زهرا رمضانی، خبرنگار گروه دانشگاه: سال تحصیلی جدید به‌زودی در دانشگاه‌ها آغاز می‌شود و دانشجویان بعد از 2 سال دوری، قرار است بر سر کلاس‌های درس حضور پیدا کنند. موضوعی که محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم نیز در هفته اول شهریورماه به آن اشاره و اعلام کرده بود، هیچ درسی در دانشگاه‌ها به شیوه مجازی تدریس نخواهد شد. البته این موضوع تنها تاکید شخص وزیر نبود و برخی از معاونان او نیز این مساله را گوشزد کرده بودند. قاسم عموعابدینی، معاون آموزشی وزارت علوم را باید یکی دیگر از مسئولان وزارت علوم دانست که از نبود برنامه این وزارتخانه برای تدریس مجازی دروس خبر می‌دهد. موضوعی که 6 شهریورماه امسال طبق ابلاغیه رسمی به دانشگاه‌ها اعلام شد. جالب اینجاست که در این ابلاغیه اعلام شده بود، نظامنامه آموزش الکترونیکی مصوب بهمن ماه سال 1399 تا اطلاع ثانوی تعلیق می‌شود. علی‌رغم اینکه تصمیم‌گیران نظام آموزش عالی کشور در عمل اعتقادی به آموزش مجازی در دوران پساکرونا ندارند، اما با نگاهی به خبرهای منتشرشده ازسوی برخی روسای دانشگاه‌ها، باید گفت بدنه اجرایی آموزش عالی چندان به تداوم آموزش‌های غیرحضوری بی‌میل نیست. موضوعی که شاید بخشی از آن را بتوان به مسائل بودجه‌ای و شرایط نه‌چندان مورد رضایت روسای دانشگاه‌ها نسبت داد.
آموزش مجازی را به‌عنوان راهکاری برای کاهش هزینه‌ها دنبال خواهیم کرد
یکی از روسای دانشگاه‌های مهم تهران در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با تایید کاهش هزینه‌های دانشگاه‌ها با تداوم آموزش‌های مجازی گفت: «آخرین تمهید ما برای جبران مشکلات مالی این است که از آموزش‌های مجازی استفاده و بار حضور دانشجویان را کاهش دهیم. واقعیت این است که آموزش مجازی دستاوردهای خوبی داشته و نمی‌توان آن را نادیده گرفت، البته اگر بتوانیم اثرات نامطلوب آن را کنترل کنیم، قطعا سیستم آموزش مجازی، سیستم خوبی خواهد بود.» او ادامه داد: «به‌طور مثال فرض کنید در نیمه ماه قرار داریم و هنوز بودجه تغذیه به دانشگاه داده نشده، هرچند قطعا این بودجه اختصاص پیدا می‌کند، اما اگر فرض را بر این بگذاریم، قطعا می‌توانیم 15 روزی که بدون بودجه تغذیه به‌سر می‌بریم را از آموزش مجازی استفاده کنیم تا از این طریق حضور دانشجو را در دانشگاه نداشته باشیم. طبیعتا نمی‌توانیم به پیمانکار بگویم پولش را نمی‌دهیم، اما می‌توانیم به اساتید و دانشجویان بگوییم که از آموزش مجازی استفاده کنند.»
بسته آموزش ترکیبی از مهرماه در دانشگاه تهران اجرا می‌شود
البته اقبال به تداوم آموزش مجازی تنها به این دانشگاه پایتخت منتهی نمی‌شود؛ چراکه رئیس دانشگاه تهران در آخرین روزهای مردادماه از بسته آموزشی این دانشگاه و اجرای آن در مهرماه 1401 خبر داد. به گفته او در این بسته، آموزش ترکیبی دنبال می‌شود و از نیم‌سال تحصیلی امسال دوره‌های آموزش مجازی در قالب دوره‌های رسمی دانشگاه تهران گنجانده شده و آموزش حضوری و مجازی سرلوحه آموزش‌ها قرار می‌گیرد.
آموزش مجازی برای دانشجویان علم و فرهنگ برقرار است
دانشگاهی مانند علم و فرهنگ در اطلاعیه خود به‌مناسبت آغاز سال تحصیلی به صراحت تداوم این نوع آموزش را اعلام کرده است. در بخشی از این اطلاعیه آمده است: «کلاس‌ها درتمامی مقاطع تحصیلی از ۲۷ شهریورماه آغاز می‌شود و تا ۱۵ دی‌ماه۱۴۰۱ ادامه خواهد داشت البته تعداد معدودی از دروس در این دانشگاه به‌صورت مجازی ارائه می‌شود.»
تداوم آموزش مجازی برای برخی رشته‌های مقطع کارشناسی‌ارشد دانشگاه اصفهان
دانشگاه‌های استان اصفهان هم ترجیح داده‌اند بازوی آموزش مجازی خود را حفظ کنند. به‌طوری‌که حجت‌الله سعیدی، معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه تمام کلاس‌های هر سه مقطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری در دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی جدید به‌صورت کاملا حضوری برگزار می‌شود، گفت: «از امکانات زیرساخت آموزش مجازی مانند کلاس‌های حل تمرین، جبرانی و ارائه مطالب ضبط‌شده برای افزایش یادگیری دانشجویان برای کمک به آموزش استفاده خواهیم کرد. البته چندرشته در مقطع کارشناسی‌ارشد در رشته‌های مدیریت از قبل به‌صورت مجازی ارائه می‌شد که همچنان این روند ادامه دارد.»
کلاس‌های جبرانی صنعتی اصفهان مجازی شد
دانشگاه صنعتی اصفهان هم قرار است تا از بستر آموزش مجازی برای کلاس‌های حل تمرین و خارج از برنامه درسی رسمی بهره ببرد. هر چند هنوز بخش قابل توجهی از مراکز آکادمیک درباره تداوم آموزش‌های مجازی موضع جدی نگرفته‌اند، اما آنچه واضح است اینکه دانشگاه‌های مطرح کشور تصمیمی برای کنارگذاشتن این شیوه آموزشی ندارند و ترجیح می‌دهند از مزایای آموزش مجازی که اصلی‌ترین آن هم همان کاهش هزینه‌ها به‌دلیل عدم حضور اساتید و دانشجویان است، بهره بگیرند.