امید نظری‌گوهر، خبرنگار: برگزاری 7 دیدار از هفته ششم لیگ برتر در روز شنبه به‌معنای انجام و اتمام نزدیک به 20 درصد رقابت‌های دوره بیست‌ودوم مسابقات است. موضوع اشاره‌شده باعث مشخص شدن زوایای بیشتر و بهتر این تورنمنت معتبر و راحت‌تر شدن کار هواداران و کارشناسان برای قضاوت و بررسی نقاط‌ضعف و قوت مربیان، بازیکنان، داوران و حتی مدیران باشگاه‌ها نسبت به بازه پیش از آغاز این رویداد است. لیگ سراسری تیم رنکینگ بیست‌وسوم رده‌بندی فدراسیون جهانی فوتبال درحالی به تعطیلات 20 روزه خواهد رفت که برگزاری این هفته از مسابقات باعث شد 6 تیمی که پیش از آغاز فصل فوتبالی 1402-1401 بیشترین شانس را برای حضور آنها در کورس قهرمانی متصور می‌شدیم، 6 جایگاه نخست جدول را به تصاحب خود درآورند که این نکته قطعا به جذابیت رقابت‌های لیگ خلیج‌فارس کمک خواهد کرد. به‌نظر می‌رسد بزرگان فوتبال ایران که هدایت‌شان برعهده 3 مربی ایرانی، 2 مربی پرتغالی و یک مربی اهل روسیه است، قصد ندارند در این آوردگاه قدمی کوچک پا پس بکشند تا همین موضوع باعث بالا رفتن جذابیت‌ها و حساسیت‌های دو دیدار هفته هفتم یعنی تقابل گل‌گهر سیرجان- استقلال و پرسپولیس- تراکتور و حیاتی شدن موفقیت در تقابل‌های خوشایند سپاهان- پرسپولیس و استقلال- فولاد در هفته هشتم شود.

 گل‌محمدی؛ بالاخره با واقعیت کنار آمد
مدیران ارشد تیم نایب‌قهرمان دوره گذشته مسابقات برای فصل جاری دوباره به سرمربی نسبتا ناموفق 51 ساله فصل پیش خود اعتماد کردند که البته افراد تصمیم‌گیر باشگاه پرسپولیس کوپن اطمینان‌شان را خرج شخصی کردند که ناکامی باعث شده بود سرانجام با ماهیت واقعی تیمش کنار بیاید. گل‌محمدی در اولین تصمیم حساب‌شده به همکاری‌اش با داوود فنایی -که نقش پررنگی در ظهور و تعالی سنگربانانی همچون محمدرضا اخباری، رشید مظاهری و پیام نیازمند داشت- پایان داد که علت این تصمیم مهندسی‌شده ناتوانی سنگربان اسبق تیم ملی و پرسپولیس در بالا بردن توانایی‌های فنی و بازدهی دروازه‌بان‌های زیرنظرش و بهبود نبخشیدن نکات روحی و روانی بود. همچنین بدون‌شک حمید مطهری یکی از دستیاران تاثیرگذار و با دانش چندسال اخیر فوتبال ایران است اما افکار همواره ایده‌آل گرایش که نمونه مشهود آن را دوران سرمربیگری‌اش در تیم نساجی برابر استقلال و سپاهان مشاهده کردیم، بزرگ‌ترین دشمن نیاز فصل‌جاری پرسپولیس یعنی درک واقعیت بود تا همین موضوع و خواست قلبی‌اش برای کسب تجارب جدید به‌درستی باعث جدایی او از کادرفنی پرسپولیس شود. ایضا بدنساز اسبق سرخپوشان نیز یکی از افرادی بود که بعد از فتح قله موفقیت و معروفیت در فصل 1400-1399 نتوانست گامی شایان برای تسخیر قله‌های جدید و بلندتر بردارد تا جدایی این 3 فرد و حضور ولسلی ننکا، اوسمار لوس ویرا و پپ لوسادا را بتوان به فال نیک گرفت و تاثیر آن را در کسب 14 امتیاز و صدرنشینی مشاهده کرد.
یکی دیگر از وجه تمایزهای گل‌محمدی نسبت به فصل گذشته درک نقاط ضعف همچون ناتوانی در بالا بردن ظرفیت‌های فنی بازیکنان متوسط و دوری از مشاوران غلط‌پندار بود تا در تیم پرسپولیس با روز تلخ خداحافظی و اخراج مواجه نشود. او بر همین اساس این بار سراغ شاگردان اسبقش یعنی علیرضا بیرانوند، مرتضی پورعلی‌گنجی، سعید صادقی، دانیال اسماعیلی‌فر و سروش رفیعی رفت که برخلاف شاگردان محبوبش که در فصول گذشته به جمع قرمزپوشان پیوستند از ارزش و توانایی‌های فنی بالاتری برخوردار بودند. همچنین فرصت عرض‌اندام برای محمد عمری قائل شدن سوخت بهینه‌ای بود که گل‌محمدی به تیمش تزریق کرد؛ بررسی تیم‌های پرستاره نشان می‌دهد همواره در یک بازه زمانی ستارگان نامدار از کسب پیروزی و موفقیت ارضا می‌شوند که در همین مدت بازیکنان جوان و باانگیزه می‌توانند تفاوت‌ها را رقم بزنند که البته شاید محمد عمری نتواند به‌تنهایی بار پرسپولیس را بر دوش بکشد که این نکته به سرخپوشان گوشزد خواهد کرد به بازیکنی همچون محمدمهدی احمدی فرصت بازی دهند.
البته تمام نکات اشاره‌شده به‌معنای آن نیست که گل‌محمدی توانسته همه‌چیز را در پرسپولیس تغییر دهد و به وضعیت ایده‌آل برساند. هنوز این مربی موفق نشده با یاری گرفتن از دستیار اسبق فابیو کاریلی، آبل براگا و دیگو آگیره به تیمش استراتژی‌های جدید تزریق کند و با توجه بازیکنان بلندقامت از حربه ارسال‌های بلند و کرنر سود ببرد. نتایج قابل‌قبول پرسپولیس در 6 دیدار گذشته براساس تاثیرگذاری ستارگانی همچون یورگن لوکادیا رقم خورده است. همچنین خط دفاعی سرخپوشان تنها یک‌بار به‌معنای واقعی کلمه برابر فولاد سنجیده شد و اگر آنها بتوانند بدون اشتباهات انفرادی و ضعف در خط حملات با تراکتور و سپاهان در هفته‌های آینده تقابل کنند می‌توان گل‌محمدی را بابت تاثیراتش در فصل جاری ستایش و تمجید کرد، اما فارغ از نکته اشاره‌شده به‌نظر می‌رسد گل‌محمدی در فصل جاری قصد دارد برخلاف فصل گذشته تا هفته‌های پایانی در کورس قهرمانی بماند که البته این موضوع به نکته‌ای جدا از مسائل فنی نیاز دارد؛ سرمربی 51 ساله باید درکنار مستطیل سبز نسبت به تنگناها و فشارها واکنش مناسب داشته باشد موردی که در فصل جاری هنوز گل‌محمدی در آن سنجیده نشده است.

 قلعه‌نویی؛ جذاب اما تکراری
فوتبال‌دوستان در فصل‌ جاری دوباره شاهد حضور پرافتخارترین سرمربی تاریخ لیگ برتر روی نیمکت گل‌گهر سیرجان هستند. ژنرال 58 ساله همچون عادت و روال همیشگی‌اش در فصول گذشته مسابقات را خوب و تاثیرگذار آغاز کرده و تیم تحت هدایتش با کسب 12 امتیاز در جایگاه دوم قرار داد. این عملکرد موفق قلعه‌نویی را امیدوار کرده است تا برخلاف ادوار اخیر مسابقات را با موفقیت به‌پایان رساند. بدون‌شک بزرگ‌ترین حسن این سرمربی که کمتر در دیگر سرمربیان ایرانی دیده می‌شود توانایی بالای او در شبیه کردن بازیکنان زیرنظر خود به خواسته‌های فنی‌اش بدون توجه به سطح فنی آنهاست؛ اتفاقی که در سال‌های اخیر برای بازیکنانی همچون مرتضی تبریزی، میلاد زکی‌پور و رضا شکاری رقم خورده است.
قلعه‌نویی برخلاف خیلی از مربیان شاغل در فوتبال ایران می‌داند شاگردانش باید در مستطیل سبز چه نقشه‌ای را پیاده کنند اما همواره فنون تزریق‌شده به تیمش در سالیان اخیر برای یک رقابت فرسایشی 30 هفته‌ای کافی نبوده است. بعضی از نکات اشاره‌شده در تقابل‌های سیرجانی‌ها برابر تیم‌هایی همچون سپاهان، مس رفسنجان و مس کرمان دیده شد که به فوتبال ‌دوستان اثبات می‌کند قلعه‌نویی از حیث افکار و استراتژی تغییر چندانی نسبت به فصول گذشته نداشته است و تنها می‌توان به قدرت و سرعت ضدحملات تیم او نسبت به سال گذشته نمره قبولی داد. ژنرال برای اثبات شایستگی‌هایش راهی به‌جز عملکرد شایسته برابر استقلال در هفته هفتم ندارد و اگر عملکردش همچون 7 تقابل اخیر لیگ برتری‌اش برابر آبی پوشان تهرانی باشد باید برای تیم تحت‌هدایت قلعه‌نویی شانس کمتری از پرسپولیس، استقلال و سپاهان در راه کسب قهرمانی متصور شد.

 ساپینتو؛ استراتژی اشتباهی که اصلاح شد
بدون‌شک دفاع از عنوان قهرمانی یکی از سخت‌ترین اموری است که می‌توان به یک مربی واگذار کرد؛ موردی که در فصل جاری به ریکاردو ساپینتو سپرده شده است. بزرگ‌ترین نیاز مدعیان کسب عنوان قهرمانی شناخت صحیح استراتژی و سیستم‌شان در دیدارهای تدارکاتی و اردوی پیش فصل است اتفاقی که ریکاردو ساپینتو نتوانست با برگزاری اردو ترکیه و تقابل برابر گنچلربیر ترکیه، فاتح کاراگومرک، کچی اوزون گوجو، سومقاییت آذربایجان، هوادار و داماش تهران به آن دست یابد. نرسیدن به آگاهی مناسب توسط سرمربی 49 ساله پرتغالی باعث شد آبی پوشان با نقشه‌های غلط در بازار نقل‌وانتقالات حرکت کنند و تیمی که با سیستم 3-3-4 و 1-3-2-4 به حریفان زخم می‌زند با استراتژی سیستم 3 دفاعه در بازار نقل‌وانتقالات بسته شود و 5 بازیکن با توانایی بالا بابت حضور در این پست داشته باشد. فارغ از شناخت نداشتن نسبت به متناسب‌ترین استراتژی برای آبی‌پوشان این مربی نسبت به ابزارهای خود نیز آشنایی ندارد و در دیدارهای گذشته تیمش با تغییرات زیاد از 21 بازیکن در میدان نبرد استفاده کرد.
اما ساپینتو تمام اشتباهات و ناکامی‌ها را پیش از آغاز هفته ششم در بیرون مجموعه ورزشی آزادی گذاشت و با یک راهبرد ثابت و کمترین تغییر از حیث ابزار برابر نساجی قرار گرفت که افکار مربی‌اش بسیار آرمانی است که همین موضوع باعث شد آبی‌پوشان با ساخت موقعیت‌هایی با ارزش‌گذاری بی‌سابقه 4.58 در بهترین لحظه ممکن به پیروزی شیرین برسند و با فرصت آماده‌سازی 20 روزه خود را آماده تقابل‌های حساس برابر گل‌گهر کنند. به‌نظر می‌رسد اگر استقلال با هوشیاری و ظرافت لازم وارد مستطیل سبز ورزشگاه سپهبد قاسم سلیمانی سیرجان شود و همچون دیدار نخست برابر سپاهان در تله‌های طراحی‌شده حریف سیرجانی نیافتند نسبت به شاگردان ژنرال دست بالا را خواهد داشت که به‌وقوع پیوستن این اتفاق می‌تواند آبی‌پوشان را در بین 3 مدعی اصلی قهرمانی قرار دهد.

 مورایس؛ تک‌نقشه‌ای که به بن‌بست خورد
سپاهان برخلاف لیگ‌های بیستم و بیست‌ویکم مربی باتجربه‌ای همچون ژوزه مورایس را روی نیمکت خود دارد که از تجارب گرانبهایی در قاره‌های اروپا، آسیا و آفریقا برخوردار است که همین رزومه قابل دفاع توقعات را از این مربی بالا برده اما سرمربی 57 ساله نیز همچون هموطنش درگیر عدم آشنایی لازم از فوتبال ایران و ابزارهایش است. دستیار اسبق آقای خاص بعد از جدایی مدافعان تاثیرگذار وسط زردپوشان سراغ رناتو داسیلویرا و نیلسون جونیور رفت که تا این لحظه مدافعینی قابل‌اطمینان نشان نداده‌اند. از سوی دیگر زردپوشان اصفهانی هرچقدر در ضدحملات ترسناک ظاهر شده‌اند در لحظاتی که برابر تیم تدافعی قرار گرفتند و مالکیت توپ می‌توانست امید آنها را بابت گلزنی و عبور از سد دفاعی حریفان بالا ببرد عملکردی دور از انتظار و بضاعت‌شان ارائه دادند.
همچنین مورایس خیلی دیر توانست ضعف‌هایش از حیث مهره متوجه شود؛ آنها ناچار هستند تا نیم‌فصل تیمی نامتوازن که یک مهاجم نوک تخصصی، یک دفاع راست گره‌گشا و سه دروازه‌بان بزرگسال دارد با حریفان زهرداری همچون پرسپولیس و تراکتور تقابل کنند. همین ابزارهای غیرهمگون در تقابل برابر گل‌گهر، فولاد و آلومینیوم باعث شد طلایی‌پوشان راهی به‌جز استفاده از میلاد زکی‌پور در ترکیب اصلی و محروم کردن خود از توانایی‌های امید نورافکن نداشته باشند. بدون‌شک سپاهان اگر بتواند در تعطیلات فیفادی با تمرین و ممارست بیشتر از حالت تک استراتژی به حالت چند استراتژی تغییر وضعیت بدهد می‌تواند در ادامه راه جز 3 مدعی اصلی کسب قهرمانی باشد که همین موضوع اهمیت دیدارها آنها در هفته هشتم برابر پرسپولیس را بسیار زیاد خواهد کرد.

نکونام؛ ضلع چهارم مربع قهرمانی
بی‌شک بزرگ‌ترین ابهام دیدارهای پیش فصل زمانی رقم خورد که فوتبال‌دوستان شاهد خط حمله آتشین فولاد و ثبت تنها 1 کلین‌شیت برای این تیم خوزستانی بودند؛ موضوعی که شائبه تغییر استراتژی نکونام را افزایش داد اما با آغاز دوره بیست‌ودوم لیگ برتر علاقه‌مندان فوتبال شاهد همان نقشه‌های سابق بودند اتفاقی که باعث ثبت 2 برد، 3 تساوی و 4 کلین‌شیت برای نماینده فوتبال ایران در مرحله حذفی بیستمین دوره لیگ قهرمانان آسیا شده است.
 البته نمی‌توان زهر بیشتر حملات فولادی‌ها و اهمیت قائل شدن برای این حربه را نسبت به فصول گذشته کتمان کرد اما به‌نظر می‌رسد در سال فوتبالی 1402-1401 که رقیبان تا دندان مسلح هستند، نقشه شاگردان نکونام برای حضور در مستطیل سبز با نقشه‌های واکنش‌گرایانه نمی‌تواند باعث سومین قهرمانی نماینده فوتبال خوزستان در لیگ برتر شود. طبق شواهد و قرائن راهبرد فعلی فولاد متناسب با تورنمنت کوتاه‌مدتی همچون جام حذفی است و آنها برای قهرمانی در لیگ برتر باید از پیله احتیاط خارج شوند و به حریفان زخم نخست را وارد کنند.
 بدون‌شک 3 مدعی اصلی قهرمانی در لیگ برتر باشگاه‌هایی به‌جز استقلال، پرسپولیس و سپاهان نمی‌توانند باشند ولی طبق نکات ارائه‌شده اگر بخواهیم مدعی چهارمی کسب قهرمانی را معرفی کنیم، لایق‌ترین تیم باشگاه فولاد است. بزرگ‌ترین چالش این روزهای نکونام برای پیوستن به کورس مدعیان اصلی قهرمانی پر کردن جای لوسیانو پریرا با بازیکنانی همچون مجید علیاری و علی قربانی است که تا این لحظه در قواره مهاجمی قابل‌اعتنا در فولاد ظاهرنشده‌اند. فولاد درحالی فعلا در رده پنجم جدول قرار دارد که یک بازی کمتر انجام داده و می‌توانست اکنون تیم سوم یا حتی دوم لیگ در پایان هفته ششم باشد.

 بردیف؛ تغییر شخصیت تراکتور
بزرگ‌ترین مشکل تراکتور در سالیان گذشته که باعث شد تبریزی‌ها از کورس قهرمانی دور و به جنگ تیم‌های میانه و پایین جدول وارد شوند به خط دفاعی این تیم برمی‌گردد، نکته‌ای که تصاحب‌کننده متزلزل‌ترین صندلی بین 6 مدعی عنوان قهرمانی یعنی قربان بردیف نیز با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، سرمربی کهنه‌کار اهل روسیه نیز چون ساپینتو و مورایس از دیدارها و اردوهای پیش‌فصل بیشترین سود ممکن را ببرد و مطابق انتظارات تقابل دوستانه برابر میسمیر قطر و لیبرتی پروفشنالز غنا برای حل مشکلات تدافعی کافی نبود تا همین مشکل باعث شود او در دیدارهای لیگ برتری مقابل گل‌گهر، ذوب‌آهن و فولاد با فروپاشی دروازه‌اش با مشکلاتش مواجه شود.
فارغ از تمام کمی و کاستی‌ها 2 نکته رفتاری و کرداری بردیف را نسبت به مربیان گذشته این تیم متمایز می‌کند. بزرگ‌ترین خصوصیت قربان بردیف آرامش ذاتی و متانتش بود که در شهری همچون تبریز که منتقدان در اکثر مواقع با زبان تند مربیان را مواخذه می‌کنند، نکته‌ای طلایی و تاثیرگذار است. از سوی دیگر سرمربی موفق اسبق روبین‌کازان به تیمش ذات جنگنده و خستگی‌ناپذیر را تزریق کرده است؛ رقابت شاید برای تبریزی‌ها از دقیقه نخست آغاز نشود اما قطعا لحظه پایانی جدال برای آنها ثانیه‌ای است که داور سوت پایان را بدمد؛ توجه به همین نکته باعث می‌شود راز گل‌های تراکتور در وقت‌های اضافه برابر صنعت نفت، ذوب‌آهن و آلومینیوم عیان شود. همچنین خصوصیت اشاره‌شده باعث شد آنها در ورزشگاه فولاد خوزستان بعد از دریافت دو گل از شاگردان نکونام با گل‌های هادی محمدی و محمد آقاجانپور به بازی برگردند که البته تزلزل دفاعی آنها باعث شکست در لحظات پایانی شد. به‌نظر می‌رسد طبق شواهد و قرائن تراکتور در هفته‌های آینده نیز می‌تواند جزء مدعیان قهرمانی باشد اما برای پیوستن به جمع 3 مدعی اصلی قهرمانی باید از دقیقه یک تا 90 زهردار عمل کند و کمترین موقعیت گلزنی را به حریفان بدهد.