ندا اظهری-فاطمه طاری بخش، خبرنگار:نخبگان حوزه‌های مختلف علمی روز گذشته فرصت یافتند تا در حضور رهبر انقلاب دیدگاه‌های خورد مطرح کنند. شش نفر از سخنرانان در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از نگاه خود دیدار روز گذشته را روایت کردند که در ادامه می‌خوانید.
سخنرانی نخبگان حول مسائل اساسی کشور بود
حمیده مجد، برنده جایزه احمدی‌روشن بنیاد ملی نخبگان و بهره‌بردار معدن و دانش‌آموخته رشته بازرگانی درباره نحوه حضور خود در دیدار رهبری با نخبگان گفت: «ما در بنیاد نخبگان طرح و پروژه‌هایی انجام می‌دهیم، چند وقت پیش پیامی از سمت بنیاد نخبگان آمد که اگر برای حل مسائل کشور موضوعی دارید و یا می‌توانید تحلیلی انجام دهید، موضوع و تحلیل خود را برای ما بفرستید تا برای دیدار با مقام‌معظم‌رهبری انتخاب شوید. من فعال حوزه معدن هستم، در‌نتیجه مشکلاتی که در این حوزه وجود داشت را با چشم دیده بودم و تحلیلی کردم و راهکارهایی ارائه دادم. بین اعضای بنیاد متن‌ها بررسی شد و مورد قبول واقع شد و برای نهاد رهبری فرستاده شد و کم‌کم روال قرارگیری من در بین سخنران‌ها تکمیل شد.»
او در ادامه درباره مباحث مطرح‌شده در این جلسه بیان کرد: «کلیت جلسه درباره حکمرانی نخبگان بود که همایش نیز به این نام بود. سخنان نخبگانی که در آن حضور یافته بودند و سخنران بودند حول مسائل روز کشور بود. برای مثال من در بخش معدن بودم، فرد دیگری در حملونقل و دیگری در بحث شرکت‌های دانش‌بنیان سخنرانی کرد. در کل سخنرانی‌ها حول مسائل اساسی کشور صورت گرفت. نخبگان مسائل را بررسی کرده بودند و راهکارهای خود را در این جلسه ارائه دادند.»
دستور رهبری برای بررسی عوارض ماشین‌آلات سنگین معدنی
مجد درخصوص واکنش‌های رهبری به صحبت‌های دانشجویان تصریح کرد: «رهبری خیلی دقیق گوش کردند و نکاتی را یادداشت کردند. بعد از سخنرانی من در بحث ماشین‌آلات مستهلک معدنی که بحث گسترده‌ای در معادن است، به معاون وزیر که در جلسه بود، دستور دادند که این مساله حل شود و ما شاهد حل آن باشیم یا عوارض برای ماشین‌آلات سنگین معدنی نو بررسی شود.»
او در ادامه درخصوص تاثیر دیدارهایی از این دست افزود: «این دیدارها معمولا راهگشا هستند، چون نظراتی که از آن در‌می‌آید عمدتا توسط نخبگان کشوری بیان می‌شود و پایه علمی دارد. رهبری نیز روی این مساله تاکید کردند که از نخبگان حمایت شود و به نظرات آنها بها داده شود. چنین دیدارهایی با این روند 100درصد راهگشا است.»
مجد درباره بازخورد رهبری به سخنرانی نخبگان گفت: «رهبر در تمامی حوزه‌ها، قسمت‌هایی که مهم بود را در جلسه تعیین می‌کردند. مثلا از طرح مسائل حوزه حملونقل استقبال کردند و در حوزه معدن همان‌جا دستورش را دادند. در حوزه هوا فضا نیز گفتند که این طرح ابلاغ شده اما سیاستی که شما می‌گویید را مدنظر قرار می‌دهیم. تمامی بازخوردها رو‌به‌جلو و مثبت بودند.»
مسئولان شنیدن صدای نخبگان را از رهبری الگو بگیرند
محمد تمنایی، دانشیار و عضو هیات‌علمی دانشکده مهندسی حملونقل، دانشگاه صنعتی اصفهان و دانش‌آموخته دکتری حملونقل از دانشگاه تربیت مدرس گفت: «من مجری مطالعات طراحی شبکه ریلی کشور در افق 20 ساله آتی هستم و در پروژه‌های مختلفی با صنعت همکاری داشته‌ام. حملونقل باید به صورت یکپارچه با سیستم‌های تولید و ایجاد ارزش افزوده دیده شود نه اینکه از حملونقل صرفا به‌عنوان جابه‌جایی استفاده شود.»
تمنایی ادامه می‌دهد: «بنده این ایده را به‌عنوان کلان راهبردی و به‌عنوان «شبکه یکپارچه فرآوری و ترابری» ارائه داده‌ام که کشور می‌تواند در شرایط حساس داشته باشد و برای بهره‌مندی از منافع کشورهای دنیا اعم از کشورهای شرقی و غربی در حوزه‌های تجارت بین‌الملل از آن استفاده کند. این ایده را چند هفته پیش در فراخوان بنیاد ملی نخبگان ارائه کردم که حدود 150 نفر از کل کشور متن‌هایی را برای دیدار با رهبری آماده کرده بودند که در فیلتر اولیه، 40 نفر برتر انتخاب شدند. بعد از رقابت این نفرات، 15 نفر به مرحله بعدی راه پیدا کردند و درنهایت، 7 نفر برای سخنرانی در این دیدار برگزیده شدند.»
او همچنین درباره پیشنهاد دیگری که در دیدار با رهبری ارائه داده، اظهار کرد: «یکی از پیش‌نیازهای فعال‌سازی «شیفت» (شبکه یکپارچه فرآوری و ترابری) به‌منظور عملکرد موثر این طرح، آن است که ارتقای شبکه‌های ریلی و جاده‌ای و دریایی را در کشور هم در حوزه‌های سخت‌افزاری و هم در حوزه‌های نرم‌افزاری داشته باشیم. در این میان، به‌ویژه شبکه ریلی از اهمیت بالایی برخوردار است که یک شبکه بسیار مناسب با شرایط ایران است و برای تقویت ترانزیت و راهبرد «شیفت»، باید سیستم حملونقل کشور را به سرعت احیا کنیم. همان‌طور که ما نهضت ملی مسکن را در کشور دنبال می‌کنیم، باید نهضت ملی احیای راه‌آهن نیز ضرورتی است که کشور باید به دنبال آن باشد و آن را به‌طور جدی مطرح کند.»
قول پیگیری مسئولان پس از واکنش رهبری
تمنایی درباره واکنش رهبری پیرامون طرح ارائه‌شده به «فرهیختگان» گفت: «شخص رهبری در بحث‌های مربوط به بحث‌های کلان و استراتژیک حمایت‌های ویژه‌ای دارند و استقبال کردند و در صحبت‌هایشان به این نکته اشاره کردند که نخبگان باید به سمت حل مشکلات واقعی کشور حرکت کنند. ایشان با پرداختن به موضوع حملونقل که در طرح بنده مطرح شد، اشاره کردند که این یک مساله واقعی کشور است و بر این رویکرد مطرح‌شده نیز صحه گذاشتند. البته بعد از دیدار نیز، برخی مسئولان بلافاصله با بنده درباره طرح صحبت کردند و قول پیگیری و اجرایی کردن آن را دادند و امیدوارم این اتفاق بیفتد.»
دو سال روی ایده‌ام زمان گذاشتم
تمنایی با اشاره به مثبت بودن دیدار با رهبری اظهار کرد: «به نظر من دیدار بسیار خوب و مفیدی بود. بنده اولین باری بود که در چنین دیداری حضور پیدا کردم. من دو سالی است که روی همین طرح و ایده‌ای که در این دیدار مطرح کردم، فعالیت کرده‌ام و این موضوع را حتی با بعضی مسئولان و کارشناسان مطرح می‌کردم اما هیچ توجهی به آن نمی‌شد. رهبری با دقت و نگاه تیزبینی که دارند، توجه خوبی به این طرح داشتند. در واقع، پیروی توجه رهبری، مسئولان هم عزم جزمی برای پرداختن به آن پیدا می‌کنند. اما به نظر من، باید بهصورت پیش‌فرض این اتفاق رخ دهد و لزوما نباید رهبر انقلاب در این زمینه دستور دهند و مسئولان باید به فکر باشند و این طرح‌ها و ایده‌ها را دنبال کنند. به‌هر‌حال، اینکه ایشان در چنین جلساتی پای صحبت نخبگان می‌نشینند می‌تواند الگویی باشد برای سایر مسئولان تا ایده‌های مطرح‌شده قابلیت عملیاتی شدن پیدا کنند.»
ارائه برنامه برای رسیدن صنعت فضایی به جایگاه اول منطقه
سیدمحمد نوید‌قریشی، دکتری مهندسی هوا و فضا از دانشگاه تهران و عضو هیات‌علمی پژوهشگاه هوا و فضا درباره نحوه و انتخاب خود برای سخنرانی در این دیدار گفت: «یکی از اهداف من این بود که روبه‌روی رهبری سخنرانی داشته باشم تا دغدغه‌های حوزه تخصصی خودمان را به گوش ایشان برسانیم. ما طی چهار الی پنج مرحله فیلتر شدیم و بعد از داوری‌های مختلف به این لیست هفت‌نفره رسیدیم که امروز سخنرانی کنیم. دلیل انتخاب من نیز به دلیل برگزیدگی من در جوایز مختلف است؛ برای مثال من برگزیده جایزه شهیدشهریاری، شهیدچمران، شهیدصیاد شیرازی و جایزه‌های تحصیلی بنیاد ملی نخبگان هستم. پیوست و برنامه جامع برای رسیدن سند فضایی به جایگاه اول منطقه را نیز داشتم.»
قریشی درباره مباحث خود در این سخنرانی گفت: «صحبت‌های من در پنج زمینه بود. مشکلاتی که صنعت ما با آن دست و پنجه نرم می‌کند. حوزه اول در زمینه نیروی انسانی و نگهداشت نیروی انسانی نخبه که در این صنعت کار می‌کند، بود. با توجه به اینکه صنعت فضا صنعت‌های تکی است، این پتانسیل را دارد که نخبگان کشور را به خود جذب کند. اما متاسفانه ما قانون حمایتی خاصی برای افرادی که در این صنعت هستند نداریم. با توجه به اینکه کشورهای همسایه نیز آفرها و پرداخت‌های خوبی به متخصصان فضایی می‌دهند، بسیاری از نخبگان فضایی کشور ما جذب کشورهای همسایه شدند. من در این زمینه از رهبری خواستم که با توجه به قوانین و مقرراتی که وجود دارد بتوانند قوانینی در شورای عالی فضایی وضع کنند که بتوانیم حمایت‌های ویژه‌ای از دانشمندان هوا فضا و صنعت های‌تک کشور دارد، داشته باشیم.»
او درباره بحث دومی که در این جلسه مطرح کرده است بیان کرد: «موضع دوم؛ در ارتباط با محدودیت در تعاملات بین‌‌المللی بود. پیشنهاد دادم که با کمک وزارت امور خارجه در اسناد همکاری‌های مشترکی که با کشورهای چین و رویه و سند 20 ساله‌‌ای که داریم، کمک بگیریم و در این اسناد 20 ساله بندهای مرتبط با صنعت فضایی را قرار دهیم.»
حمایت رهبری از یک پیشنهاد فضایی
قریشی درباره اختصاص بودجه به صنعت فضایی گفت: «در حوزه سوم به مساله اختصاص بودجه پرداختم، که خوشبختانه در دولت یازدهم وضعیت این موضوع بهتر شده است. صنعت فضایی در حال تکمیل چرخه اکتساب خود است و اساسا نمی‌‌تواند صنعتی باشد که درآمدزایی کند. در حوزه چهارم نیز به جای خالی صنعت فضایی در برنامه هفتم توسعه اشاره کرد. قطعا اگر ما بندی در مورد صنعت فضایی در برنامه هفتم توسعه داشته باشیم، باعث می‌شود که این صنعت بقای خود را داشته باشد، اگر تغییر دولت‌ها و سلایق اتفاق افتاد، بقای این صنعت حفظ شود. در حالی که الان بند مرتبط با حوزه فضایی از سند هفتم توسعه به‌طور کامل حذف شده است. معضلاتی که در دهه گذشته نیز در صنعت فضایی وجود داشت را به صورت خلاصه گفتیم و توضیح دادیم.»
قریشی در پایان درباره واکنش رهبری و فضای دیدار دیروز تصریح کرد: «واکنش رهبری در حوزه چهارم این بود. اشاره کردند که سند توسعه هفتم که ابلاغ شده است اما سعی می‌کنیم تجدیدنظری در آن داشته باشیم تا بتوانیم از این صنعت حمایت کنیم و بند مرتبط با این حوزه به سند اضافه شود. دیدار بهصورت کلی بسیار صمیمانه و راهگشا بود. به‌راحتی نقطه‌نظرات را انتقال دادیم و با استقبال رهبری مواجه شدیم.»
رهبری نسبت به طرح‌های ارائه‌شده توجه ویژه‌ای داشتند
زهرا احتشام، دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی دانشگاه تهران، برنده جایزه طرح شهید وزوایی و جایزه طرح شهید احمدی‌روشن یکی دیگر از سخنرانان دیدار روز گذشته نخبگان با رهبری بود. او در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص نحوه انتخاب و حضورش در این دیدار به «فرهیختگان» گفت: «بعد از اعلام آمادگی، درخواست کردند که درصورت تمایل برای سخنرانی، متنی را هم ارسال کنید. متنی را ارسال کردم و بعد از چند مرحله، من به همراه شش نفر دیگر از نخبگان برای سخنرانی در حضور رهبری برگزیده شدیم. امتیازدهی به این طرح‌ها برعهده خودمان بود و هر کسی که امتیاز بیشتری کسب می‌کرد، می‌توانست وارد مرحله بعدی شده و در نهایت منتخب شود.»
او ادامه داد: «من در این طرح، پیشنهادهایی پیرامون حکمرانی تربیتی ارائه دادم که از چهار حلقه اساسی تشکیل می‌شود. در این طرح، پیرامون یکپارچه کردن مبنای فکری حاکم بر تعلیم و تربیت کشور، درباره پیوند ساختار رسمی حاکمیت با حلقه‌های میانی، درباره تربیت زمامداران برای پیاده‌سازی حکمرانی تربیتی مطلوب و در نهایت هماهنگ بودن آیین‌نامه‌ها و قوانین با روح حاکم بر اسناد بالادستی و پیشینه تمدنی صحبت کردم.»
او درباره واکنش‌های رهبری نسبت به این ارائه طرح اظهار کرد: «رهبری همواره واکنش مطلوب و مثبتی نسبت به نخبگان دارند. تایید کلی را نسبت به نخبگان ارائه دادند و گفتند که از این سخنرانی‌ها استفاده کردند. این نشان می‌دهد که نسبت به طرح‌های ارائه‌شده توجه ویژه داشتند و حتی در خلال صحبت‌ها، بعضی نکات را اصلاح کرده و نظر خود را اعلام می‌کنند. همین که نظر تاییدی را نسبت به این عرایض گفتند، مشخص بود که نظر مخالفی نداشتند.»
او همچنین ادامه داد: «یکی از مسئولان هم بعد از جلسه پل ارتباطی خودشان را در اختیار من قرار دادند تا این ارتباط برقرار شود و حتی تعدادی از نخبگان از مطلب ارائه‌شده، تشکر کردند.»
احتشام در ادامه گفت: «بیشتر به‌خاطر اصل برکتی که می‌خواستم در دیدار با آقا کسب کنم، برای حضور در این دیدار ثبت‌نام کردم. با اینکه سال‌هاست در دانشگاه تهران حضور دارم و استادان با چهره‌های مختلف را دیده‌ام، اما به برکت در محضر آقا بودن، اعتقاد دارم و این یک واقعیت است و بسیار ارزشمند بود. تعاملی که با نخبگان شکل گرفت و شبکه‌ای که بین ما ایجاد می‌شود و مسئولان مرتبطی که پل ارتباطی را در اختیار ما قرار دادند، بسیار ارزشمند است. همین که توانستم این فرهنگ‌سازی را انجام دهم و پیشنهادهایم را منتقل کنم، حس خوبی را به من می‌دهد.»