دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در برنامه تلویزیونی «صف اول» که به‌صورت زنده از شبکه خبر پخش شد، حضور یافت و به بررسی عملکرد دانشگاه آزاد اسلامی در دوره جدید خود پرداخت.
وی در ابتدای این گفت‌وگو با اشاره به گستردگی دانشگاه آزاد در‌سراسر کشور اظهار کرد: «دانشگاه آزاد اسلامی یک سامانه دانشگاهی است و اگرچه دانشگاه نام دارد، اما یک نظام دانشگاهی است و با دانشگاه‌های دیگر کشور قابل مقایسه نیست. دانشجویان دانشگاه آزاد ۳۸درصد جمعیت کل دانشجویان کشور، یعنی بیش از یک‌میلیون و 200هزار نفر را تشکیل می‌دهند. همچنین ۵۰ درصد دانشجویان غیرایرانی کشورمان، یعنی ۵۸ هزار نفر مشغول به تحصیل در این دانشگاه هستند.»
دانشگاه آزاد در میان 5 دانشگاه بزرگ جهان قرار دارد
به گفته دکتر طهرانچی، از حدود مجموع ۱۰۰هزار استاد در کشور، ۲۲هزار استاد رسمی تمام‌وقت و همچنین ۳۸هزار استاد حق‌التدریس در دانشگاه آزاد فعالیت دارند. همچنین دانشگاه آزاد به‌عنوان یک کنشگر فعال در عرصه آموزش و پرورش، ۷۸۰ مدرسه شامل ۱۳۰هزار دانش‌آموز در سراسر کشور دارد. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: «دانشگاه آزاد با این وسعت توانسته در میان ۵ دانشگاه بزرگ جهان قرار گیرد و در سطح بین‌المللی نیز بدرخشد؛ برای مثال معتبرترین نشریه علمی ایران در سطح جهانی با ضریب تاثیر ۸ متعلق به دانشگاه آزاد اسلامی است. همچنین سربازان صحنه علم و فناوری دانشگاه آزاد توانسته‌اند توفیقات خوبی چون رتبه ۴۸ مکانیک دنیا و رتبه‌های زیر ۷۵ در ۵ رشته مهندسی جهان را از آن خود کنند.»
مهم‌ترین خاصیت دانشگاه آزاد شهرپایه بودن آن است
دکتر طهرانچی ادامه داد: «دانشگاه آزاد اسلامی برای اولین‌بار برخلاف رویه‌های قبلی خود که متمرکز بر آموزش بود، به کمک محققانی از سراسر کشور، خود را در عرصه فناوری و نوآوری نیز به عرضه رساند. مهم‌ترین خاصیت دانشگاه آزاد شهرپایه بودن آن است که بر پایتخت و مراکز استان‌ها تکیه ندارد. از میان ۳۸۰۰ شرکت و ایده از جای‌جای ایران اسلامی، هزار ایده، هزار شرکت و هزار زیرساخت برتر در یک رقابت توانستند به اولین رویداد ملی عصر امید برسند.» این مقام دانشگاه آزاد با توصیف اولین رویداد ملی عصر امید که خردادماه گذشته در تهران برگزار شد، گفت: «گردهمایی محققان شرکت‌کننده در این رویداد سبب شد تا آنها بتوانند در اولین قدم با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. نقشی نیز دانشگاه برای خود در ادامه مسیر پس از نمایشگاه و از طریق معاونت فناوری و نوآوری قائل شد که دکتر دهقانی‌فیروزآبادی در آن زمان عهده‌دار آن بود و خوشبختانه امروز به‌عنوان معاون علمی‌و‌فناوری ریاست محترم جمهور مشغول به فعالیت هستند.» دکتر محمدمهدی طهرانچی افزود: «هر اتفاقی که در دانشگاه آزاد می‌افتد هیچ تکیه‌ای به دولت ندارد، بلکه باری را از دوش آن برمی‌دارد. صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد که یک صندوق غیردولتی است، ۱۷۰ میلیارد تومان سرمایه برای به‌ثمر نشاندن ایده‌های مطرح در اولین رویداد ملی عصر امید در‌نظر گرفته است. ما معتقدیم ایده‌ها باید به شرکت و شرکت‌ها به صنعت متصل شوند تا براساس منویات مقام‌معظم‌رهبری، دانشگاه بتواند به یک زیست‌بوم از دانش تا فناوری، نوآوری و سپس صنعت و بازار تبدیل شود.»
دانشگاه آزاد افتخار ایران در حوزه نانوفناوری جهانی است
وی عنوان کرد: «دانشگاه آزاد افتخار جمهوری اسلامی ایران در حوزه نانوفناوری جهانی است و توانسته بین ۲۰ موسسه برتر جهان در این عرصه جای گیرد و محصولات فراوانی را در این حوزه تولید کند که اخیرا در نمایشگاه نانوفناوری بخشی از آن به نمایش گذاشته شد. بخش کشاورزی که باید از روش‌های سنتی به‌سمت کشاورزی فناورانه حرکت کنیم، نیز از اولویت‌های ما بوده است که توانستیم در بذر پیشتاز کشور باشیم و سهم خود از میزان تولید بذر صیفی‌جات کشور را از ۳ درصد به ۳۰ درصد برسانیم که ظرفیت افزایش این مقدار نیز موجود است. کار پیوند نیز در واحد رفسنجان به‌خوبی دنبال می‌شود.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه بخش اعظم کشور ما را کویر تشکیل می‌دهد و دانشگاه آزاد در همه نقاط اطراف این کویر شعبه و امکانات دارد، خاطرنشان کرد: «حیف است که ما گاز و نفت را برای تولید برق مصرف کنیم. باید بتوانیم از نعمت آفتاب تولید انرژی داشته باشیم. دانشگاه آزاد به‌صورت جدی در این حوزه وارد شده و در مناقصه‌هایی نیز شرکت کرده است.»
او اضافه کرد: «دانشگاه آزاد اسلامی تنها فعال غیردولتی در حوزه آموزش علوم‌پزشکی است که ۴۰ درصد پرستاران و ۱۰ درصد پزشکان کشور از تربیت‌یافتگان این دانشگاه هستند که نقش آنها در ایام کرونا بیش از پیش مشخص شد. همچنین دانشگاه آزاد حلقه اتصال گیاه‌دارویی به داروهای گیاهی است که کارهای خیلی خوبی در این رابطه انجام شده است. علاوه بر آن، سرمایه‌گذاری مناسبی در زمینه تجهیزات پزشکی از سوی دانشگاه در‌حال انجام است.»
سیاست‌های ارتباط دانشگاه با صنعت جوابگوی نیاز امروز نیست
دکتر طهرانچی عنوان کرد: «سیاست‌های گذشته درحوزه ارتباط دانشگاه با صنعت جوابگوی نیاز امروز کشور نیست. اولین اقدام دانشگاه آزاد در ارتباط با صنعت، راه‌اندازی طرح پویش است. طرح پویش که ایده اشتغال و تحصیل همزمان است، به نقطه ارتباط ما با صنعت تبدیل شد و در آن دانشجو در ۱۸سالگی به‌صورت اشتراکی توسط دانشگاه و صنعت برای تحصیل و کار انتخاب می‌شود. استقبال خوبی از این طرح در استان‌ها مختلفی مثل اصفهان، زنجان، آذربایجان‌شرقی و... شد، مثلا براساس آخرین آمار ۲۵۰۰ دانشجو در اصفهان در روز اول تحصیل به صنعت معرفی شدهاند.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: «ما در دانشگاه آزاد به‌جای واژه پارک که در فرهنگ ما محل استراحت است، از عنوان بازار فناوری و سرای نوآوری استفاده می‌کنیم. این سراها در ارتباط با اتاق‌های بازرگانی و صنایع مختلف غیردولتی فعال شدهاند.» وی با اشاره به طرح پایش گفت: «سامانه‌ای تحت‌عنوان «پژوهشیار» در دانشگاه آزاد طراحی کرده‌ایم که ۴۰عنوان و ۴۰هزار زمینه پژوهشی منطبق‌بر نیاز صنعت و نگاه راهبردی کشور، در آن تهیه شده است. مثلا در دفتر مشترک دانشگاه آزاد اصفهان و ذوب‌آهن، ۶۰ دانشجو پایان‌نامه و رساله خود را در رابطه با صنعت ذوب‌آهن می‌نویسند. همچنین موارد مشابهی در تبریز در حوزه چرم نیز وجود دارد.» دکتر محمدمهدی طهرانچی اظهار کرد: «امسال روی تاسیس مدارس عالی مهارتی و فناورکده‌هایی در واحدهای سراسر کشور برای فعالیت مشترک با صنعت متمرکز شده‌ایم.»
200 نخبه جذب هیات‌علمی واحد علوم‌و‌تحقیقات می‌شوند
عضو هیات‌عالی جذب کشور با اشاره به تاکید مقام‌معظم‌رهبری درباره جذب راحت‌تر اعضای هیات‌علمی، تصریح کرد: «مانعی در این زمینه در هیات‌عالی جذب تحت‌عنوان ردیف‌های استخدامی در دانشگاه‌های دولتی وجود دارد که روند جذب عضو هیات‌علمی را کند کرده است. در بدو ورود بنده به دانشگاه آزاد اسلامی، پرونده‌هایی مربوط به جذب بیش از ۲هزار عضو هیات‌علمی داشتیم که حدود ۱۰ سال معطل و بلاتکلیف مانده بودند که به کمک شورای عالی انقلاب فرهنگی مجوز تاسیس هیات‌مرکزی‌جذب را برای دانشگاه آزاد اسلامی گرفتیم و توانستیم تاخیرات ۱۰ساله را به‌روز‌رسانی کنیم. همچنین جذب هیات‌علمی را در مناطق مختلف و نواحی ۹۱گانه دانشگاه، براساس سند تحول پنج‌ساله دانشگاه آزاد و سند آمایش و متناسب با نیازهای بومی صورت می‌گیرد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نوید داد: «با طرحی که امسال در دانشگاه آزاد واحد علوم‌و‌تحقیقات اجرا می‌شود، ۱۰۰ محقق از تحصیل‌کردگان دانشگاه‌های برتر و ۱۰۰ نفر از نخبگان سراسر کشور جذب هیات‌علمی این دانشگاه می‌شوند که تا سال آینده، همین موقع به نتیجه می‌رسد.»
او پیرامون فرصت مطالعاتی دانشجویان مقطع دکتری تشریح کرد: «دولت و وزارت علوم هیچ‌گونه ظرفیتی برای دانشگاه آزاد در زمینه فرصت مطالعاتی در‌نظر نگرفته‌اند و جای آن در این دانشگاه خالی است که لازم است ما خود تدبیری در این رابطه بیندیشیم. البته ما به‌جای فرصت مطالعاتی، عنوان ماموریت مطالعاتی را برای آن در‌نظر گرفته‌ایم تا علاوه‌بر فرصتی برای خود اعضای هیات‌علمی، نقشی براساس نیازهای جدی امروز و آینده کشور پیدا کنند.»
سرانه هزینه‌های دانشجو دانشگاه آزاد یک‌پنجم دانشگاه دولتی
دکتر محمدمهدی طهرانچی گفت: «متوسط سرانه هزینه‌های دانشجو برای نظام آموزش عالی دولتی، ۶۲ میلیون تومان است، درحالی‌که مقدار همین سرانه در دانشگاه آزاد اسلامی ۱۲میلیون تومان تمام می‌شود. دولت در همه زمینه‌ها مجموعه‌های خود را گران اداره می‌کند. دانشگاه آزاد اسلامی نظامات خاص خود را براساس ارتباط سازمان با فرد دارد. در دوسال گذشته توانستیم حقوق‌های خود را تا حد خوبی با میزان پرداختی در دانشگاه‌های دولتی متناسب سازیم و مشکل سقف حقوق را نیز نداریم. البته همه اینها باید براساس رابطه شهریه و حقوق متناسب باشد.»
رشته‌های آمایشی بر‌مبنای چرخش به تقاضامحوری اضافه شدند
وی تاکید کرد: «هنگامی که به دانشگاه آزاد آمدم، ۸۹ درصد واحدهای دانشگاهی ما زیان‌ده بود و مشکل جذب دانشجو در خیلی از آنها وجود داشت. مردم در دنیای امروز به مهارت و فناوری نیاز دارند و دانشگاهی که رشته مهارتی و مرتبط با نیازهای بومی ارائه نکند، دچار عقب‌ماندگی می‌شود، به همین خاطر امسال رشته‌های آمایشی که فلسفه آنها چرخش از رشته‌های عرضه‌محور به تقاضامحور بوده را به واحدهای خود اضافه کردیم. از سال ۱۳۹۳ تا سالی که بنده به دانشگاه آزاد وارد شدم، سالی ۱۵۰هزار دانشجو در دانشگاه آزاد کاهش می‌یافت، ولی ما خوشبختانه توانستیم در سه‌سال گذشته روند جذب دانشجو را افزایشی کنیم.»
در‌حال آماده‌سازی ساختمان دانشگاه در بغداد هستیم
دکتر محمدمهدی طهرانچی افزود: «آموزش عالی ما در سه سال پیش، حدود ۲۰ تا ۳۰ هزار دانشجوی خارجی داشت که ۶ هزار نفر از آن سهم دانشگاه آزاد اسلامی بود، امسال و پس از سه سال این مقدار در دانشگاه آزاد به بیش از ۵۸ هزار دانشجو رسیده است که این موضوع سبب الهام‌بخشی و ایجاد مرجعیت علمی برای کشور می‌شود.» او خبر داد: «پس از اخذ موافقت کشور عراق برای راه‌اندازی واحد دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران، امروز در‌حال آماده‌سازی ساختمان دانشگاه در بغداد هستیم. همچنین واحد دانشگاه آزاد در افغانستان بدون هیچ وقفه‌ای حتی در دوران طالبان به فعالیت خود ادامه داد و کنکور پذیرش آن در شهریور‌ماه گذشته برگزار شد. علاوه‌بر‌این، مجوزهای راه‌اندازی رشته‌های علوم پزشکی در دانشگاه آزاد واحد امارات گرفته شده است. فعالیت‌های خود را در لبنان تقویت کرده و روند جدید و جدی‌ای را در آنجا آغاز کرده‌ایم. واحد آکسفورد را نیز که در مقطعی در دوره‌های گذشته، مورد‌استفاده‌های سیاسی قرار می‌گرفت برای برگزاری دوره‌های مختلف خصوصا در زمینه ایران‌شناسی فعال کرده‌ایم و یک انتشارات بین‌المللی نیز در آنجا راه انداخته‌ایم.» به‌گفته دکتر محمدمهدی طهرانچی، هزینه واحدهای بین‌الملل و خارجی دانشگاه آزاد از محل شهریه دانشجویان غیرایرانی تامین می‌شود و از منابع شهریه‌ای دانشجویان ایرانی هزینه‌ای در این خصوص نمی‌شود.
دانشگاه آزاد برای اولین‌بار پرداخت‌ها و دریافت‌های خود را در سامانه وزارت اقتصاد ثبت می‌کند
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اتصال سامانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی به شبکه ملی اطلاعات دولت تاکید کرد: «تمامی فعالیت‌های دانشگاه آزاد ازجمله ثبت‌نام‌ها، پرداخت شهریه و... به‌صورت هوشمند و در سامانه یک‌پارچه صورت می‌گیرد و هیچ‌گونه روند دستی وجود ندارد. دانشگاه آزاد اسلامی برای اولین‌بار پرداخت‌ها و دریافت‌های خود را در سامانه وزارت اقتصاد ثبت می‌کند و ارتباط خوبی با این وزارتخانه برقرار کرده‌ایم. خود ما نیز در داخل دانشگاه آزاد تلاش زیادی برای شفاف و یک‌پارچه‌سازی سامانه‌های مالی و همچنین آموزشی پژوهشی خود داشته‌ایم که موفقیت‌آمیز بوده‌اند.»
دولت از اتصال سامانه‌های مراکز غیردولتی حمایت کند
دکتر طهرانچی در پایان گفت: «سامانه استعلام مدرک با توجه به موضوع جعل مدرک را آماده اتصال به سامانه دولت کرده‌ایم. دوستان باید در دولت محترم توجه داشته باشند که مجموعه‌های دولتی برای این‌گونه اقدامات هزینه‌های خود را از دولت دریافت می‌کنند، ولی یک مرکز غیردولتی خیر. انتقال داده از سامانه‌های یک مرکز غیردولتی به سامانه‌های دولتی هزینه‌هایی دارد که دولت باید نسبت به حمایت‌های مربوط به آن برنامه‌ریزی داشته باشد.»