کیانا تصدیق مقدم ، خبرنگار:مستند «غیررسمی» به کارگردانی سیدعلی صدری‌نیا به روایت متن و حاشیه دیدار رهبر با طیف‌های مختلف علمی، اجتماعی، فرهنگی و هنری می‌پردازد.
رهبر معظم انقلاب در سال 1395 به دفتر خود اعلام کردند در غروب‌های پنجشنبه و بعد از نماز مغرب و عشا زمان فراغتی برایشان حاصل شده و مایل هستند این زمان را به دیدار با اهالی علم و فرهنگ اختصاص دهند.
مستند غیررسمی راوی این اتفاقات و خاطرات و حواشی است و سعی می‌کند از کلیشه‌های رایج خارج شود و تصویری غیررسمی از شخص رهبر و گفت‌وگوی ایشان با اهالی علم و فرهنگ ارائه کند.به گفته کارگردان این مجموعه تولید این مستند از اسفند سال 97 فرآیند و بحث ابتدایی‌اش شکل گرفت و کم‌کم و مرحله‌به‌مرحله از بازبینی و طراحی فرمی کار تا مراحل تولید و ضبط مصاحبه‌ها پیش آمد. دلیلش هم این بود که جلسات پنجشنبه‌ای رهبر معظم انقلاب که از سال 95 شروع شده بود و تا سال 98 و قبل از شیوع ویروس کرونا ادامه داشت، قبلا رسانه‌ای نمی‌شد و فضای آن این‌گونه بود که جلسات داخلی و غیررسانه‌ای محسوب می‌شدند، اما افرادی که همیشه در این جلسات حاضر می‌شدند، اقبال و استقبالی داشتند نسبت به اینکه اتفاقا فیلم و فضای این جلسات منتشر شود و خیلی وقت‌ها همین افراد یک‌سری حاشیه‌نویسی‌ها را درباره حضورشان در این جلسات منتشر می‌کردند که خود این مساله شاید به‌نوعی جرقه تولید این مستند‌ها بود.
صدری‌نیا پس از دیدن این استقبال‌ها تصمیم گرفت مستند دیدار با رهبری را بسازد. تاکنون چهار قسمت از آن پخش شده و قسمت پنجم آن هم قرار است جمعه 27 آبان‌ماه ساعت 15 از شبکه سه سیما، ساعت 20 از شبکه یک سیما، شنبه 28 آبان ساعت 21 از شبکه افق سیما و یکشنبه 29 آبان ساعت 20 از شبکه مستند پخش شود.
قسمت اول
قسمت اول مستند غیررسمی مربوط به دیدار رهبر با بخش خاصی از جامعه فرهنگی بود. در این جلسه رهبر با راویان هشت‌سال دفاع مقدس دیدار می‌کنند.
صدری‌نیا در گفت‌وگویی درباره ایده طراحی این پروژه تصریح کرد که در سال 96 و در دیدار مستندسازها با رهبر ایده اولیه این پروژه و در اسفندماه 97 طراحی کار شکل گرفت.
قسمت دوم
قسمت دوم این مستند بر دیدارهای پنجشنبه‌های رهبر انقلاب و حاشیه‌های این جلسات مروری دارد.
صدری‌نیا درمورد ساخت این مستند و همچنین تفاوت قسمت دوم با قسمت اول آن گفت: «ما در قسمت دوم مستند «غیررسمی»، سراغ روایتی کلی از جلسات دیدار فعالان هنری، فرهنگی و علمی رفتیم. درحالی‌که در قسمت اول سراغ یک قشر از کسانی رفتیم که در این دیدارها حضور داشتند، یعنی راویان دفاع مقدس. منظورم این است که این قسمت مستند منحصر به یک دیدار نیست و دیدارهای مختلف را شامل می‌شود. این دیدارهایی که درموردش صحبت می‌کنیم بین نخبگان علمی، فرهنگی و هنری معروف شده به دیدارهای پنجشنبه‌ای. همه ما می‌دانیم که مشی همیشگی رهبری، تاکید بر شکل‌گیری همین دیدارهای تخصصی با اهالی فرهنگ و هنر و نخبگان حوزه‌های مختلف بوده است. این مدل از دیدارهای غیررسمی را همیشه داشته‌اند اما هیچ‌وقت این دیدارها، شاید رسانه‌ای نمی‌شد. از سال 95 به این‌طرف، این جلسات در قالب دیدارهای پنجشنبه‌ای شکل گرفته است و برگزار می‌شود و درخواست‌های زیادی از جانب حاضران در جلسه وجود دارد که حرف‌ها و نظرات این دیدارها رسانه‌ای شود.» وی افزود: «قسمت دوم این مستند روایتی است از فضای کلی این دیدارها به‌همراه ویژگی‌های خاصی که فقط مختص این دیدارهاست. طبیعتا این دیدارها، ناگفته‌ها و وجوه دیده‌نشده بسیاری دارند که برای مخاطبان تازگی دارد. شاید یکی از وجوهی که برای مخاطبان جالب‌توجه باشد، با توجه به تیزری که از این مستند پخش‌شده، بخش‌های انتقادی و جدی‌ای است که در این جلسات مطرح میشوند. فضای گفت‌وگو و بحث‌های صریح در این جلسات حاکم بود و تلاش کردیم که این فضا را به‌خوبی منعکس کنیم و به آن بپردازیم.»
قسمت سوم
سومین قسمت از مستند غیررسمی مربوط به دیدار رهبر با فعالان حوزه علم و فناوری و نخبگان بود.
کارگردان این مجموعه با اشاره به تولید سومین قسمت از مستند غیررسمی گفت: «هر قسمت از این مجموعه به‌دلیل آنکه سراغ یکی از دیدارها رفته و با دریچه نگاه جدیدی این جلسات را روایت کرده، منحصربه‌فرد است.»
وی ادامه داد: «این قسمت دیدار نخبگان با رهبر انقلاب را روایت کرده و به همین دلیل از اهمیت بالاتری برخوردار است و البته سختی‌های زیادی هم داشت.»
کارگردان مستند غیررسمی درباره دو موضوع اصلی و مهم که در این مستند روایت شده است، مطرح کرد: «موضوع اصلی که باید به آن توجه می‌کردیم روایت دو موضوع اصلی بود: اولا می‌بینید که بسیاری از این نخبگان در شرایط تحریمی کشور دست به کارهای بزرگی زده و قطعات مهم و حساسی را که به‌دلیل تحریم‌ها وارد نمی‌شد بومی‌سازی و تولید داخل کردند. این موضوع را حتما باید نمایش می‌دادیم. مورد دوم که از زبان این نخبگان روایت می‌شود، کارشکنی‌هایی است که ازسوی عده‌ای صورت می‌گرفت و این مسیر را پرزحمت می‌کرد، بنابراین برای روایت دقیق باید به‌گونه‌ای پیش می‌رفتیم که به هر دو موضوع اشاره دقیقی شود.»
وی با اشاره به پیگیری‌های رهبر انقلاب از نخبگان علمی کشور بیان کرد: «پیشرفت‌های علمی و نخبگان همواره دغدغه رهبر معظم انقلاب بوده‌اند و اعتقاد به استعداد ایرانی باور عمیق ایشان است. گاهی اوقات می‌بینید شخصیتی سیاسی دیداری را با نخبگان برگزار کرده و تنها می‌خواهد حرف‌های آنان را بشنود اما جلسه‌ای که رهبر انقلاب با نخبگان دارند دارای سابقه‌ای عمیق است. برای مثال درمورد فناوری نانو ایشان یکی از کسانی هستند که از ابتدا این مسیر را هدایت کرده‌اند و آن را به بالندگی امروزش رسانده‌اند. وقتی بازخوردهای مردم در فضای مجازی را می‌دیدم به نکات قابل‌توجهی در این زمینه برخورد کردم؛ اینکه رهبر انقلاب به‌عنوان عالی‌ترین مقام این کشور به توان علمی و استعدادهای جوانان باور دارند و هرچه توان دارند به‌کار می‌گیرند تا این مسیر با قدرت پیش برود و به بالندگی برسد، اما در نقطه مقابل برخی مسئولان حضور دارند که به این مسیر باور ندارند. عمده تلاش آقا این است که نگاه این افراد را نسبت به ظرفیت‌های داخلی تغییر دهند و آنان را از وجود چنین نخبگانی باخبر کنند. جمله‌ای که رهبری در این جلسه بیان کردند و در فیلم هم آن را می‌بینید بسیار پرمعناست؛ ایشان خطاب به نخبگان فرمودند این جلسه را با دولتی‌ها برگزار کنید؛ چراکه احساس می‌کنم نمی‌دانند فناوری نانو چیست و چه جایگاهی دارد.»
قسمت چهارم
قسمت چهارم مستند غیررسمی، روایت دیدار طنزپردازان با رهبر است. صدری‌نیا درباره این قسمت از مستند گفت: «در قسمت چهارم سراغ یکی دیگر از این جلسات -که اتفاقا ویژگی‌های خاص خودش را دارد- رفته‌ایم که آن هم دیدار جمعی از طنزپردازان با رهبری است که این طنزپردازان هم طنازان حوزه مکتوب را شامل میشوند و هم شاعران طنزپرداز و هم برخی چهره‌هایی که در عرصه طنز تلویزیونی یا طنز رادیویی فعال هستند و حتی طنزپردازان فضای مجازی.»
وی در ادامه اظهار داشت: «فضا و موضوع این جلسه ویژگی‌ها و جذابیت‌های خاص خودش را دارد که هم از منظر و زاویه نکاتی که در جلسه مطرح میشوند و هم ویژگی جذاب شیرین بودن فضای طنز و اتفاقات جذابی که در بخش‌های متنوعی از این جلسه می‌افتد، فکر می‌کنم یکی از شیرین‌ترین قسمت‌های غیررسمی برای مخاطبان همین قسمت چهارم است.» این کارگردان درمورد زمان این قسمت از مستند با اشاره به اینکه مستند غیررسمی 4 به‌صورت تک‌قسمتی تهیه شده است، افزود: «این قسمت از مستند غیررسمی در قالب اثری حدودا 45 دقیقه‌ای تهیه و تولید شده است، اما همان‌طور که گفتم شیرین‌ترین قسمت از مجموعه مستند‌های غیررسمی همین دیدار رهبر معظم انقلاب با طنزپردازان کشور است.»
قسمت پنجم
در مستند غیررسمی5 به کارگردانی علی صدری‌نیا، تصاویری از حضور سرزده رهبر انقلاب پس از حادثه زلزله بم و فعالیت‌های جهادی ایشان از سال‌های پیش از انقلاب اسلامی تا دوره‌های مسئولیت ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تصویر کشیده شده است.صدری‌نیا در گفت‌وگو با مهر درباره موضوع قسمت جدید عنوان کرد: «در قسمت پنجم هم این تلاش را داشتیم که سراغ موضوع و روایت متفاوتی برویم و به بهانه دیدار برخی از فعالان جهادی و گروه‌های خدمت‌رسانی به مناطق محروم با رهبر انقلاب، سراغ موضوع اهمیت خدمت‌رسانی به مناطق محروم نیز رفتیم. در این قسمت روایت جلسه هم بخش‌ها و نکات مهمی دارد و هم بخش‌های دیده‌نشده که برای اولین‌بار پخش میشوند.»این مستندساز اضافه کرد: «مستند غیررسمی روایت جلسات پنجشنبه‌هاست ولی هر قسمت به بهانه یکی از این دیدارها، سراغ قصه‌ها و ماجراهای گذشته هم می‌رود و سابقه موضوع را هم باز می‌کنیم. در این قسمت به این بهانه سراغ بخشی از کار و فعالیت و همچنین روحیه جهادی رهبر انقلاب رفتیم و هم به‌نوعی به سابقه‌ای که ایشان با گروه‌هایی مثل جهاد سازندگی داشته‌اند، پرداخته‌ایم.»
وی با تاکید بر اینکه این روایت بخش‌های پخش‌نشده و گفته‌نشده‌ای دارد که برای مخاطب جذاب است، یادآور شد: «اصل جلسه در سال 98 برگزار شد که حدود دو تا سه ساعت به‌طول انجامید و در آن فعالان گروه‌های مختلف حضور داشتند. اینها نکات و دغدغه‌هایی را مطرح کردند و جمع‌بندی‌هایی نسبت به مسیری که گروه‌های جهادی طی کرده‌اند و همچنین نکاتی نسبت به مسیری که پیش روست و توسعه‌ای که می‌تواند رقم بزند، عنوان کرده‌اند.»