کمیل فرحزادی:تاریخ 200 ساله اخیر کشورمان را که ورق می‌زنیم ردپای بیگانگان و استعمارگران در صفحات آن مشخص است. حضور و بروزی که در اکثر مواقع به‌ضرر کشور ما تمام‌شده و صرفا منافع آنها را تامین کرده است و اگر نبود مبارزات و پای‌مردی‌های مردان و زنان این مرزوبوم و نگاه بلند معدودی از خواص و نخبگان و عالمان این مملکت، شاید تاکنون اثری از سرزمین ایران باقی نمانده بود. از برخی شاهان قاجار گرفته که برای تامین هزینه سفرشان به‌فرنگ، امتیازات مختلف بهره‌برداری و استفاده از منابع کشور را حاتم‌بخشی می‌کردند تا دوران پهلوی که خود حدیث مفصلی‌ است. آواز تیتروها داستان مبارزه مردم بوشهر و تنگستان در مقابل انگلیسی‌ها و عوامل محمدعلی شاه قاجار است. محمدعلی شاه قاجار پس از مرگ پدرش مجلس شورای ملی را به‌توپ بست و دورانی آغاز شد که به دوران استبداد صغیر شناخته می‌شود. در این دوران مردم به حمایت از مشروطه و مبارزه علیه محمدعلی شاه و نیروهایش پرداختند. از طرفی بیگانگان ازجمله انگلیسی‌ها از شرایط کشور و هرج‌ومرج‌ها سوءاستفاده می‌کردند و به‌غارت کشور مشغول بودند. آقای مجتهد اهرمی یکی از شاگردان آیت‌الله سیدعبدالحسین لاری از جانب ایشان ماموریت یافته بود تا نیروهای محمدعلی شاه را از کار برکنار و از شهر اخراج کند. او در ابتدای امر نیروی نظامی خود را به‌سرپرستی رئیسعلی دلواری سامان داد. آقای اهرمی پس از مدتی، با هوشیاری دریافت که باید توان مبارزه خود را علاوه‌بر نیروهای محمدعلی شاه، علیه انگلیسی‌ها مصروف دارد. انگلیسی‌ها در آن زمان اداره گمرکات جنوب را برعهده داشتند. کتاب داستان مبارزه‌ مردم است که با محوریت دو شخصیت اصلی و نوجوان داستان، حیدر و نوشاد پیگیری می‌شود. حیدر و نوشاد برای مبارزه در مقابل بیگانگان و خائنین داخلی، با رئیسعلی همراه می‌شوند و در کنار یاران او قرار می‌گیرند. آواز تیتروها برای آشنایی با رئیسعلی دلواری و آگاهی از شرایط کشور در زمان اواخر دوره‌ قاجار کتاب مناسبی است. کتاب به ما نشان می‌دهد که خودخواهی حاکمان چگونه کشور را برای غارت در دسترس بیگانگان قرار می‌دهد و چگونه عدم اتحاد و سستی دوستان می‌تواند منجر به شکست شود. از نکات مثبت کتاب استفاده نویسنده از کلمات لهجه تنگستانی و توضیح آنها در پاورقی کتاب است، انگار نویسنده علاوه‌بر روایت داستانی با استفاده از لهجه تنگستانی و با زبان و هویت زبانی به‌مبارزه با نفوذ بیگانگان می‌پردازد. نام کتاب از نام پرنده‌ای محلی گرفته شده و در بخش‌هایی از داستان به‌عنوان نماد استفاده می‌شود. کتاب را ایرج صغیری نوشته و انتشارت سوره مهر آن را منتشر کرده است. کتاب از مجموعه مهرک سوره مهر است و مخاطب اصلی آن نوجوانان و افراد بالای 13 سال هستند.