امید نظری‌گوهر، خبرنگار: بدون شک یکی از بدترین تجاربی که ورزشکاران و مربیان در زندگی ورزشی‌شان می‌توانند تجربه کنند در برآورده نشدن توقعات و خواسته علاقه‌مندان حیطه ورزش خلاصه می‌شود؛ به‌طور قطع اگر اتفاق اشاره‌شده بعد از یک سلسله پیروزی و تمجید باشد میزان تخریب روانی آن بسیار زیاد است. با همین چند نکته ساده مخاطبین رشته کشتی متوجه خواهند شد نایب قهرمان کشتی فرنگی ایران در مسابقات جهانی 1983 یعنی محمد بنا این روزها با چه حسی دست‌وپنجه نرم می‌کند.
تیم تحت هدایت معمار 64 ساله کشتی فرنگی ایران بعد از کسب یک طلا و یک برنز در المپیک توکیو و ثبت چهار طلای جهانی توسط میثم دلخانی، محمدرضا گرایی، محمد هادی ساروی و علی اکبر یوسفی و دو مدال برنز که توسط محمدعلی‌گرایی و پژمان پشتام به دست آمد بدون شک در روزهای غیبت کشتی روسیه در رویداد قهرمانی جهان بلگراد به‌عنوان شانس اول تصاحب جایگاه نخست کشتی فرنگی جهان بین کارشناسان و علاقه‌مندان مطرح می‌شد، اما در روی تشک‌های مجموعه ورزشی اشتارک آرنا ارمغان نایب قهرمان دوره گذشته تنها کسب دو مدال نقره، یک برنز و ایستادن در جایگاه چهارم مسابقات کشتی فرنگی قهرمانی جهان با کسب 81 امتیاز بود تا این عملکرد غیرقابل دفاع دوباره محمد بنا را بعد از ناکامی در المپیک 2016 ریودوژانیرو با سیل انتقادات مواجه کند؛ انتقاداتی که شاید بخشی از آن درست و کارشناسی‌شده باشد اما نمی‌توان منکر نظرهای مغرضانه و بی‌انصافانه نسبت به مردی شد که با قبول هدایت تیم ملی کشتی فرنگی از این رشته یک مدعی جدی برای عرضه اندام در برابر کشتی آزاد ساخت.
هدایت‌گری که به کشتی فرنگی معنا بخشید
اولین مدال کشتی فرنگی ایران در مسابقات قهرمانی جهان در رویداد 1961 یوکوهاما توسط کشتی‌گیر 62 کیلوگرم یعنی علیرضا قلیچ‌خانی به دست آمد و تا سال 2005 که ایران با هدایت محمد بنا گام در بوداپست مجارستان بگذارد در توشه کشتی فرنگی ایران در این مدت 44 سال تنها کسب دو مدال طلا، سه نقره و پنج برنز دیده می‌شد، اما حضور این مربی باعث شد در سال 2005، 2006 و 2007 در کارنامه کشتی فرنگی ایران هفت مدال( سه طلا، یک نقره و سه برنز) درج شود اما اختلافات این مربی با رئیس فدراسیون کشتی ایران یعنی محمدرضا یزدانی خرم باعث شد ورزش‌دوستان ایرانی به تماشای ناکامی تیم تحت هدایت رضا سیم‌خواه بنشینند که با وجود حمید سوریان، علی محمدی، سامان طهماسبی، قاسم رضایی و مسعود هاشم‌زاده تلاشش در راه رسیدن به مدال حاصلی جز ناکامی نداشت.
ناکامی کشتی فرنگی ایران در بیست‌و‌نهمین دوره المپیک باعث حضور دوباره محمد بنا به‌عنوان سرمربی تیم ملی شد که این انتخاب تا استعفای بنا در سال 1391 برای کشتی فرنگی ایران پنج مدال طلا و چهار مدال برنز به همراه داشت. این رشته در سال‌های 2013 تا 2018با هدایت سرمربیانی همچون عبدالله چمن‌گلی، احد پازاج و علی اشکانی قدم در رویداد قهرمانی جهان گذاشت و حتی تیم تحت هدایت پازاج به پشتوانه یک طلا، یک نقره و دو برنز بر بام مسابقات قهرمانی کشتی فرنگی 2014 جهان ایستاد، اما عملکرد مایوس‌کننده ایران در سال‌های 2017 و 2018 باعث شد دوباره کشتی‌دوستان محمد بنا را در قامت سرمربی تیم ملی کشتی فرنگی ببینند که در نورسلطان قزاقستان، اسلو نروز و بلگراد صربستان مجموعا حاصلش ثبت چهار مدال طلا، دو نقره و شش برنز بود که تفاوت فاحشی با عملکرد تیم تحت هدایت علی اشکانی در سال 2018 داشت که ایران لحظات تلخی را تجربه کرد و در پایان تورنمنت به پشتوانه مدال برنز مهدی علیاری در جایگاه یازدهم قرار گرفت.
با پایان مسابقات قهرمانی جهان 2022 صربستان دستاورد کشتی فرنگی ایران در طول ادوار برگزار شده به 16 مدال طلا، 8 نقره و 26 برنز رسید که بخش عمده‌ای از آنها یعنی 12 طلا، 3 نقره و 13 برنز در دوران محمد بنا کسب شده است که همین موضوع، بزرگی این مربی و تاثیر غیرقابل انکارش را در کشتی فرنگی ایران نمایان و مشهود می‌کند. بنا همچنین در قامت سرمربی ایران در المپیک‌های لندن، ریو دوژانیرو و توکیو موفق به کسب چهار مدال طلا و سه برنز شد تا دستاورد کشتی فرنگی ایران در بزرگ‌ترین آوردگاه ورزشی جهان تنها در مدال نقره رحیم علی‌آبادی در 1972 مونیخ و ایستادن محمد پذیرایی در جایگاه سوم المپیک 1960 رم خلاصه نشود.
شایسته‌ترین گزینه درصورت اصلاح مشکلات
با توجه به نکات آماری می‌توان کشتی فرنگی ایران را به دو برهه زمانی پیش و بعد از حضور محمد بنا تقسیم کرد، اما نباید این کارنامه قابل دفاع و پرزرق‌وبرق باعث شود دوستداران این مربی پرافتخار از او یک شخصیت دیکتاتور بسازند که تاب مواجهه با انتقادات به‌حق را ندارد و در صورت بازگو شدن مشکلات توسط کارشناسان منصف و هوادار نکته‌سنج فرار را به قرار ترجیح دهد. بدون شک سرمربی 64 ساله بهترین گزینه برای هدایت ایران کشتی فرنگی ایران در رقابت‌های المپیک 2024 پاریس، مسابقات قهرمانی جهان 2023 و بازی‌های آسیایی 2023 هانگژو چین است اما برتری اشاره‌شده نسبت به دیگر پیشکسوتان و مربیان کشتی فرنگی زمانی معنا پیدا می‌کند که در تصمیمات و رویکردهای بنا تغییر رویه مشاهده شود. او باید برای رقم‌زدن لحظات جذاب‌تر به نکاتی همچون برگزاری انتخابی بین ملی‌پوشان بیش از گذشته اهمیت دهد تا بسته‌شدن در‌های تیم ملی به‌روی بعضی از دوبنده‌پوشان باعث سوق پیدا کردن آنها به سمت‌وسوی مهاجرت نشود. از سوی دیگر نگرش‌های تزریق‌شده توسط بنا در سالیان گذشته باعث محفوظ بودن جایگاه برخی از نفرات در تیم ملی شد که به‌تبع حاصل آن تلاش کمتر این نفرات نسبت به روزهای پیش از ملی‌پوش شدن است. همچنین طبق نکات مطرح‌شده توسط کارشناسان به نظر می‌رسد این روزها بزرگ‌ترین نیاز محمد بنا حضور افراد جوان و با‌انگیزه در کنارش است تا تلفیق جوانی اعضای جدید کادرفنی و تجربه سرمربی کهنه‌کار روزهای شیرینی را برای کشتی فرنگی ایران پدید آورد.