یگانه عرب، خبرنگار گروه دانشگاه: آب مایه حیات است و اهمیت این امر بر کسی پوشیده نیست. اما در شرایط حال‌حاضر که جهان و به‌ویژه ایران با بحران کم‌آبی مواجه است، باید ضمن کمک به حفظ منابع آبی موجود، سعی در افزایش این منابع حیات‌بخش کرد. یکی از اصلی‌ترین عناصر کمک‌کننده در حفظ این منابع و بهبود معضلات ناشی از کم‌آبی، به میان آمدن اکوسیستم فناوری و نوآوری و پیشرفت علم در بهبود این معضل جهانی است. ظرفیت و توان بالقوه اکوسیستم فناوری و نوآوری ازجمله شرکت‌های دانش‌بنیان در جهان بر هیچ‌کس پوشیده نیست. البته ناگفته نماند که پیشرفت علم‌وفناوری در صد سال اخیر، تشدید انتشار آلاینده‌های زیست‌محیطی و تخریب منابع طبیعی را به‌دنبال داشته، اما امکانات گسترده‌ای هم برای کاهش و بهینه‌سازی مصرف، همچنین پایش، نظارت و حفاظت از منابع ارزشمند محیط‌زیستی چون حوزه آب را فراهم کرده است.
ایران دارای بزرگ‌ترین زیست‌بوم نوآوری و فناوری منطقه است و توانسته با توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق، جایگاه خود را در میان بخش صنعت و نهادهای دولتی و غیردولتی به‌دست بیاورد؛ تا جایی‌که فعالان این حوزه در تلاشند با استفاده از ظرفیت‌های فناوری نوین و مدل‌های کاربردی قدم‌های موثری را در بحث ارائه کارکرد درست علمی و اقتصادی در حوزه محیطزیست به‌ویژه معضل کم‌آبی بردارند.
میزگرد پیش‌رو با حضور علیرضا طاهری مدیر ایده «ژل گوی‌های شناور»، دکتری گروه شیمی گرایش تجزیه و عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان ایلام، واله عرب‌زاده مدیر طرح پژوهشی «معرفی جاذب جدید و کم‌هزینه برای حذف آلاینده‌ها از محیط آبی»، دارای دکتری شیمی کاربردی از دانشگاه آزاد اسلامی تهران‌شمال و عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران واحد جویبار و علی محمدی دانشجوی دکتری مدیریت منابع آب دانشگاه علم‌وصنعت و مدیرعامل شتاب‌دهنده دانش‌بنیان «حیات اکسیر مهراب» درخصوص نقش اکوسیستم فناوری و نوآوری دانشگاه در بهبود معضلات حوزه محیطزیست به‌ویژه حوزه آب و چالش‌ها و معضلات پیش‌روی فعالیت این واحدهای خلاق، گسترش ارتباط میان صنعت و دانشگاه، نقش دانشگاه آزاد اسلامی در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و ایده‌های فناورانه و... پرداخته که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
محصول، ایده یا طرح فناورانه خود را معرفی کنید.
طاهری: ایده ما طراحی یک‌سری گوی‌های شناور مغناطیسی است و مهم‌ترین هدف آن، احیای خاک‌هایی است که از لحاظ محیط‌زیستی قابل کشت نیستند. براساس این ایده، این ژل‌گوی‌ها در خاک مرطوب رها می‌شوند و بعد از چند روز جمع‌آوری می‌شوند که می‌تواند تمام فلزات سنگین را از خاک جدا کند. مزیت این تکنیک این است که ارزان و سریع بوده و سریع جمع‌آوری می‌شود؛ تا جایی که برای آب، خاک و محیطزیست آلودگی به‌همراه ندارد. به‌دلیل وجود فاضلاب‌های صنعتی، خاک‌های کشاورزی از قابل کشت‌بودن خارج می‌شوند و هدف این طرح این است که زمین‌هایی را که قابل کشت نبوده به چرخه تولید و کشت بازگرداند. این اقدام در گذشته در مدت‌زمان سه تا چهار سال انجام می‌شد، اما این طرح پژوهشی با حوصله و زمان کمتر از یک هفته انجام می‌شود؛ تا جایی که با استفاده از این طرح، می‌توانیم یک زمین یک هکتاری را که حاوی فلزات سنگین است، احیا و قابل رویش کنیم.
عرب‌زاده:این طرح پژوهشی به تهیه نانوجاذب‌های مغناطیسی براساس ترکیبات طبیعی چون بنتونیت و کربن در شکل‌های مختلف ارزان‌قیمت در کنار نانوذرات فلزی چون آهن صفر می‌پردازد که با توجه به خاصیت مغناطیسی که آهن دارد، مورد استفاده قرار گرفته و پس از استفاده به‌راحتی با یک آهنربا جدا می‌شود. سرعت آن هم در حد سه تا 10 دقیقه است. در این طرح سعی داریم نانوکامپوزیت‌های جاذب را تهیه کنیم که مزیت این روش نسبت به دیگر روش‌ها این است که راندمان حذف بالایی داشته، کم‌هزینه، سریع و با محیطزیست سازگار است و تولید لجن هم نمی‌کند. از طرفی دیگر این جاذب‌ها، استفاده امکان مجدد را هم دارند. کافی‌است به این مساله فکر کنیم که جهان و به‌ویژه ایران با بحران کمبود آب مواجه است. نخستین و بهترین ایده این است که منابع آبی موجود را حفظ کنیم، بنابراین راه‌حل ساده برای حفظ منابع آبی تصفیه پساب‌هاست؛ به این معنا که آلاینده‌های منشأ پساب‌ها با این روش حذف شود تا به حفظ منابع موجود کمک کنیم. این روش حتی قادر به حذف آلاینده‌های عالی و معدنی و حتی میکروبی نیز هست.
محمدی: مهراب فعالیت خود را از سه سال پیش در دانشگاه علم‌وصنعت و به‌صورت تخصصی با محوریت استادان این دانشگاه و سوپروایزرهای چند تصفیه‌خانه کشور در زمینه تصفیه آب و پساب محیطزیست آغاز کرد. چهار طرحی که در این شتاب‌دهنده اجرایی می‌شود، به شرح زیر است: نخست در زمینه‌های ساخت ماژول‌های قشایی هالوفایبر برای جذب پساب در سامانه‌های mbr است که نمونه داخلی نداشته، وارداتی بوده و برای نخستین‌بار در ایران عرضه شده است. دوم، سامانه‌های آب‌شیرین‌کن نانوفیدراسیون که برای زمین‌های کشاورزی استفاده می‌شود و ماژول‌های قشایی ro که فرسوده بودند با تکنولوژی این تیم برطرف شده و برای زمین‌های کشاورزی روند اقتصادی مثبت است. طرح دیگر «ساب‌مرزول میکسرها» هستند که در تصفیه‌خانه‌ها مورد بهره‌برداری قرار گرفته و برای نخستین‌بار در ایران عرضه شده‌اند. مورد دیگر، فعالیت بر «زئولیت‌های طبیعی و فرآوری آنها» به‌عنوان جاذب‌های طبیعی برای حذف ین‌های سنگی است که همگی زیرمجموعه شتاب‌دهنده مهراب فعالیت می‌کنند.
لزوم تسریع دسترسی به تجهیزات و نیازهای فعالیت فناورانه
به‌عنوان بازیگران اکوسیستم فناوری و نوآوری با چه دغدغه‌هایی مواجهید؟
طاهری: اصلی‌ترین و مهم‌ترین دغدغه‌ای که به‌عنوان فعال حوزه دانش‌بنیان و اکوسیستم فناوری و نوآوری با آن مواجه هستیم، این است که هنوز پس از فعالیت‌های بسیار امکانات کامل و کافی برای آنالیزهای دقیق فعالیتی را در دست نداریم، به‌عنوان مثال اگر بخواهیم که یک نمونه نانو را سنتز و آنالیز کنیم، نیازمند برخی امکانات و ابزارآلاتی هستیم که متاسفانه در دسترس وجود نداشته و کار را با اختلال مواجه می‌کند، به‌گونه‌ای‌که روند فعالیتی کار سخت و کند خواهد شد. از طرفی دیگر گران‌قیمت بودن بسیاری از مواد و عدم دسترسی راحت، به‌عنوان چالش دیگری بر سر راه فعالیت فناورانه و نوآورانه فعالان قرار گرفته است. برای حفظ روند کاری این فعالیت‌های دانشگاهی باید حمایت‌های مالی، تخصیص امکانات، دسترسی به تجهیزات و نیازهای فعالیت فناورانه برای دلگرمی فعالان صورت بگیرد.
عرب‌زاده: هر فعالیت فناورانه و نوآورانه‌ای در محیط فعالیتش با برخی دغدغه‌ها و چالش‌ها همراه است که در روند اجرا یا تحقیق و توسعه و... جریان فعالیت را با کندی همراه می‌کند. یکی از این چالش‌ها، مساله توجه مسئولان به فعالان و صاحبان ایده و طرح‌های پژوهشی است که این نگاه باید گسترش پیدا کند. مورد دیگر که اصلی‌ترین چالش فعالیتی شناخته می‌شود، اختصاص بودجه‌ای است که باید برای تداوم فعالیت و اجرایی‌سازی طرح به طراحان ایده و صاحبان شرکت و... ارائه شود تا اجرای کار را سرعت بخشد. البته دانشگاه پشتیبانی و حمایت‌های خوبی را از تیم‌های فناور دارد؛ اما باز هم باید افزایش پیدا کند.
برای سرمایه‌گذاران ورود به حوزه آبی توجیه اقتصادی ندارد
محمدی: یکی از اصلی‌ترین مشکلات و دغدغه‌ها، ارزان‌قیمت بودن آب است، اینکه ارزش آب پایین است. برای بسیاری از سرمایه‌گذاران توجیه اقتصادی ندارد که وارد این حوزه شوند. از طرفی دیگر یک‌سری تیم وجود دارد که در حوزه فناوری آب و محیطزیست کار می‌کنند و به‌واسطه آن پشتوانه‌ای که پیدا کردند، می‌توانند تمامی پروژه‌ها را دریافت کنند، درصورتی‌که امکان دارد تیم‌های جوان دانشگاهی وجود داشته باشند و کارشان نو و خلاق باشد که قیمت تمام‌شده پایین‌تری دارند؛ اما به‌واسطه نداشتن ارتباطات و عدم آشنایی با بروکراسی‌های اداری، اتفاقات مثبتی که باید در حوزه فناوری آب بیفتد، نمی‌افتد. یک‌سری قراردادهایی با شرکت‌های قدیمی در این حوزه بسته شده و با شکست مواجه می‌شود؛ به‌نوعی که این چرخه مدام تکرار می‌شود. بهتر است یک‌جایی بخشی از این منابع مالی که به چنین شرکت‌هایی اختصاص داده می‌شود، با سیاست‌های دولت به فعالیت‌های شرکت‌های نوپا داده شود تا با درصد ریسک‌پذیری متوسطی به نتایج خوبی برسند.
تسهیل‌گری شرکت‌های خلاق و طرح‌های پژوهشی دانشگاهی در برطرف‌شدن کم‌آبی
با توجه به اینکه در حوزه آب با معضلاتی چون کمبود آب و خشکسالی مواجه هستیم، به‌عنوان فعالان دانشگاهی حوزه فناوری و نوآوری چه تاثیری در بهبود معضل آب و حوزه محیطزیست داشته‌اید؟
محمدی: از حدود سه سال پیش که کار خود را شروع کردیم، اصلی‌ترین معضلی که می‌دانستیم شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان دانشگاهی با آن روبه‌رو هستند، فاصله میان دانشگاه و صنعت بود؛ یعنی شرکت‌ها یا بیشتر دانشگاهی یا بیشتر صنعتی بودند و آن فناوری و نوآوری نمی‌توانست به بلوغ برسد. از کارشناسان و متخصصان شرکت‌ها نمی‌توان انتظار داشت وارد مباحث تجاری‌سازی و بازار شوند، از طرفی دیگر کسانی هم هستند که می‌توانند در این‌خصوص ما را همراهی کنند، سعی کردیم براساس جریان ریورزپیج نیازهای صنعت را شناسایی کرده و آن مشکل را در دانشگاه برطرف کنیم. اصلی‌ترین خدماتی هم که شتاب‌دهنده ما می‌تواند ارائه کند، بحث شبکه‌سازی داده است، یعنی با شبکه‌سازی داده می‌توانیم نیازهای مختلف در حوزه آب را شناسایی کرده و برطرف کنیم و به‌عنوان تسهیل‌گر گام روبه‌جلویی برداریم.
عرب‌زاده: ادامه فعالیت‌های طرح‌های پژوهشی و اینکه بتوانیم در آینده به‌عنوان یک مرجع محیط‌زیستی عمل کنیم، نیاز دارد که ارتباط تنگاتنگی میان دانشگاه و صنعت وجود داشته باشد و ما نیز در این طرح تلاش داریم به هدف نهایی خود یعنی کمک در حفظ منابع آبی موجود دست پیدا کنیم. علاوه‌بر اینکه باید بپذیریم عمده آلودگی آب توسط صنایع است و منطقی است از بودجه صنایع و سودی که به دست آورده‌اند، بخشی را برای بهره‌مندی از طرح‌های دانشگاهی که منجر به رفع آلاینده‌های آب می‌شود، استفاده کنند. همچنین این طرح می‌تواند در سطح وسیعی آلاینده‌های آب را از لحاظ عالی، معدنی، فلزات سنگین و حتی ترکیب‌های پیچیده شیمیایی برطرف کند.
طاهری: از پیش از طراحی ایده، مبنا را بر این گذاشتیم که یکی از اصلی‌ترین مشکلات محیطزیست و جامعه را که آلودگی آب است، حل کنیم. تاکنون نیز توانسته‌ایم با شرکت محیطزیست ایلام وارد مذاکره و انعقاد قرارداد شویم. آب‌هایی که در تصفیه‌خانه‌ها هستند، به‌وسیله این گوی‌ها با درصد راندمان بالایی تصفیه می‌شوند. مزیت این کار، سادگی تکنیک، ارزان‌قیمت‌بودن، سهولت جمع‌آوری، امکان بازیابی، جلوگیری از آلودگی ثانویه و... است و بنابراین کارشناسان حوزه فناوری آب و محیطزیست قانع شدند و دو قرارداد هم با این شرکت و سازمان کشاورزی ایلام منعقد شد. بهترین و مهم‌ترین قدم از سمت فعالان دانشگاهی، آشنایی، هماهنگی و نزدیک‌بودن شرکت‌های دانش‌بنیان، ایده‌ها و استارتاپ‌های دانشگاهی با یکدیگر است؛ به این معنا که بدانیم شرکتی که نزدیک به زمینه فعالیتی من کار می‌کند، چه توانایی و ظرفیتی دارد و چه کمکی می‌تواند به ما کند. البته سامانه‌هایی که دانشگاه آزاد راه‌اندازی کرده، کمک می‌کند بدانیم شرکت‌های عضو دانشگاه چه قابلیت‌هایی دارند. پس نخستین قدم، شناخت آنها و سپس مذاکره با مدیران در جهت حفظ منابع آب و محیطزیست است.
اعتمادسازی؛ اصلی‌ترین چالش فعالان اکوسیستم فناوری دانشگاهی
اصلی‌ترین معضل و مانع بر سر راه فعالیت خود را در حوزه آب و محیطزیست چه می‌دانید؟
طاهری: بزرگ‌ترین معضل برای پیشرفت این است که خیلی از شرکت‌ها را قانع کنیم مشکلات این حوزه خود را با ما در میان بگذارند تا حل کنیم؛ ارتباط شرکت‌ها با صنعت سخت بوده است و برخی بروکراسی‌های اداری و مافیایی که در شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد، مانع فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان جوان می‌شود تا خودشان سودهای کلان مالی را دریافت کنند. اینکه بتوانیم مسیر خود را پیش ببریم و تابوها را بشکنیم، بزرگ‌ترین مانع است، اینکه صنعت و سازمان‌ها به توانایی شرکت‌های خلاق و شتاب‌دهنده‌ها ایمان بیاورند که می‌توانیم با هزینه کم و مزایای بیشتر کار خود را پیش ببریم.
عرب‌زاده: اصلی‌ترین چالش مشکلات مالی است که اگر پل ارتباطی میان بخش صنعت و بدنه دانشگاهی به‌ویژه دانشگاه آزاد اسلامی به‌خوبی شکل بگیرد، می‌تواند این معضل را برطرف کرده و جان تازه‌ای به نقش شرکت‌های دانش‌بنیان، استارتاپ‌ها، شتاب‌دهنده‌ها و... برای پرداخت بهتر و موثر به معضلات محیطزیست به‌ویژه حوزه آب ببخشد. البته نکته دیگر، ارزان‌قیمت‌بودن آب است که به آن اشاره شد، اینکه برخی معتقدند حوزه آب، ارزش سرمایه‌گذاری ندارد. متاسفانه از همان دوران کودکی، فرهنگ‌سازی درخصوص ارزش آب نداریم و این فرهنگ‌سازی باید توسط خانواده، رسانه و محیط‌های بیرونی آموزش داده شود. محیطزیست در خطر است و در شرایط حال‌حاضر صرفا چالش آلودگی آب را نداشته و با معضلات دیگری چون فرسایش خاک، آلودگی هوا و... مواجه هستیم.
محمدی: بزرگ‌ترین مشکل عدم اعتماد است. تمامی ارگان‌ها و شرکت‌های بزرگ سالیانه میلیاردها تومان هزینه تحقیق و توسعه فعالیت‌هایشان می‌کنند، اگر بخشی از این هزینه را به شرکت‌های دانشگاهی اختصاص بدهند، بهره‌وری سودی این شرکت‌ها به‌مراتب بیشتر شده و در بهبود مسائل و دغدغه‌هایشان نیز گام روبه‌جلویی خواهد بود. واقعیت این است که اگر بخواهیم خودمان را با کشورهای دیگر در حوزه آب مقایسه کنیم، جای کار بسیاری داریم. به‌طور مثال کشوری مثل سنگاپور که تا چندسال گذشته دغدغه واردات آب داشت، امروزه به جایی رسیده که می‌تواند آب را صادر کند و با وجود اینکه منابع آبی این کشور تا چندین سال دیگر تامین است؛ اما برنامه‌ریزی 10ساله‌ای برای تامین منابع آبی خود دارد. در ایران اما متاسفانه وقتی کار به بحران رسید، دست به اقدام می‌زنیم.
طرح‌های پژوهشی حوزه آب، بهترین مشاوران برای بهبود معضل
پیشنهاد شما برای حمایت سرمایه‌گذاران و بخش صنعت بر فعالیت‌های فناورانه و نوآورانه دانشگاهی چیست؟
محمدی: اصلی‌ترین و مهم‌ترین کاری که تلاش کردیم از آغاز فعالیت در شتاب‌دهنده انجام بدهیم، بحث نزدیکی صنعت و دانشگاه است؛ کسانی که در اکوسیستم محیطزیست و فناوری آب کشور فعالیت می‌کنند. به‌طور مداوم درتلاش هستیم در هر دو جنبه شبکه فعالیتی خود را در ارتباط با سازمان‌ها و نهادها گسترش بدهیم تا گستره بیشتری از چالش‌های این حوزه را بهبود ببخشیم. قطعا نزدیک‌کردن صنعت و دانشگاه در حوزه فناوری آب و محیطزیست کار سختی است؛ اما تاثیر بلندمدت خوبی در این حوزه خواهد داشت.
عرب‌زاده: طرح‌های پژوهشی دانشگاهی که سال‌ها تحقیق و پژوهش بر آنها انجام شده و از ابعاد مختلفی به یک موضوع نگاه شده، بهترین مشاور و راهنما برای پروژه‌های دولتی و پرداختن به چالش‌های روز کشور است. زمانی که به دانشگاه و قشر دانشجویی توجه و ارزش بیشتری داده شود، دیگر نیازی به آزمون و خطا نخواهد بود.
لزوم شبکه‌سازی دانشگاه آزاد اسلامی با دیگر دانشگاه‌ها در مسیر تبادل فناوری
نقش محیط دانشگاهی به‌ویژه دانشگاه آزاد اسلامی را به‌عنوان نهاد علمی در توسعه فعالیت‌های فناورانه و حمایت از واحدهای خلاق برای کمک به حل دغدغه‌های اساسی کشور چطور می‌بینید؟
محمدی: اگر دانشگاه آزاد اسلامی بتواند شبکه‌سازی گسترده‌ای با دیگر دانشگاه‌های کشور در حوزه تبادل تجربیات و جریان فناوری و نوآوری داشته باشد، هم‌افزایی مناسب‌تری برای اکوسیستم فناوری دانشگاه‌ها و نقش آنها در بهبود چالش‌های بخش صنعت به‌ویژه دغدغه کم‌آبی در کشور ایجاد خواهد کرد.
دانشگاه آزاد توانایی انجام پروژه‌های عظیم آبی را دارد
طاهری: درحال‌حاضر با مشکل کمبود آب، آلودگی خاک و هوا مواجه هستیم. کشور در تنش خشکی بوده و منابع آبی محدود است و این دغدغه‌ها، نشان‌دهنده این است که شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور باید برای این دغدغه شروع به‌کار کنند. دانشگاه نیز می‌تواند پشتیبان این فعالیت‌ها در حل معضل جهانی باشد. باور نمی‌کردم که دانشگاه آزاد اسلامی چه امکانات و قدرت عظیمی دارد؛ اما با برگزاری رویداد ملی عصر امید، قابلیت‌ها و توان دانشگاه را باور کردم، حتی خود خانواده دانشگاه آزاد نیز از این توان موجود پنهان اطلاعی نداشتند. این دور هم جمع‌شدن، آشنایی و تبادل تجربیات دانشگاهی بود؛ اینکه در جریان قرار بگیریم دانشگاه آزاد اسلامی چه توان عظیمی دارد و اگر هماهنگی‌هایی در سطح خرد و کلان برای ارتباط بیشتر این واحدهای فناور و خلاق صورت بگیرد، قطعا به چه جایگاه خوبی دست پیدا می‌کنند. همچنین بخش صنعت و ارگان‌ها باور می‌کنند که این دانشگاه در حوزه فناوری و نوآوری چیزی کم ندارد و توانایی انجام پروژه‌های عظیمی به‌ویژه در حوزه حفظ منابع آبی موجود و رهایی از این معضل را دارد.
واحدهای دانشگاهی با شرکت‌های مناطق خودشان تعامل کنند
عرب‌زاده: دانشگاه آزاد اسلامی شرایط خوبی را برای شکل‌گیری ارتباط میان بخش صنعت و دانشگاه فراهم کرده است. البته امیدوارم برگزاری رویدادهایی که بیشتر موجب تبادل تجربه و هم‌افزایی میان خانواده دانشگاهی می‌شود، افزایش پیدا کند. به‌نوعی که واحدهای دانشگاهی با شرکت‌های مناطق خودشان تعامل کنند تا در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد تاثیرات چشم‌گیری در حوزه مشارکت‌های فناورانه دانشگاهی باشیم.
اعتماد دانشگاه آزاد به فعالان فناوری گامی در راستای تحقق شعار سال است
از نظر شما، دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان دانشگاهی با ظرفیت عظیم فناورانه چطور می‌تواند به تحقق شعار سال «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» کمک کند؟
عرب‌زاده: فقط عمل‌گرایی. این دانشگاه با تدوین سیاست‌های لازم در این مسیر و دوری از شعار می‌تواند در مسیر تحقق این امر گام بردارد.
طاهری: مهم‌ترین قدمی که دانشگاه آزاد می‌تواند درخصوص تحقق شعار سال بردارد، برگزاری همین رویداد ملی عصر امید در آستانه ورود به 40سال دوم فعالیتش بوده است؛ اینکه خیلی از محققان، فناوران و نوآوران این دانشگاه باور کردند به فعالیت‌هایشان ارج داده می‌شود تا به‌سمت کارهای پژوهشی بیشتر حرکت کنند. تا چند دهه پیش هدف فعالیت‌ها کمی بود؛ اما درحال‌حاضر نگاه دانشگاه این است که کار کیفی و نتیجه‌بخش باشد تا بتواند معضل اجتماعی را حل کند. نیروی محرکه دانشگاه، دانشجو و اعضای هیات‌علمی آن است؛ پس اگر این نگاه در دانشگاه گسترش پیدا کرده و تمام بدنه دانشگاهی بر این امر تمرکز کنند، قطعا می‌توانند ضمن کمک به اکوسیستم دانشگاهی، شعار سال را نیز محقق کنند.
عصر امید نقش مهمی در رسیدن به اهداف شعار سال دارد
محمدی: من نیز معتقدم که برگزاری رویداد ملی عصر امید دانشگاه آزاد، نقش مهمی در رسیدن به اهداف شعار سال دارد؛ اما نکته حائز اهمیت، توجه به این جمعیت دانشگاهی پس از رویداد است؛ اینکه چه خروجی‌ای داشتند، چند قرارداد بسته‌اند و توانسته‌اند چه مشکلاتی را در صنعت احصا و برطرف کنند. این دانشگاه در راستای تحقق شعار سال، نخستین گام را برداشت و این اعتماد را به خانواده خود درخصوص نقش‌شان در بهبود معضلات اساسی کشور چون حوزه آب داد. وقتی خود دانشگاه به تیم خود اعتماد کند، قطعا این اعتمادسازی از سوی صنعت نیز شکل خواهد گرفت.