امید نظری‌گوهر، خبرنگار: هر سال با افزایش دما در سرزمین 85 میلیون نفری ایران حرارت و جذابیت والیبال نیز با آغاز مسابقات لیگ ملت‌های والیبال -که جایگزین لیگ جهانی شد- در سراسر جهان افزایش می‌یابد و در کشور ایران -که تیم ملی والیبالش چهارمین حضور خود را در تورنمنت لیگ ملت ها تجربه می‌کند- به لطف عدم برگزاری جام‌جهانی فوتبال 2022 قطر در موعد معمول و برگزاری رقابت‌های نه چندان جذاب لیگ ملت‌های فوتبال اروپا نگاه‌ها و توجهات معطوف به شهرهای برزیلیا برزیل، اتاوا کانادا، کوئزون فیلیپین، صوفیه بلغارستان، اوزاکا ژاپن، گدانسک لهستان و بولونیا ایتالیاست. دوره چهارم لیگ ملت‌های والیبال برخلاف ادوار گذشته با سبک و سیاق مختلف برگزار خواهد شد و 16 تیم حاضر در مرحله مقدماتی به‌جای برگزاری 15 دیدار برابر 12 کشور حاضر خواهند شد و تیم ملی ایران در مرحله مقدماتی مسابقات با تیم‌های فرانسه (قهرمان المپیک 2021 توکیو)، آلمان و آرژانتین (تیم سوم المپیک اخیر) دیدار نخواهد کرد.
مربی ایرانی آغاز کننده پروژه جوان‌سازی
تیم دهم رتبه‌بندی فدراسیون جهانی والیبال در گام نخست با نتیجه 3 بر 1 چین را مغلوب کرد که به‌لطف محرومیت روسیه از مسابقات بین‌المللی جایگزین تزارها شده بود. شاگردان بهروز عطایی در دومین دیدار مقابل تیم ملی هلند قرار گرفتند و در شبی که پشت‌خط‌زن‌ها گزینه‌های محبوب پاسورها بودند، قهرمان المپیک 1996 و نایب قهرمان المپیک 1992 تیم ملی ایران را که درطول بازی آمار فاجعه‌بار یک دفاع را ثبت کرد با نتیجه 3 بر صفر شکست داد و حتی 7 سرویس منجر به امتیاز ایران نتوانست در راه پیروزی نیمیر عبدالعزیز و دیگر بازیکنان هلند اخلالی ایجاد کند. قطعا شکست برابر هلند و عملکرد متزلزل برابر چین باعث ناراحتی و نگرانی والیبال‌دوستان خواهد شد اما بعد از درک اهداف تیم ایران و افکار مدنظر سرمربی 51 ساله تا حدود زیادی تشویش‌ها و دلواپسی‌ها رفع خواهد شد. قهرمان 4 دوره مسابقات والیبال آسیا بعد از سال‌ها با یک مربی ایرانی که طبیعتا پشتوانه محکمی مثل مربیان اسبق مشهور خارجی ندارد با جوانگرایی قدم در این رقابت‌ها گذاشته است. در لیست 25 نفره اولیه که توسط عطایی اعلام شد بازیکنان سرشناسی همچون سعید معروف، محمد موسوی، امیر غفور، علی شفیعی، مسعود غلامی، مهدی مرندی، آرمان صالحی، پوریا فیاضی و محمدجواد معنوی‌نژاد غایب بودند و تیم ملی ایران در هفته اول مسابقات به‌دلیل غیبت جواد کریمی، میثم صالحی، مجتبی میرزاجانپور و علی‌اصغر مجرد که هنوز بعد از اتمام مصدومیت روند بهبود آنها به‌طور کامل پیموده نشده است با 8 تغییر نسبت به هفته اول مسابقات و با بازیکنان جوان و کم‌تجربه اما با آتیه، مثل علی رمضانی، امیرحسین توخته، محراب ملکی، مهدی جلوه، اسماعیل مسافر و امین اسماعیل‌نژاد راهی کشور برزیل شد و باید با این شرایط 4:30 بامداد یکشنبه 22 خرداد برابر استرالیا رتبه شانزدهمی و ساعت 20:30 یکشنبه 22 خرداد مقابل ژاپن ترسناک با حضور یوجی نشیدا کوتاه‌قامت اما با پرش‌های فوق‌العاده قرار گیرد.
اولین ایستگاه برای تغییر پیکره اصلی
اگر تصور کنیم تنها تیم ملی ایران در این مسابقات با تیمی جوان قدم در رقابت‌ها گذاشته است با افکاری اشتباه حریفان بزرگ خود را قضاوت کرده‌ایم؛ همواره اولین مسابقات لیگ جهانی سابق و لیگ ملت‌های فعلی نخستین ایستگاه برای تزریق خون جوان به پیکره تیم های ملی و آماده سازی تیمی مناسب برای المپیک پیش رو است. تیم ملی والیبال آمریکا که در کارنامه‌اش 3 قهرمانی المپیک، یک قهرمانی جهان و 2 قهرمانی لیگ جهانی می‌بیند در لیست 25 نفره خود برای مسابقات فعلی اسم بازیکنان بزرگی همچون متئو اندرسون و بنجامین پچ را قرار نداده است و در هفته اول مسابقات بدون بازیکنان سرشناسی مثل میکا کریستنسن، توری دیفالکو، اریک شوجی و کایل راسل مقابل اسلوونی، هلند و ژاپن قرار گرفت که ماحصل آن 3 پیروزی بود. ایتالیا تحت‌هدایت فردیناندو دجورجی در لیست 25 نفره خود تمامی ستارگانش را قرار داد اما برای هفته اول مسابقات تیمی بدون ستارگانی همچون ایوان زایتسف، سیمونه آنزانی، الساندرو میکلتو و فابیو بالاسو را راهی جدال برابر فرانسه، لهستان و کانادا کرد که دستاورد قهرمان 3 دوره قهرمانی جهان از 2 دیدار برگزار شده یک برد و یک شکست بوده است. نیکولا گربیچ، سرمربی لهستان نیز برای 3 دیدار ابتدایی اسم بازیکنان سرشناسی همچون گژگوش لوماچ، بارتوش کورک، ووکاش کاچمارک، پاول زاتورسکی، متئوش بینیک، نوبرت هوبر، وینفرد لئون، بارتوش بدنوژ،الکساندر شیفکا و کمیل سمنیوک را خط زد و با تیمی جوان به ضیافت آرژانتین، ایتالیا رفت و باید ساعت 19:30 یکشنبه 22 خرداد برابر قهرمان المپیک یعنی فرانسه تحت‌هدایت آندره آ جیانی قرار گیرد. تیم ملی صربستان نیز که این روزها هدایتش برعهده سرمربی نام آشنا ایگور کولاکوویچ است در غیاب بازیکنانی همچون اوروش کواچویچ، مارکو پودراشچانین، نمانیا پتریچ، مارکو ایوویچ، سرجیو لیسیناچ، الکساندر آتاناسیویچ، و بوژیدار ووچیچویچ برابر بلغارستان و آرژانتین موفق به پیروزی شد و نتیجه را مقابل فرانسه 3 بر یک واگذار کرد. آرژانتین تحت‌هدایت مارسلو مندز بدون بازیکنان سرشناسی لوسیانو دچکو، سباستین سوله، فدریکو پریرا و فاکوندو کونته راهی دیدارهای هفته نخست شد و برابر لهستان و صربستان شکست خورد و موفق شد آلمان را با نتیجه 3 بر یک شکست دهد.
البته مثال نقض نیز برای موارد اشاره شده بالا وجود دارد و تیم ملی فرانسه که در کارنامه‌اش 2 قهرمانی لیگ جهانی، یک قهرمانی المپیک و یک قهرمانی اروپا را می‌بیند با ستارگانی همچون آنتوان بریزاد، اروین انگاپت، کوین تیلی، بارتلمی چیننیزه، ژان پاتری و استفان بویر برابر ایتالیا، صربستان و کانادا 3 پیروزی کسب کرد و بازیکنان سرشناسی مثل نیکولاس لگوف و ژنیا گربنیکوف را برای 9 دیدار مرحله مقدماتی و دیدارهای مراحل نهایی حفظ کرد. همچنین برزیل تحت‌هدایت رنان دال زاتو در غیاب یوآندی لئال که اسمش در لیست 23 نفره بود و داگلاس سوزا و مائوریسیو سیلوا که اسم‌شان در بین بازیکنان دعوت شده به اردو نبود، تیمی پرستاره شامل برونو رزنده، فرناندو کرلینگ، آلان سوزا، ریکاردو لوکارلی، ایزاک سانتوس و لوکاس ساتکمپ را راهی رقابت‌ها کرد. همچنین تیم‌های اسلوونی، چین، ژاپن، هلند، آلمان، استرالیا، بلغارستان و کانادا نیز به ترکیب اصلی خود بازیکنان جوان اضافه کردند تا در دستیابی به اهداف مدنظرشان در سال‌های آینده موفق عمل کنند.
مدیران نتیجه‌گرا مربیان محافظه‌کار می‌سازند
بعد از بررسی تیم‌های حاضر در مسابقات لیگ ملت‌های والیبال 2022 متوجه اهمیت تغییر نسل و صدمات بی اعتنایی به آن خواهیم شد؛ بعد از جدایی خولیو ولاسکو از تیم ملی والیبال مسئولان فدراسیون والیبال با افکار نتیجه‌گرای خود باعث عدم جوانگرایی و عدم فرصت به افراد جدید شدند و در عمل تیم ملی ایران با تکیه به حضور ستارگانی مثل سعید معروف و سیدمحمد موسوی پشتوانه‌سازی مناسبی برای دوران بعد از خداحافظی این افراد انجام نداد که ماحصل آن را می‌توان در امتیازهای ثبت‌شده سرعتی‌زن‌های ایران برابر چین و هلند و دفاع‌های منجر به امتیاز در 2 دیدار قبلی مشاهده کرد. برای درک سیاست‌های مسئولان ساکن در فدراسیون والیبال هیچ‌نمونه‌ای بهتر از مقایسه رویکرد و تصمیمات ایگور کولاکوویچ در رقابت‌های امسال و دوران قبل از حضور در ایران با مدت فعالیتش روی نیمکت ایران است.