محمدجواد صدری‌مهر، رئیس پارک علم‌وفناوری دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به انعقاد این تفاهمنامه سه‌جانبه بیان کرد: «فناوران دانشگاه آزاد استان اصفهان در چند سال گذشته موفق شدند به فناوری مالچ رسی دست پیدا کنند. کاری که این مالچ‌ها انجام می‌دهند، موجب تثبیت خاک‌ها شده و کاری می‌کنند که ریزگردها از سطح خاک بیابان‌ها بلند نشوند؛ جریانی که غالب مناطق کشور درگیر آن بوده و این درگیری به تهران هم رسیده است.»
وی افزود: «تاکنون در کشور مالچ‌پاشی توسط مالچ‌های نفتی انجام می‌شد و مواد موجود در آن، جنسی نزدیک به قیر داشته و روی خاک پاشیده می‌شدند و موجب جلوگیری از بلندشدن گردوغبار می‌شدند؛ اما عیبی که این طرح داشت، این بود که مالچ‌های نفتی خاک را از بین برده و آن پوشش مختصر گیاهی که داشتند را پس از چند سال نابود می‌کرد و خاک بیابان تبدیل به خاک مرده می‌شد.»
به‌گفته رئیس پارک علم‌وفناوری دانشگاه آزاد اسلامی، نکته قابل‌توجه این است که مالچ‌های نفتی به‌صورت موقت مشکل گردوغبار را برطرف می‌کنند، اما در میان‌مدت فرسایشی که به‌واسطه استفاده این مالچ‌ها در خاک ایجاد می‌شود، مشکل را چند برابر می‌کند.
صدری‌مهر اشاره کرد: «اقدامی که فعالان فناور دانشگاه اصفهان انجام دادند این بود که با استفاده از ذرات رس دست به تولید مالچ‌های رسی زدند. این مالچ‌ها علاوه‌بر اینکه موجب جلوگیری از بلندشدن ریزگردها می‌شود، به تقویت خاک هم کمک کرده و چون شبکه متخلخلی هم در بیابان‌ها دارد، آب را بیشتر در زمین نگه داشته و موجب رشد گیاهان می‌شود. حتی در میان‌مدت نیز می‌توان با تقویت خاک به صورت مکمل ذرات رس بیابان را به جنگل تبدیل کرد.»
وی ادامه داد: «این فناوری، فناوری پیشرفته‌ای است که برخی از کشورهای پیشرفته دنیا برای تبدیل بیابان‌هایشان به جنگل از آن استفاده کردند. دانشجویان این دانشگاه چند سالی است که به این فناوری دست پیدا کرده‌اند و یک منطقه‌ای را در استان اصفهان 6 سال مورد آزمایش قرار داده و توانسته استاندارد‌های لازمه را نیز کسب کند و چهار برابر دوره استاندارد(که هر دوره یک سال‌ونیم است) جواب داده است.»
رئیس پارک علم‌وفناوری دانشگاه آزاد اسلامی همچنین عنوان کرد: «بنابراین در پی تعامل با وزارت جهاد کشاورزی و دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان توافقنامه سه‌جانبه‌ای را امضا کردیم که بتوانیم به‌صورت گسترده جریان مالچ رسی را در کشور پیاده‌سازی کنیم. طبق این توافقنامه کار تولید و توسعه فناوری برعهده فناوران واحد اصفهان است و کار اجرا و تجاری‌سازی آن برعهده وزارت جهاد کشاورزی و بحث نظارت بر این طرح نیز برعهده پارک علم‌وفناوری دانشگاه آزاد اسلامی است.»
پیگیری اجرای مالچ رسی در کشورهای عراق و سوریه
صدری‌مهر گفت: «یکی از اقدامات درحال انجام پارک این است که با مسئولان محیط‌زیست کشورهای عراق و سوریه جلسه مشترکی را به‌منظور جلوگیری از گسترش ریزگردها در مناطق مرزی برای فصل پاییز اجرا و برگزار کند که موضوع بحث مالچ‌پاشی رسی علاوه‌بر ایران، در چند هزار هکتار بیابان‌های مشترکی که با کشورهای عراق و سوریه در جریان ریزگردها داریم، انجام می‌شود.»
هزار هکتار زیر پوشش مالچ رسی می‌رود
وی در ادامه توضیح داد: «انعقاد این توافقنامه سه‌جانبه و مشارکت نهادهای ذی‌ربط در این طرح بسیار موثر است؛ چراکه چین و عربستان با بهره‌برداری از این فناوری، وسعت قابل‌توجهی از بیابان‌هایشان را به جنگل تبدیل کردند. ما نیز امیدواریم در سال نخست فعالیت‌مان حدود هزار هکتار را به این شیوه زیر پوشش مالچ رسی ببریم و در سال‌های دیگر به صورت تصاعدی این وسعت را افزایش بدهیم.»
رئیس پارک علم‌وفناوری دانشگاه آزاد اسلامی اشاره کرد: «کارهای مقدماتی این کار از اردیبهشت‌ماه سال جاری آغاز شده و هم وزارت جهاد کشاورزی و هم فعالان فناوری دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان همکاری خود را شروع کرده‌اند و جلسات مفصلی را با سازمان محیط‌زیست و سازمان مراتع و جنگل‌ها برگزار کرده و درحال حاضر درحال ورود به مرحله اجرایی هستیم.»
صدری‌مهر با اشاره به لزوم حمایت نهادهای ذی‌ربط از توسعه چنین طرح‌های فناورانه‌ای گفت: «درحال حاضر در کشور در قانون بودجه، جریان مالچ‌پاشی را مالچ نفتی می‌شناسند، حتی سهمیه‌ای را برای مالچ نفتی تعیین کرده‌اند. این جریان نیز به معنای حمایت بدون تدبیر از موضوع بیابان‌زدایی است؛ درحالی‌که بودجه‌ای که برای مالچ‌های نفتی درنظر گرفته شده می‌تواند در طرح بهره‌مندی از مالچ رسی به یک‌سوم بودجه مالچ نفتی تبدیل شود و به‌جای اینکه خاک را از بین ببرد آن را به جنگل تبدیل کند.»
وی در پایان گفت: «مجلس شورای اسلامی، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان محیط‌زیست و... باید به‌صورت جدی از این طرح حمایت کنند تا سهم مالچ‌های نفتی کم شده و مالچ‌های رسی جایگزین آن شوند.»
در این رابطه بیشتر بخوانیم:
بهره‌مندی از ظرفیت‌های ملی دانشگاه آزاد در توسعه طرح مالچ رسی(لینک)
اجرای گسترده مالچ‌پاشی رُسی؛ اقدامی ملی برای کنترل ریزگردها(لینک)