ندا اظهری، مترجم:تحقیق و توسعه حرف اول را در صنایع تولیدی هر کشوری میزند و این حوزه بهاندازهای اهمیت دارد که نبود آن میتواند کیفیت محصولات تولیدشده را در هر شرکتی زیرسوال ببرد. در این میان گاهی دولتها در تامین بودجههای لازم برای انجام و پیشبرد تحقیق و توسعه اقدام میکنند و در بسیاری از مواقع این بودجه ازسوی شرکتهای خصوصی تامین میشود که بیشترین حجم از بودجههای تامینکننده این بخش را به خود اختصاص میدهند. بیشترین سهم را هم در تامین این بودجه، شرکتهای تولیدی عهدهدار شدهاند.
رشد 9 درصدی تامین بودجه تحقیق و توسعه
مرکز ملی آمار علوم و مهندسی آمریکا در جدیدترین آمارهایی که از وضعیت کسبوکارها در این کشور ارائه داده به این نکته اشاره کرده است که کسبوکارهای آمریکایی در سال 2020 چیزی حدود 538 میلیارد دلار برای عملکرد تحقیق و توسعه هزینه کردهاند که در مقایسه با سال 2019 با رشد 9 درصدی مواجه شده است. تامین مالی از منابع خود شرکتها در سال 2020 حدود 466 میلیارد دلار بوده است که 8.7 درصد افزایش نسبت به سال 2019 نشان میدهد. تامین مالی از منابع دیگر نیز قریب 71 میلیارد دلار بوده که از سال 2019 حدود 12 درصد رشد داشته است. این افزایشها بهدنبال یک دوره دوساله رشد دورقمی سالانه در سطح عملکرد ملی تحقیق و توسعه داخلی رخداده که بهویژه بهدلیل نرخ پایین تورم بین سالهای 2017 تا 2020 قابلتوجه است. این نرخ رشد بالا ممکن است در سال 2021 هم ادامه داشته باشد. این برهه، همزمان با شروع بهبودی ناشی از همهگیری کرونا در دنیاست.
شرکتها روی تحقیق بیشتر هزینه کردند یا توسعه؟
در سال 2020، از 538 میلیارد دلاری که شرکتها روی R&D هزینه کردند، حدود 36 میلیارد دلار (7 درصد) روی تحقیقات پایه؛ 76 میلیارد دلار روی تحقیقات کاربردی (14 درصد) و 426 میلیارد دلار (79 درصد) روی توسعه هزینه شده است. توزیع این میزان بودجه که صرف تحقیق و توسعه در سال 2020 شده، شباهت زیادی به هزینهکرد سال 2019 شامل (7، 15 و 75 درصد) دارد. در سال 2020، شرکتهای صنایع تولیدی هزینه 308 میلیارد دلاری (57 درصد) از تحقیق و توسعه داخلی را تامین کردند. بخش اعظمی از این بود، حدود 86 درصد از بودجه خود شرکتها تامین میشود. شرکتهای صنایع غیرتولیدی حدود 230 میلیارد از R&D داخلی 43 درصد از کل R&D داخلی را عهدهدار شدهاند که 88 درصد از آنها از بودجههای خود شرکتها تامین شدهاند.
دولت فدرال آمریکا سهم بزرگی از تامین بودجه خارجی R&D را (بودجههایی که از منابع خارج از شرکت تامین میشوند) در تمام صنایع در اختیار دارد. از 71 میلیارد دلاری که برای دیگر شرکتها هزینه شده، دولت فدرال 29 میلیون دلار آن را تقبل کرده است. 90 درصد از بودجههای دولت فدرال آمریکا صرف سه گروه صنعتی میشود که عبارتند از: 13 میلیارد دلار در بخشها و تولیدات هوافضا؛ 7 میلیارد دلار در خدمات حرفهای، علمی و فنی؛ و ششمیلیارد دلار هم در بخش تولیدات کامپیوتری و الکترونیک هزینه میشود. همچنین شرکتها بودجهای 20 میلیارد دلاری را از دیگر شرکتهای آمریکایی و 20 میلیارد دلار را از شرکتهای خارجی شامل شرکتهای خارجی مادر شرکتهای تابعه دریافت کردهاند.
نسبت R&D به فروش در صنایع مختلف چگونه است؟
آن دسته از شرکتهای آمریکایی که بودجه یا پرداخت هزینههای R&D را برعهده گرفتهاند، فروش خالص داخلی را رقمی بالغبر 11 هزار میلیارد دلار تخمین زدهاند. نسبت R&D به فروش (هزینههای صرفشده توسط یک شرکت روی R&D که به فروش شرکت تقسیم میشود) برای تمام صنایع 4.8 درصد اعلام شده بود که طبق برآوردهای صورتگرفته، این نسبت برای صنایع تولیدی حدود 5.4 درصد و برای صنایع غیرتولیدی قریب 4.1 درصد گزارش شد. صنایع تولیدی با سطح بالای نسبت R&D به فروش در سال 2020 شامل صنایع دارویی و پزشکی با سهم 16.6 درصد، تولیدات کامپیوتری و الکترونیک با سهم 13.1 درصد و بخشهای و تولیدات هوافضا با سهم 8.5 درصد میشدند. در میان صنایع غیرتولیدی هم صنایع خدمات تحقیق و توسعه علمی با سهم 36.4 درصدی، صنایع ناشران نرمافزاری با سهم 14 درصدی و صنایع طراحی سیستمهای کامپیوتری و خدمات مرتبط با سهم 10.7 درصدی، سطح بالای نسبت R&D به فروش را شامل میشدند.
R&D شرکتهای کدام حوزهها شلوغتر است؟
آن دسته از کسبوکارهایی که در اجرا و تامین بودجه R&D نقش داشتهاند، 22 میلیون نفر آمریکایی را در سال 2020 استخدام کردهاند. بهطور متوسط، دو میلیون (9 درصد) این شرکتها را کارکنان R&D کسبوکارها تشکیل میدهند. صنایعی با نسبت بالای R&D به فروش از بالاترین شمار کارمندان بخش R&D برخوردارند که اغلب شرکتهای تولیدات کامپیوتری و الکترونیک با 264 هزار کارمندR&D ، شرکتهای دارویی و پزشکی با 146 هزار و بخشها و تولیدات هوافضا با 62 هزار کارمند بخش R&D جزء این شرکتها هستند. گروههای صنعتی غیرتولیدی با بالاترین تعداد کارمند R&D شامل ناشران نرمافزاری با 113 هزار، خدمات تحقیق و توسعه علمی با 107 هزار و طراحی سیستمهای کامپیوتری و خدمات مرتبط با 94 هزار کارمند R&D میشوند. از دومیلیون کارمندی که در شرکتهای تامینکننده بودجه R&D کسبوکارها در سال 2020 در حوزه R&D فعالیت میکنند، حدود یکمیلیون و 400 هزار نفر مرد و 500 هزار نفر نیز زن بودهاند. در این میان 52 درصد مردان و 48 درصد زنان در صنایع تولیدی فعالیت میکردند. محققان شامل دانشمندان، مهندسان و مدیران آنها یکمیلیون و 300 هزار نفر از حدود دومیلیون کارمند R&D را تشکیل میدادند. از تعداد کل کارکنان این بخش، 129 هزار نفر (7 درصد) دارای مدرک Ph.D بودهاند. شمار تکنسینهای R&D 443 هزار نفر گزارش شده و 181 هزار نفر هم بهعنوان سایر کارکنان پشتیبانی گروهبندی شدهاند.
40 درصد از R&D آمریکا توسط ابرشرکتها تامین میشود
شرکتهایی با ابعاد کوچک تا متوسط که بین 10 تا 249 شرکت بومی آمریکایی را شامل میشوند، قریب به 10 درصد از کل R&D کسبوکارهای آمریکا را در سال 2020 به خود اختصاص دادهاند. نسبت R&D به فروش در این شرکتها حدود 8.6 درصد برآورد شده است. این شرکتها همچنین 6 درصد از فروش محصولات را دربرگرفته و 7 درصد از 22 میلیون کارمند فعال در بخش R&D و شرکتهای تامینکننده بودجه R&D را به استخدام خود درآوردهاند. آنها 19 درصد از 2دومیلیون کارمندی را جذب کردهاند که در R&D کسبوکارهای آمریکایی حضور داشتهاند.
شرکتهای بزرگ با 250 تا 25 هزار کارمند بومی چیزی حدود 50 درصد از کل R&D کسبوکارهای آمریکا را در سال 2020 به خود اختصاص داده و نسبت R&D به فروش در این شرکتها 5 درصد گزارش شده است. این شرکتها 48 درصد از فروش، 51 درصد از کارمندان R&D و 44 درصد از کارمندانی را بهخود اختصاص دادهاند که در اجرای R&D و تامین بودجههای این بخش فعالیت کردهاند.
ابرشرکتها با 25 هزار کارمند بومی یا بیشتر، 40 درصد از کل R&D کسبوکارهای آمریکا را در سال 2020 بهخود اختصاص دادهاند. در این میان نسبت R&D به فروش این شرکتها 4.1 درصد اعلام شده است که 46 درصد از فروش، 49 درصد از کارکنان فعال در اجرای R&D و تامین بودجههای این بخش و 31 درصد از کارکنان بخش R&D شرکتهای آمریکایی را تشکیل دادهاند.
عملکرد R&D برحسب ایالت
به گزارش مرکز ملی آمار علوم و مهندسی آمریکا، در سال 2020، از حدود 538 میلیارد دلاری که در آمریکا به بخش R&D اختصاص یافته بود، کسبوکارهای حاضر در کالیفرنیا بهتنهایی 36 درصد را شامل میشدند. دیگر ایالتها با حجم بالایی از تحقیق و توسعه حوزههای کسبوکار شامل واشنگتن (8 درصد از کل R&D آمریکا در سال 2020)؛ ماساچوست با 6 درصد؛ تگزاس با 5 درصد؛ نیویورک، نیوجرسی و میشیگان هرکدام با 4 درصد؛ پنسیلوانیا و ایلینویز هرکدام با 3 درصد و کارولینای شمالی با 2 درصد در ردههای بعدی قرار گرفتهاند.
بودجه R&D چگونه در شرکتها هزینه شده است؟
شرکتهایی که بودجهها و اجرای R&D را در سال 2020 در آمریکا برعهده گرفتهاند 686 میلیارد دلار سرمایه هزینه کردهاند. از این مقدار، 32 میلیارد دلار (حدود 5 درصد) صرف داراییهای استفادهشده در عملیاتهای بومی R&D شامل تملک زمین، ساختمانها و بهبود زمین، تجهیزات، تمرکز نرمافزاری و دیگر داراییها شده است که 20 میلیارد از این مبلغ ازسوی شرکتهای صنایع تولیدی و 13 میلیارد دلار نیز ازسوی شرکتهای صنایع غیرتولیدی تامین میشوند. صنایع تولیدی با میزان بالای هزینههای سرمایهای در داراییهای مورداستفاده در R&D بومی در سال 2020 شامل صنایع دارویی و پزشکی (5 میلیارد دلار یا 14 درصد از هزینههای سرمایهای ملی)؛ صنایع نیمهرساناها و دیگر تولیدات الکترونیک (چهارمیلیارد دلار یا 12 درصد) و وسایل نقلیه موتوری، بدنه، تریلرها و قطعات (یکمیلیارد دلار یا 4 درصد) میشدند.
صنایع غیرتولیدی با بالاترین میزان داراییهای سرمایهای بهکاررفته در R&D داخلی شامل طراحی سیستمهای کامپیوتری و خدمات مرتبط (یک میلیارد دلار یا 4 درصد)؛ ناشران نرمافزاری (یک میلیارد دلار یا 3 درصد) و خدمات علمی تحقیق و توسعهای (یک میلیارد یا 3 درصد) میشدند. در میان تمام انواع داراییهای سرمایهای، صنایع تولیدی بیشترین هزینه را در بخش تجهیزات هزینه کردهاند که حدود 12 میلیارد دلار یا 59 درصد از کل داراییهای سرمایهای بهکاررفته در R&D داخلی را تشکیل دادهاند و از سوی دیگر، صنایع غیرتولیدی نیز بیشترین هزینه را در نرمافزارهای سرمایهگذاری شده پرداخت کردهاند که ششمیلیارد دلار یا 46 درصد گزارش شده است.
بررسی تحقیق و توسعه بنگاههای تجاری (BERD) نشان داده است که تمام شرکتهای غیرکشاورزی یا بهطور عمومی یا خصوصی اداره میشده و تعداد کارمندان آنها در آمریکا از 10 نفر به بالا گزارش شده است. این شرکتها هم به لحاظ داخلی و هم به لحاظ خارجی در تامین بودجه یا اجرای R&D نقش موثری داشتهاند. بررسیهایی که در ابتدای سال 2017 صورت گرفت، نشان داد شرکتهایی که کمتر از 50 هزار دلار روی اجرا یا تامین بودجه R&D هزینه کردهاند، از جدولبندی مطالعات این گزارش حذف شدهاند. این شرکتها درمجموع سهم بسیار کمی از کل هزینههای تحقیق و توسعه را در سالهای گذشته بهخود اختصاص دادهاند اما سهم بیشتری از برآوردهای شمارش شرکتها را داشتهاند.