حمیدرضا اسکندری، خبرنگار:تیم ملی کشورمان در غیاب نفرات لژیونر که تعدادشان هم کم نیست در دو نوبت در روز تمرینات پرفشاری را در محل کمپ تیم‌های ملی و ساختمان پک پشت‌سر می‌گذارد و امیدوار است بتواند در جام‌جهانی بهترین عملکرد را داشته باشد. در این میان کارلوس کی‌روش غیر از اینکه سعی می‌کند توان بدنی شاگردانش را بالا ببرد، سعی دارد از نظر روحی و روانی هم آنها را آماده رویارویی با حریفان سرسختی چون تیم ملی انگلیس، آمریکا و ولز کند. به‌طور مثال اسکوربوردی که در داخل ساختمان کمپ وجود دارد هنگام تمرینات ملی‌پوشان گلچینی از بازی‌های تیم ملی انگلیس را پخش می‌کند تا بازیکنان با سخت‌ترین حریف گروه خود به بهترین شکل آشنا شوند. کی‌روش خوب می‌داند که امتیاز گرفتن در بازی اول مقابل انگلیس می‌تواند شانس صعودمان را دوچندان کند. کی‌روش در راستای آماده‌سازی تیمش از نظر فنی و روحی روانی روز پنجشنبه یک بازی تدارکاتی نسبتا آسان را برای تیم ملی مقابل نیکاراگوئه درنظر گرفته است. درخصوص اهداف تیم ملی از این مسابقه و مسائل مختلف پیرامون تیم ملی در این شماره از «فرهیختگان» با یکی از مفسران فوتبال ایران؛ مسعود اقبالی گفت‌وگویی ترتیب دادیم که ماحصل آن را می‌خوانید.
شرایط تیم ملی را در فاصله تقریبا دو هفته مانده به جام‌جهانی چطور ارزیابی می‌کنید؟
ارزیابی من شاید ناامید‌کننده باشد از این جهت که علمی صحبت می‌کنم و نه احساسی. اگر بخواهیم نگاه کلی به قضایا داشته باشم باید بگویم که تیم ملی برای حضور مقتدرانه در جام‌جهانی برنامه‌ریزی خوب در این چند ماه نداشت و حتی ما مدت‌ها درگیر انتخاب سرمربی برای تیم ملی بودیم. رقبا با بازی‌های دوستانه متعدد و سطح بالا خودشان را به بهترین شکل آماده مسابقات کردند. شک نکنید تمام دست‌اندرکاران این فوتبال از وزارت ورزش گرفته تا مسئولان فدراسیون خودشان هم می‌دانند که تدارک خوبی برای تیم ملی ندیده‌اند و طبیعی است امید چندانی هم نداشته باشند. فقط امیدوارم این مسائل باعث نشود در جام‌جهانی حرفی برای گفتن نداشته باشیم. به هرحال در این رقابت‌ها شما باید چه از نظر روحی و روانی، فنی و تاکتیکی و همچنین فیزیک بدنی در بالاترین سطح باشی تا بتوانی با بزرگان رقابت کنی در غیراین‌صورت حرفی برای گفتن نخواهید داشت.
از قرار معلوم شما نسبت به تیم ملی خیلی ناامید هستید!
اگر حرفی می‌زنم از روی منطق است نه احساس. شما طراوت و شادابی را در خود کی‌روش هم نمی‌بینید چون او بهتر از همه ما وضعیت تیم ملی را می‌داند و طبیعی است که نگران باشد. ما تا قبل از بازی با انگلیس دو بازی دوستانه با نیکاراگوئه و تونس تدارک دیدیم که اولی حکم بدرقه تماشاگران از تیم ملی را دارد که البته قرار است پشت درهای بسته برگزار شود. در بازی با تونس هم کی‌روش کار خاصی نمی‌تواند انجام دهد غیر از اینکه بخواهد یک بازی تمرینی قبل از انگلیس برای ملی‌پوشان درنظر بگیرد. ما قرار است وارد یک آوردگاه بزرگ بین‌المللی شویم. رقابت‌هایی که در میان فصل رقابت‌های اروپایی برگزار می‌شود و از این حیث تیم‌ها در بهترین فرم خود هستند. اما شرایط تیم ملی ما به شکلی است که بدترین تدارک را برای بازی‌ها دیده و از استانداردهای جهانی برای مسابقات جام‌جهانی به‌دور است. از این لحاظ نباید از کی‌روش و تیمش انتظار معجزه داشت، وقتی شما اصلا تدارک مناسبی را برای بالاترین سطح مسابقات ندیدید.
ما الان 17 لژیونر در لیست نهایی تیم ملی داریم و این خودش نشان می‌دهد که اکثر بازیکنان در تیم‌های اروپایی تمرینات خوبی را انجام داده‌اند.
شما نمی‌توانید همه تیم‌های اروپایی را در یک‌سطح ببینید. اکثر بازیکنان ما به غیر از سردار آزمون، مهدی طارمی، سامان قدوس و علیرضا جهانبخش در تیم‌های درجه دوی اروپایی بازی می‌کنند و این یک واقعیت غیرقابل انکار است. درحالی‌که شما ببینید بازیکنان تیم ملی انگلستان در چه لیگی آماده می‌شوند. طبیعی است که وضعیت آنها از هرلحاظ قابل قیاس با نفرات ما نباشد. متاسفانه تعدادی از لژیونرهای ما مدت زیادی مصدوم بوده‌اند و از فرم ایده‌آل فاصله گرفته‌اند که این مساله قطعا کار کی‌روش را سخت‌تر می‌کند. ما درباره بالاترین سطح فوتبال صحبت می‌کنیم و بازیکنی که از لحاظ فیزیکی در بالاترین سطح نباشد در جام‌جهانی هیچ حرفی برای گفتن نخواهد داشت. من فکر می‌کنم فقط 3، 4 بازیکن تیم ملی از لحاظ آمادگی بدنی و فیزیکی در سطح استاندرادهای جام‌جهانی باشند و شما این مساله را در مسابقات به‌وضوح مشاهده خواهید کرد. ما حتی تیم‌مان از لحاظ روحی و روانی هم آمادگی لازم را برای حضور در مسابقات جام‌جهانی ندارد، از این جهت که کمترین اردوها و بازی‌های تدارکاتی را در چند ماه اخیر داشته است. من فقط امیدوارم تیم ملی ایران در جام‌جهانی بازنده سربلندی باشد.
نفرات زیادی در تیم ملی هستند که دومین دوره جام‌جهانی خود را تجربه می‌کنند، از این لحاظ حتما خودشان را برای این مسابقات به‌خوبی آماده کرده‌اند، این‌طور فکر نمی‌کنید؟
بله به نکته خوبی اشاره کردید. داشتن تجربه چنین مسابقاتی قطعا به بازیکنان کمک زیادی می‌کند اما این به‌تنهایی کافی نیست. تیم ملی ما از لحاظ فیزیکی در سطح استاندارد جهانی نیست. مهارت‌های فردی و فیزیکی بازیکنان در سطحی نیست که بخواهند با تیم‌های قدر دنیا مقابله کنند. حریفان ما آسیایی نیستند بلکه با بهترین تیم و تدارک وارد مسابقات جام‌جهانی می‌شوند. در دو دوره قبل نکته مثبت تیم ملی این بود که ساختار دفاعی خوبی داشتیم چون مدت‌ها تیم زیر نظر کی‌روش بود اما برای این دوره ما به یک‌باره تغییر سرمربی دادیم و شیوه بازی‌مان هم کلا تغییر کرد. از این لحاظ کی‌روش نمی‌تواند چندان روی ساختار خوب دفاعی که سال‌ها برایش زحمت کشده بود حساب کند. با چند هفته تمرین با نیمی از نفرات نمی‌شود دفاع بتنی قبل را دوباره ساخت. تاکید می‌کنم که تیم ملی از لحاظ علمی و منطقی شانسی برای امتیاز گرفتن در جام‌جهانی ندارد و اگر غیر از این اتفاق بیفتد و ما موفق به صعود از گروه شویم باید گفت که معجزه‌ای رخ داده است.
برخی از کارشناسان اعتقاد دارند که ما در هرپست بهترین نفرات را دراختیار داریم و حتی این نسل می‌تواند بهترین نسل فوتبالی‌مان باشد، نظر شما چیست؟
در اینکه ما در پست‌های مختلف نفرات خوبی را داریم شکی وجود ندارد و این را من هم قبول دارم اما خوب بودن تنها کافی نیست. باید دید این نفرات از لحاظ فنی، تکنیکی، تاکتیکی و بدنی در مقایسه با بازیکنان انگلیس، ولز و آمریکا در چه سطحی هستند. ما از آمادگی برای حضور در جام‌جهانی صحبت می‌کنیم. جایی که استانداردهایش در بالاترین سطح ممکن است. آمادگی تیم ملی ایران نسبی است و فکر نمی‌کنم برای حضور در جام‌جهانی کافی باشد. البته به غیر از چند بازیکن خوب‌مان در خط حمله و هافبک که فصل خوبی را سپری می‌کنند. صحبت از بهترین نسل کردید که موافق آن نیستم. حقیقت ماجرا این است که ما در مقایسه با پیشرفت فوتبال مدرن در جهان حرفی برای گفتن نداریم. یک فوتبال کاملا سنتی و خواب‌آور در لیگ‌مان داریم که حتی در آن اصول اولیه فوتبال هم رعایت نمی‌شود. در خیلی از مسائل از جمله ساختار دفاعی، انسجام تیمی در حمله به دفاع و برگشت از حمله به دفاع. در حمله تیم‌های ما الگوی تهاجمی ندارند، درخصوص تک‌تک این تاکتیک‌ها باید در تیم‌های باشگاهی ما در سطح بین‌المللی کار شود. شما اگر می‌بینید مهدی طارمی در پورتو اینقدر درخشان ظاهر می‌شود به‌خاطر این است که در این تیم بازیکنان درک متقابل از نوع بازی یکدیگر دارند و در میدان به بهترین شکل از یار خودی حمایت می‌کنند. این به‌خاطر این است که درک متقابل بین نفرات خط هافبک و حمله‌شان است اما در لیگ ما این چیزها را نمی‌بینیم. حتی در تیم ملی هم بعید می‌دانم هافبک‌ها این فرصت را داشته باشند که طارمی را به‌خوبی تغذیه کنند. وینگر‌های چپ و راست ما هنوز نمی‌توانند در سطح استانداردهای جهانی ارسال داشته باشند. درحالی‌که ارسال‌ها چند اصول دارد که در تیم‌های بزرگ اروپایی به‌خوبی می‌بینیم که چقدر عالی رعایت می‌شود. در این سطح شما می‌بینی وینگر چه زمانی ارسال انجام می‌دهد و در آن زمان مهاجم در کجای محوطه حریف قرار دارد. برای همین است که در یک بازی تیم‌ها روی تک‌ارسال به گل می‌رسند. بعید می‌دانم این مسائل حتی در تیم ملی ما هم رعایت شود. در مورد تیم‌های باشگاهی هم حرف نزنم بهتر است چون انگار در فوتبال ما چیزی به فوتبالیست‌ها یاد نداده و نمی‌دهند.
اگر خوش‌بین باشیم چه نتایجی در انتظار تیم ملی است؟
ما اگر خیلی خوش‌شانس باشیم بتوانیم مقابل ولز کاری انجام دهیم چون این تیم را ضعیف‌تر از دو تیم دیگر می‌بینم. ما در بازی اول با تیمی بازی داریم که برای قهرمانی وارد بازی‌ها می‌شود. شما نگاه نکنید انگلیس در لیگ ملت‌ها به آن‌شکل نتیجه گرفت چرا که شرایط این بازی‌ها با جام‌جهانی زمین تا آسمان فرق دارد. تیم انگلیس از نظر فیزیکی و شعور تاکتیکی یکی از بهترین تیم‌های جام‌جهانی است. ما نباید خودمان را با کره و ژاپن مقایسه کنیم. آنها وقتی مقابل تیم‌های بزرگ قرار می‌گیرند بهتر فوتبال بازی می‌کنند چون تمام قواعد را رعایت کرده و بهترین تدارک را می‌بینند. ژاپن و کره سال‌هاست که از ریشه و تیم‌های پایه به‌دنبال یادگیری قواعد فوتبال هستند. اما در فوتبال ما از این خبر‌ها نیست و در تیم‌های پایه چیزی برای یاد دادن به بازیکنان نداریم. برخی نتایج خوبی هم که مقابل تیم‌های بزرگ کسب کردیم اتفاقی بوده وگرنه چیزی برای ارائه دادن نداشته‌ایم. ما الان حتی نمی‌توانیم به‌مانند دو دوره قبل جام‌جهانی ساختار دفاعی مستحکم داشته باشیم چون چند ماه درگیر حواشی بودیم به‌جای آماده‌سازی.
پس شما فکر می‌کنید استراتژی تیم ملی در جام‌جهانی چه خواهد بود؟
متاسفانه در چند سال اخیر در خیلی از تیم‌های باشگاهی‌مان می‌بینم که تیم‌ها با بازی پرفشار و قراردادن نفرات در تمامی نقط زمین خودی سعی می‌کنند با خطاکردن‌های زیاد اجازه ندهند که دروازه‌شان تهدید شود. امیدوارم این نوع بازی را در تیم ملی نبینیم چون در این صورت ممکن است هم کارت زرد و قرمز زیاد بگیریم و هم ضربات ایستگاهی زیادی هم به حریفان بدهیم که به ضررمان تمام خواهد شد. مهمتر از همه، ناهنجاری رفتاری و کلامی به‌هیچ‌عنوان نباید از سوی بازیکنان ما در جام‌جهانی سر بزند چون داوران در این سطح با هیچ بازیکن و مربی‌ای شوخی و تعارف ندارند. تنها استراتژی‌ای که کارلوس کی‌روش می‌تواند در جام‌جهانی داشته باشد همان استفاده از لایه‌های دفاعی فشرده است که در دو دوره قبل هم داشتیم. اگر بخواهیم در جام‌جهانی باز بازی کنیم شک نکنید شکست‌های سنگینی متحمل خواهیم شد و این یک نوع خودکشی است.