حمیدرضا اسکندری، خبرنگار:تیم ملی فوتبال کشورمان در حالی آماده‌سازی خود برای رقابت‌های جام‌جهانی 2022 قطر را پشت‌سر می‌گذارد که 4 دروازه‌بان قبراق و سرحال را در اردوی خود دارد. علیرضا بیرانوند، پیام نیازمند، سیدحسین حسینی و محمدرضا اخباری که تمرینات آنها در اردوی تیم ملی بسیار سنگین و فشرده است و هریک از آنها در تلاشند که در لیست نهایی کارلوس کی‌روش قرار بگیرند. امیر عابدزاده هم قرار است به همراه دیگر لژیونرها یک هفته قبل از آغاز جام‌جهانی خودش را به اردوی تیم ملی برساند. با این شرایط کارلوس کی‌روش از بین 5 دروازه‌بان باید سه دروازه‌بان اول خود را انتخاب کند. البته به شرطی که کارلوس قصد داشته باشد به مانند جام‌جهانی روسیه سه دروازه‌بان با خود به مسابقات ببرد. در دوره قبل تیم‌های حاضر اجازه داشتند 23 بازیکن در لیست خود داشته باشند اما برای این دوره شرایط فرق کرده و طبق قوانین هر تیم می‌تواند 26 بازیکن وارد مسابقات کند و این یعنی ممکن است گلرهای ایران در قطر 4 نفر باشند.
شاید در کمتر سالی رقابت در خط دروازه تیم ملی تا این حد نزدیک بوده است. سال‌ها بود که به‌زحمت می‌شد از لیگ برتر کشورمان دو دروازه‌بان خوب انتخاب کرد و شرایط به شکلی بود که اکثر تیم‌ها سعی می‌کردند دروازه‌بان خارجی استخدام کنند، اما در دو سه فصل اخیر خلاف این قضیه اتفاق افتاده است. در همین لیگ خودمان هنوز هستند دروازه‌بان‌هایی که حتی می‌توانستند ملی‌پوش باشند. علیرضا حقیقی، حبیب فرعباسی، حسین پورحمیدی و حامد لک ازجمله این دروازه‌بان‌ها هستند که تا اینجای فصل از بهترین‌های تیم‌شان بوده‌اند.
به هر صورت دروازه تیم ملی کشورمان با توجه به تعداد زیاد گلرهای خوب در لیگ برتر برای چند سالی بیمه خواهد بود، اما اینکه کدام دروازه‌بان‌ها این شانس را خواهند داشت که در لیست نهایی کی‌روش قرار بگیرند بدون‌شک انتخاب آنها برای خود سرمربی تیم ملی و دستیارانش هم بسیار سخت خواهد بود. در ادامه نگاهی می‌اندازیم به عملکرد دروازه‌بان‌های حاضر در لیست تیم ملی.
علیرضا بیرانوند؛ بازگشت به روزهای اوج
جدایی علیرضا بیرانوند از پرسپولیس به مقصد فوتبال اروپا نه برای این دروازه‌بان خوب بود و نه پرسپولیس. بیرانوند با این انگیزه راهی آنتورپ بلژیک شد که بتواند در فوتبال اروپا برای خود نام و اعتباری دست و پا کند. دوران او با نیمکت‌نشینی طولانی شروع شد، اما درنهایت توانست به پیراهن ثابت این تیم دست یابد اما این مقطع برای او بسیار زودگذر بود تا حدی که او به‌خاطر بی‌اعتمادی سرمربی‌اش تصمیم گرفت راهی لیگ پرتغال شود. بیرو تیم بوآویشتا را برای ادامه فوتبالش در اروپا انتخاب کرد، اما در این تیم هم فرصت چندانی برای بازی پیدا نکرد. طولانی شدن دوران نیمکت‌نشینی بیرو باعث شد او جایگاهش در ترکیب ثابت تیم ملی را از دست بدهد. در‌واقع او وقتی این خطر را احساس کرد تصمیم گرفت به فوتبال ایران برگردد. عملکرد پر فراز و نشیب حامد لک در فصل گذشته با پیراهن پرسپولیس باعث شد در همان نیم‌فصل گذشته یحیی گل‌محمدی خواهان بیرانوند شود، اما این دروازه‌بان ترجیح داد برای بازگشت به ایران تا تابستان صبر کند.
در نقل و انتقالات تابستانی بیرانوند آمادگی خود را برای بازگشت به جمع سرخپوشان اعلام کرد اما رقم درخواستی‌اش سنگین بود. از همین رو باشگاه پرسپولیس به سراغ پیام نیازمند رفت تا او را به خدمت بگیرد. اتفاقی که باعث شد بیرو خواسته‌های مالی خود را کمتر کرده و با پرسپولیس به توافق برسد.
بیرانوند با پیراهن پرسپولیس باز هم درخشان ظاهر شد و در 11 بازی که برای این تیم انجام داده فقط سه گل دریافت کرده است. او در 8 بازی توانسته کلین‌شیت کند و از این حیث بهترین عملکرد را بین دروازه‌بان‌های لیگ برتر داشته است. اگرچه عملکرد خوب خط دفاع سرخپوشان هم تاثیر زیادی در این آمار بیرانوند داشته است.
تفاوت بیرانوند با دیگر دروازه‌بان‌های تیم ملی این است که فرصت بازی کردن در جام‌جهانی را داشته و یکی از بهترین‌های ایران در دوره قبل این مسابقات در روسیه بود. او حتی موفق شد پنالتی کریس رونالدو را هم مهار کند تا حسابی سوژه رسانه‌ها شود. این تجربه بالای بیرانوند و آمادگی خوبش قطعا شانس وی را برای قرار گرفتن در لیست نهایی و حتی ترکیب اصلی بالا می‌برد، مگر اینکه اتفاق غیر‌منتظره‌ای رخ دهد که خلاف این اتفاق بیفتد. بیرانوند با اکثر نفرات خط دفاع تیم ملی هماهنگ است و بازی با پای خوبی هم دارد که یکی از امتیازات مهم دروازه‌بان‌های امروز فوتبال دنیا به حساب می‌آید.
سیدحسین حسینی؛ دیگر خبر از اشتباهات بچه‌گانه نیست
استقلال زمانی در نتیجه‌گیری به ثبات رسید که سیدحسین حسینی کمترین فراز و نشیب را داشت. او از فصل گذشته روند روبه‌رشدی در پیش گرفت و در این فصل نیز یکی از بهترین‌های استقلال بود. در واقع دیگر خبری از اشتباهات بچه‌گانه این دروازه‌بان که هر چند وقت یکبار رخ می‌داد، نیست. حسینی از زمانی که بازوبند کاپیتانی استقلال را بر بازو می‌بندد از لحاظ اخلاقی و شخصیتی هم به مرز پختگی رسیده است؛ هرچند روندی که او در این چند سال در استقلال طی کرد طبیعی بود، از این جهت که در اوج جوانی در جمع آبی‌پوشان پایتخت قرار گرفت. او چند بار نیز تا آستانه جدایی از استقلال پیش رفت اما درنهایت ماند و الان هم کاپیتان تیمش است. حسینی در این فصل مهره ثابت استقلال بوده و در 11 بازی که برای این تیم انجام داده 6 گل دریافت کرده است. او در 6 بازی هم موفق شده دروازه تیمش را بسته نگه دارد. حسینی در دوره قبل هم در همین مقطع تلاش زیادی کرد تا در لیست نهایی کارلوس کی‌روش باشد، اما این مربی رشید مظاهری را به او ترجیح داد.
حسینی قطعا دوست ندارد برای دومین‌بار پیاپی فرصت حضور در جام‌جهانی را از دست بدهد. اگرچه شانس او به اندازه دیگر دروازه‌بان‌ها به غیر از بیرانوند برای قرار گرفتن در لیست نهایی است. او در سن 30 سالگی و اوج آمادگی و تجربه یک دروازه‌بان قرار دارد و چه‌بسا اگر در این دوره هم شانس رفتن به جام‌جهانی را از دست بدهد شاید دوره بعد کارش بسیار سخت‌تر شود.
نیازمند؛ بازگشت به ایران برای ریکاوری روحی
برانکو ایوانکوویچ در زمان حضورش در پرسپولیس علاقه زیادی داشت تا پیام نیازمند را جایگزین علیرضا بیرانوند کند؛ چراکه اعتقاد داشت این دروازه‌بان دیر یا زود به دروازه‌بان شماره یک تیم ملی تبدیل خواهد شد. در آن مقطعی که برق چشمان برانکو، نیازمند را گرفت او در پیکان عضویت داشت و در ادامه راهی سپاهان و فوتبال اروپا شد. پورتیموننزه تیم نیازمند در لیگ پرتغال بود که چندان برای این دروازه‌بان خوش‌یمن نبود. او شاید در یکی از بدترین دوره‌های پورتیموننزه راهی این تیم شد. از این جهت که این تیم به زنگ تفریح تیم‌های پرتغالی تبدیل شده بود. از بدشانسی نیازمند او اولین بازی‌اش را مقابل پورتو برای پورتیموننزه انجام داد و به‌خاطر ضعف شدید تیمش در خط دفاعی 7 گل از یاران مهدی طارمی دریافت کرد. اتفاقی که باعث افت شدید این دروازه‌بان از نظر روحی و روانی شد.
نیازمند در پایان فصل لیگ پرتغال تصمیم گرفت برای ریکاوری روحی به فوتبال ایران برگردد و البته دوباره شانس خود را برای پوشیدن پیراهن تیم ملی افزایش دهد. سپاهان برای این فصل غیر از نیازمند، رشید مظاهری را هم جذب کرد و فصل را نیز با این دروازه‌بان شروع کرد، اما نیازمند خیلی زود توجه مورایس را به خود جلب کرده و بازگشت پرفروغی به ترکیب طلایی‌پوشان داشت. نیازمند هم در 8 بازی که در این فصل برای سپاهان انجام داده در 4 بازی توانسته کلین‌شیت کند و 4 گل نیز دریافت کرده است. نیازمند درحالحاضر 27 سال سن دارد و در‌صورتی‌که در لیست نهایی کی‌روش نباشد این فرصت را خواهد داشت تا در دوره بعدی مسافر جام‌جهانی شود.
محمدرضا اخباری؛ بهترین فصل فوتبالی
محمدرضا اخباری در تیم سایپا در اوج جوانی چهره شد و بعد از اینکه برای گذراندن دوره سربازی به تراکتور رفت به تیم ملی بزرگسالان هم راه یافت. اگرچه او در همین تیم تراکتور هم دچار افت شد و در چند سال اخیر همواره فرازونشیب‌های زیادی داشته است. اخباری هم به مانند دیگر رقبایش یکی از بهترین دروازه‌بان‌های این فصل لیگ بوده تا حدی که دغدغه بردیف را در خط دروازه برطرف ساخته است. عملکرد آماری اخباری در تراکتور این فصل به این شکل بوده که در 10 بازی 10 گل دریافت کرده و 4 بار هم موفق به کلین‌شیت شده است. آمار اخباری شاید چندان خوب نباشد اما نباید فراموش کرد که او دروازه‌بان تیمی است که در این فصل رفته‌رفته به ثبات تیمی رسید. اخباری که به ستاره محبوب تبریزی‌ها تبدیل شده چه از نظر اخلاقی و چه فنی بهترین دوره فوتبالی خود را سپری می‌کند و در سن 30سالگی شاید آخرین فرصت حضور در جام‌جهانی را داشته باشد.
امیر عابدزاده؛ افت بدموقع
شاید یک‌سال پیش خیلی‌ها اعتقاد داشتند امیر عابدزاده دروازه‌بان اول تیم ملی در جام‌جهانی خواهد بود. از این جهت که او در تیم باشگاهی‌اش بهترین عملکرد را داشت و توانست در چند بازی حساس هم برای تیم ملی به میدان رود. در کل روندی که عابدزاده در فوتبال اروپا در پیش گرفت همواره با رشد و کمترین فراز و نشیب همراه بوده، اما آمار این دروازه‌بان در فصل‌جاری خلاف این مساله را نشان می‌دهد.
البته شرایط بد تیم پونفرادینا در لالیگای‌دو بدون‌شک در افت عابدزاده بی‌تاثیر نبوده است. این دروازه‌بان در فصل‌جاری 18 گل در 11 بازی دریافت کرده و فقط در یک بازی توانسته دروازه‌اش را بسته نگه دارد ضمن اینکه در چند مسابقه هم نیمکت‌نشین شد. این در‌حالی است که تیمش در شرایط بحرانی به‌سر می‌برد و یکی از کاندیداهای سقوط به دسته پایین‌تر است. کارلوس کی‌روش برای دوره قبل جام‌جهانی عابدزاده را در لیست نهایی خود قرار داد؛ چراکه او توانسته بود بعد از علیرضا حقیقی به لیگ برتر پرتغال راه یابد. فصل گذشته هم عابدزاده یکی از بهترین دروازه‌بان‌های لیگ حرفه‌ای پرتغال بود. اینکه حالا او در این فصل انتخاب خوبی داشت یا نه، آمار نشان می‌دهد که این‌طور نبوده است. بدون‌شک کی‌روش به‌راحتی روی نام عابدزاده خط قرمز نخواهد کشید از این جهت که او به‌واسطه چند‌سال بازی در فوتبال اروپا از نظر تجربه بین‌المللی شرایط بهتری از چند رقیب فعلی خود در تیم ملی دارد. مخصوصا اینکه عابدزاده یکی از نفرات خوب تیم ملی در بازی‌های مقدماتی جام جهانی هم بود.
عابدزاده درحالحاضر 29سال سن داشته و شانس زیادی دارد تا دومین حضور خود در جام‌جهانی را تجربه کند و حتی برای دوره بعد هم تا حدی امیدوار باشد. یکی دیگر از قابلیت‌های عابدزاده که شاید باعث شود شانس او برای حضور دوباره در جام‌جهانی بیشتر شود قابلیت بازی با پا است. او از پدرش هم شجاعت و جسارت را به ارث برده هم بازی با پا را.
دوباره سورپرایز؟
با همه این حرف‌ها کی‌روش برای انتخاب احتمالا سه دروازه‌بان نهایی لیست خود با هیچ دروازه‌بانی تعارف ندارد و بهترین‌ها و آماده‌ترین‌ها را با خود به قطر خواهد برد و از آنجا که گلرهای حاضر در اردو کیفیت خوبی دارند طبعا کار سختی برای انتخاب نهایی خواهد داشت، اما با مروری بر عملکرد نفرات و سوابق‌شان باید گفت که بیرانوند، عابدازده و حسینی شانس بیشتری خواهند داشت. البته می‌توان تا حدی مطمئن بود که او درباره دروازه‌بانی که قرار است در ترکیب اصلی قرار بگیرد انتخابش را انجام داده است و احتمالا دوباره شاهد حضور بیرانوند در ترکیب 11نفره خواهیم بود مگر اینکه مانند جام‌جهانی 2014 شاهد یک سورپرایز باشیم؛ چراکه در آن مقطع و بعد از جدایی عجیب مهدی رحمتی، همه گمان می‌کردند یکی از بین رحمان احمدی (که در صعود ایران به جام‌جهانی نقش پررنگی داشت) و دانیل داوری (که در بوندس‌لیگا بازی می‌کرد) گلر فیکس ایران خواهد بود، اما درنهایت شماره 1 به علیرضا حقیقی رسید!