ندا اظهری، مترجم: شماری از دانشجویان با این امید وارد مقاطع کارشناسیارشد و دکتری می‌شوند که روزی بتوانند به‌عنوان عضو هیات‌علمی دانشگاه مشغول فعالیت شوند. اما با توجه به شرایط خاص دانشگاه‌ها برای جذب هیات‌علمی، برخی از آنها در نیمه‌های راه پشیمان شده و هرگز آرزویشان برآورده نمی‌شود. درصورتی که استفاده از همین قابلیت و ظرفیت می‌تواند راه را برای دانشجویان باز کند تا بتوانند تمام تلاش خود را برای پذیرش در دانشگاه‌ها کنند. انگلیس جزء کشورهایی است که از سال گذشته طرح استفاده از ظرفیت محققان مقطع کارشناسیارشد و دکتری را مانند استادان دانشگاهی داده است که حرف‌وحدیث‌های زیادی درباره آن گفته شد.
اتحادیه دانشگاه‌ها و دانشکده‌های انگلیس در فراخوانی که سال 2021 برای دانشگاه‌ها ارسال کرد، بر این نکته تاکید کرد که دانشگاه‌ها موظف هستند پژوهشگران کارشناسیارشد را با شرایط و ویژگی‌های قابل‌مقایسه با کارکنان و استادان دانشگاهی در نظر بگیرند. بیانیه جدیدی که از سوی اتحادیه دانشگاه‌ها و دانشکده‌های انگلیس اعلام شد مبنی بر آن است که محققان کارشناسیارشد که برای ورود به مقطع دکتری تحصیل می‌کنند باید از مزایایی مشابه کارکنان و استادان دانشگاهی برخوردار باشند. این موضوع یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که اتحادیه از سال گذشته در پیش گرفته و واکنش‌های متفاوتی را به‌دنبال داشته است.
دانشجویانی که برای مقطع دکتری در انگلیس تحصیل می‌کنند اغلب به‌عنوان بخشی از تیم‌های بزرگ‌تر کار می‌کنند که پروژه‌های تحقیقاتی وسیع‌تری را انجام می‌دهند اما برخلاف برخی از کشورها، در قالب دانشجو طبقه‌بندی می‌شوند و همین باعث می‌شود از برخی مزایا محروم بمانند. پیشنهاد اعمال اصلاحات درواقع شرایطی را فراهم می‌کند تا این قبیل دانشجویان امکانات و هزینه‌های کافی برای تکمیل تحقیقات خود دراختیار داشته باشند و برای کسانی که تدریس می‌کنند، قرارداد کاری تعیین شود که براساس آن به آنها پرداختی تعلق گیرد.
نیاز به اعمال اصلاحات
به گزارش تایمز، نامزدهای مقطع دکتری از منظر آموزش عالی به‌عنوان محققان این مقطع در نظر گرفته می‌شوند و شواهد نشان می‌دهد با وجود اینکه هنوز برای این نامزدهای مقطع دکتری از لفظ دانشجو استفاده می‌شود، مشکلات جدی این قشر دانشگاهی همچنان پابرجاست. رئیس شورای اروپایی کاندیداهای دکتری و پژوهشگران جوان معتقد است: «از آنجایی که طیف عظیمی از وظایف حرفه‌ای انجام‌شده در طول دوره دکتری با این تقسیم‌بندی کم‌اهمیت جلوه می‌کند، این تقسیم‌بندی مفید واقع نمی‌شود. در نظر گرفتن دکتری به‌عنوان یک برنامه تحصیلی به‌گونه‌ای وانمود می‌شود که گویی دارندگان مقطع دکتری تجربه کاری ندارند که این امر با توجه به ساعات کاری زیادی که این افراد صرف کار می‌کنند، می‌تواند بسیار غیرمنطقی باشد.» او تاکید کرده است که به رسمیت‌شناختن داوطلبان دکتری به‌عنوان «کارمندان حرفه‌ای» یکی از اهداف کلیدی شورای اروپایی کاندیداهای دکتری و پژوهشگران جوان محسوب می‌شود که در بسیاری از کشورهای اروپایی اجرایی می‌شود.
اجرای این طرح، درحقیقت بی‌ثباتی محققان را در این مقاطع کاهش می‌دهد و قابلیت استخدام آنها را در داخل و خارج از دانشگاه‌ها بهبود می‌بخشد. این بحث طولانی‌مدت نیز در انگلیس با نمایش «محققان تحصیلات تکمیلی به‌عنوان کارمند دانشگاهی» اتحادیه دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها احیا شد و اتحادیه خواستار آن شد که شرایط و ضوابط برابر با کارکنان و استادان دانشگاهی درمورد آنها اجرا شود و دیگر هرگونه الزام برای ارائه تدریس بدون پرداخت به‌عنوان بخشی از بورسیه تحصیلی و کمک‌هزینه تحصیلی درمورد آنها اجرا نمی‌شود. این بیانیه کمی بحث‌برانگیز است اما روزهای نخست همه‌گیری که باعث شد محققان مقطع کارشناسیارشد با سرعت بالایی وظایف آموزشی پرداخت‌شده را به‌دنبال کاهش بودجه از دست بدهند، نیاز به اجرای این اصلاحات بیش از گذشته پررنگ بود. حتی پیش از همه‌گیری کرونا، دانشجویان مقاطع کارشناسیارشد و دکتری با مشکلات جدی دست‌به‌گریبان بودند.
کارشناسان عنوان کرده‌اند که به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران و دانشگاه‌ها از سیستم فعلی که بر آموزش عالی این مقاطع حاکم است، ابراز نارضایتی کرده‌اند و با توجه به مشکلاتی که به‌دنبال همه‌گیری کرونا در سلامت بهداشت روان دانشجویان به وجود آمد، به نظر می‌رسد باید اقداماتی برای این مشکل انجام داد. درواقع امید می‌رود با اصلاحات اعمال‌شده بتوان سیستم آموزشی را برای این گروه از دانشجویان به مکان امن‌تری تبدیل کرد. رشد تعداد دانشجویان دکتری که با سرمایه شخصی تحصیل می‌کنند و اغلب در سطوح مختلف برای ادامه‌تحصیل به تدریس تکیه می‌کنند، دلیل بزرگی برای نیاز به اصلاحات به‌شمار می‌رود. از میان 110هزار کاندیدای دکتری در انگلیس، تنها 22هزار نفر بودجه‌های لازم برای ادامه‌تحصیل خود را از شوراهای تحقیقاتی دریافت می‌کنند و مابقی این هزینه‌ها را به‌طور شخصی هزینه می‌کنند.
مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی
بخش اعظم این اصلاحات در راستای بهبود شرایط برای پرداخت هزینه‌های شخصی از سوی محققان کارشناسیارشد صورت گرفته است. مشاهده این وضعیت که بسیاری از آنها مجبورند برای باقی‌ماندن در بازار شغلی رقابتی تن به انجام کار بدون‌پرداختی دهند، وضعیت را برای بسیاری از آنها دشوار کرده است و کارشناسان امیدوارند بتوانند با اجرای این طرح تغییراتی را درجهت اصلاح شرایط انجام دهند. محققان انگلیسی که درصدد اجرای این اصلاحات از سال 2021 برآمدند، به بررسی مدل‌های دانمارکی، سوئدی، نروژی و هلندی این اصلاحات پرداختند که در آن کاندیداهای مقطع دکتری به‌طور رسمی به‌عنوان کارمند و استاد دانشگاهی منصوب شده و از مزایایی مشابه آنها برخوردار می‌شوند. در برخی موارد حقوق پرداخت‌شده بی‌شباهت به حقوق محققان دارای مدرک دکتری نیست. به‌عنوان مثال، در هلند، کاندیداهای دکتری در سال نخست 30.990 یورو دریافت می‌کردند که این مبلغ به 38.982 یورو افزایش یافت که بیش از دوبرابر حداقل مبلغ 60.915 پوندی بود که به‌عنوان جایزه از سوی شورای پژوهش انگلیس تعیین شده بود؛ درحالی‌که آنها هشت درصد حقوق را که برای تعطیلات اختصاص یافته بود، دریافت می‌کنند. در نروژ، کاندیداهای دکتری دستمزدی معادل 45.304 یورو برای یک هفته کاری 37.5 ساعته دریافت می‌کنند. اما برخی ناظران دکتری در انگلیس نگران این موضوع هستند که در نظر گرفتن کاندیداهای دکتری به‌عنوان کارکنان و استادان دانشگاهی ممکن است آنها را ترغیب کند که وقتی باید روی مطالعات خود تمرکز کنند، بیشتر به آموزش‌های قابل‌پرداخت بپردازند. مشکلی که وجود دارد این است که دانشجویان دکتری به‌شدت درگیر تدریس می‌شوند درصورتی‌که تدریس به اصلی‌ترین منبع درآمد آنها تبدیل شده است که عملا نباید این اتفاق بیفتد. بررسی‌ها نشان می‌دهد دانشگاه «اسکس» در سال 2016 نخستین دانشگاه انگلیسی بود که جایگاه کارمندی و استادی را برای محققان مقطع کارشناسیارشد تعیین کرد و مزایای آنها را به این گروه اعطا کرد. طبق این اصلاحات، افرادی که این شرایط را می‌پذیرند وظایف بیشتری خارج از وظیفه تحصیلی خود قبول می‌کنند و به این واسطه درمعرض خطر عدم‌رقابت در بازار کار دانشگاهی قرار می‌گیرند. کاهش تعداد کاندیداهای دکتری با پرداخت هزینه‌های شخصی در دانشگاه‌های انگلیس به‌رغم افزایش بودجه برای حمایت از محققان مقطع کارشناسیارشد، بهترین راه برای کاهش بی‌ثباتی وضعیت این گروه از محققان است. تصمیم دانشگاه «اسکس» برای اصلاح وضعیت محققان مقطع کارشناسیارشد و در نظر گرفتن آنها به‌عنوان کارمند و استاد دانشگاهی مورد تحسین قرار گرفته است. همه‌گیری کرونا نشان داد چگونه این سیاست می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد؛ چراکه دستیاران آموزشی در برخی موارد به‌دنبال از دست دادن ساعات تدریس در پرداخت هزینه‌های زندگی یا هزینه‌های مقطع دکتری با مشکل مواجه شدند. دستیاران آموزشی فارغ‌التحصیلان در شرایط بسیار دشواری قرار داشتند، به‌طوری‌که قراردادهای مدت معین آنها تمدید نشده بود و همین امر باعث شد اجرای این اصلاحات، از حقوق و مزایای این گروه به‌منظور برقراری امنیت بیشتر برای این گروه از محققان حفاظت کند.
محققان همچنین در این اصلاحات به‌دنبال افزایش بودجه‌هایی هستند که به این گروه از دانشجویان مقطع کارشناسیارشد تعلق می‌گیرد. اگرچه این گروه از دانشجویان تحقیقات سطح بالایی را انجام می‌دهند و نیز آموزش‌های بسیار خوبی را ارائه می‌دهند، دانشگاه‌ها همچنان آنها را به چشم دانشجو درنظر می‌گیرند و به نوعی فعالیت و جایگاه آنها را دست‌کم می‌گیرند و آن‌گونه که باید ارج و قربی برای کاری که انجام می‌دهند، قائل نمی‌شوند. همین چالش باعث شده آنها از بسیاری از مزایای اساسی خود مانند دسترسی به مرخصی استعلاجی و مرخصی برای بیماری والدین محروم شوند. برخی از این دانشجویان حتی در سال 2021 برای امتیاز انجام تحقیق و پژوهش در دانشگاه نیز پرداختی دریافت می‌کردند. یکی از محققان کارشناسیارشد دانشگاه «شفیلد» که وارد این رقابت شده، نسبت به اجرای این اصلاحات ابراز خوشحالی کرده و می‌گوید: «ما خواستار پرداختی منصفانه برای کاری که انجام می‌دهیم، هستیم و می‌خواهیم حقوق و مزایای ما مانند کارمندان و استادان دانشگاهی پرداخت شود تا هزینه کافی برای انجام تحقیقات در اختیار داشته باشیم.»
تغییر شرایط استخدامی مشکلات مالی را تشدید می‌کند؟
طرحی که به‌طور گسترده از سال گذشته در دانشگاه‌های انگلیس مبنی‌بر اصلاح پرداخت مزایا به محققان کارشناسیارشد اجرایی شد، این‌بار به دانشجویان و محققان مقطع دکتری کشیده شده است و قرار شده دانشگاه‌ها پرداختی این قشر را مشابه کارکنان و استادان دانشگاهی درنظر بگیرند. در کنار مزایایی که این طرح برای این گروه از دانشجویان و محققان در پی دارد، بسیاری معتقدند اجرای این طرح باعث تشدید فشارهای مالی به دانشگاه‌ها می‌شود که از سوی کاندیداهای مقطع دکتری برای تامین هزینه‌های زندگی اعمال می‌شود. با توجه به تورم 11درصدی سال جاری در انگلیس، فشارهای مالی بر دانشگاه‌ها و سرمایه‌گذاران برای افزایش حداقل کمک‌هزینه 16.032 پوندی برای سال‌های 2023-2022 به‌شدت افزایش یافته که در سال گذشته و زمانی که افزایش قیمت‌ها به‌مراتب کمتر بود، تعیین شده بود. بیش از 8000 نفر طوماری را امضا کردند که از سوی اتحادیه دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها تنظیم شده و در آن از مرکز پژوهش و نوآوری انگلیس خواسته شده 44 میلیون پوند مازاد برای این موضوع اختصاص دهد که از همگام شدن پرداخت کمک‌هزینه‌های امسال با افزایش تورم اطمینان حاصل کند. این طومار در این راستا تنظیم شده که هیچ‌کسی نباید دغدغه گرم کردن مسکن یا تامین یک وعده غذای کامل را داشته باشد اما متاسفانه این واقعیت زندگی بسیاری از محققان کارشناسیارشد است که تحقیقات سرنوشت‌ساز و آموزش‌هایی را برای دانشگاه‌ها انجام می‌دهند اما مزایایی را که واجد شرایط دریافت آن هستند، دریافت نمی‌کنند.
این‌بار اتحادیه دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها فراخوانی را برای محققان مقطع دکتری صادر کرده است تا به این واسطه از پرداختی و حقوق استخدامی آنها مانند کارکنان و استادان دانشگاهی حمایت کند. با وجود این، معاون رئیس پژوهش دانشگاه منچستر عنوان کرده است که تغییر وضعیت استخدامی دانشجویان مقطع دکتری با توجه به پرداختی‌هایی که شامل حال آنها خواهد شد، می‌تواند مشکلات مالی دانشگاه‌ها را تشدید کرده و هزینه‌های مالیاتی جدیدی را به بار بیاورد و بیمه ملی و بازنشستگی را بر دانشگاه‌ها و سرمایه‌گذاران تحمیل کند که احتمالا منجر به کاهش تعداد دانشجویان می‌شود. این نگرانی‌های مالی جزء مواردی هستند که باید موردتوجه قرار گیرند اما برخی کارشناسان بر این باورند که تغییر وضعیت استخدامی دانشجویان مقطع دکتری کلید این مشکل نیست. طبق قراردادهای جدید که قرار است برای محققان مقطع دکتری تعیین شود، حداقل دستمزد دانشجویان دکتری به ساعتی 9.50 پوند می‌رسد و موسسات دانشگاهی را به پرداخت 19.169 پوند برای 35 ساعت کاری در هفته ملزم می‌کند. زمانی که مالیات بر درآمد، بیمه ملی و کسورات بازنشستگی برای این گروه اعمال شود، پرداختی به دانشجویان مقطع دکتری به 15.720 پوند می‌رسد. دانشگاه‌ها باید سهم مستمری و مالیات 5.373 پوندی خود را پرداخت کنند که 9.312 پوند به هزینه طرفین اضافه می‌شود و در این میان مقطع دکتری 60درصد بیشتر هزینه‌ها را دربرمی‌گیرد. اما با تمام مشکلاتی که با اجرای این طرح ممکن است برای آموزش عالی انگلیس رخ دهد، دانشگاه‌ها به این تصمیمات احترام می‌گذارند و امید است با این قانون جدید، محققان مقاطع کارشناسیارشد و دکتری از حمایت‌های کافی و لازم برای انجام کارهای تحقیقاتی برخوردار شوند.