سیامک خاجی، خبرنگار گروه ورزش: پنجره نقل‌وانتقالاتی لیگ فوتبال ترکیه یک هفته دیرتر از لیگ‌های معتبر اروپایی بسته شد و تیم‌های این کشور فرصت بیشتری داشتند تا خریدهای خود را نهایی کنند. دراین میان گالاتاسرای در روز آخر با خرید 5 بازیکن سرشناس تمام نگاه‌ها را به سمت خود جلب کرد و حالا همه منتظرند تا این تیم را با این نفرات جدید و نام‌آشنا در ادامه فصل لیگ ترکیه ببینند. گالا آخرین‌بار در سال 2019 توانست قهرمان لیگ شود و پس از آن دچار افت شد و فصل قبل حتی تا رده سیزدهم جدول سقوط کرد که برای هواداران پرشور و متعصب این تیم نتیجه‌ای فاجعه‌بار محسوب می‌شد. همین روند باعث شد مدیران باشگاه در این تابستان دست‌به‌کار شده و ستاره‌هایی چون مائورو ایکاردی، خوان ماتا، دریس مرتنز، سرجیو اولیویرا و لوکاس توریرا را به خدمت بگیرند تا این فصل مدعی نخست قهرمانی باشد و درحالی‌که در هیچ تورنمنت اروپایی حضور ندارد اما بیش از هر تیم دیگری بازیکن بزرگ خریده است. البته در لیگ ترکیه گالاتاسرای با وجود خریدهایی که داشته رتبه سوم گران‌قیمت‌ترین تیم‌ها را دراختیار دارد و دو باشگاه فنرباغچه و ترابزون اسپور ارزش بالاتری نسبت به این تیم دارند.
افت عجیب گالا
گالاتاسرای از اواخر سال 2017 سکان هدایت تیم خود را به فاتح تریم، مربی نامدار و مشهور ترکیه‌ای سپرد و درطول حدود چهارسالی که این مربی باتجربه هدایت تیم را برعهده داشت دوبار قهرمانی در لیگ، یک جام حذفی و یک سوپرجام را بالای سر بردند. با این حال نتایج ضعیف این مربی در فصل پیش که باعث شد تا میانه‌های جدول سقوط کنند درنهایت تصمیم مدیران باشگاه برای برکناری او در ماه ژانویه را به‌دنبال داشت. دومنک تورنت اسپانیایی به‌عنوان جانشین تریم معرفی شد اما او هم نتوانست تیم را از بحران خارج کند و در 20 بازی که روی نیمکت گالا نشست 7 برد، 5 تساوی و 8 شکست به دست آورد. به این ترتیب پرافتخارترین تیم تاریخ لیگ ترکیه با 52 امتیاز در رده سیزدهم جدول قرار گرفت و فصل را ناامیدکننده به پایان برد. در چنین شرایطی هواداران تیم به‌شدت از عملکرد کادرفنی و مدیریت باشگاه ناراضی بودند و خواستار تغییراتی اساسی شدند.
سران باشگاه در نخستین تغییر اوکان بوراک 48ساله را به‌عنوان سرمربی جدید انتخاب کردند. بوراک که سابقه نشستن روی نیمکت تیم‌هایی چون سیواس‌اسپور، گزتپه، ریزه اسپور و استانبول باشاک‌شهیر را داشت در 5 بازی نخست فصل جدید با 3 برد، یک تساوی و یک شکست عملکرد نسبتا خوبی داشته است. با این حال این تیم با 10 امتیاز در رده هفتم جدول قرار گرفته است اما خریدهای جدید باشگاه احتمالا به‌زودی تحولی اساسی را در عملکرد این تیم ایجاد خواهند کرد.
گالاتاسرای این فصل نتوانست جواز حضور در هیچ‌یک از سه جام معتبر اروپایی را کسب کند اما آنها هنوز هم پرافتخارترین تیم این کشور در رقابت‌های قاره‌ای محسوب می‌شوند. این تیم در سال 2000 موفق شد فاتح جام یوفا شود که در آن زمان دومین جام مهم اروپایی بود و البته در همان سال با برتری برابر رئال‌مادرید در سوپرجام اروپا شگفتی‌سازی خود را تکمیل کردند. آنها همچنین 5 بار تا یک‌چهارم نهایی لیگ قهرمانان راه پیدا کرده‌اند و البته تنها تیم ترکیه هستند که به نیمه‌نهایی این مسابقات (در سال 1989) راه پیدا کرده‌اند. با این حال تیم‌های ترکیه‌ای در سال‌های اخیر چندان در رقابت‌های اروپایی موفق نبوده‌اند و حالا به نظر می‌رسد باشگاه‌های این کشور ازجمله بشیکتاش، ترابزون، فنرباغچه و البته گالاتاسرای با خریدهای پرسروصدای خود به‌دنبال تغییر این رویه و بهتر کردن شرایط خود در اروپا هستند.
با بسته شدن پنجره نقل‌وانتقالات لیگ‌های مهم اروپایی در روز اول سپتامبر، تکلیف چند بازیکن مشهور همچنان نامشخص مانده بود و با توجه به اینکه این مهلت در لیگ‌هایی چون ترکیه، یونان، صربستان و اوکراین دیرتر به پایان می‌رسید آنها همچنان فرصت انتخاب تیم‌های جدید خود در فصل جدید را داشتند. مائورو ایکاردی و خوان ماتا مهم‌ترین چهره‌هایی هستند که قرار است در این فصل در لیگ ترکیه به میدان بروند. ایکاردی به‌صورت قرضی از پاری‌سن‌ژرمن جدا شد تا ماجراجویی تازه‌ای را در ترکیه آغاز کند. ماتا هم که در 34 سالگی و با پایان قراردادش با منچستریونایتد از این باشگاه جدا شده بود، تصمیم گرفت این فصل را در سوپرلیگ ترکیه توپ بزند. گفته می‌شود او قرار است حدود دومیلیون دلار دستمزد سالیانه دریافت کند. او که پس از 7 سال و نیم اولدترافورد را ترک کرده است درباره حضورش در استانبول می‌گوید: «بسیار خوشحال و هیجان زده‌ام و انگیزه بسیار زیادی برای بازی در گالاتاسرای دارم. از بودن در اینجا بسیار راضی‌ام و همه در باشگاه بسیار دوستانه و صمیمی با من برخورد می‌کنند. از خیلی از افراد درباره جو فوق‌العاده ورزشگاه این تیم شنیده‌ام و بی‌صبرانه منتظر نخستین بازی‌ام در آنجا هستم. گالاتاسرای موفق‌ترین باشگاه ترکیه‌ای محسوب می‌شود و قدمت بسیار زیادی دارد. امیدوارم برای این باشگاه بازیکن مفیدی باشم و بتوانم مقابل چشم هواداران این تیم بدرخشم.»
ماتا که با انتقالی 37 میلیون یورویی از چلسی به منچستریونایتد رفته بود در این باشگاه قهرمانی در لیگ اروپا، جام حذفی و جام اتحادیه را تجربه کرد و حالا کار سختی در تیم جدیدش با توجه به رتبه‌ای که فصل قبل کسب کردند خواهد داشت.
خرید ستاره نیمکت‌نشین پاریسی‌ها
به‌جز این هافبک اسپانیایی، گالاتاسرای به سراغ یک چهره شناخته‌شده دیگر هم رفت و مهاجم آرژانتینی و جنجالی پاری‌سن‌ژرمن را نیز به خدمت گرفت. ایکاردی سال‌ها در اینتر بازی کرد و روزهای خوبی را در ایتالیا پشت‌سر گذاشت اما مشکلاتش در این تیم باعث شد نهایتا دو فصل پیش با انتقالی 55میلیون دلاری راهی پاری‌سن‌ژرمن شود تا درکنار نیمار و امباپه خط حمله‌ای رویایی را برای این تیم فرانسوی تشکیل دهد. دوران او در فرانسه اصلا خوب پیش نرفت و به‌خصوص از ابتدای فصل قبل با پیوستن لئو مسی به این تیم عملا به یک نیمکت‌نشین تبدیل شد. او حالا این فرصت را دارد تا در لیگ ترکیه که به نسبت لیگ‌های بزرگ قاره سختی کمتری دارد بتواند دوباره بدرخشد و به سطح اول فوتبال اروپا برگردد. پاری‌سن‌ژرمن برای اینکه او را به فرم مطلوب برگرداند و احتمالا در تابستان آینده مشتری خوبی برایش پیدا کند حاضر شده تا در این انتقال قرضی بیش از 60 درصد دستمزد مهاجم آرژانتینی‌اش را پرداخت کند و گالاتاسرای در این میان سود خوبی از حضور ایکاردی خواهد برد.
ایکاردی پس از امضای قرارداد با تیم ترکیه‌ای در مصاحبه‌ای گفت: «در این تابستان پیشنهادهای بسیار زیادی داشتم اما پس از مذاکرات مفصل و طولانی که با مدیران گالاتاسرای داشتم متقاعد شدم به اینجا بیایم و بسیار خوشحالم که قرار است در لیگ ترکیه بازی کنم. امیدوارم در این فصل بتوانیم نتایج خوبی با گالاتاسرای رقم بزنیم و دوباره این تیم را در تورنمنت‌های اروپایی ببینیم. گالا باشگاهی است که همیشه اهداف بزرگی دارد و من هم دوست دارم بخشی از این باشگاه برای رسیدن به موفقیت باشم. امیدوارم فصل بعد هواداران این تیم دوباره یکی از آن شب‌های به‌یادماندنی خود در لیگ قهرمانان را تجربه کنند.»
گالا البته پیش از خریدهای اخیر به سراغ یک بازیکن بلژیکی و سرشناس هم رفته بود و دریس مرتنز را که پس از 9 سال بازی در ناپولی بازیکن آزاد شده بود به خدمت گرفته بود. مرتنز در 35 سالگی هنوز هم می‌تواند مهره‌ای مهم و تاثیرگذار برای این تیم باشد و در 4 مسابقه اخیر گالا هم به میدان رفته و نمایش نسبتا خوبی هم داشته است. لوکاس توریرا، هافبک سابق آرسنال دیگر خرید مهم گالاتاسرای در این تابستان بود که گفته می‌شود این تیم مبلغی حدود 6 میلیون یورو برای خرید این بازیکن اروگوئه‌ای پرداخت کرده است. توریرا در دو فصل اخیر به‌صورت قرضی در تیم‌های اتلتیکومادرید و فیورنتینا بازی کرده بود و آرسنالی‌ها درنهایت تصمیم گرفتند تا او را به‌صورت قطعی به‌فروش برسانند. او هم در این فصل 4 بازی برای تیمش انجام داده و امیدوار است با عملکرد خوب در ترکیه بتواند یکی از نفرات تیم ملی کشورش در جام‌جهانی قطر باشد. سرجیو اولیویراف همبازی سابق مهدی طارمی در پورتو دیگر بازیکنی است که اخیرا پیراهن زرد و قرمز گالا را برای ادامه فوتبالش انتخاب کرده است. این هافبک پرتغالی در ژانویه فصل قبل به‌صورت قرضی راهی رم شد تا زیرنظر ژوزه مورینیو فوتبالش را دنبال کند و درحالی‌که به نظر می‌رسید در این تابستان به‌صورت قطعی راهی این تیم خواهد شد اما تصمیم گرفت به‌جای حضور در ایتالیا راهی ترکیه شود و گالاتاسرای 3 میلیون یورو هم برای خرید او هزینه کرد تا تیمی پرستاره را برای فصل جدید روانه مسابقات کند.
یکی از ایرادهایی که البته به خریدهای جدید این تیم گرفته می‌شود، این است که توازن لازم در آن رعایت نشده است و این تیم درحالی‌که بازیکنانی چون مرتنز، گومیس و یونس آکگون را در خط حمله خود داشت، مائورو ایکاردی و همچنین هریس صفروویچ از بنفیکا را به‌خدمت گرفت تا گومیس که در تابستان پیشنهادهایی از لیگ ایران و تیم سپاهان هم دریافت کرده بود، فصل جدید را بیشتر به‌عنوان یک نیمکت‌نشین سپری کند.
محلی برای احیای ستاره انگلیسی
البته این فقط گالاتاسرای نیست که در این تابستان سراغ خریدهای بزرگ رفته و اصطلاحا سر کیسه را شل کرده است. ترابزون اسپور که فصل قبل برای هفتمین‌بار قهرمانی در لیگ را تجربه کرد برای دفاع از عنوان قهرمانی خود سراغ خرید بازیکنانی نسبتا مشهور رفت. ماکسی گومز، مهاجم اروگوئه‌ای والنسیا که البته اخیرا دچار افت شده بود در ازای 3 میلیون یورو راهی این باشگاه شد. یوسف یازیچی، هافبک ترکیه‌ای هم که 3 سال قبل از همین تیم به لیل فرانسه پیوسته بود، به‌صورت قرضی به ترکیه برگشت تا شاید دوباره احیا شود. ترزگه، وینگر مصری استون‌ویلا دیگر خرید این فصل قهرمان لیگ ترکیه است که 4 میلیون یورو برای این تیم هزینه به دنبال داشت. ترابزون هم مثل گالاتاسرای پس از 5 بازی 10 امتیاز جمع کرده و به‌نظر می‌رسد امسال هم یکی از مدعیان جدی قهرمانی باشد.
یکی از بازیکنانی که در سال‌های اخیر در فوتبال انگلیس چهره شد و بسیاری معتقد بودند می‌تواند به‌زودی به یکی از بهترین‌های این کشور تبدیل شود دله آلی بود که در تاتنهام روند رو به رشد خوبی را سپری کرد اما خیلی زود دچار حاشیه شد و درحالی‌که تنها 26 سال دارد پس از روزهای ناامیدکننده در اورتون حالا به بشیکتاش ترکیه رفته تا شاید در آنجا بتواند احیا شود. هافبک انگلیسی حالا به‌جای اینکه در یکی از بهترین تیم‌های کشورش خود را برای حضور در جام‌جهانی آماده کند، به‌صورت قرضی در بشیکتاش بازی خواهد کرد. ناتان ردموند هم دیگر بازیکن انگلیسی است که به‌عنوان بازیکن قرضی در این تابستان از ساوتهمپتون به بشیکتاش رفته است. یکی دیگر از بازیکنان شناخته‌شده‌ای که این تیم به‌خدمت گرفته گدسون فرناندز پرتغالی است که در بنفیکا خیلی زود نامش را مطرح کرد و حتی به‌صورت قرضی به تاتنهام رفت اما نتوانست عملکرد خوبی داشته باشد و پس از دو انتقال قرضی دیگر به گالاتاسرای و ریزه‌اسپور حالا در ازای 6 میلیون یورو پیراهن بشیکتاش را به تن خواهد کرد.
فنرباغچه دیگر تیم مشهور و نامدار ترکیه‌ای هم تابستان شلوغی را پشت سر گذاشت و علاوه‌بر فروش چند بازیکن خود با قیمت مناسب خریدهایی خوبی هم داشت. این تیم در این تابستان اللهیار صیادمنش و اوزان طوفان را به هال‌سیتی فروخت اما مهم‌ترین جداشده فنرباغچه در پنجره اخیر مین جائه کیم، مدافع وسط کره‌ای این تیم بود که تنها یک‌سال پس از اینکه او را فقط با 3 میلیون یورو از بیجینگ گوان چین به‌خدمت گرفتند در ازای 18 میلیون یورو به ناپولی فروختند تا سود بسیار خوبی از این جابه‌جایی داشته باشند. آنها به‌لطف پول خوبی که از فروش این بازیکنان به‌دست آوردند سراغ چند چهره جدید رفتند که معروف‌ترین آنها میچی باتشوای، مهاجم بلژیکی چلسی بود که برای خرید او 3.5 میلیون یورو به تیم انگلیسی پرداخت کردند. باتشوای فصل قبل را به‌صورت قرضی در بشیکتاش سپری کرده بود و در این تیم در 33 بازی لیگ 14 گل زد و فصلی خوب را در لیگ ترکیه پشت سر گذاشت. دیه‌گو روسی اروگوئه‌ای هم در ازای 5.5 میلیون یورو از لس‌آنجلس اف‌سی آمریکا خریداری شد و جاشوا کینگ هم که سابقه بازی در تیم‌های پایه منچستریونایتد و همچنین بلکبرن، اورتون و واتفورد را در کارنامه دارد به‌عنوان بازیکن آزاد راهی فنرباغچه شد تا خط حمله این تیم با حضور این ملی‌پوش نروژی تقویت شود.
باشگاه‌های ترکیه‌ای در این فصل مجموعا 243 بازیکن جدید را به‌خدمت گرفتند که 138 نفر از آنها از 37 لیگ خارجی به این لیگ اضافه شدند. بیشترین خرید را هم تیم آدانا دمیراسپور داشت که 22 بازیکن جدید را به ترکیب تیم خود اضافه کرده است که هنری اونیوکرو از نیجریه، آرتم زیوبا، مهاجم معروف روس و یاروسلاو راکیتسکی، ملی‌پوش اوکراینی مشهورترین آنها هستند. ماریو بالوتلی، ستاره ایتالیایی هم که فصل قبل در این تیم بازی می‌کرد، تصمیم گرفت این باشگاه را به مقصد لیگ سوئیس ترک و فوتبالش را در تیم سیون این کشور دنبال کند.
باشگاه‌های ترکیه‌ای در زمینه استخدام مربیان مشهور خارجی هم در این سال‌ها خوب کار کرده‌اند و اخیرا هم نفراتی چون آندره‌آ پیرلو و خورخه خسوس پرتغالی ازجمله مربیانی هستند که در فصل جدید روی نیمکت تیم‌های فاتح کاراگمرک و فنرباغچه می‌نشینند. وینچنزو مونتلا و فرانچسکو فاریولی هم دو مربی دیگر ایتالیایی هستند که فصل قبل هم در این لیگ مربیگری می‌کردند. با این حال از بین 19 تیم حاضر در لیگ این کشور فقط 6 تیم با مربیان خارجی همکاری می‌کنند و سایر تیم‌ها ترجیح داده‌اند از مربیان بومی استفاده کنند.