فاطمه طاری بخش، خبرنگار:گروه جهادی سفیران رهبر سال 1388 از دل بسیج دانشجویی دانشگاه باهنر کرمان متولد شد و حالا که 80 نفر عضو دارد و به 13 سالگی رسیده، در حوزه‌های مختلف ازجمله فرهنگی، آموزشی و عمران دستی بر آتش دارد. رمشک، قلعه‌گنج و رودبار را هم باید به‌عنوان پاتوق اصلی حضور جهادی‌های دانشگاه باهنر کرمان معرفی کرد و جالب‌تر دلیل انتخاب منطقه رمشک است. منطقه‌ای که به‌خاطر بیانات مقام‌معظم‌رهبری به‌عنوان خانه دوم اعضای این گروه جهادی انتخاب‌شده و عمده فعالیت جهادی در آن هم معطوف به حوزه فرهنگ است. نکته مهم درباره این گروه جهادی آن است که برای هر منطقه در ابتدا اردوی شناسایی برگزار می‌کند تا بعد از در جریان قرار گرفتن از نیازهای هر منطقه در حوزه‌های مختلف، بتواند اردوهای دوم و سومش را در راستای رفع آن نیازها برنامه‌ریزی کند. البته اصول کاری‌شان اینطور است که اردوی دوم نیز عمدتا به‌نحوه ارتباط‌گیری با مردم مناطق هدف خلاصه شود. در این گزارش سراغ مهدی نظری، مسئول این گروه جهادی رفتیم تا برایمان از مناطق هدف، نوع برنامه‌ریزی و دستاوردهایشان بگوید.
برای هر منطقه هدف برنامه‌ریزی چند ساله داریم
او به دلایل حضورش در این فعالیت‌های عام‌المنفعه، می‌گوید: «اولین اردویی که به همراه 70 نفر دیگر در آن شرکت کردم، مربوط به سال 98 است، درست زمانی که برای اولین‌بار به منطقه قلعه‌گنج رفته و توانستیم ارتباطات نسبتا خوبی با این منطقه بگیریم. شروع فعالیت‌هایمان نیز با کارهای عمرانی از قبیل ساخت سرویس بهداشتی و مدرسه عباس‌آباد بود.» نظری با بیان اینکه از شهریور سال 1399 مسئولیت گروه را عهده‌دار شدم، ادامه می‌دهد: «فعالیتی که ما از سال 1399 شروع کردیم ادامه فعالیت‌های سال 1398 در منطقه قلعه‌گنج بود. گروه ما راهبردی کلی دارد که براساس آن چندسالی را در منطقه هدف می‌مانیم و در فواصل زمانی نزدیک رفت‌وآمد مستمری در منطقه داریم. معتقدیم این کار باعث می‌شود هم با مردم منطقه ارتباط نزدیک‌تری بگیریم و هم بتوانیم بخشی از برنامه‌هایی که برای حل مشکلات هر منطقه تعیین کرده‌ایم تا حد زیادی به نتیجه برسند.» نبود برنامه آموزشی مشخص برای تازه‌واردها به گروه جهادی سفیران رهبر یکی از موضوعاتی است که نظری هم به آن معترف است. او در این باره می‌گوید: «متاسفانه ما آموزش خاصی برای جهادگران نداریم. درحقیقت هیچ نوع فضای آموزشی در اختیار نداریم، البته پیش از کرونا آموزش‌هایی را برای انجام فعالیت‌های عمرانی و فعالیت در حوزه کودک و نوجوان برای اعضا داشتیم که با همه‌گیری این بیماری، عملا این بخش هم رو به تعطیلی رفت.»
راهبردمان بهره گرفتن از ظرفیت مردم بومی مناطق محروم برای رفع چالش‌هاست
گروه‌های جهادی معمولا از ابتدای شکل‌گیری اهداف مشخصی را دنبال می‌کنند؛ اهدافی که با شرایط کشور رنگ‌وبوی متناسب با فضای روز به خودشان می‌گیرند. جهادی‌های سفیران رهبر با توجه به نامی که برای انتخاب کرده‌اند، محور اصلی فعالیت‌های خود را تحقق بیانات و مطالبات مقام‌معظم‌رهبری گذاشته‌اند. مسئول این گروه جهادی با بیان اینکه به آن دلیل که در عملی کردن بیانات و پیاده‌سازی آن از طریق فعالیت‌های جهادی کم‌توجهی شده است، می‌گوید: «به همین دلیل هدف‌مان را تحقق این مطالبات گذاشته‌ایم و نه‌تنها منطقه هدف‌مان را بر این اساس انتخاب می‌کنیم، بلکه فعالیت‌هایمان به‌ویژه در حوزه فرهنگی را نیز طبق صحبت‌های رهبری برنامه‌ریزی می‌کنیم. البته طبیعتا این کار را براساس فهم خودمان دنبال می‌کنیم. ادعای ما این است که سفیران کار و تلاش هستیم و در داخل منطقه نیز براساس این شعار جلو می‌رویم.» نظری در ادامه می‌گوید: «سعی می‌کنیم جوانان روستا را به کارهای جهادی تشویق کنیم، قطعا این فضا بسیار به ما کمک می‌کند و برکات عظیمی هم برایمان داشته است. طبیعتا وقتی مردم یک منطقه آن هم منطقه‌ای که از امکانات اولیه هم بی‌بهره است، خودشان پای کار می‌آیند، می‌بینیم که اثرات کارهای جهادی طولانی‌مدت و مادام‌العمر خواهد شد.»
او با ابراز تاسف از اینکه برخی گروه‌های جهادی خودشان را از مردم جدا می‌دانند، بیان می‌کند: «یکی از اهداف ما این است که مردم روستا را رشد دهیم تا جلو بیایند و خودشان برای حل مشکلات روستا قدم بردارند. یکی از اصلی‌ترین و راهبردهای ما این موضوع است و برنامه‌های شناسایی مناطق و برنامه‌ریزی برای رفع محرومیت‌ها نیز با در نظر گرفتن ظرفیت مردم بومی صورت می‌گیرد.»
پایش آب‌وخاک برای تولید محصولات کشاورزی در مناطق محروم
کمتر پیش می‌آید گروه جهادی بخواهد در منطقه‌ای کار علمی و پژوهشی کند؛ کاری که با توجه به شرایط مناطق هدف شاید در وهله اول خنده‌دار هم به‌نظر برسد. اما جهادی‌های سفیران رهبر جزء معدود گروه‌هایی هستند که از سال 1399 بخشی از توان خود را برای این مهم صرف می‌کنند. انرژی‌ای که طبیعی است در سال‌های اول نه‌تنها نتیجه‌بخش نباشد، بلکه اگر بخواهیم از بیرون به آن نگاه کنیم، هدر دادن انرژی اعضای گروه هم تلقی شود. نظری در این باره می‌گوید: «در ابتدا برای آغاز فعالیت‌های علمی و پژوهشی‌مان با اهالی روستای چهلمنی جلسه‌ای گذاشته شد و پس از آن دیداری با مسئول جهاد کشاورزی روستای سرخ قلعه صورت دادیم. هدف اصلی‌مان نیز انجام فعالیت‌های علمی در حوزه کشاورزی است تا بتوانیم به‌نوعی زمینه را برای اشتغال بدون ریسک اهالی مناطق محروم آماده کنیم.»
او در توضیح بیشتر این مساله ادامه می‌دهد: «وقتی به روستای چهلمنی رفتیم، آب‌وخاک منطقه را مورد آزمایش قرار دادیم. البته باید این مساله را هم بگویم که این فعالیت برای اولین‌بار صورت گرفت و به این دلیل که در این بحث تجربه‌ای نداشتیم، آنطور که باید تاثیری نداشت و نمونه‌گیری به مشکل برخورد. تجربه‌ای در این موضوع کسب و طبیعتا آزمون‌وخطایی داشتیم اما قرار است به‌زودی برای فاز دوم آن اقدام کنیم. ما اطمینان داریم که اگر بتوانیم این پایش را با روشی درست در مناطق پیاده‌سازی کنیم، شاهد تاثیرات بسیاری در حوزه کشاورزی مناطق محروم خواهیم بود.»
ورود به فعالیت‌های اقتصادی برای گروه‌های جهادی کار حساسی تلقی می‌شود
او درباره عدم فعالیت گروه در مباحث اقتصادی می‌گوید: «بحث اقتصادی کمی حساس است و ما در بین گروه‌های جهادی دیده‌ایم که در این مورد به‌صورت غیرتخصصی کار می‌کنند و به‌جای اینکه افراد روستا را نسبت به گره‌های جهادی خوش‌بین کنند کار عکس انجام می‌دهند. برای مثال گروهی مرغداری کوچکی را در اختیار مردم منطقه قرار داده بود، اما ظرف چندماه همه مرغ‌ها تلف شدند. ما برای اینکه چنین فضایی پیش نیاید و صرفا کار ظاهری انجام ندهیم به این بحث ورود نکردیم؛ چراکه اگر کارهایی از این دست شکست بخورد گروه جهادی وجهه خود را در بین مردم از دست می‌دهد و دیگر اعتماد مردم را مثل قبل نخواهد داشت.»
مسئولان دولت سیزدهم کار جهادی‌ها را سریع‌تر انجام می‌دهند
نظری در ادامه درباره حمایت‌های صورت گرفته از گروه جهادی سفیران رهبر بیان می‌کند: «بحث مالی مهم است اما نمی‌توان گفت که اگر پولی نباشد کار جلو نمی‌رود. زمانی که به منطقه‌ای می‌رویم اگر پول داشته باشیم و بتوانیم افراد را پای کار بیاوریم شرایط متفاوت می‌شود اما اگر نباشد هم می‌توانیم به‌نوعی کار را پیش ببریم. شاید دلیلی که ما درگیر مسائل مالی نشدیم، این است که مردم پای کار بودند. همچنین از لحاظ گرفتن مجوز مشکلی نداشتیم و مسئولان استان کرمان همیشه همراه ما بودند.»
او با اشاره به اینکه حمایت‌های صورت‌گرفته تا حدودی رضایت‌بخش است، می‌گوید: «حمایت‌ها تا به اینجا کار ما را راه انداخته است. مسئولان دانشگاه نیز از سال پیش تغییر کرده‌اند و جنس حمایت‌ها فرق کرده است و همراه‌تر شده‌اند. در افتتاحیه اردوهای جهادی یا اختتامیه آن حضور پیدا می‌کنند و از لحاظ معنوی حمایت‌های خوبی از ما دارند. از لحاظ مادی نیز حمایت محدودی از گروه جهادی می‌شود. بحث حمایت‌ها شاید کمی بیشتر شده باشد اما همین که درحال‌حاضر کار ما سریع‌تر پیش می‌رود بسیار خوب است.»
نظری در ادامه درباره اردوهای پیش‌روی گروه سفیران رهبر می‌گوید: «بنا داریم در بازه زمانی 27 مرداد تا 4 شهریور اردوی جهادی با حضور حدود 80 جهادگر برگزار کنیم که تمرکزمان بر تعمیر مساجد در مناطق چاه‌بلوچ، میریخانی، میرزاآباد و شمس‌گز است. در بحث فرهنگی نیز برنامه‌ها در قالب بحث‌های آموزش و اربعین صورت می‌گیرد. البته با توجه به اربعین حسینی زمینه را برای حضور روحانیون در این منطقه فراهم می‌کنیم تا به سوالات مردم پاسخ دهند.»
پیچی که روایتگر صمیمیت اردوهای جهادی است
جهادی‌ها کمتر در فضای مجازی حضور دارند و ترجیح می‌دهند آنچه در مناطق محروم می‌بینند و اقداماتی که برای رفع محرومیت‌ها انجام می‌دهند، در همان خطه از کشور باقی بماند. جهادی‌های سفیران رهبر اما نگاه متفاوتی به بستر فضای مجازی دارند و تلاش می‌کنند از این ظرفیت هم در راستای اطلاع‌رسانی نسبت به اقدامات‌شان بهره ببرند، هم آن را به محلی برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی در قالب نقدی و غیرنقدی تبدیل کنند. صفحه اینستاگرام این گروه جهادی را می‌توان نمونه خوبی برای الگوگیری دیگران گروه‌های جهادی دانست. اطلاع‌رسانی از آنچه توسط این گروه‌ها صورت گرفته و می‌گیرد، موضوعی است که مقام‌معظم‌رهبری نیز به آن اشاره داشته و عنوان کرده‌اند: «کارهای خود، پیشرفت‌های خود، موفقیت‌های خود، توانایی‌های روزافزون خود را به‌شکل هنرمندانه به اطلاع همگان برسانید.» موضوعی که نشان می‌دهد جهادگران مناطق محروم باید در حوزه اطلاع‌رسانی نیز حضوری جهادی‌وار داشته باشند.