امید نظری‌گوهر، خبرنگار: یکی از چالش‌های همواره بزرگ مربیان خارجی شاغل در فوتبال ایران که به‌تازگی هدایت تیم‌های مدعی قهرمانی را برعهده می‌گیرند شروع مقتدرانه، کم‌نوسان و کسب حداکثر امتیاز در 5هفته نخست است. دیدار سپاهان و استقلال تهران جدا از تمام حساسیت‌های چندین سال اخیر به‌دلیل عدم حضور محرم نویدکیا و فرهاد مجیدی روی نیمکت سپاهان اصفهان و استقلال تهران نسبت به لیگ بیست‌ویکم و قبول هدایت زردپوشان دیار نصف‌جهان و تیم 2ستاره فوتبال ایران در فصل فوتبالی 1402-1401 توسط ژوزه مورایس و ریکاردو ساپینتو، دیدار غروب‌جمعه این نمایندگان استان اصفهان و تهران اولین آزمون برای ثبت اولین نمره منفی و مثبت در کارنامه سرمربیان 57 و 49ساله در فوتبال ایران بود. دمیده‌شدن سوت پایان بازی توسط بیژن حیدری سرآغازی برای مطرح‌شدن اشکالات و ضعف‌های فنی استقلال تحت هدایت مربی پرتغالی توسط هواداران، کارشناسان و اصحاب‌رسانه بود که با هدایت ساپینتو بعد از 460روز شکست با فاصله بیش از یک‌گل را در مسابقات داخلی تجربه کرد.
عدم شناخت صحیح از ظرفیت بازیکنان
به‌طور قطع نمی‌توان ارزش‌ها و توانایی‌های مربیانی همچون ریکاردو ساپینتو، قربان بردیف و ژوزه مورایس را در بدو ورودشان به فضایی جدید سنجید اما عملکرد آبی‌پوشان تهران برابر سپاهان نمایان‌کننده یک سردرگمی بزرگ و درک اشتباه بازیکنان از استراتژی‌های سرمربی خود بود. مدافع عنوان قهرمانی درحالی قدم در مستطیل سبز ورزشگاه آزادی گذاشت که ترکیب آغازکننده‌اش طبق شواهد و قرائن در این رقابت با واقعیت‌هایی که قرار بود در زمین نبرد رقم بخورد همخوانی نداشت. حضور جعفر سلمانی به‌عنوان یکی از سه مهره هجومی آبی‌پوشان درحالی اتفاق افتاد که پیش از این فرهاد مجیدی، بازیکن محبوب خود را در این پست نسنجیده بود اما ساپنیتو با سپردن شرح وظایف هجومی به سلمانی تصمیمات سرمربی اسبق سرخپوشان گابریل کالدرون برای فوتبال‌دوستان تداعی کرد که در دیدارهای آغازین سرخپوشان پایتخت در لیگ نوزدهم با قرار دادن بازیکنانی همچون وحید امیری و محمد نادری در پست غیرتخصصی نتوانست به خواسته‌های مدنظرش برسد و ناچار شد در ادامه مسابقات از برآورده‌کردن خواسته‌هایش توسط این دو بازیکن در پست‌های غیرتخصصی عقب‌نشینی کند. طبق نشانه‌ها می‌توان عملکرد سلمانی در پست جدیدش برابر سپاهان که پیش از این در باشگاه صنعت نفت آبادان و پورتیموننزه پرتغال آن را تجربه کرده بود در زمره عملکردهای ضعیف دیدار جمعه قرار داد؛ دستاورد این بازیکن 25ساله در نبرد برابر طلایی‌پوشان ثبت آمار 94درصد دقت پاس، یک تکل موفق، یک قطع توپ، دو نبرد هوایی ناموفق و سه خطا بود که نمایانگر ضعف در وظایف هجومی و رقم‌زدن وضعیتی بهتر در شرح وظایف تدافعی است.
فراموشی راز کلین‌شیت‌های متوالی
دیگر نقطه‌ضعف آبی‌پوشان که تاثیر چشمگیری در شکست آنها برابر سپاهان داشت به اشتباهات تاثیرگذار آنها در لحظات حساس برمی‌گردد که پیش از این در دوران فرهاد مجیدی نیز گاهی شاهد چنین اشتباهاتی بودیم اما بی‌گمان وجه‌تمایز تیم تحت هدایت فرهاد مجیدی و ساپینتو به کمک بازیکنان در کارهای تدافعی برمی‌گردد که طبق نشانه‌ها، رضا میرزایی نتوانست با ثبت آمار 58درصد دقت پاس، دو شوت، دو سانتر، یک تکل موفق، دو قطع توپ، یک نبرد هوایی موفق و یک خطا در امور تدافعی یادآور لحظات حضور وریا غفوری و صالح حردانی در فصل فوتبالی
1401-1400 باشد. همچنین ابوالفضل جلالی نیز که آمار نسبتا قابل‌قبول یک شوت، 67درصد دقت پاس، سه سانتر، یک تکل موفق، 9 قطع توپ، دو دریبل موفق، چهار نبرد هوایی موفق و دو نبرد هوایی ناموفق را ثبت کرد در دقیقه57 با قرار گرفتن در مکانی نامناسب شرایط حمله زردپوشان را در فضایی که هیچ بازیکنی آن را پوشش نداده بود، فراهم کرد.
فوتبال واکنش‌گرا
ژوزه مورایس درحالی اولین دیدار خارج از خانه‌اش را برابر مدافع عنوان قهرمانی تجربه کرد که از حیث ابزار فنی می‌توانست با سبک‌های گوناگون به نبرد حریف مقتدر خود برود، اما دستیار اسبق ژوزه مورینیو با درک صحیح از اهمیت کسب سه‌امتیاز بازی که برآمده از تجربه بیشترش نسبت به ساپینتو بود، تصمیم گرفت با استراتژی بازی واکنش‌گرا برابر حریف ظاهر شود که پیش از این تیم‌های زیادی در فصول اخیر برابر استقلال حربه اشاره‌شده را در دستورکار خود قرار دادند اما کمتر باشگاهی تا این لحظه موفق شده بود در کمترین زمان ممکن از فاز تدافعی خارج شود و با دو حمله دروازه سیدحسین حسینی را فرو بریزد. با شناخت از ظرفیت‌های تیم‌های حاضر در فوتبال ایران می‌توان با قطعیت زیاد این استراتژی را یک حربه تاکتیکی برنده در اکثر رقابت‌ها دانست اما هنوز نمی‌توان با قطعیت درمورد موفقیت این نقشه تاکتیکی برابر مدعیان لیگ برتر صحبت کرد؛ پیش از این چونبورک‌موتورز تحت هدایت ژوزه مورایس در مسابقات لیگ قهرمانان آسیا 2019 و 2020 بارها بعد از دریافت گل اول نتوانست با تغییر نقشه‌های تاکتیکی‌اش گام مثبتی برای کسب سه امتیاز بردارد تا نکته اشاره‌شده را بتوان بزرگ‌ترین ابهام سپاهان در روزهای پیش‌رو دانست.
نقش مهمی که باید دستیار ایرانی ایفا کند
آبی‌پوشان تهرانی در هفته‌های پیش‌رو باید برابر تیم‌های ملوان، مس‌کرمان، نفت‌مسجدسلیمان و پیکان قرار گیرند که به‌دلیل سبک دفاعی این چهار تیم دیدارهای سختی انتظار آبی‌پوشان را خواهد کشید و تنها شخصی که می‌تواند موفقیت در این دیدارها را تسهیل کند شخصی نیست به‌جز خسرو حیدری که فارق از تجربه ناکافی برای حضور به‌عنوان مربی باشگاه استقلال بدون‌شک شناخت صحیحی از سبک و سیاق حریفان کم‌ستاره برابر استقلال دارد. بدون تردید ساپینتو قصد داشت با حضور جعفر سلمانی در پست غیرتخصصی از فضای پشت‌سر رامین رضاییان بیشترین سود ممکن را ببرد اما ضدتاکتیک مورایس باعث شد رضاییان همچون دوران حضورش زیرنظر کارلوس کی‌روش در جام‌جهانی2018 در یک‌سوم تدافعی سپاهان نقش پررنگ‌تری نسبت به وظایف هجومی برعهده داشته باشد تا عملا مهم‌ترین راه گلزنی به سپاهان تبدیل به امری غیرممکن شود تا بتوان با قطعیت اعلام کرد دلیل اصلی شکست استقلال برآمده از عدم شناخت صحیح نسبت به تیم خودی و حریف باشد.