین سود ممکن را از جنگ تحمیلی علیه ایران ببرد و جواز حضور در دوازدهمین دوره جذابترین نمایشگاه فوتبال جهان را کسب کند. تیم تحت هدایت کارلوس آلبرتو پریرا در نخستین تجربهاش توانست با گل فیصل الدخیل، چکسلواکی را با نتیجه یک- یک متوقف کند. اما در دیدار دوم اسیر قدرت میشل پلاتینی، برنارد ژنگینی، دیدیه سیکس و ماکسیم بوسیس شد تا با شکست 4 بر یک مقابل فرانسه تحت هدایت میشل هیدالگو مستطیل سبز را ترک کند. همچنین شاگردان پریرا در آخرین دیدار مرحله گروهی با تکگل تروور فرانسیس برابر انگلیس شکست خوردند و جامجهانی 1982 را با یک امتیاز به پایان رساندند.
شروع و پایان تلخ
عراق نیز مثل همسایهاش کویت تنها یک سابقه حضور در جامجهانی را در کارنامهاش میبیند. شیرهای بینالنهرین با هدایت اواریستو ده ماکدو، گام در سیزدهمین دوره این رقابت گذاشتند تا در اولین دیدار در تقابل با پاراگوئه قرار گیرند که گل ژولیو سزار رومرو باعث شکست یک بر صفر عراق در این رقابت شد. دومین ضیافت شاگردان سرمربی برزیلی نیز حاصل خوشایندی به همراه نداشت تا احمد راضی تنها بتواند یکی از 2 گل بلژیکیها را جبران کند. عراقیها در آخرین دیدار مرحله گروهی به جنگ میزبان مسابقات، مکزیک رفتند که فرو ریختن دروازه عبدالفاتح نصیق جاسم توسط فرناندو کویراته باعث شد عراقیها جامجهانی 1986 را بدون امتیاز به پایان رسانند.
نماینده ضعیف قاره کهن
یکی از 2 نماینده فوتبال در سال 1990، تیم ملی امارات بود که پیش از این تجربه حضور در بزرگترین آوردگاه فوتبال ملی جهان را نداشت و مهمترین دستاوردش حذف در مراحل گروهی جام ملتهای آسیا و صعود به جمع 8 تیم رقابتهای بازیهای آسیایی 1986 بود. شاگردان پریرا در نخستین دیدارشان برابر کلمبیا به میدان رفتند که گلهای برناردو ردین و کارلوس والدروما باعث پیروزی 2 بر صفر شاگردان فرانسیسکو ماتورانا شد. اماراتیها در دومین دیدارشان در جامجهانی با شکست 5 بر یک روبهروی آلمان نشان دادند ظرفیتهای فنیشان با سطح رقابتهای جامجهانی همخوانی ندارد؛ نکتهای که با باخت 4 بر یک مقابل یوگسلاوی بیش از گذشته اثبات شد.
روزهای درخشان در اولین حضور
یکی از پدیدههای جامجهانی 1994 تیم عربستان سعودی بود که در نخستین حضورش در این تورنمنت توانست فراتر از انتظار ظاهر شود. شاگردان خورخه سولاری در نخستین تقابلشان در پانزدهمین دوره مسابقات موفق نشدند برابر هلند متشکل از رونالد کومان، فرانک دی بوئر، رونالد دی بوئر، فرانک رایکارد، دنیس برکمپ و مارک اورمارس که هدایتش برعهده دیک ادووکات بود با امتیاز از مستطیل سبز خارج شوند و گل دقیقه 19 فواد انور امین، توسط ویم یونک و گاستون تائومنت پاسخ داده شد. شاهینهای سبز در دومین دیدارشان برابر مراکش قرار گرفتند که گلهای سامی الجابر و فواد انور امین بر گل محمد شاوش غلبه کرد تا عربستانیها با توشه 3 امتیازی راهی جدال سوم شوند. سبزها توانستند در ادامه روند خوبشان با گل سعید العویران، بلژیک را شکست دهند تا راهی مرحله بعد شوند. شاگردان سولاری در این مرحله تنها توانستند توسط فهد الغشیان 1 گل به ثمر برسانند تا 3 گل سوئدیها سرنوشت این جدال را تعیین کند.
روزهایی که ساموراییها زهردار نبود
در فرانسه 1998 یک کشور آسیایی دیگر نیز موفق به حضور در این تورنمنت شد؛ ژاپن تحت هدایت تاکشی اوکادا در دیدار نخست برابر آرژانتین قرار گرفت که شاگردان دانیل پاسارلا با تکگل گابریل باتیستوتا توانستند اولین شکست را به ساموراییها تحمیل کنند. تقابل دوم ژاپن با کرواسی نیز باب میل کشور شرق آسیایی پیش نرفت تا شطرنجیپوشان با گل داور شوکر مستطیل سبز را ترک کنند. سرانجام در رقابت پایانی مرحله گروهی ژاپنیها موفق شدند توسط ماساشی ناکایاما طعم شیرین گلزنی در جامجهانی را بچشند که البته برای غلبه بر 2 گل تئودور ویتمور کافی نبود تا جامائیکا به 3 امتیاز این تقابل دست یابد.
9 گل خورده
میزبانی رقابتهای سال 2002 برعهده کرهجنوبی و ژاپن بود که همین نکته و همگروهی عربستان سعودی با ایران بهترین فرصت ممکن را برای چین فراهم کرد تا آنها نیز در بزرگترین آوردگاه فوتبالی جهان حضور یابند. گلهای رونالد گومز و ماریسیو رایت باعث ثبت اولین شکست در کارنامه شاگردان بورا میلوتینوویچ شد؛ اتفاقی که با شدت بیشتر برابر برزیل نیز رقم خورد تا شاگردان لوئیز فیلیپه اسکولاری با گلهای روبرتو کارلوس، ریوالدو، رونالدینیو و رونالدو، چین را با نتیجه 4 بر صفر شکست دهند. دستاورد اژدهای آسیایی در آخرین دیدار مرحله گروهی شکست 3 بر صفر مقابل ترکیه شنول گونش بود.