اسحق رسولی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل و نگارنده مقاله «بررسی راهبرد نظام آموزش عالی در برنامه ششم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی بهمنظور اقدامات اصلاحی» درباره جایگاه آموزش عالی در اسناد توسعهای گفت: «واقعیت این است که ما روی کاغذ، روندهایی را مانند حرکت به سمت آموزشهای مهارتی، توجه به پژوهش و فناوری، گرایش به سمت فناوری و پژوهش و ارتباط با بازار کار و تحول در علوم انسانی ترسیم کردیم که اجرای آن را نمیبینیم. چنین آرمانهایی را در اکثر سندها میبینیم و با توجه به شرایط به آنها پرداخته شده است؛ اما مشکل این است که در اجرا، برنامهها آنطوری که در کاغذ ترسیمشده به مرحله اجرا نمیرسد. قطعا اگر دانشگاهها طبق این برنامه پیش میرفتند ما دانشگاههای متفاوتتری داشتیم.»
او با تاکید بر اینکه تصویرسازی این برنامهها بیشتر ایدهآلگرا بوده است، تصریح کرد: «درست است که ایدهآلها در اسناد ذکر شده اما در تولید سازوکارهای خود در راستای تحقق این اهداف، موفق نبودیم. در واقع ما در تبدیل این سیاستگذاریها به برنامههای کاربردی موفق نبوده و واقعگرا عمل نکردیم. همچنین دستگاههای اجرایی نیز گرفتار ایدهآلگرایی و کلیشهها هستند، درحالیکه باید بتوان سیاستها را متناسب با واقعیات جامعه ترسیم کرد. سطح اجرا نیز با سطح سیاستگذاری فاصله بسیاری دارد و حس میشود که مدیران ارشد و برنامهریزان به واقعیات جامعه نزدیک نیستند.»
رسولی درخصوص مواردی که باید در سند هفتم مورد توجه قرار بگیرد، گفت: «در برنامه هفتم سیاستهایی که وجود دارد مطلوب و ایدهآل هستند اما بحث این است که دانشگاهها باید بتوانند آموزش خود را متناسب با نیازهای جامعه دنبال کنند. در سطوح کاردانی و کارشناسی، به نظر میرسد اگر بتوان آموزشها را به سمت کلینیکال برد، شاهد آموزشهای بسیار کاربردیتری خواهیم بود. به عبارت دقیقتر تجربه آموزشی که در وزارت بهداشت داریم نشان میدهد که تا حدودی در آموزش رشتههای پزشکی و پیراپزشکی موفق بودیم و آثار خروجیها و پیشرفت ما در حوزه بهداشت و درمان قابل توجه است. وزارت علوم باید بتواند آموزش کلینیکال را در اکثر رشتهها حتی رشتههای علوم انسانی ایجاد کند و برای تمام رشتهها محیطهایی داشته باشیم که دانشجویان در آن محیطها آموزش ببینند.»
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل با اشاره به اینکه باید موقعیتی در دانشگاهها ایجاد شود تا دانشجو بتواند تجربه عملی داشته باشد، گفت: «در بعضی رشتهها نیز حتی اجرا کردن چند واحد کارورزی مشکل داریم. حتی اجرای چند واحد کارورزی که داده میشود، شرایط ایدهآلی ندارد. ما باید زیرساختهای فرهنگی و اجتماعی را ببینیم و بهاندازهای که میتوانیم این زیرساختها را فراهم کنیم و در برنامه پیشبینی کنیم.»
رسولی به روند شرکتهای دانشبنیان در حال حاضر اشاره کرد و افزود: «در برنامهها باید سازوکارهای اجرایی و بروکراسی که وجود دارد را بهبود بخشید. بهترین راه تحقق پیوند صنعت با دانشگاه این است که صنعت برخواسته از دانشگاههای ما باشد. زمانی که ما صنایعی داریم که متکی به دانش فنی خودمان نیست و کارگر و سرمایهمحورند طبیعی است که احساس کنند نیازی به دانش ندارند. در چنین وضعیتی بهترین راه این است که ما به شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناوری و رشد توجه کنیم تا از این طریق نیاز امروز که همان اقتصاد دانشبنیان است را هم مرتفع کنیم.»
او در همین زمینه افزود: «خوشبختانه این حوزه در کشورمان مسیر خوبی را دارد، اما ایراد اساسی این است که ما در حال حاضر در حوزه شرکتهای دانشبنیان و فناوری همان اشتباه را میکنیم که قبلا وزارت صنعت و معدن در شهرکهای صنعتی کرد. ما بعد از مدتها میبینیم که شهرک هم درست کردند اما صنعت رشدی نداشت و بعد از سالها به این نتیجه رسیدند که شهرکهای صنعتی کارهای توسعهای انجام دهد.»
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد اردبیل اظهار کرد: «معاونت علم و فناوری و پارکهای علم و فناوری این کار را در حوزه شرکتهای دانشبنیان انجام میدهند، یعنی همان اشتباه قبل را تکرار میکنیم. پارکهای علم و فناوری مراکز رشد ایجاد میکنند، جایی درست میکنند که زیرساختی و سختافزاری است درحالیکه این موارد را باید به دانشگاهها و مراکز خصوصی بسپارند. پارکها و معاونت علم و فناوری بهتر است که در حوزه سیاستگذاری فعالیت کنند.»
رسولی در پایان به نظام ساختاری وزارت علوم انتقاد کرد و گفت: «ما در ساختار آموزش عالی و وزارتخانه نیاز به تغییر داریم و تا این تغییر ساختاری ایجاد نشود، مشکلی حل نمیشود. نظام بروکراسی که در آموزش عالی داریم بسیار عقبمانده است و نیازمند تحول است. یکی از مشکلات اساسی این است که از متخصصین مدیریت استفاده نمیکنند. وزارت علوم اولین جایی است که به علوم انسانی ظلم میکند و از داشتههای خود برای بهبود وضعیت وزارتخانه استفاده نمیکند. برای تحول خودش از گنجینه علمی که دارد، استفاده نمیکند. مفهوم صف و ستاد در این وزارتخانه مشخص نیست. صف و ستاد مفاهیم نسبی هستند اما اصل قضیه این است که معاونت ریاستجمهوری و پارکهای علم و فناوری نباید کارهای صفی انجام دهند. باید کارهای ستادی بکنند درحالیکه بالعکس است. مرز این مفاهیم باید مشخص شود.»
۰۰:۲۹ - ۱۴۰۱/۰۸/۰۱
کد خبر: 75035
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد اردبیل:
در حیطه اجرایی کردن برنامه ششم واقعگرا عمل نکردهایم
ما در ساختار آموزش عالی و وزارتخانه نیاز به تغییر داریم و تا این تغییر ساختاری ایجاد نشود، مشکلی حل نمیشود.
مرتبط ها