ابتدای هفته گذشته، 23 مهر با تلاش چهرههای اپوزیسیون ایران در کانادا، کارزاری اینترنتی خطاب به سران کشورهای گروه 7، هفت کشور صنعتی جهان شروع شد. در این کارزار برای اخراج سفرای جمهوری اسلامی ایران و نمایندگان آنها در سازمانهای بینالمللی واقع در این کشورها، امضا جمعآوری میشود. به گفته علیرضا کوهکن، کارشناس مسائل بینالملل این امضاها به 10 درصد جمعیت ایرانیان خارج از کشور هم نرسیده. از این رو، گروههای اپوزیسیونی چون منافقین یا سلطنتطلبها اگرچه تمام تلاش خود را برای تحت فشار قرار دادن مردم ایران داشتهاند اما به گفته کوهکن، این چهرهها و گروهها محبوبیتی بین ایرانیان خارج از کشور ندارند، به همین خاطر ساماندهی اعتراضات اخیر را به افراد غیرسیاسی مانند انجمن مربوط به سقوط هواپیما یا تعدادی خواننده و هنرمند خارج از کشور سپردند، چون حتی بین این گروهها و ایرانیان خارج از کشور محبوبیت خاصی ندارند و نمونه بارز همکاری آنها را میتوان در تجمع لندن دید که اگر پلیس چند دقیقه دیرتر دخالت میکرد خود اینها همدیگر را میکشتند. در ادامه این مبحث، مشروح گفتوگوی کوهکن با «فرهیختگان» را میخوانید.
فکر میکنید کارزار اینترنتی که برای اخراج سفرای ایران صورت گرفته، با چه هدفی دنبال میشود و چه کشورها و گروهکهایی حامی این کارزار هستند؟ باتوجه به اینکه کاوه شهروز، وکیل حامی تحریمها علیه ایران این کارزار را کلید زده.
این یک نوع بهرهبرداری از شرایط و فضاسازی ضدایران است، با این هدف که فشارهای سیاسی ضدایران را بیشتر کنند و تمرکز سیاسی دولت ایران بر بهبود مناسبات اقتصادی خارجی و بهبود شرایط اقتصادی داخلی را زیر سوال ببرند. وقتی غربیها در زمینه مذاکرات و فشار آوردن موفق نشدند در حوزه سیاست خارجه اقدام قابلتوجهی بکنند، عملا از این طریق تلاش میکنند تا از اقدامات سیاست خارجه ایران در جهت تامین منافع مردم مشروعیتزدایی کنند. شما دارید میبینید از یک جمعیت 85 میلیونی در داخل ایران یا ایرانیان خارجنشینی که خودشان میگویند بیشتر از پنج میلیون هستند، میزان امضایی که جمع شده حتی به 10 درصد هم نمیرسد و این درصد قابلمقایسه است با تعداد توییتهایی که راجعبه این موضوع زده شده، یعنی یکهزارم این توییتها هم نتوانستند امضا جمع کنند. اینها بیشتر همان فضاسازی رسانهای برای زیر سوال بردن اقدامات عملی سیاست خارجی دولت درجهت گرایش به شرق و تلاش برای تامین منافع ملی است.
با فرض اینکه سقف این امضاها به حدی که اپوزیسیونها میخواهد برسد، به نظر شما کشورهای جی 7 (بریتانیا، کانادا، آمریکا، ژاپن، آلمان، فرانسه و ایتالیا) به قطع ارتباط با ایران میپردازند یا شرایط آنها بهگونهای نیست که به چنین اقدامی دست بزنند؟
در شرایط فعلی کاملا بعید است. اشاره کردم که این اقدامات با هدف مشروعیتزدایی از سیاست خارجی ایران انجام میشود و پشت پرده چنین اقدامی این است که وزارت خارجههای جمهوری اسلامی ایران را از دولت بگیرند و به مخالفین ایران بدهند اما در تاریخ مدرن روابط بینالملل ما چنین اقدامی را در سالهای اخیر نداشتیم. در شرایط فعلی چنین اتفاقی نمیتواند بیفتد. مگر اینکه دیگر غربیها تصمیم بگیرند روابط خود با ایران را ویران کنند که فعلا بعید است.
به این اشاره کردید که میخواهند سفارتهای ایران را دراختیار مخالفان ایران قرار بدهند. برهمین اساس، پس گروههای مخالف ایران ازجمله منافقین، پهلوی و... هم حامی این کارزار ضدمردمی هستند؟
در بعد کشورهای خارجی که واضح است چه کسانی با ما در تقابل هستند و چه کسی دارد صحنهگردانی میکند. گروههای اپوزیسیون و مخالف ملت ایران که سالهاست توسط ملت ایران طرد شدهاند، در چنین بازیگردانیهایی نقش دارند اما همین تجمعات اعتراضی که در خارج انجام شد، نشان میدهد که اینها وجهه و محبوبیتی بین ایرانیان خارج از کشور ندارند و به همین خاطر، ساماندهی اعتراضات اخیر را به افراد غیرسیاسی مانند انجمن مربوط به سقوط هواپیما یا تعدادی خواننده و هنرمند خارج از کشور سپردند، چون حتی بین این گروهها و ایرانیان خارج از کشور محبوبیت خاصی ندارند و نمونه بارز همکاری آنها را میتوان در تجمع لندن دید که اگر پلیس چند دقیقه دیرتر دخالت میکرد خود اینها همدیگر را میکشتند. این وضعیت آنهاست. در داخل که هیچ. اما حتی در خارج از کشور هم این گروهها توانایی جذب قابلتوجهی ندارند و بیشتر روی تصویرسازی موجسواری میکنند تا احساسات عمومی مردم ایران را تحریک کنند. البته یک مدیریت رسانهای کاملا حرفهای پشت این مساله وجود دارد.
باتوجه به اینکه اینها پروژه انزوای ایران را جلو میبرند، فکر میکنید مردم ایران یا دولت چه واکنشی میتوانند به این پروژه نشان دهند؟
غیر از اینکه فضای داخلی باید مدیریت شود، به نظر میرسد دولت باید برنامههای مشخصی برای ارتباط با ایرانیان خارج از کشور داشته باشد و از ظرفیت آنها استفاده کند تا شرایط داخلی را برایشان تبیین کرده و از اینکه آنها را بهسمت گروههای اپوزیسیون هل بدهد، خودداری کند. این میتواند ابزار تبلیغ آنها را تا حد زیادی از دستشان بگیرد.