دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سفری دوروزه به استان خراسان‌رضوی، با حضور در واحد سبزوار در جلسه‌ای صمیمانه با اعضای هیات‌علمی و کارکنان این واحد دیدار و گفت‌وگو کرد.
دکتر طهرانچی در این نشست سه‌ساعته به تشریح برنامه‌ها و سیاست‌های راهبردی دانشگاه آزاد اسلامی پرداخت و گفت: «بسیار خرسندم فرصتی به دست آمد تا در واحد سبزوار که دارای قدمت طولانی و ظرفیت‌های بسیار است، حضور یابم. واقعیت این است که اکنون دانشگاه آزاد اسلامی وارد 40سالگی دوم خود شده و سازمان‌ها وقتی دوره عمر را طی می‌کنند، اگر نسبت به تحولات سریع اقتصادی، اجتماعی و فناورانه حساس نبوده و از آن مراقبت نکنند، به پایان عمر خود و ورشکستگی نزدیک می‌شوند؛ چراکه این تغییرات به‌سرعت اتفاق می‌افتد و اگر همراهی با آن وجود نداشته باشد، زندگی هر سازمانی محکوم به فناست. ازاین‌رو دانشگاه آزاد اسلامی در چله دوم حیات و فعالیت خود، به تغییر رفتار سازمان توجه ویژه دارد و به‌سمت حل مسائل حرکت می‌کند.»
وی با اشاره به شرایط دشوار دانشگاه آزاد اسلامی در دوره چهار ساله گذشته اظهار کرد: «زمانی که مسئولیت دانشگاه را تحویل گرفتم، درآمد دانشگاه آزاد اسلامی سه سال پیاپی کاهش پیدا کرده بود و شرایط سختی در آن حاکم بود، اما با یاری خداوند متعال و انضباط‌بخشی و رفتار معقول، توانستیم درآمد دانشگاه را به دوبرابر افزایش دهیم و این درحالی است که حتی یک مترمربع از زمین‌های دانشگاه را نفروختیم و به‌سمت تعدیل نیرو نیز نرفتیم.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: «رویکرد این دانشگاه باعث شد روند کاهش جمعیت دانشجویی که سالانه 150 هزار نفر بود، اکنون به روند مثبت برسد و در دو سال اخیر سالانه صدهزار نفر به جمعیت دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی اضافه شده است.»
رویکرد ما در دوره دوم 40سالگی توجه به منابع انسانی است
دکتر طهرانچی توجه به منابع انسانی را مهم‌ترین اولویت دانشگاه آزاد اسلامی در گام دوم برشمرد و گفت: «در دوره اول دانشگاه آزاد اسلامی گسترش ساختمان بود. رویکرد ما در دوره دوم 40سالگی این دانشگاه، توجه به منابع انسانی است و قرار نیست منابع دانشگاه را صرف ساخت‌وساز کنیم، بلکه این منابع صرف نیروی انسانی دانشگاه خواهد شد.»
وی با اشاره به طرح مسکن کارکنان و اعضای هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی، تصریح کرد: «این طرح به‌طور جدی در دستورکار دانشگاه آزاد اسلامی قرار دارد و تاکنون بنده دو جلسه با وزیر مسکن و شهرسازی و دکتر صابونی نیز چهار جلسه با مدیران کل و مشاوران این وزارتخانه داشته است. مذاکراتی با رئیس‌جمهور نیز داشته‌ایم و موضوع طرح مسکن دانشگاه آزاد اسلامی در شورای‌عالی مسکن مطرح شده است. تاخیر در انجام این پروژه به‌دلیل موانع خارج از دانشگاه است که ان‌شاءالله این موانع به‌زودی برطرف و طرح مسکن کارکنان و اعضای هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی اجرایی خواهد شد.»
میانگین افزایش حقوق کارکنان دانشگاه؛ 36درصد
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی درخصوص افزایش حقوق کارکنان و اعضای هیات‌علمی این دانشگاه گفت: «حقوق کارکنان در سال جدید حداقل 21درصد و به‌طور میانگین 36درصد افزایش یافته، به‌طوری‌که این افزایش حداقل یک میلیون و 500 هزار تومان و به‌طور میانگین حدود 2 میلیون و 500 هزار تومان است. حداقل افزایش حقوق اعضای هیات‌علمی دانشگاه نیز 16درصد و به‌طور میانگین 33درصد بوده است. همچنین حق جذب واحدها نیز براساس عملکرد واحد و سوددهی یا زیان‌دهی آن، از 800 هزار تا یک میلیون تومان است.»
تاکید بر درک اثرات بازتابی دانشگاه و جامعه در مسیر جدید دانشگاه
عضو هیات‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به مسیر چله دوم این دانشگاه، اظهار کرد: «ما در مسیر جدید دانشگاه آزاد اسلامی بر درک اثرات بازتابی دانشگاه و جامعه تاکید داریم و معتقدیم باید رابطه بازتابی میان دانشگاه و جامعه برقرار باشد؛ یعنی دانشگاه سخن جامعه را بشنود. برای تحقق این هدف، باید واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی پای کار بیایند و در رویکرد این دانشگاه تغییر و صیرورت به وجود آوریم؛ همان‌طور که صیرورت دائمی در دانش یکی از مطالبات مقام‌معظم‌رهبری از دانشگاه‌ها بود. حیات دانشگاه آزاد اسلامی به تحول است و اگر تحول در این دانشگاه صورت نگیرد، حیات آن پایدار نخواهد بود، بنابراین برای ایجاد تحول در دانشگاه آزاد اسلامی، به تدوین سند تحول و تعالی اقدام کرده‌ایم.»
پیاده‌سازی الگوی دوم دانش از دیگر برنامه‌های دانشگاه آزاد اسلامی است
دکتر طهرانچی پیاده‌سازی الگوی دوم دانش را از دیگر برنامه‌های دانشگاه آزاد اسلامی برشمرد و افزود: «تغییر در رویکرد دانشگاه آزاد اسلامی و توجه به صیرورت دائمی، ارتباط مبنایی و فکری دارد. بنابراین دانشگاه باید علاوه‌بر تربیت قوه عاقله، به جامعه ملی و جهانی نیز توجه داشته باشد و مسائلی که در دانشگاه طرح می‌شود، برگرفته از واقعیت عینی باشد. مساله‌سازی در دانشگاه کار بیهوده‌ای است و ما باید به‌دنبال مساله‌یابی باشیم.»
وی ادامه داد: «دانشگاه‌های نسل اول ناقص و تک‌بعدی بود و تنها به حوزه دانش توجه داشت. بعد از آن، وارد عرصه جدیدی شد و فعالیت‌های دانشگاه موضوعیت پیدا کرد و دانشگاه به شهر و اطراف خود نیز توجه کرد. اما در نسل جدید دانشگاه، با مفهومی به نام کاربست مواجهیم که در آن دانشگاه باید برای حل مسائل شهرها نسخه بپیچد و راه‌حل‌های علمی ارائه کند. بنابراین ما در دانشگاه آزاد اسلامی به هر سه بعد دانشگاه یعنی «دانش»، «موضوع» و «کاربست» توجه داریم.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر لزوم توجه و رابطه واحدهای دانشگاهی با محیط پیرامونی خود، گفت: «واقعیت این است که دیگر دوره مدرک‌گرایی و صدور مدرک در دانشگاه به پایان رسیده است و اکنون دانشگاه‌ها باید به موضوع فناوری توجه داشته باشند. واحد سبزوار باید با مساله‌یابی و شناخت از محیط خود، بداند که چه مهارت‌های جدید و صنایع نوآور باید ایجاد کند. تربیت قوه عاقله شامل تربیت اقتصادی، حرفه‌ای، زیبایی‌شناختی و هنر، زیستی و بدنی، اجتماعی، سیاسی، اعتقادی و رفتاری است و دانشگاه باید به تمامی این ابعاد در تربیت جوانان توجه داشته باشد.»
وی با اشاره به نظرسنجی از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار درخصوص میزان رضایت از استادان و کارکنان این واحد، تصریح کرد: «وظیفه‌شناسی کارمند نوعی آموزش اجتماعی به جوانان است. درمقابل این رفتار، برخورد غلط در نظام اداری نیز یک آموزش غیرمستقیم منفی است. اثرات آموزش غیرمستقیم در محیط دانشگاه کمتر از آموزش مستقیم استادان در کلاس‌ها نیست. ازاین‌رو باید به تکریم و رفتار مناسب با دانشجویان توجه ویژه داشت.»
دکتر طهرانچی تعلیم و تربیت اقتصادی حرفه‌ای، توجه به حوزه فناوری و سرمایه نیروی انسانی و همچنین کنش‌های اقتصادی اجتماعی مردم را سه موضوع موردتوجه دانشگاه برشمرد و گفت: «واحد سبزوار همچون دیگر واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی دارای جمع نخبگانی از اعضای هیات‌علمی و کارکنان است، بنابراین اگر کنش‌های اقتصادی اجتماعی مردم را تحت‌نظر نداشته باشد، شکست می‌خورد. با توجه به این موضوع، باید آمایش پایه مسائل را ببینیم و بدانیم که در شهرها چه خبر است. سبزوار دارای 500 هزار نفر جمعیت است و در سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی و سند آمایشی استان، میزان تاثیر فناوری و نقش دانشگاه آزاد اسلامی در این شهر دیده شده است.»
حل مساله دانشگاه را با جامعه آشتی می‌دهد
عضو هیات‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه حل مساله دانشگاه را با جامعه آشتی می‌دهد، گفت: «باید ارتباط بین تربیت قوه عاقله و حل مساله در جامعه برقرار باشد؛ بنابراین مدیر دانش یعنی تشخیص نیاز بین جامعه و تبدیل دانش ضمنی به دانش مستند و درنهایت رسیدن به حل مساله. واحد سبزوار در گذشته 200 نفر ورودی مقطع کارشناسی رشته صنایع غذایی داشت اما اکنون چه شده که این رشته با کاهش دانشجو مواجه شده است. با درک این اتفاقات، لازم است این واحد دانشگاهی تغییر جهت داده و فضا را اصلاح کند؛ چراکه دیگر راه‌حل پایداری دانشگاه، آموزش صرف نیست. برای احیای این رشته و توجه به حوزه صنایع غذایی، می‌توانیم دانشکده‌ای تحت‌عنوان غذای سالم یا «غذای طیب» داشته باشیم؛ چراکه این عناوین بهتر و عامه‌پسندتری نسبت به دانشکده صنایع غذایی هستند و دانشگاه می‌تواند با این تغییر رویکرد، اقبال جوانان را به این رشته جذب کند.»
وی با تاکید بر لزوم توجه واحدها به ظرفیت‌های ملی، اظهار داشت: «اخیرا قانون جهش تولید که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، بر این موضوع تاکید دارد که کارخانه‌های بزرگ باید نیروگاه‌های خورشیدی احداث کنند. ازاین‌رو کنسرسیومی از دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان برای اولین‌بار در تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی در پروژه احداث نیروگاه 40 مگاواتی خورشیدی گل‌گهر به‌عنوان پیمانکار شرکت کرد و این برای نخستین‌بار است که دانشگاه آزاد اسلامی در یک مناقصه شرکت کرده، ضمانتنامه ارائه داده و طرح علمی و پژوهشی برای یک مجتمع بزرگ صنعتی و معدنی تدوین کرده است.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: «واقعیت این است که آموزش دیگر کششی برای تامین افزایش حقوق کارکنان و اعضای هیات‌علمی دانشگاه ندارد و دانشگاه باید به‌سمت فناوری‌های گسترده مردمی حرکت کند و باید به میزان درآمدهای شهریه‌ای، درآمد غیرشهریه‌ای از این محل داشته باشیم؛ البته درآمد از محل اجاره زمین و ساختمان برای ما قابل‌قبول نیست بلکه درآمدهای غیرشهریه‌ای دانشگاه باید از طریق فناوری‌های گسترده مردمی باشد.»
دانشگاه آزاد باید به یک سازمان حل مساله تبدیل شود
دکتر طهرانچی به 69 هدف و 500 اقدام در قالب 10 بسته کاری سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی اشاره کرد و ادامه داد: «براساس این سند، دانشگاه را در ارتباط با جامعه مدیریت خواهیم کرد و معتقدیم باید در صحنه نظری و میدان دانشگاه را در مسیر درست هدایت کنیم. برای تحقق این هدف، باید از تشکیل هسته‌های فکری برای تحول، کانون دانشگاه و جامعه، تعاملات حل مساله و برنامه علمی به دانشکده حضوری برسیم. دانشگاه آزاد اسلامی باید تبدیل به یک سازمان حل مساله شود.»
وی تحول در آموزش، پژوهش، فرهنگی، اقتصاد دانشگاه و نحوه نگاه به مسائل گسترده دانشگاه در فضای مجازی و حقیقی را پنج چرخش تحول‌آفرین در سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی برشمرد و تصریح کرد: «دانشگاه آزاد اسلامی در این چرخش‌ها، به‌دنبال یاددهی به جای یادگیری، علم تعالی‌بخش، آموزش عمیق، آموزش کاربردی، علم فایده‌محور و اقبال اجتماعی است و معتقدیم که آموزش عالی ایران تکان نخواهد خورد و متحول نخواهد شد مگر اینکه دانشگاه آزاد اسلامی متحول شود.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه این نشست، به سوالات، پیشنهادها، دغدغه‌ها و... کارکنان و اعضای هیات‌علمی واحد سبزوار در فضایی صمیمانه پاسخ گفت. شایان ذکر است در دیدار دکتر طهرانچی با اعضای هیات‌علمی و کارکنان واحد سبزوار، علی سروری‌مجد مشاور ریاست و رئیس مرکز حوزه ریاست، روابط‌عمومی و هماهنگی استان‌ها، مرادی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌رضوی، سعید صابونی رئیس مرکز عمران دانشگاه، محمد علی‌اکبری سرپرست باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، اشرفی رئیس مرکز جذب و امور هیات‌علمی دانشگاه و قاسمی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار حضور داشتند. علی سروری‌مجد در ابتدای این نشست، با اشاره به گفت‌وگو و نظرسنجی از دانشجویان، کارکنان و اعضای هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار پیش از سفر رئیس دانشگاه به این واحد، گفت: «برای تهیه این گزارش میدانی، با 40 نفر از استادان، 16 نفر از کارکنان و 180 نفر از دانشجویان واحد سبزوار تماس گرفته شد و درخصوص موضوعات مختلف در حوزه‌های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، دانشجویی، حقوق کارکنان و... نظرسنجی صورت گرفت که جمع‌بندی این گزارش به رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ارائه شد.»
مرادی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌رضوی و واحد مشهد نیز با اشاره به سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: «این سند مسیری مبتنی‌بر رسالت اصلی دانشگاه برای مدیران مشخص کرده است. دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان‌رضوی با دارا بودن 60 هزار دانشجو، بیش از 200 عضو هیات‌علمی و 2100 کارمند، براساس این برنامه، اولویت‌ها و برنامه تحولی دانشگاه را مشخص کرده است.»
رشد 29درصدی جمعیت دانشجویی واحد سبزوار نسبت به سال گذشته
قاسمی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار نیز به رشد 29درصدی جمعیت دانشجویی این واحد اشاره و اظهار کرد: «امسال نسبت به سال گذشته 29درصد و نسبت به سال 1399 بیش از 39درصد رشد در جذب دانشجویان جدیدالورود داشته‌ایم. همچنین درآمد غیرشهریه‌ای دانشگاه نیز 400درصد رشد داشته است که این عدد سال آینده افزایش خواهد یافت. همچنین در بخش مقالات علمی نیز شاهد رشد 43درصدی بوده‌ایم.»
شایان ذکر است دکتر طهرانچی پیش از حضور در جلسه دیدار با کارکنان و اعضای هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار، با حضور در یادمان شهدای گمنام واحد سبزوار، به مقام شامخ شهدای آرمیده در این واحد دانشگاهی ادای احترام کرد. دکتر طهرانچی همچنین از بخش‌های مختلف مجموعه آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های واحد سبزوار بازدید و با مسئولان این بخش‌ها دیدار و گفت‌وگو و پیشنهادهایی درخصوص ارائه بهتر خدمات پژوهشی و فعالیت در حوزه صنایع غذایی مطرح کرد.
* مسعود رحیمی